Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" και το "Φιλελεύθερο" Λευκωσίας
 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 31/10/17 |
Του Αθανάσιου 'Ελλις
Σε λίγες εβδομάδες ο Ταγίπ Ερντογάν θα βρεθεί στην Ελλάδα. Καθώς ο ίδιος και οι σύμβουλοί του στην Αγκυρα, σε συνεργασία με τον έμπειρο Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα, θα προετοιμάζουν την επίσκεψη, έχουν κάθε λόγο να εστιάσουν στα μακροπρόθεσμα στρατηγικά οφέλη για τη χώρα τους τα οποία δεν εξυπηρετούνται με τον καλύτερο τρόπο από τη μέχρι τώρα στάση της Αγκυρας.
Η διατήρηση καλών σχέσεων με την Ελλάδα, και ει δυνατόν η περαιτέρω βελτίωσή τους, θα έπρεπε να αποτελεί αυτονόητο στόχο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Ο κ. Ερντογάν πρέπει να κατανοήσει ότι η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης η οποία θέλει περισσότερο από κάθε άλλη τη συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας και τη διατήρηση της ομαλότητας στο εσωτερικό της χώρας.
Για την Αθήνα, η πολιτική αναταραχή, η οικονομική υποχώρηση και η στρατιωτική απειρία και νευρικότητα στη γείτονα δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που αυξάνει την απειλή που νιώθει. Για δικούς της λόγους η Ελλάδα επιθυμεί μια μετριοπαθή, σταθερή και ευημερούσα γείτονα. Και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται, όχι μόνο σε διμερές, αλλά και σε πολυμερές επίπεδο, από τις Βρυξέλλες μέχρι την Ουάσιγκτον.
Αλλά πρέπει και ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας να βοηθήσει την Ελλάδα να τον βοηθήσει, όσο φυσικά της αναλογεί εντός της Ε.Ε. και αλλού. Δεν είναι δύσκολο να το πράξει. Δεν θα απολέσει κάποιο κρίσιμο πλεονέκτημα εάν άρει την απαράδεκτη επίσημη απειλή πολέμου (casus belli) ενάντια σε μια φίλη και σύμμαχο χώρα. Δεν θα χάσει κάτι σε στρατηγικό επίπεδο εάν σταματήσει την παραβατική συμπεριφορά στο Αιγαίο.
Θα ωφεληθεί εάν περιβάλει με τον σεβασμό και την αναγνώριση που του πρέπει τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Θα κερδίσει εάν σταματήσει να επιμένει στις αναχρονιστικές εγγυήσεις και τα παρεμβατικά δικαιώματα στην Κύπρο, και θα διευκολύνει τη λύση του Κυπριακού αλλά και την εμπλοκή της χώρας του στο υπό εκκόλαψη ενεργειακό παζλ της Ανατολικής Μεσογείου. Το στρατηγικό δόγμα του πρώην πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου, έχει καταρρεύσει. Η Τουρκία αντιμετωπίζει πολλά και μεγάλα προβλήματα με όλες τις γειτονικές της χώρες. Η Ελλάδα είναι η μόνη που προσφέρει στήριξη και θετική προοπτική, χωρίς να ζητεί ανταλλάγματα με ουσιαστικό κόστος για την Αγκυρα. Είναι μια πραγματικότητα την οποία ο ισχυρός άνδρας της γείτονος θα μπορούσε να αξιοποιήσει κάνοντας τις ανάλογες κινήσεις.
Του Κώστα Βενιζέλου
Τι γυρεύει ο Ερντογάν στην Αθήνα; Ο διάλογος και η διατήρηση καναλιών επικοινωνίας με μια χώρα, όπως η Τουρκία, με την οποία υπάρχουν διαφορές και οι σχέσεις τους κινούνται διαχρονικά σε τεντωμένο σχοινί, είναι ασφαλώς χρήσιμα εργαλεία. Έχει, όμως, σημασία και η χρονική συγκυρία που πραγματοποιείται μια επίσκεψη σε αυτό το ψηλό επίπεδο. Σε μια περίοδο κατά την οποία το καθεστώς Ερντογάν βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τη μισή υφήλιο, δημιουργεί προβλήματα στους γείτονες, έχει ξεπεράσει εαυτόν στα εσωτερικά κυνηγώντας εκτός από μάγισσες και κάθε διαφωνούντα ( ή υποψία διαφωνούντος), χρειάζεται μια ευρωπαϊκή διέξοδο. Και αυτή τη διέξοδο την αναζητεί προφανώς μέσα από την Αθήνα. Χρειάζεται η Άγκυρα κάλυψη αποενοχοποίησης και τη χρειάζεται επείγον. Γι’ αυτό επιδίωξε ο Ερντογάν την επίσκεψη στην Ελλάδα.
Μετά το Κραν Μοντάνα και τη συμπεριφορά που επέδειξε η Άγκυρα, το επόμενο βήμα θα έπρεπε να ήταν διαφορετικό. Εάν η Τουρκία θέλει να συζητήσει σοβαρά στο Κυπριακό πρέπει να δηλώσει ετοιμότητα να αναθεωρήσει απόλυτες θέσεις, που η υλοποίησή τους καθιστούν την Κύπρο ως προτεκτοράτο της. Θα πρέπει η Τουρκία να σταματήσει τις κινήσεις αμφισβήτησης της κυριαρχίας τόσο της Ελλάδος όσο και της Κύπρου ( οι εκδόσεις NAVTEX είναι συχνές και επαναλαμβανόμενες).
Μια επίσκεψη για να έχει σημασία θα πρέπει να έχει πιθανότητες επιτυχίας και όχι η πραγματοποίησή της να έχει ως αποτέλεσμα την καταγραφή των διαφωνιών. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί και με επαφές σε άλλο επίπεδο και εάν υπάρχει διάθεση να επιχειρηθεί γεφύρωση των διαφορών. Σήμερα στοιχεία διαφοροποίησης της πολιτικής της Άγκυρας δεν υπάρχουν.
Διαχρονικά έχει επιβεβαιωθεί πως η πρακτική της εξημέρωσης του θηρίου, που υιοθετήθηκε στα ελλαδοτουρκικά, δεν απέδωσε. Αυτή η προσέγγιση υιοθετήθηκε τη δεκαετία του ΄90, όταν η εξωτερική πολιτική καθοριζόταν με φοβικά σύνδρομα και με κριτήρια καθαρά «εκσυγχρονιστικά» και οικονομικά. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι τη δεκαετία του ΄90 διαμορφώθηκε από Αθήνα και Λευκωσία, η στρατηγική της ένταξης της Κύπρου και της Τουρκίας στην Ε.Ε. Ο καταλύτης, όπως είναι γνωστό, δεν λειτούργησε. Όντως, συνιστά μέγιστη επιτυχία η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., και αυτό οφείλεται πρωτίστως στην Αθήνα. Στην αντίπερα όχθη, όμως, η πορεία της Τουρκίας βάλτωσε κι αυτό γιατί η Άγκυρα θεώρησε πως η ενταξιακή της διαδρομή θα είναι αλά καρτ ή καλύτερα αλά τούρκα. Κι αυτό ούτε οι πιο όψιμοι φίλοι και σύμμαχοί της δεν μπορούν να το αποδεχθούν.
Η πολιτική της Αθήνας, της σημερινής κυβέρνησης, για πρώτη φορά επανατοποθέτησε το Κυπριακό στη σωστή του βάση ως θέματος εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. Κι αυτή η πολιτική πιστώνεται στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, που κατάφερε να σώσει την παρτίδα στις δυο Πενταμερείς και στα Μοντ Πελεράν. Η επίσκεψη, ωστόσο, στην Αθήνα του Ερντογάν σε αυτή τη χρονική συγκυρία δεν θα είναι χρήσιμη ούτε και αποδοτική. Μια επίσκεψη σε αυτό το επίπεδο πρέπει να διασφαλίζει το μίνιμουμ αποτέλεσμα. Ο Ερντογάν πάει Αθήνα για τις φιέστες και μόνο. Τούτο είναι προβλεπτό, αναμενόμενο, δεν χρειάζεται επίσημη επίσκεψη του νεοσουλτάνου για να επιβεβαιωθεί.
costas.venizelos@phileleftheros.com
Σε λίγες εβδομάδες ο Ταγίπ Ερντογάν θα βρεθεί στην Ελλάδα. Καθώς ο ίδιος και οι σύμβουλοί του στην Αγκυρα, σε συνεργασία με τον έμπειρο Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα, θα προετοιμάζουν την επίσκεψη, έχουν κάθε λόγο να εστιάσουν στα μακροπρόθεσμα στρατηγικά οφέλη για τη χώρα τους τα οποία δεν εξυπηρετούνται με τον καλύτερο τρόπο από τη μέχρι τώρα στάση της Αγκυρας.
Η διατήρηση καλών σχέσεων με την Ελλάδα, και ει δυνατόν η περαιτέρω βελτίωσή τους, θα έπρεπε να αποτελεί αυτονόητο στόχο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Ο κ. Ερντογάν πρέπει να κατανοήσει ότι η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης η οποία θέλει περισσότερο από κάθε άλλη τη συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας και τη διατήρηση της ομαλότητας στο εσωτερικό της χώρας.
Για την Αθήνα, η πολιτική αναταραχή, η οικονομική υποχώρηση και η στρατιωτική απειρία και νευρικότητα στη γείτονα δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που αυξάνει την απειλή που νιώθει. Για δικούς της λόγους η Ελλάδα επιθυμεί μια μετριοπαθή, σταθερή και ευημερούσα γείτονα. Και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται, όχι μόνο σε διμερές, αλλά και σε πολυμερές επίπεδο, από τις Βρυξέλλες μέχρι την Ουάσιγκτον.
Αλλά πρέπει και ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας να βοηθήσει την Ελλάδα να τον βοηθήσει, όσο φυσικά της αναλογεί εντός της Ε.Ε. και αλλού. Δεν είναι δύσκολο να το πράξει. Δεν θα απολέσει κάποιο κρίσιμο πλεονέκτημα εάν άρει την απαράδεκτη επίσημη απειλή πολέμου (casus belli) ενάντια σε μια φίλη και σύμμαχο χώρα. Δεν θα χάσει κάτι σε στρατηγικό επίπεδο εάν σταματήσει την παραβατική συμπεριφορά στο Αιγαίο.
Θα ωφεληθεί εάν περιβάλει με τον σεβασμό και την αναγνώριση που του πρέπει τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Θα κερδίσει εάν σταματήσει να επιμένει στις αναχρονιστικές εγγυήσεις και τα παρεμβατικά δικαιώματα στην Κύπρο, και θα διευκολύνει τη λύση του Κυπριακού αλλά και την εμπλοκή της χώρας του στο υπό εκκόλαψη ενεργειακό παζλ της Ανατολικής Μεσογείου. Το στρατηγικό δόγμα του πρώην πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου, έχει καταρρεύσει. Η Τουρκία αντιμετωπίζει πολλά και μεγάλα προβλήματα με όλες τις γειτονικές της χώρες. Η Ελλάδα είναι η μόνη που προσφέρει στήριξη και θετική προοπτική, χωρίς να ζητεί ανταλλάγματα με ουσιαστικό κόστος για την Αγκυρα. Είναι μια πραγματικότητα την οποία ο ισχυρός άνδρας της γείτονος θα μπορούσε να αξιοποιήσει κάνοντας τις ανάλογες κινήσεις.
Του Κώστα Βενιζέλου
Τι γυρεύει ο Ερντογάν στην Αθήνα; Ο διάλογος και η διατήρηση καναλιών επικοινωνίας με μια χώρα, όπως η Τουρκία, με την οποία υπάρχουν διαφορές και οι σχέσεις τους κινούνται διαχρονικά σε τεντωμένο σχοινί, είναι ασφαλώς χρήσιμα εργαλεία. Έχει, όμως, σημασία και η χρονική συγκυρία που πραγματοποιείται μια επίσκεψη σε αυτό το ψηλό επίπεδο. Σε μια περίοδο κατά την οποία το καθεστώς Ερντογάν βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τη μισή υφήλιο, δημιουργεί προβλήματα στους γείτονες, έχει ξεπεράσει εαυτόν στα εσωτερικά κυνηγώντας εκτός από μάγισσες και κάθε διαφωνούντα ( ή υποψία διαφωνούντος), χρειάζεται μια ευρωπαϊκή διέξοδο. Και αυτή τη διέξοδο την αναζητεί προφανώς μέσα από την Αθήνα. Χρειάζεται η Άγκυρα κάλυψη αποενοχοποίησης και τη χρειάζεται επείγον. Γι’ αυτό επιδίωξε ο Ερντογάν την επίσκεψη στην Ελλάδα.
Μετά το Κραν Μοντάνα και τη συμπεριφορά που επέδειξε η Άγκυρα, το επόμενο βήμα θα έπρεπε να ήταν διαφορετικό. Εάν η Τουρκία θέλει να συζητήσει σοβαρά στο Κυπριακό πρέπει να δηλώσει ετοιμότητα να αναθεωρήσει απόλυτες θέσεις, που η υλοποίησή τους καθιστούν την Κύπρο ως προτεκτοράτο της. Θα πρέπει η Τουρκία να σταματήσει τις κινήσεις αμφισβήτησης της κυριαρχίας τόσο της Ελλάδος όσο και της Κύπρου ( οι εκδόσεις NAVTEX είναι συχνές και επαναλαμβανόμενες).
Μια επίσκεψη για να έχει σημασία θα πρέπει να έχει πιθανότητες επιτυχίας και όχι η πραγματοποίησή της να έχει ως αποτέλεσμα την καταγραφή των διαφωνιών. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί και με επαφές σε άλλο επίπεδο και εάν υπάρχει διάθεση να επιχειρηθεί γεφύρωση των διαφορών. Σήμερα στοιχεία διαφοροποίησης της πολιτικής της Άγκυρας δεν υπάρχουν.
Διαχρονικά έχει επιβεβαιωθεί πως η πρακτική της εξημέρωσης του θηρίου, που υιοθετήθηκε στα ελλαδοτουρκικά, δεν απέδωσε. Αυτή η προσέγγιση υιοθετήθηκε τη δεκαετία του ΄90, όταν η εξωτερική πολιτική καθοριζόταν με φοβικά σύνδρομα και με κριτήρια καθαρά «εκσυγχρονιστικά» και οικονομικά. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι τη δεκαετία του ΄90 διαμορφώθηκε από Αθήνα και Λευκωσία, η στρατηγική της ένταξης της Κύπρου και της Τουρκίας στην Ε.Ε. Ο καταλύτης, όπως είναι γνωστό, δεν λειτούργησε. Όντως, συνιστά μέγιστη επιτυχία η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., και αυτό οφείλεται πρωτίστως στην Αθήνα. Στην αντίπερα όχθη, όμως, η πορεία της Τουρκίας βάλτωσε κι αυτό γιατί η Άγκυρα θεώρησε πως η ενταξιακή της διαδρομή θα είναι αλά καρτ ή καλύτερα αλά τούρκα. Κι αυτό ούτε οι πιο όψιμοι φίλοι και σύμμαχοί της δεν μπορούν να το αποδεχθούν.
Η πολιτική της Αθήνας, της σημερινής κυβέρνησης, για πρώτη φορά επανατοποθέτησε το Κυπριακό στη σωστή του βάση ως θέματος εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. Κι αυτή η πολιτική πιστώνεται στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, που κατάφερε να σώσει την παρτίδα στις δυο Πενταμερείς και στα Μοντ Πελεράν. Η επίσκεψη, ωστόσο, στην Αθήνα του Ερντογάν σε αυτή τη χρονική συγκυρία δεν θα είναι χρήσιμη ούτε και αποδοτική. Μια επίσκεψη σε αυτό το επίπεδο πρέπει να διασφαλίζει το μίνιμουμ αποτέλεσμα. Ο Ερντογάν πάει Αθήνα για τις φιέστες και μόνο. Τούτο είναι προβλεπτό, αναμενόμενο, δεν χρειάζεται επίσημη επίσκεψη του νεοσουλτάνου για να επιβεβαιωθεί.
costas.venizelos@phileleftheros.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου