Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
Ανευθυνότητα ηγετών και δημοψηφίσματα: Του Στάμου Ζούλα
Οπως είναι φυσικό, η σημερινή «Κ» είναι πλήρης σε ειδησεογραφία, αναλύσεις και προβλέψεις, σχετικά με τη δραματική απόφαση του 52% των Βρετανών, προκειμένου να αποχωρήσει η χώρα τους από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στέκομαι, εν πρώτοις, στο «διχαστικό» ποσοστό, με το οποίο ελήφθη μία ιστορική για το μέλλον της Μεγάλης Βρετανίας απόφαση. Και διερωτώμαι, όπως έχω πράξει και παλαιότερα, για τη σημασία της προσφυγής μιας πολιτικής ηγεσίας σε δημοψήφισμα. Δηλαδή τη μετάθεση της πολιτικής ευθύνης για μία καίρια εθνική επιλογή στη λαϊκή κρίση. Από πρώτη άποψη τούτο φαίνεται απόλυτα δημοκρατικό. Ο λαός αποφασίζει για το μέλλον του. Φυσικά, δε, επωμίζεται και την ευθύνη για τις συνέπειες της ετυμηγορίας του. Ομως έτσι ανακύπτει το ερώτημα ποιος είναι ο ρόλος των πολιτικών και ιδιαίτερα του πολιτικού ηγέτη. Διότι, κατά πρώτο λόγο, ηγέτης σημαίνει αρχηγός (αρχή-άγω) και καθοδηγητής. Δεν είναι ο ισορροπιστής, ούτε ένα είδος διαιτητού. Αίφνης ο Ντέιβιντ Κάμερον δέχεται, ήδη, έντονη κριτική διότι αποφάσισε προεκλογικά τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Του καταλογίζεται ότι προσπάθησε να κατευνάσει τους ευρωσκεπτικιστές του κόμματός του, επιδιώκοντας να το οδηγήσει ενωμένο στην εκλογική νίκη.
Δηλαδή προέταξε το κομματικό συμφέρον. Ανέτρεξε στην ηγετική του ευθύνη, όταν ήταν πολύ αργά. Η επιλογή είχε παραπεμφθεί στον λαό...
Ο λαός, όμως, συχνά κάνει λάθη. Γι’ αυτό του δίνεται και η δυνατότητα να αλλάζει κάθε τέσσερα χρόνια (πολλές φορές και συχνότερα) την εκλογική του βούληση ως προς τον φορέα της διακυβέρνησής του. Οι περιπτώσεις που ένα κόμμα μακροημερεύει στην εξουσία συνδέονται με την ύπαρξη μεγάλων ηγετών, οι οποίοι αποδεικνύονται ικανοί να αντιμετωπίσουν τον λαϊκισμό. Να εμπνεύσουν τον λαό και να χαράξουν το μέλλον του τόπου τους για περιόδους πολύ μακρύτερες της τετραετίας, που διαρκεί η λαϊκή εντολή. Οι ηγέτες αυτοί διαθέτουν την ικανότητα να εκπροσωπούν και να εκφράζουν το μεγαλύτερο δυνατόν κοινωνικό φάσμα. Επιδιώκουν να ενώνουν και όχι να διχάζουν τα λαϊκά στρώματα. Πιστεύουν πως ο λαός πρέπει να καθοδηγείται και όχι να του μετατίθεται η ευθύνη να αποφασίζει, μ’ ένα ναι ή με ένα όχι, για πολυσύνθετες επιλογές, οι οποίες θα προσδιορίσουν το μέλλον του. Ειδικότερα, ως προς την ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας, όσον αφορά στη διατήρηση της λαϊκής και κοινωνικής συνοχής, στο βρετανικό δημοψήφισμα είχαμε, μεταξύ άλλων, και τις εξής συνέπειες: Στη Βόρειο Ιρλανδία και στη Σκωτία η πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. και τώρα ζητεί δημοψήφισμα για απόσχιση από τη Μεγάλη Βρετανία. Από την ανάλυση του αποτελέσματος προκύπτει, επίσης, ότι η πλειοψηφία των νέων Βρετανών, η οποία, ασφαλώς, αγωνιά για το μέλλον της, τάχθηκε υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., ενώ οι μεγάλες ηλικίες, που αναπολούν την εποχή της «αυτοκρατορίας», ψήφισαν την έξοδο.
Και κατά τ’ άλλα. Ακούγοντας το πρωί της Παρασκευής μερικά «ιθαγενή» κυβερνητικά στελέχη να σχολιάζουν το δημοψήφισμα, μου έκανε εντύπωση το εξής: Ορισμένοι εξέφραζαν δυσάρεστη έκπληξη και ανησυχία για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στη χώρα μας, ενώ άλλοι μετά δυσκολίας έκρυβαν την ικανοποίησή τους «που, επιτέλους, αποφάσισε ο λαός». Φίλες και φίλοι. Το τελευταίο αυτό με κάνει να ανησυχώ περισσότερο. Το βρετανικό συμβάν θα συνετίσει τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ή θα ενθαρρύνει τη δημοψηφισματική τους έξη; Ιδωμεν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου