Εκτιμάται ότι το επόμενο έτος οι παλαιοί συνταξιούχοι θα χάσουν έως τρεις συντάξεις εξαιτίας της μείωσης κατά 18% της προσωπικής διαφοράς όλων των κύριων καταβαλλόμενων συντάξεων, της μείωσης κατά 18% της προσωπικής διαφοράς όλων των επικουρικών συντάξεων, της κατάργησης των οικογενειακών επιδομάτων (συζύγου και τέκνων) από όλες τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, του παγώματος των αυξήσεων μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021 και, τέλος, της κατάργησης του ΕΚΑΣ για 280.000 χαμηλοσυνταξιούχους.

Από "ΤΑ ΝΕΑ" (πρωτοσέλιδο+εσωτερικό δισέλιδο)

"ΤΑ ΝΕΑ", πρωτοσέλιδο, 02/02/18

Συντάξεις
Εβαλαν και το τελευταίο... καρφί
Το ψαλίδισμα της προσωπικής διαφοράς είναι ένας ακόμα κρίκος στη διαδικασία φτωχοποίησης των συνταξιούχων

Του Ηλία Γεωργάκη

Τη χαριστική βολή στις συντάξεις με μειώσεις που φθάνουν έως το 25% φέρνουν οι νέες περικοπές που ψήφισε η σημερινή κυβέρνηση και οι οποίες θα ισχύουν από 1/1/2019. Την ίδια στιγμή η διαδικασία φτωχοποίησης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη για τους νέους συνταξιούχους (μετά τον Μάιο του 2016) που καλούνται να επιβιώσουν με συντάξεις-φιλοδωρήματα της τάξεως των 500 ευρώ.

Πρόκειται για τα αποτελέσματα του νόμου Κατρούγκαλου, η εφαρμογή του οποίου ξεκίνησε με τη βίαιη προσαρμογή των νέων συντάξεων και επιδομάτων και θα ολοκληρωθεί το 2019 με τη μείωση ή και κατάργηση ακόμη της προσωπικής διαφοράς για τους παλαιούς συνταξιούχους.

ΤΙ ΧΑΝΟΥΝ. Εκτιμάται ότι το επόμενο έτος οι παλαιοί συνταξιούχοι θα χάσουν έως τρεις συντάξεις εξαιτίας της μείωσης κατά 18% της προσωπικής διαφοράς όλων των κύριων καταβαλλόμενων συντάξεων, της μείωσης κατά 18% της προσωπικής διαφοράς όλων των επικουρικών συντάξεων, της κατάργησης των οικογενειακών επιδομάτων (συζύγου και τέκνων) από όλες τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, του παγώματος των αυξήσεων μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021 και, τέλος, της κατάργησης του ΕΚΑΣ για 280.000 χαμηλοσυνταξιούχους.

Ηδη στον ΕΦΚΑ, κατ' απαίτηση των δανειστών, διενεργείται ο επανυπολογισμός όλων των καταβαλλόμενων συντάξεων προκειμένου να προκύψει το μέγεθος της προσωπικής διαφοράς (διαφορά ανάμεσα στο ύψος των παλαιών και νέων συντάξεων) η οποία θα περικοπεί από το επόμενο έτος. Παρά τις σκόπιμες καθυστερήσεις που έχουν παρατηρηθεί στο θέμα αυτό, η κυβέρνηση θα πρέπει πλέον να ολοκληρώσει τη διαδικασία αμέσως, ενώ οι θεσμοί πιέζουν να αρχίσει η αποστολή των πρώτων εκκαθαριστικών στα οποία θα αποτυπώνεται το ύψος της σύνταξης που θα ψαλιδιστεί από το επόμενο έτος. Κόντρα στις πιέσεις, η ελληνική πλευρά επιχειρεί για μία ακόμη φορά να καθυστερήσει την αποκάλυψη των περικοπών. Ο λόγος της καθυστέρησης είναι προφανής: οι συνταξιούχοι θα μάθουν τι τους περιμένει.

Ο ατομικός επανυπολογισμός θα ρίξει φως στις περικοπές που έχουν ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή και θα ισχύσουν από 1/1/2019, δηλαδή από τη σύνταξη που θα καταβληθεί τον Δεκέμβριο του 2018. Με βάση τον Ν. 4387/2016 αλλά και το Μνημόνιο, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καταγράψει με σαφή τρόπο στα εκκαθαριστικά των συνταξιούχων την προσωπική διαφορά που θα περικόψει. Αρχικά, με βάση το Μνημόνιο ο επανυπολογισμός προβλεπόταν να ολοκληρωθεί έως τις 30/9/2017. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση εξασφάλισε παράταση έως τις 31/12/2017. Από την αρχή του χρόνου άρχισε ο επανυπολογισμός 250.000-300.000 συντάξεων από τα Ειδικά Ταμεία (πρώην Ταμεία ΔΕΚΟ, ΔΕΗ, ΟΤΕ, τραπεζών, καθώς και μηχανικών και δικηγόρων), που θεωρείται πιο δύσκολος από τεχνικής άποψης, με αποτέλεσμα η υπόθεση να πάρει παράταση μέχρι τις 31 Μαρτίου. Με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, 70% των συντάξεων που επανυπολογίζονται παρουσιάζουν μειώσεις.

Ο ΕΠΑΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ακόμη και αν ο επανυπολογισμός βγάζει τώρα μειώσεις 40%, η περικοπή της σύνταξης τον Δεκέμβριο του 2018 θα σταματήσει στο 18%. Το υπόλοιπο ποσοστό μείωσης θα είναι νέα προσωπική διαφορά και θα μπορεί να κοπεί ανά πάσα στιγμή, γιατί ο Ν. 4472/2017 αναφέρει στο άρθρ. 1 παρ. 2 ότι η προσωπική διαφορά καταργείται την 1η/1/2019, αλλά η τελική μείωση που θα έχουν οι συντάξεις δεν θα υπερβαίνει το 18%. Ωστόσο το συνολικό ποσοστό της μείωσης των αποδοχών των συνταξιούχων, αν ληφθούν υπόψη και οι περικοπές στην προσωπική διαφορά των επικουρικών και στα οικογενειακά επιδόματα, φθάνει το 25%. 

Πάντως, κλειδί για τις νέες περικοπές στις καταβαλλόμενες συντάξεις από το 2019 θα αποτελέσει η αναμενόμενη έκδοση της απόφασης του ΣτΕ. Κατά του επανυπολογισμού των καταβαλλόμενων συντάξεων (συνταξιούχοι πριν από τον Μάιο του 2016) και των περικοπών που θα ακολουθήσουν έχει προσφύγει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, καθώς και άλλες οργανώσεις συνταξιούχων και συνδικάτα. Η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί μέχρι τα τέλη Μαρτίου. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατατέθηκαν αιτήσεις ακύρωσης κατά των υπουργικών αποφάσεων που εκδόθηκαν σε εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου και αφορούν τον επανυπολογισμό κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς και την περικοπή όσων συντάξεων υπερβαίνουν (αθροιστικά κύρια και επικουρική) το ποσό των 1.300 ευρώ.

ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ. Μια άνευ προηγουμένου περικοπή από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου υφίστανται όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά τον Μάιο του 2016. Εδώ οι μειώσεις στις συντάξεις κινούνται στο 30%.

Πρόκειται για μια νέα γενιά φτωχών χαμηλοσυνταξιούχων, με συντάξεις που κινούνται κάτω από τα όρια της φτώχειας των 4.150 ευρώ τον χρόνο.
Εκτός από την περικοπή του ΕΚΑΣ στις συντάξεις χηρείας, στις επικουρικές κ.λπ., ο συγκεκριμένος νόμος έφερε χαμηλότερες κατώτατες συντάξεις που ξεκινούν από τα 288 ευρώ. Σύμφωνα με αυτόν, οι κατώτατες συντάξεις 15ετίας που απονέμει ο ΕΦΚΑ σε χαμηλόμισθους ξεκινούν από 288 ευρώ για μειωμένη σύνταξη γήρατος και δεν θα ξεπερνούν τα 414,90 ευρώ (μεικτά) έναντι των 486 ευρώ πριν από τον Ν. 4387/2016.

Οι νέες χαμηλές κατώτατες συντάξεις οφείλονται στον νέο τρόπο υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, καθώς η εθνική σύνταξη είναι παγιωμένη και ανέρχεται σε 384 ευρώ με 20ετία και σε 345 ευρώ με 15ετία.

"ΤΑ ΝΕΑ", γράφημα, 02/02/18

Φόροι και χρέη
Νοικοκυριά σε απόγνωση 

μπροστά στο κύμα των πλειστηριασμών
Το 20% φοβάται ότι θα χάσει την κατοικία του λόγω των συσσωρευμένων υποχρεώσεων αλλά και επιβαρύνσεων από δάνεια και εισφορές, όπως δείχνει έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ και της MARC

Tων Μαρίας Βουργάνα και Δήμητρας Σκούφου

Τα νοικοκυριά ζορίζονται και αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα. Φόροι, ασφαλιστικές εισφορές, ακρίβεια και δόσεις δανείων τα πνίγουν την ώρα που οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν υποστεί δραματικές περικοπές και η ανεργία έχει χτυπήσει την πόρτα τους. Αποτέλεσμα να αφήνουν απλήρωτους φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Τα χρέη προς την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία έσπασαν όλα τα ρεκόρ στο τέλος του 2017. Εφθασαν κοντά στα 134 δισ. ευρώ, ποσό που αγγίζει το 75% του ΑΕΠ. Τα χρέη προς την Εφορία εκτινάχθηκαν στα 102 δισ. ευρώ ενώ οι οφειλές προς τα Ταμεία είναι μια ανάσα από τα 32 δισ.

Οι οφειλέτες βρίσκονται σε απόγνωση. Νιώθουν την ανάσα των εισπρακτικών μηχανισμών, βιώνουν τον εφιάλτη των κατασχέσεων στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, βλέπουν τα περιουσιακά τους στοιχεία να δεσμεύονται αλλά και το τσουνάμι των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών που έρχεται από την Πρωτομαγιά. Ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία οφειλετών του Δημοσίου θα βγαίνουν όσο όσο στο σφυρί με ένα κλικ.

Ενα στα πέντε νοικοκυριά φοβάται ότι θα χάσει την κατοικία του λόγω των συσσωρευμένων υποχρεώσεων αλλά και των πρόσθετων επιβαρύνσεων από δάνεια, φόρους και εισφορές.

Η δύσκολη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών αποτυπώνεται σε έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ και της MARC. Σύμφωνα με αυτήν, ένα στα δύο νοικοκυριά ζει με μία σύνταξη, ένα στα τέσσερα εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει φέτος να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις ενώ το 14,8% των νοικοκυριών με ιδιόκτητο ακίνητο δηλώνει ότι αδυνατεί να πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ. Ενα στα πέντε εκτός από τον φόρο ακινήτων πληρώνει και τις δόσεις στεγαστικού δανείου. Το 14,6% δηλώνει ότι τα εισοδήματά του δεν επαρκούν ούτε για τις βασικές ανάγκες ενώ έξι στα δέκα δηλώνουν ότι χρειάζεται να κάνουν περικοπές για να καλύψουν τα αναγκαία. Μόνο το 3,1% των νοικοκυριών δηλώνει ότι ζει άνετα και μπορεί να αποταμιεύει. Εξι στους δέκα όχι μόνο δεν περιμένουν να βελτιωθεί η οικονομική τους κατάσταση αλλά εκτιμούν ότι θα επιδεινωθεί. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού δηλώνει ότι θα μπορούσε να καλύψει τις βασικές ανάγκες του μήνα με λιγότερα από 1.000 ευρώ.

Εφορία
Στα €102 δισ. οι απλήρωτες υποχρεώσεις
Στα τεφτέρια της Εφορίας βρίσκονται σχεδόν οι μισοί φορολογούμενοι. Οι φόροι τούς πνίγουν και αδυνατούν να πληρώσουν εγκαίρως τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Το 2017 ήταν ένα εφιαλτικό έτος για τους φορολογούμενους. Οι φρέσκες οφειλές που έμειναν απλήρωτες μέσα στη χρονιά άγγιξαν τα 13 δισ. ευρώ ενώ συνολικά τα ληξιπρόθεσμα χρέη βρίσκονται μια ανάσα από τα 102 δισ., για την ακρίβεια 101,85 δισ.

Μόνο τον Δεκέμβριο, οι φορολογούμενοι οι οποίοι ήρθαν αντιμέτωποι με τον πονοκέφαλο του ΕΝΦΙΑ και των τελών κυκλοφορίας δεν κατάφεραν να πληρώσουν φόρους ύψους 1,3 δισ. ευρώ.

Και όσο τα χρέη προς την Εφορία τραβάνε την ανηφόρα τόσο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων πατάει παραπάνω το γκάζι των κατασχέσεων βάζοντας στο χέρι καταθέσεις από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των οφειλετών, ενοίκια και άλλα εισοδήματα. Το περασμένο έτος, μέσω κατασχέσεων αλλά και των ρυθμίσεων που τρέχουν μπήκαν στα κρατικά ταμεία 5,1 δισ. από παλαιές και νέες οφειλές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στο τέλος Δεκεμβρίου 2017:
- 4.068.857 φορολογούμενοι έχουν χρέη στην Εφορία αν και τον Δεκέμβριο ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 138.260.
- Ο εισπρακτικός μηχανισμός έχει ήδη επιβάλει μέτρα αναγκαστικής είσπραξης (κατασχέσεις και δεσμεύσεις καταθέσεων, εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων) σε 1.050.077 νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μόνο τον Δεκέμβριο 14.781 οφειλέτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με κατασχέσεις.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ
Ληξιπρόθεσμα €31,28 δισ. από εισφορές

Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σπάνε οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία που εκτινάχθηκαν στα 31,285 δισ. ευρώ στα τέλη Δεκεμβρίου 2017. Μέσα σε ένα τρίμηνο από τον Οκτώβριο φούσκωσαν πάνω από 750 εκατ., στοιχείο που αντανακλά την οικονομική ασφυξία εργοδοτών και επαγγελματιών. Πάνω από 1,2 εκατ. εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες αδυνατούν να σηκώσουν το βάρος των ασφαλιστικών εισφορών και να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.

Στο τελευταίο τρίμηνο του 2017 προστέθηκαν στη λίστα των οφειλετών του Κέντρου Είσπραξης Ανεξόφλητων Οφειλών (ΚΕΑΟ) ακόμη 52.400 οφειλέτες με συνολικές οφειλές 388,38 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό σε 1.204.606.

Οι οφειλέτες που βρίσκονται σε ρύθμιση την οποία εξυπηρετούν ανέρχονται σε 71.048 ενώ 27.491 ρυθμίσεις έχουν ολοκληρωθεί και εκτός ρύθμισης είναι σήμερα 162.658 οφειλέτες. Συγκεκριμένα, 62,2% όσων εντάχθηκαν σε μια ρύθμιση από αυτές που ψηφίστηκαν στο παρελθόν τελικά δεν κατάφεραν να παραμείνουν σε αυτήν και τώρα αναμένουν την ενεργοποίηση της ρύθμισης των 120 δόσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ: 

- Επτά στους δέκα (834.282) οφειλέτες έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας ή 3,35 δισ. συνολικά.
- Οκτώ στους δέκα χρωστούν έως 30.000 ευρώ ο καθένας.
- 1.689 χρωστούν πάνω από 1 εκατ. ο καθένας με συνολικές οφειλές 6,77 δισ., ποσό που αντιστοιχεί στο 22% του συνόλου των οφειλών.

Οικογένειες
Ζούν με μία σύνταξη και κόβουν φαγητό

Με μία σύνταξη ζει ένα στα δύο ελληνικά νοικοκυριά ενώ έξι στα δέκα είδαν το 2017 λιγότερα χρήματα στην τσέπη τους σε σχέση με ένα χρόνο πριν – μάλιστα ο ένας στους τρεις δηλώνει ότι έχει ετήσιο οικογενειακό εισοδήματα που δεν ξεπερνά τα 10.000 ευρώ.

Τα περισσότερα νοικοκυριά είναι αναγκασμένα να ζουν με χαμηλά εισοδήματα κι έτσι 14,5% δεν μπορούν να καλύψουν βασικές ανάγκες και περίπου τα μισά (48%) είναι φτωχά. Οσο για τις προσδοκίες των ελληνικών νοικοκυριών, το 63,6% δηλώνει ότι το 2018 η οικονομική τους κατάσταση θα χειροτερέψει.
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από την ετήσια έρευνα του ΙΜΕ της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματικών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος και της MARC για το εισόδημα και τις δαπάνες των νοικοκυριών.

Οι σημαντικές οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά οδηγεί πάνω από τα 6 στα 10 να κάνουν περικοπές για να εξασφαλίσουν τα αναγκαία για την επιβίωσή τους, με τα πολυμελή νοικοκυριά να αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο προβλήματα. Εξι στα δέκα νοικοκυριά έχουν περικόψει τις δαπάνες ένδυσης - υπόδησης, οι μισοί τις εξόδους, το 40,2% τα είδη διατροφής και το 40,1% τα οικιακά είδη. Το ένα στα τέσσερα νοικοκυριά καθυστερεί να εξοφλήσει τα κοινόχρηστα, ένα στα τρία να επισκευάσει κάποια ηλεκτρική συσκευή ή να κάνει σέρβις στο αυτοκίνητο ενώ σχεδόν 1 στα 2 καθυστερεί ή αναβάλλει να πραγματοποιήσει μια ιατρική επίσκεψη για θεραπεία ή κάποια επέμβαση λόγω αδυναμίας να καλύψει τα έξοδα.

"ΤΑ ΝΕΑ", γράφημα, 02/02/18