Υπάρχει βεβαίως ο ισχυρισμός ορισμένων κρατών, ένα από αυτά είναι η γειτονική μας Τουρκία, ότι δεν έχει συνυπογράψει την UNCLOS, τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αλλά η απάντηση σε αυτό το έωλο επιχείρημα, είναι ότι η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας – όπως ο παριστάμενος πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας διδάσκει –. δεν δεσμεύει όσους την έχουν συνυπογράψει μόνο. Είναι και εκφράζει ακριβώς και το Εθνικό Δίκαιο και δεσμεύει τους πάντες. Είτε έχουν υπογράψει τη Σύμβαση είτε δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση. Και κατά συνέπεια, μόνο ως στοιχείο παραλόγου μπορεί κανείς να δει τον περίεργο και καινοφανή ισχυρισμό της γειτονικής μας χώρας ότι τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και βεβαίως μεταξύ αυτών και τα Δωδεκάνησα, επικάθηνται επί Υφαλοκρηπίδας των ηπειρωτικών ασιατικών ακτών. Σε λίγες μέρες από σήμερα, μεθαύριο, θα επισκεφτώ την Ιαπωνία. Όπως ξέρετε, η Ιαπωνία είναι μια νησιωτική χώρα. Εάν η αντίληψη αυτή της γειτονικής μας χώρας ίσχυε, τότε η Ιαπωνία θα βρισκόταν στην περίεργη θέση να αντιμετωπίσει τον ισχυρισμό ότι δεν δικαιούται Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, δεν δικαιούται Υφαλοκρηπίδα, διότι επικάθηνται επί της ασιατικής Υφαλοκρηπίδας. Καταλαβαίνετε που θα οδηγούσε τον πλανήτη αν όλες οι χώρες επικαλούνταν απέναντι στις νησιωτικές χώρες ή στις Αρχιπελαγικές χώρες, είτε στα νησιά, τον έωλο αυτό ισχυρισμό της γειτονικής μας Τουρκίας...

Ομιλία ΥΕΘΑ στον εορτασμό της επετείου της Επανάστασης και της Απελευθέρωσης της Καρπάθου

Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας παρέστη σήμερα, Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2025, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Ελληνικής Κυβέρνησης, στην εκδήλωση εορτασμού της 81ης επετείου της Επανάστασης της 5ης Οκτωβρίου και της Απελευθέρωσης της Καρπάθου το 1944, η οποία διεξήχθη στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής στην Αθήνα.

Κατά την ομιλία του ο κ. Δένδιας ανέφερε:

«Κυρίες και κύριοι,

Θέλω να σας είμαι ειλικρινής. Είναι για εμένα μεγάλη τιμή που βρίσκομαι σήμερα σε αυτήν την αίθουσα, μια ιστορική αίθουσα για τον Ελληνισμό, την αίθουσα της Παλαιάς Βουλής, Έναν χώρο άρρηκτα συνδεδεμένο με την ελληνική ιστορία, με σημαντικές αποφάσεις αυτης της ιστορίας.

Και νομίζω ότι είναι πρέπον και αρμόζον, κύριε Πρόεδρε, ότι επιλέξατε ακριβώς αυτόν τον χώρο για να θυμηθούμε την 81η επέτειο της Επανάστασης και της Απελευθέρωσης της Καρπάθου.

Να επαναφέρουμε δηλαδή στη συλλογική μνήμη αλλά και στην ατομική, στην μνήμη της καθεμιάς και του καθενός από εμάς, ένα γεγονός που εντάσσεται στον πυρήνα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, εντάσσεται στην πορεία ολοκλήρωσης του Ελληνισμού με την Απελευθέρωση των Δωδεκανήσων.

Η καταγωγή μου αλλά και ο τόπος που γεννήθηκα, όπως ξέρετε, είναι στην άλλη πλευρά. Στη δυτική πλευρά της Ελλάδας. Όμως νομίζω ότι ο οποιοσδήποτε, όσο κι αν απέχει από την Κάρπαθο, μπορεί εύκολα να κατανοήσει, κοιτώντας απλώς τον χάρτη του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου τη στρατηγική σημασία της τοποθεσίας της Καρπάθου και βεβαίως και της Κάσου.

Και επίσης, νομίζω ότι είναι απολύτως κατανοητό γιατί επιχειρήθηκε μέσα στα χρόνια από κατακτητές, με τελευταίο την Ιταλία του Μουσολίνι, να αλλοιωθεί ο ελληνικός χαρακτήρας της Καρπάθου, όπως και πολλών άλλων νησιών.

Αυτό το τελευταίο – η προσπάθεια Ιταλών μιας άλλης εποχής βεβαίως – να αλλοιώσουν τον ελληνικό χαρακτήρα αφορά και την Πατρίδα μου την Κέρκυρα.

Η Επανάσταση της 5ης Οκτωβρίου 1944 αποτέλεσε έκφραση μιας υπάρχουσας αντίληψης. Της αντίληψη των Καρπαθίων, για την ένωση. Την ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. Και την 17η Οκτωβρίου όταν η Γαλανόλευκη, η σημαία μας, υψώθηκε στην Όλυμπο και στα υπόλοιπα χωριά της Καρπάθου, έχουμε πια την ιστορική πραγμάτωση αυτής της ελπίδας των Δωδεκανησίων, των Καρπαθίων, για την ένωση με τη μητέρα Ελλάδα.

Η Κάρπαθος όμως, αν κοιτάξει κανείς το χρονολόγιο, είναι το πρώτο απελευθερωμένο τμήμα του Ελληνισμού. Σηματοδοτείται έτσι η επανένταξη, η πορεία για την επανένταξη – δεν ήταν τόσο απλή η πορεία, δεν ήταν μια αυτονόητη επιτυχία – των Δωδεκανήσων στον Εθνικό Κορμό, ως αποτέλεσμα, όχι μόνο του αγώνα των Δωδεκανησίων, αλλά και τη μεγάλη προσπάθεια του σπαρασσόμενου από Εμφύλιο Ελληνισμού, ώστε να ολοκληρωθεί το 1948.

Έρχομαι τώρα στο σήμερα. Γιατί το σήμερα για τον Ελληνισμό είναι το ίδιο σημαντικό όπως και το χθες.

Αναφέρομαι σε αυτό που είπα και ξέρετε ήδη, στην ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση της Καρπάθου. Πρέπει να έχουμε, κυρίες και κύριοι, μια σαφή θέση και σαφή κατανόηση, ανεξαρτήτως του συνομιλητή μας και των όποιων συμφερόντων του και της γωνίας θέασης που έχει για το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Ξέροντας ότι η θέση την οποία εκφράζουμε δεν είναι θέση που πηγάζει από την αίσθηση του εθνικού συμφέροντος, του συμφέροντος της Ελληνικής Δημοκρατίας, αλλά θέση η οποία εκφράζει, απολύτως, το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ανεξάρτητα από ποιος είναι αυτός ο οποίος μελετά την συγκεκριμένη υπόθεση και εκφράζει την άποψη για την νομική ορθότητα.

Το άρθρο 121, παράγραφος 2, της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας που χρησιμοποιούμε τα αρχικά UNCLOS – United Nations Convention on the Law of the Sea, αυτό σημαίνουν, προβλέπει ότι τα νησιά – ανεξαρτήτως μεγέθους, επαναλαμβάνω το ανεξαρτήτως μεγέθους – δικαιούνται χωρικά ύδατα, δικαιούνται Αιγιαλίτιδα Ζώνη, δικαιούνται Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και δικαιούνται Υφαλοκρηπίδα.

Οποιαδήποτε αντίθετη άποψη, αντίθετη προς αυτό, από οπουδήποτε κι αν προέρχεται, είναι μια απολύτως εσφαλμενη αντίληψη.

Υπάρχει βεβαίως ο ισχυρισμός ορισμένων κρατών, ένα από αυτά είναι η γειτονική μας Τουρκία, ότι δεν έχει συνυπογράψει την UNCLOS, τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αλλά η απάντηση σε αυτό το έωλο επιχείρημα, είναι ότι η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας – όπως ο παριστάμενος πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας διδάσκει –. δεν δεσμεύει όσους την έχουν συνυπογράψει μόνο. Είναι και εκφράζει ακριβώς και το Εθνικό Δίκαιο και δεσμεύει τους πάντες. Είτε έχουν υπογράψει τη Σύμβαση είτε δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση.

Και κατά συνέπεια, μόνο ως στοιχείο παραλόγου μπορεί κανείς να δει τον περίεργο και καινοφανή ισχυρισμό της γειτονικής μας χώρας ότι τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και βεβαίως μεταξύ αυτών και τα Δωδεκάνησα, επικάθηνται επί Υφαλοκρηπίδας των ηπειρωτικών ασιατικών ακτών.

Σε λίγες μέρες από σήμερα, μεθαύριο, θα επισκεφτώ την Ιαπωνία. Όπως ξέρετε, η Ιαπωνία είναι μια νησιωτική χώρα. Εάν η αντίληψη αυτή της γειτονικής μας χώρας ίσχυε, τότε η Ιαπωνία θα βρισκόταν στην περίεργη θέση να αντιμετωπίσει τον ισχυρισμό ότι δεν δικαιούται Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, δεν δικαιούται Υφαλοκρηπίδα, διότι επικάθηνται επί της ασιατικής Υφαλοκρηπίδας. Καταλαβαίνετε που θα οδηγούσε τον πλανήτη αν όλες οι χώρες επικαλούνταν απέναντι στις νησιωτικές χώρες ή στις Αρχιπελαγικές χώρες, είτε στα νησιά, τον έωλο αυτό ισχυρισμό της γειτονικής μας Τουρκίας.

Θα ήθελα όμως να σας πω, ότι για εμένα προσωπικά ως άνθρωπο, για εμένα ως Υπουργό των δυο τελευταίων Κυβερνήσεων αλλά και διαχρονικά όσο ασχολούμαι με τα κοινά, έχει, για μένα λοιπόν, μια ιδιαίτερη σημασία η ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Δωδεκανήσου.

Και εξηγούμαι. Είχα την τύχη, την τιμή και την ευκαιρία κατά την παρουσία μου στο Υπουργείο Εξωτερικών, να διαπραγματευθώ και να υπογράψω με την Ιταλία καταρχάς, αλλά και με την Αίγυπτο μετά, τις δυο μοναδικές Συμβάσεις για τον καθορισμό Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών που έχει ποτέ υπογράψει η Ελληνική Δημοκρατία.

Και η δεύτερη ιδιαίτερη αυτή συμφωνία, η συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου, είναι μια συμφωνία η οποία αφορά τον γεωγραφικό αυτόν χώρο στον οποίο βρίσκεται και η Κάρπαθος και η Κάσος αλλά και το σύνολο κύριε Πρόεδρε των Δωδεκανήσων.

Συμπίπτει εδώ το εξής πρωτοφανές. Να τέμνεται η απολύτως νόμιμη και τολμώ να πω η υποδειγματική σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία, με ένα νομικά όχι καινοφανές, αλλά πρωτοφανές, δημιούργημα της γειτονικής μας Τουρκίας, επιβληθέν επί της Κυβέρνησης Σάρατζ, της Τριπόλεως σε εποχές του λιβυκού εμφύλιου πολέμου, με το οποίο δημιουργήθηκε το ανύπαρκτο, ανυπόστατο νομικό ή μάλλον τελείως εξωνομικό και εξωλογικό μόρφωμα της τουρκολιβυκής συμφωνίας για τον καθορισμό, για τον δήθεν καθορισμό θαλασσίων ζωνών.

Πέρα από τον συναισθηματισμό που μου επιβάλλει το γεγονός ότι η ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία φέρει την υπογραφή μου ως Υπουργού Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, θα ήθελα να καταστεί σαφές σε οποιονδήποτε ότι ανεξαρτήτως ποιος Κυβερνά τον Τόπο, ανεξαρτήτως του ποιοι είναι Υπουργοί, ποιος είναι Πρωθυπουργός, ποιος είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ανεξαρτήτως οποιασδήποτε άλλης σχετικής παραμέτρου, δεν υπάρχει πιθανότητα και ουδείς εξ ημών δικαιούται, να απεμπολήσει για τον Ελληνισμό τα δικαιώματα τα οποία του παρέχει η Συμφωνία η οποία υπεγράφη μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Αιγύπτου.

Και απολύτως εξαιτίας αυτού θα ήθελα να επαναλάβω εις ώτα ακουόντων αλλά και εις ώτα μη ἀκουόντων ή μάλλον προφασιζόμενων ότι δεν ακούν, ότι δεν υπάρχει η παραμικρή περίπτωση ο Ελληνισμός να ανεχτεί να του επιβληθεί το τουρκολιβυκο μνημόνιο εν τη πράξει. Να δεχτεί δηλαδή τον ασύλληπτο ισχυρισμό ότι τα Δωδεκάνησα επικάθονται επί τουρκικής ή ασιατικής ύφαλοκρηπίδας.

Το επαναλαμβάνω αυτό διαρκώς, για να μην δημιουργούνται από οποιεσδήποτε συνθήκες, ψευδαισθήσεις στην γειτονική μας χώρα, ότι μπορεί να ανεύρει μεταξύ ημών – των Ελλήνων – οποιονδήποτε ο οποίος θα μπορούσε να έχει οιποιαδήποτε συνεννόηση μαζί τους επ’ αυτής της νομικής βάσης.

Έρχομαι τώρα στο τελευταίο κεφάλαιο το οποίο θα ήθελα να θίξω. Διότι νομίζω έκανα, κύριε Πρόεδρε, ήδη κατάχρηση του χρόνου και της ευκαιρίας που απλόχερα μου δώσατε και με τιμά.

Όταν, κυρίες και κύριοι, ήμουν μικρότερος, στα τέλη της δεκαετίας του 2000, ζούσαμε όλοι μια, νομίζω συλλογική πλάνη. Όταν έπεσε το Τείχους του Βερολίνου, όταν κατέπεσε το Απαρχάιντ στην Νότια Αφρική, όταν υπεγράφη η “Good Friday Agreement” μεταξύ των Άγγλων και των Ιρλανδών και σταμάτησε η βία στην Ιρλανδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όταν υπογράφηκαν οι Συμφωνίες του Όσλο, που δημιούργησαν την ελπίδα γρήγορης επίλυσης του παλαιστινιακού και της δημιουργίας του παλαιστινιακού κράτους, όλα αυτά λοιπόν μας δημιούργησαν μια εντύπωση ότι επιτέλους, θα ζήσουμε μια εποχή όπου το Δίκαιο στις διεθνείς σχέσεις έχει επικρατήσει. Αυτό που οι Aγγλοσάξονες λένε: The “right makes might”. Το δίκαιο δημιουργεί ισχύ.

Δυστυχώς όμως, αυτό το οποίο συνέβη σήμερα στην παγκόσμια κοινότητα, και το βλέπουμε γύρω μας, είναι το ανάποδο: “Might makes right”. Η ισχύς δημιουργεί δίκαιο. Και είμαστε αναγκασμένοι, κύριες και κύριοι, να αναγνωρίσουμε αυτήν τη διεθνή πραγματικότητα. Αλλά όχι να την αναγνωρίσουμε παθητικά ως φοιτητές, ως σπουδαστές, ως μελετητές ή ως σχολιαστές. Αλλά να την αναγνωρίσουμε ως Έλληνες επιφορτισμένοι με την συνταγματική ευθύνη προφύλαξης και διατήρησης του εθνικού μας χώρου και των δικαιώματων κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων, όπως αυτά παρεδόθησαν, όπως αυτά δημιουργήθηκαν επί των ημερών μας και όπως έχουμε την υποχρέωση να τα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές.

Κι έρχομαι στον πυρήνα του ρόλου που σήμερα ασκώ, τον ρόλο του Υπουργού Εθνικής Άμυνας.

Κύριες και κύριοι,

Η χώρα έχει δημιουργήσει ένα Νέο Δόγμα Αποτροπής. Αλλά για να ισχύσει το Νέο Δόγμα Αποτροπής πρέπει να έχει την δυνατότητα να αποτρέψει. Ακριβώς για να μπορούμε να το πετύχουμε αυτό, έχουμε δημιουργήσει μια Ατζέντα μεταρρύθμισης συνολικής των Ενόπλων Δυνάμεων, που ίσως την έχετε ακούσει, ονομάζεται «Ατζέντα 2030».

Μεταξύ των στοιχείων αυτής της μεγάλης μεταρρύθμισης των Ενόπλων Δυνάμεων υπάρχει και μια διαφορετική θεώρηση όσον αφορά την υπεράσπιση του θαλάσσιου, του υποθαλάσσιου και του εναέριου χώρου της Πατρίδας μας. Και ιδίως του ανατολικού Αιγαίου.

Η νέα αυτή θεώρηση αντιμετωπίζει πλέον το Αιγαίο ως θάλασσα την οποία δεν υπερασπίζει μόνον ο ελληνικός Στόλος, όπως γινόταν όλα τα πολλά χρόνια της ελληνικής ιστορίας. Αλλά ανατίθεται η υπεράσπιση του χώρου του Αιγαίου σε πυραυλικό Πυροβολικό.

Απελευθερώνεται έτσι ένα μεγάλο κομμάτι του Στόλου, ιδίως οι νέες Μονάδες τις οποίες θα αποκτήσουμε. Σε λίγες ημέρες θα έχω την ευκαιρία να παραλάβω την πρώτη φρεγάτα Belharra, στην Γαλλία, και να δω την στιγμή που θα υψώσουμε την ελληνική σημαία. Θα απελευθερώνει των «Κίμωνα», τις επόμενες φρεγάτες Belharra, τις ιταλικές φρεγάτες Bergamini τις οποίες θα αποκτήσουμε, από τη χωρική ανάγκη να περιορίζονται αμυντικά στο Αιγαίο και θα τους επιτρέψει φέροντας τα στρατηγικά όπλα τα οποία έχουμε επανασχεδιάσει (οι νέοι ευρωπαϊκοί πύραυλοι μεγάλων αποστάσεων ELSA). Απελευθερωμένα λοιπόν τα πλοία από τον ρόλο της χωρικής υπεράσπισης, να μπορέσουν να λειτουργήσουν ως δυνάμεις αποτροπής ελεύθερα, στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.

Και το ίδιο ισχύει για τον εναέριο χώρο του Αιγαίου, κύριες και κύριοι. Μέχρι σήμερα που συζητάμε το ισχυρότατο, βεβαίως, αντιαεροπορικό μας όπλο είναι η Πολεμική μας Αεροπορία. Όμως και εδώ θα απελευθερώσουμε την Πολεμική Αεροπορία από την χωρική υπεράσπιση, και θα μπορέσουν τα αεροπλάνα 4,5ης και 5ης γενιάς, τα οποία επίσης φέρουν και θα φέρουν στρατηγικούς πυραύλους, να λειτουργήσουν ως δυνάμεις αποτροπής, έχοντας εμπιστευτεί την προστασία του εναέριου χώρου μας σε νέα πυραυλικά συστήματα, τα οποία εν μέρει θα αποκτήσουμε και εν μέρει θα εξελίζουμε.

Έχουμε δημιουργήσει αυτό το οποίο λέμε «Ασπίδα του Αχιλλέα». Και το ονομάσαμε «Ασπίδα του Αχιλλέα» γιατί όσοι από εσάς θυμάστε την μυθολογία, η ασπίδα του Αχιλλέα, η δεύτερη ασπίδα του, όχι αυτήν την οποία πήρε ο Έκτορας όταν σκότωσε τον Πάτροκλο, αλλά αυτήν την οποία του έφερε η Θέτις και του παρέδωσε. Και μάλιστα αυτό είναι ακριβώς το σημείο στην Ιλιάδα που γίνεται ηθική προσωπικότητα ο Αχιλλέας για πρώτη φορά, μέχρι τότε η Ιλιάδα εόιναιο περίεργο, αλλά εμφανίζει ως ηθική προσωπικότητα τον Έκτορα. Το ρητό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας «Αμύνεσθαι περί Πάτρης» είναι ένα ρητό το οποίο είναι γραμμένο βεβαίως σε ελληνικό κείμενο στην Ιλιάδα, αλλά πρόκειται για λέξεις που πρόφερε ο Έκτορας. «Εἷς οἰωνός ἄριστος, ἀμύνεσθαι περί πάτρης». Την στιγμή όμως που ο Αχιλλέας παίρνει την ασπίδα η Θέτιδα τον προειδοποιεί. Του λέει ότι αν εκδικηθείς τον Πάτροκλο θα πεθάνεις. Κι εκεί ο Αχιλλέας θεωρεί σημαντικότερο την τιμή στον νεκρό φίλο του από την επιλογή μιας ζωής την οποία ο ίδιος θα έκρινε ως ατιμασμένη.

Αυτόν λοιπόν τον συμβολισμό, της «Ασπίδας του Αχιλλέα», που είχε πέντε επάλληλα στρώματα, επιλέξαμε για να συμβολίσει το νέο στοιχείο υπεράσπισης του Ελληνισμού. Γιατί έχουμε πέντε στρώματα πάνω από την Πατρίδα που δημιουργούμε. Μια αντιπυραυλική ασπίδα, μια αντιαεροπορική ασπίδα, μια anti–drone ασπίδα, μια ασπίδα προστασίας του θαλάσσιου χώρου, όπως σας είπα με το πυραυλικό Πυροβολικό και μια ασπίδα υπεράσπισης του υποθαλάσσιου χώρου του Αιγαίου, το οποίο επίσης θα θωρακίσουμε μέχρι το 2030.

Πιστεύω λοιπόν, κυρίες και κύριοι, ότι με αυτά που σας είπα, σας απέδειξα ότι μπορούμε να σταθούμε νομίζω ως ιστορικοί συνομιλητές της γενιάς του πολέμου, όσον αφορά την προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων. Και να διαβεβαιώσουμε εντίμως και με το χέρι στη καρδιά αυτούς οι οποίοι πολέμησαν για την Πατρίδα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Εθνική Αντίσταση, ότι καθόσον αφορά και τη δική μας γενιά, θα εκτελέσουμε απέναντι στην Ιστορία μας και στο Έθνος μας το καθήκον μας. Θα διατηρήσουμε ελεύθερο τον ελληνικό χώρο και θα δημιουργήσουμε και διατηρήσουμε εκείνες τις συνθήκες που θα επιτρέπουν στον ελληνικό λαό διαχρονικά κυρίαρχος, χωρίς τον φόβο μιας ξένης απειλής, να αποφασίζει για το μέλλον του τόπου μας».

Τον κ. Υπουργό προλόγισε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Απανταχού Καρπαθίων; Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ, Ιωάννης Καραϊτιανός.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν η Βουλευτής Σοφία Βούλτεψη ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπιος Παυλόπουλος, ο Αρχιμανδρίτης Χριστόδουλος Σαμαράς ως εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχη, ο Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Καρσιώτης ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Κώστας Κατσαφάδος.

Από πλευράς Στρατιωτικής Ηγεσίας παρέστη ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης, ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Δημητρίου Χούπη, ο Υποναύαρχος (Μ) Πιέρρος Κοντοδιός ΠΝ ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΝ και ο Υποπτέραρχος (Ε.Α.) Διαμαντής Σούρρης ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΑ.

Επίσης παρευρέθηκαν οι βουλευτές Ιωάννης Παππάς, Γεώργιος Νικητιάδης, Θεόδωρος Δρίτσας, ο Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά Σταύρος Βοϊδονικόλας ως εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Αττικής, η Έπαρχος Καρπάθου – ηρωικής Νήσου Κάσου Καλλιόπη Νικολαΐδου, o Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Καρπάθου Δημήτρης Κωνσταντινίδης ως εκπρόσωπος του Δήμαρχου Κάρπάθου, ο Δήμαρχος ηρωικής Νήσου Κάσου Μιχάλης Ερωτόκριτος, εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας, πανεπιστημιακοί καθηγητές, Πρόεδροι και εκπρόσωποι συλλόγων – Δωδεκανησιακών και Καρπαθιακών Σωματείων – συνδέσμων.

Από μεθαύριο, Τρίτη-2 Δεκεμβρίου 2025, έως την επόμενη, Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2025, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, νησιά Ανατολικού Αιγαίου και σε κύριες Ναυτικές Υπηρεσίες, το Πολεμικό Ναυτικό εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Νικολάου, Προστάτη των Ναυτικών και την Επέτειο των Νικηφόρων Ναυμαχιών Έλλης και Λήμνου των Βαλκανικών Πολέμων 1912-13, με σειρά εκδηλώσεων και δράσεων

Αναλυτικό το Πρόγραμμα των Εκδηλώσεων:

Ο Εορτασμός του Αγίου Νικολάου, Προστάτη του Πολεμικού Ναυτικού και της Επετείου των Νικηφόρων Ναυμαχιών των Βαλκανικών Πολέμων 1912-13

Το Πολεμικό Ναυτικό εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Νικολάου, Προστάτη των Ναυτικών και την Επέτειο των Νικηφόρων Ναυμαχιών Έλλης και Λήμνου των Βαλκανικών Πολέμων 1912-13, με σειρά εκδηλώσεων και δράσεων από μεθαύριο,  Τρίτη-2 Δεκεμβρίου 2025, έως την επόμενη, Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2025, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, νησιά Ανατολικού Αιγαίου και σε κύριες Ναυτικές Υπηρεσίες.

Οι εκδηλώσεις στοχεύουν στην ανάδειξη της ναυτικής μας παράδοσης, της συνεισφοράς του Πολεμικού Ναυτικού στην ασφάλεια και την άμυνα της χώρας, καθώς και στην αλληλεπίδραση με την ελληνική κοινωνία.

Συμπτίπτουν δε με τη συνεχή αναβάθμιση της ναυτικής ισχύος των ΕΔ, κορυφαία στιγμή της οποίας, γιά το λήγον έτος, αποτελεί η ύψωση της Σημαίας στη Φ/Γ "ΚΙΜΩΝ", στο ναυπηγείο του Λοριάν στη Γαλλία, στις 18 Δεκεμβρίου από τον ΥΕΘΑ, Νίκο Δένδια, όπως ανεκοίνωσε ο ίδιος σε ομιλία του προχθές, Παρασκευή-28 Νοεμβρίου 2025, την πρώτη από τις τέσσερις υπερσύγχρονες Φ/Γ της κλάσης FDI που αποκτά το ΠΝ, προσμετρώντας και την πρόσκτηση των πρώτων από τα, εξαιρετικών επιχειρησιακών συνατοτήτων, προηγμένα ανθυποβρυχιακά Ε/Π "Romeo" που έχουν ήδη ενταχθεί και επιχειρούν με το πτητικό δυναμικό της ΔΕΝ/ΓΕΝ.

Αναλυτικά οι Κύριες Εκδηλώσεις και οι Δράσεις Εορτασμού,όπως περιέχονται σε σχετική ανακοίνωση του Εκπροσώπου Τύπου του ΓΕΝ, Αντιπλοιάρχου Γ. Λαϊάκη ΠΝ ( Με τη επισήμανση/επιφύλαξη, ότι το πρόγραμμα των ακολουθουσών εκδηλώσεων-δράσεων ενδέχεται να τροποποιηθεί κατά περίπτωση, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών): 

Τρίτη, 2 Δεκεμβρίου 2025:

Επετειακή εκδήλωση και συναυλία από την Μπάντα του ΠΝ (με πρόσκληση) στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (ΙΜΕ), με παράλληλη λειτουργία επετειακής φωτογραφικής έκθεσης της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού (ΥΙΝ).

Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου 2025: 

• Επισκεπτήριο κοινού σε Πολεμικά Πλοία που επιχειρούν και ελλιμενίζονται σε νήσους του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κω, Ρόδος, Μεγίστη), με δυνατότητα διεξαγωγής ολιγόωρων πλόων για μαθητές σχολείων, σε συνεργασία με τις κατά τόπους αρχές του Πολεμικού Ναυτικού.

• Μεταστάθμευση μιας Φρεγάτας (Φ/Γ), ενός Ταχέως Περιπολικού Κατευθυνόμενων Βλημάτων (ΤΠΚ) και ενός Υποβρυχίου (Υ/Β) από το Ναύσταθμο Σαλαμίνος στο Λιμένα Πειραιώς, με δυνατότητα επιβίβασης κοινού κατά τον πλου. Δηλώσεις επιθυμίας συμμετοχής κοινού στον εν λόγω πλου να υποβληθούν εδώ (https://form.hellenicnavy.gr/form0525/), έως Τετάρτη 03 Δεκεμβρίου.

• Στο Λιμένα Θεσσαλονίκη, από 10:00 – 17:00,  δωρεάν επισκεπτήριο κοινού στο Μουσείο Αντιδικατορικού Αγώνα  "Α/Τ ΒΕΛΟΣ" (Προβλήτας Π-1)

Σάββατο, 6 Δεκεμβρίου 2025

• Στις 11:00 Επίσημη τελετή εορτασμού (με πρόσκληση) στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), παρουσία Φρεγάτας (Φ/Γ) στον ορμίσκο Κανελλοπούλου.

• Επισκεπτήριο κοινού σε Πολεμικά Πλοία που επιχειρούν και ελλιμενίζονται σε νήσους του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κω, Ρόδος, Μεγίστη), με δυνατότητα διεξαγωγής ολιγόωρων πλόων για μαθητές σχολείων, σε συνεργασία με τις κατά τόπους αρχές του Πολεμικού Ναυτικού.

• Από 10:00 – 17:00 Επισκεπτήριο κοινού σε Πολεμικά Πλοία (Φ/Γ, ΤΠΚ, Υ/Β) που θα ελλιμενίζονται στον Λιμένα Πειραιά/Πύλη Ε11, με παράλληλη λειτουργία επετειακής φωτογραφικής έκθεσης της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού (ΥΙΝ) στην Αίθουσα Υποδοχής Πύλης Ε11 της Ακτής Μιαούλη (ΟΛΠ).

• Από 10:00 – 17:00 Δωρεάν επισκεπτήριο κοινού στο Πλωτό Ναυτικο Μουσείο "Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ" στο Παλαιό Φάληρο – Αθήνα και στο Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα "Α/Τ ΒΕΛΟΣ" στο Λιμένα Θεσσαλονίκης (Προβλήτας Π-1). Στο Πλωτό Ναυτικό Μουσείο "Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ" θα λειτουργεί ραδιοερασιτεχνικός σταθμός  κατά τις ώρες του επισκεπτηρίου, από τον οποίο θα εκπέμπονται επετειακά μηνύματα.

• 12:00 «Μουσικός Περίπατος» της Μπάντας του Πολεμικού Ναυτικού επί της οδού Ερμού Δήμου Αθηναίων.

• 17:05 Υποστολή Σημαίας στο ΠΝΜ "Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ", παρουσία του Αγήματος Κινήσεων Ακριβείας της Διοίκησης Ναυτικής Εκπαιδεύσεως (ΔΝΕ) και σαλπιγκτή από τη Μπάντα ΠΝ. Μετά την υποστολή σημαίας, θα διεξαχθεί πανηγυρικός εσπερινός και αρτοκλασία για το κοινό, στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου επί του ΠΝΜ "Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ".

Κυριακή 07 Δεκεμβρίου

• Επισκεπτήριο κοινού σε Πολεμικά Πλοία που επιχειρούν και ελλιμενίζονται σε νήσους του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κω, Ρόδος/Μεγίστη), με δυνατότητα διεξαγωγής ολιγόωρων πλόων για μαθητές σχολείων, σε συνεργασία με τις κατά τόπους αρχές του Πολεμικού Ναυτικού.

• Επισκεπτήριο κοινού σε Πολεμικά Πλοία (Φ/Γ, ΤΠΚ, Υ/Β) που θα ελλιμενίζονται στον λιμ.Πειραιά/Πύλη Ε11, από 10:00-17:00 με παράλληλη λειτουργία επετειακής φωτογραφικής έκθεσης της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού (ΥΙΝ) στην Αίθουσα Υποδοχής/Πύλη Ε11 της Ακτής Μιαούλη (ΟΛΠ) και παρουσία τμήματος της Μπάντας ΠΝ. Μετά την ολοκλήρωση του επισκεπτηρίου, θα υπάρχει δυνατότητα επιβίβασης κοινού κατά τον επανάπλου των Πολεμικών Πλοίων από το Λιμένα Πειραιά στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Δηλώσεις επιθυμίας συμμετοχής κοινού στον εν λόγω πλου μπορούν να υποβληθούν εδώ (https://form.hellenicnavy.gr/form0725/), έως την ερχόνενη Τετάρτη, 3 Δεκεμβρίου 2025.

• Επισκεπτήριο κοινού στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ) και στο Μουσείο της Σχολής, από 10:00-17:00, με παρουσία τμήματος της Μπάντας του ΠΝ. Θα υπάρχει επίδειξη προσομοιωτή ναυτιλίας και ναυταθλητικών μέσων, ενώ παράλληλα θα λειτουργούν: Επετειακή φωτογραφική έκθεση της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού (ΥΙΝ), Μουσειακή έκθεση της Υπηρεσίας Φάρων (ΥΦ) και Έκθεση Μικροναυπηγικής.

• Δωρεάν επισκεπτήριο κοινού στο Πλωτό Ναυτικό Μουσείο "Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ" (Παλαιό Φάληρο – Αθήνα), από 10:00-17:00, όπως και στο Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα "Α/Τ ΒΕΛΟΣ" (Λιμένας Θεσσαλονίκης / Προβλήτας Π-1). Προβλέπεται, επίσης να λειτουργήσει ραδιοερασιτεχνικός σταθμός επί  του ΠΝΜ Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ κατά τις ώρες του επισκεπτηρίου, με εκπομπές επετειακών μηνυμάτων.

• 11:00 – 16:00 Επισκεπτήριο κοινού σε Πολεμικά Πλοία στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας (ΝΣ), το οποίο περιλαμβάνει, διαδοχικά:

-Είσοδο από το 1ο Φυλάκιο (Οδός Παλάσκα, Σκαραμαγκάς) με χρήση λεωφορείου του Πολεμικού Ναυτικού και μετάβαση με πλοιάριο στις εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου στη νήσο Σαλαμίνα.

-Είσοδο από το 4ο Φυλάκιο (Οδός Σαλαμινομάχων, Σαλαμίνα) με χρήση λεωφορείου Πολεμικού Ναυτικού και μετάβαση στις εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου στη Νήσο Σαλαμίνα.

-Επίσκεψη σε μια Φρεγάτα (Φ/Γ), ένα Ταχύ Περιπολικό Κατευθυνόμενων Βλημάτων (ΤΠΚ) και σε μια Κανονιοφόρο (Κ/Φ).

Δηλώσεις επιθυμίας συμμετοχής κοινού στο εν λόγω επισκεπτήριο πρέπει να υποβληθούν εδώ (https://form.hellenicnavy.gr/form0725ep/), έως την ερχόμενη Πέμπτη,  4 Δεκεμβρίου 2025.

• Στο Ναύσταθμο Κρήτης, από 11:00 – 16:00, επισκεπτήριο κοινού 

• Στη Βάση Ελικοπτέρων Ναυτικού, στο Ναυτικό Οχυρό Κοτρωνίου στο Μαραθώνα, από 11:00 – 16:00,  επισκεπτήριο κοινού.

• Επετειακή Πτήση από ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού επί της ακτογραμμής από το Καβούρι Αττικής μέχρι την Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (μεσημβρινές ώρες).

• 16:00 «Μουσικός Περίπατος» της Μπάντας του Πολεμικού Ναυτικού επί της προκυμαίας Φλοίσβου, εμπορικής οδού της FLISVOS MARINA, με κατάληξη το Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης «Οδυσσέας – Οι Έλληνες και η Θάλασσα» – ΠΝΜ "Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ".

• 17:05 Τιμητική υποστολή Σημαίας στο ΠΝΜ "Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ", παρουσία του Αγήματος Κινήσεων Ακριβείας της Διοίκησης Ναυτικής Εκπαιδεύσεως (ΔΝΕ) και της Μπάντας ΠΝ, μετά την ολοκλήρωση του «Μουσικού Περιπάτου». Μετά την υποστολή σημαίας, θα διεξαχθεί μικρή συναυλία από την Μπάντα του ΠΝ.

• 18:00 Drone Show στην περιοχή του Πάρκου Ναυτικής Παράδοσης «Οδυσσέας – Οι Έλληνες και η Θάλασσα» – ΠΝΜ Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ.

Γιά τη μεταφορά/επιμέλεια: Σεραφείμ Χ. Μηχιώτης

Καλούμαστε λοιπόν και ζητάμε από το οικοσύστημα να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά από ερωτήματα τα οποία θέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις. Και συγχρόνως εκπαιδεύουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις να θέτουν ερωτήματα. Όχι να πηγαίνουν να αγοράζουν προϊόντα από το ράφι. Και χρηματοδοτούμε και έχουμε κλείσει – η αγγλική έκφραση είναι firewall – ένα κομμάτι των αμυντικών δαπανών, συνολικά 2,5 %, για να διατεθούν μόνο γι’ αυτούς τους λογούς. Όχι για αγορές. Και μάλιστα προστατευμένοι. Αν δεν απορροφηθούν με αυτόν τον τρόπο δεν θα διατεθούν. Δεν μπορούν να πουν «με συγχωρείτε αυτό δεν έγινε αρά εγώ θα πάρω τα χρήματα να τα κάνω κάτι άλλο». Καταλήγω, το ερώτημα είναι εάν αυτή η προσπάθεια θα πέτυχει. Υπάρχει μια επιπλέον βασική προϋπόθεση στην οποία μπορείτε να βοηθήσετε. Η προϋπόθεση αυτή είναι να δημιουργηθεί ένα ευρύ πλαίσιο επικοινωνίας με τον Οικουμενικό Ελληνισμό, και ιδίως με τους καθηγητές και τους ερευνητές, στα Διεθνή Ινστιτούτα Έρευνας. Έχω ήδη πάει κι εγώ σε αρκετά από αυτά – και συνεχίζω να το κάνω – που κάνουν mentoring σε αυτήν την προσπάθεια. Μαζί με τα δικά μας βεβαίως ερευνητικά Ινστιτούτα, μαζί με τα δικά μας εργαστήρια μαζί με τους εξαιρετικούς επιστήμονες, τους Καθηγητές, τους ερευνητές που είναι ήδη μέσα στη χώρα. Γιατί η διάφορα μας, η αριθμητική διαφορά μας με την γειτονική μας χώρα επιβάλλει να έχουμε ένα μεγάλο άλμα για να μπορέσουμε να αποτρέψουμε την απειλή...

Ομιλία ΥΕΘΑ Ν. Δένδια 

στο 3ο Συνέδριο Εργασίας 

της ΑΜΚΕ Κόμβος, 

με τίτλο «Η Ελλάδα 

σε Παγκόσμια Προοπτική»

Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, συμμετέσχε το βράδυ της Παρασκευής 28 Νοεμβρίου 2025, στο 3ο Συνέδριο Εργασίας της ΑΜΚΕ Κόμβος, με τίτλο «Η Ελλάδα σε Παγκόσμια Προοπτική», το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Καρατζά της ΕΤΕ.

Κατά την ομιλία του ο κ. Δένδιας ανέφερε:

«Ευχαριστώ πολύ τον Καθηγητή κ. Χανιώτη, για μένα Άγγελο, υπήρξαμε συμμαθητές, όπως και με τον Μιχάλη Χαλιάσο, και θα μου επιτρέψετε γι’ αυτό να νιώθω μια μεγάλη οικειότητα.

Ξέρετε θα μπορούσα ίσως να εκφωνήσω μια ομιλία, αλλά θα προτιμήσω αν έχετε την καλοσύνη και αν συμφωνείτε, να σας πω δυο-τρεις βασικές κατευθύνσεις αυτού που επιχειρείται να γίνει στον τομέα της Άμυνας και πιθανόν, αν θα το κρίνετε, να «βασανίσετε» εσείς αυτό το υπόδειγμα, υποδεικνύοντας μου ίσως τι περισσότερο θα μπορούσε να γίνει ή ίσως και τι γίνεται λάθος σε αυτήν την προσπάθεια, γιατί ουδείς είναι αλάνθαστος σε αυτή τη ζωή.

Απλώς θα ήθελα να σας περιγράψω το πρόβλημα καταρχήν που καλείται να λύσει το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας σε αυτήν την συγκυρία και την λύση η οποία προτείνεται προς την ελληνική κοινωνία με μια σειρά από νομοθετήματα, μερικά από τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί από την Βουλή των Ελλήνων – το τελευταίο μεγάλο νομοθέτημα θα ψηφιστεί στις 8 Ιανουάριου από ό,τι καταλαβαίνω από το πρόγραμμα της Βουλής. Κι αυτό θα ολοκληρώσει το νομοθετικό κομμάτι της μεταρρύθμισης.

Πρώτον, το περιβάλλον. Νομίζω θα συμφωνήσουμε όλοι ότι έχει αλλάξει τελείως το γεωπολιτικό περιβάλλον, αλλά για την Ελλάδα παρέμενε προβληματικό. Δηλαδή η Ελλάδα διαρκώς από το 1952 ζει σε μια αντίφαση. Είναι μέλος μιας μεγάλης και πετυχημένης συμμαχίας, της Βορειοατλαντικής συμμαχίας, του ΝΑΤΟ, όμως η βασική απειλή για την ασφάλεια της προέρχεται από μέλος της ίδιας της συμμαχίας. Αρά και από αυτό μόνο το γεγονός η Ελλάδα εξ’ ανάγκης είναι ένα sui generis – όπως και η Τουρκία – μέλος αυτής της συμμαχίας. Η Ελλάδα αμύνεται και η Τουρκία απειλεί ένα μέλος της ίδιας συμμαχίας.

Το δεύτερο είναι ότι μετά το 2000 δημιουργείται στον πλανήτη, ή περίπου εκείνο το διάστημα, μια ευφορία. Μια δικαιολογημένη ευφορία μετά την πτώση ιδίως του Τείχους του Βερολίνου, την προηγουμένη δεκαετία. Ότι πλέον η Δημοκρατία κέρδισε, ότι η ελεύθερη οικονομία, οι αξίες που η Δημοκρατία εκφράζει, πλέον επικράτησαν στον κόσμο και μπαίνουμε σε μια μεγάλη εποχή ειρήνης, ευημερίας κτλ. Τίποτα από αυτά δεν έγινε έτσι.

Δικαιολογημένη η πλάνη διότι δεν ήταν μόνο η πτώση του Τείχους, θυμίζω ήταν το Good Friday Agreement, ήταν η πτώση του Απαρτχάιντ, ήταν τα Oslo Agreements για την Μέση Ανατολή, μια σειρά δηλαδή από πράγματα που έδωσαν στην ανθρωπότητα αυτήν την αντίληψη. Όμως, αυτό δεν έγινε. Δεν πήγαμε έτσι. Με αποτέλεσμα έχουμε την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά δεν είναι ο μόνος πόλεμος που υπάρχει. Θυμίζω τον πόλεμο του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας, που για την Ελλάδα έχει μια σημασία, στον Νότιο Καύκασο. Θυμίζω την κατάσταση στην Υποσαχάρια Αφρική, τον εμφύλιο πόλεμο στο Σουδάν και μια σειρά από άλλα γεγονότα, την επίθεση εναντίον του Ιράν, τις ιρανικές τοποθετήσεις στον ευρύτερο χώρο. Δηλαδή ένα γενικό περιβάλλον αστάθειας. Έχουμε δύο failed states στις ακτές της Μεσογείου και τα δυο πολύ κοντά σε εμάς: Συρία – Λιβύη.

Μια κατάσταση λοιπόν, που για την χώρα επιβάλλει να αποκτήσει σοβαρές Ένοπλες Δυνάμεις, με δυνατότητα να αντιμετωπίσουν απειλές. Κι αυτό σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, όχι μόνο γεωπολιτικό. Αλλά και ένα περιβάλλον που απαιτεί νέες λύσεις. Νέες τεχνολογικές απαντήσεις, δεδομένου ότι η απειλή είναι πολλαπλάσια. Είναι οικονομικά πολλαπλάσια, είναι αριθμητικά πολλαπλάσια, και οφείλω να πω στην εποχή του UAV είναι τεχνολογικά πολύ πιο ισχυρή.

H απάντηση η οποία επιχειρείται να δοθεί αυτή τη στιγμή είναι μια τελείως διαφορετική θεώρηση απέναντι στην απειλή. Και εξηγούμαι.

Το πρώτο αφορά το πώς προστατεύεις την χώρα. Μέχρι τώρα η χώρα ακολουθούσε το βασικό δόγμα «τη στεριά την προστατεύει ο Στρατός, την θάλασσα τη προστατεύει ο Στόλος, τον αέρα τον προστατεύουν τα αεροπλάνα». Προφανές θα μου πείτε; Oχι, δεν είναι τόσο προφανές. Εξηγώ: Για να αντιμετωπίσει η Ελλάδα αυτό το οποίο έχει μπροστά της χρειάζεται μάλλον μια «αιρετική» θεώρηση.

Ο Στόλος: Το Αιγαίο δεν έχει καμία έννοια να το προστατεύει ο Στόλος, όπως γινόταν μέχρι τώρα. Οι καινούργιες φρεγάτες, τα καινούργια πλοία, είναι πάρα πολύ ακριβά εργαλεία για να μένουν περιορισμένα σε μια στενή θάλασσα όπως το Αιγαίο, εκτεθειμένα σε σύγχρονες απειλές. Μπορείς να καταστρέψεις μια φρεγάτα του ενός δισεκατομμυρίου με ένα drone λίγων δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Και επίσης να μην μπορούν μέσα σε αυτό το περιβάλλον να αναπτύξουν την πραγματική τους δυνατότητα που είναι ο φόρτος στρατηγικών όπλων που θα φέρουν μετά τις αλλαγές στις φρεγάτες.

Και να μην σας τα πολυλογώ, αλλάξαμε το δόγμα πλήρως, Το Αιγαίο πλέον δεν θα προστατεύεται μόνον από το Στόλο. Θα προστατεύεται κυρίως από το πυραυλικό πυροβολικό που θα είναι διασκορπισμένο και μετακινούμενο στα εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες νησιά του Αρχιπέλαγους. Το Αιγαίο θα το κλείσουμε από την στεριά.

Ο Στόλος θα είναι ελεύθερος να επιχειρεί, αλλά όχι δεσμευμένος μέσα στη στενή θάλασσα. Και επίσης αλλάζοντας τις δυνατότητες των πλοίων που είχαμε ήδη παραγγείλει, και οι 4 γαλλικές φρεγάτες – στις 18 Δεκεμβρίου θα παραλάβω την πρώτη στην Γαλλία και θα σηκώσουμε την ελληνική σημαία – και οι 4 ιταλικές που θα πάρουμε μετά (2 συν 2), θα φέρουν όλες στρατηγικούς πυραύλους. Δηλαδή πυραύλους που μπορούν να εκτοξευθούν από οπουδήποτε από την Ανατολική Μεσόγειο και να πλήξουν στόχο πάνω από τα 1.500 χιλιόμετρα. Στον εν δυνάμει αντίπαλο να υπάρχει μια ισχυρή δύναμη αποτροπής.

Έρχομαι τώρα στον αέρα, μετά θα πάω και στην στεριά. Στον αέρα πάλι ποιο ήταν το κύριο αντιαεροπορικό μέχρι σήμερα που συζητάμε της Πατρίδας μας; Η απάντηση είναι η Πολεμική της Αεροπορία. Όμως, αυτή δεν είναι μια σωστή απάντηση. Είναι μια πολύ ακριβή απάντηση πάντως. Γίνεται; Γίνεται. Αλλά είναι σωστό; Όχι, δεν είναι σωστό.

Θα σας πω κάτι που ίσως μερικοί το ξέρουν αλλά δεν το έχουν παρατηρήσει. Από το 1973 και μετά λύθηκε ένα βασικό ερώτημα. Ποιο ήταν το ερώτημα. Στην μάχη αεροπλάνου και αντιαεροπορικού ποιος είναι ο ισχυρότερος; Και γιατί λέω το 1973; Το 1973 είναι ο τελευταίος πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Αίγυπτου. Ξέρουμε όλοι ότι το Ισραήλ κέρδισε αυτόν τον πόλεμο.

Αλλά τι δεν έχουμε ίσως πολλοί από εμάς παρατηρήσει. Έγινε μια μεγάλη μάχη αναμεσά στην ισραηλινή αεροπορία- πάντα μια από τις καλύτερες στο κόσμο- και στα αντιαεροπορικά τότε της Αίγυπτου, είχαν αν θυμάστε τους πυραύλους SAM. Δεν κέρδισε η ισραηλινή αεροπορία. Οι Ισραηλινοί θρήνησαν πάρα πολλά αεροπλάνα και πολλούς πιλότους. Ο τρόπος που το Ισραήλ κατάφερε να κερδίσει το πόλεμο είναι όταν ο Στρατηγός Σαρόν πέρασε τη Διώρυγα και εξόντωσε στο έδαφος τα αιγυπτιακά αντιαεροπορικά.

Ή για να σας το πω με ένα πιο σύγχρονο παράδειγμα. Αυτή τη στιγμή η Ρωσία θεωρητικά έναντι της Ουκρανίας έχει πλήρη αεροπορική υπεροχή. Έχει πάνω από 650 αεροπλάνα, η Ουκρανία έχει πολύ λιγότερα και δεν ξέρω και πόσα από αυτά πετάνε. Δεν πετάει η ρωσική αεροπορία. Δεν πετάει πάνω από την Ουκρανία. Πλέον το αντιαεροπορικό μπορεί να εμποδίσει το αεροπλάνο.

Γιατί λοιπόν η Ελλάδα να αντιμετωπίζει την αεροπορική απειλή με τα αεροπλάνα της; Η Ελλάδα έχει κάνει λοιπόν την επιλογή με τον Νέο Δόγμα το οποίο υλοποιούμε, κάτω από αυτό που έχω ονομάσει «Ασπίδα του Αχιλλέα», να προστατεύσει τον χώρο της ολιστικά με πυραυλικά συστήματα. Όπως θα προστατεύσει, όπως θα κλείσει, και την θάλασσα.

Και βέβαια το τρίτο κομμάτι είναι τα anti–drones συστήματα γιατί η χώρα η οποία εκφράζει τη πιο υπαρκτή απειλή για εμάς παράγει drones, και από τις πληροφορίες που έχουμε έχει άνω του ενός εκατομμυρίου drones έτοιμα αυτήν την στιγμή που συζητάμε. Αρά και γι’ αυτό η χώρα έκανε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια και με το ΕΛΚΑΚ -καταλαβαίνω ότι αρκετοί από εσάς γνωρίζετε τι είναι το ΕΛΚΑΚ και θα το εξηγήσω μετά – κι αυτήν την στιγμή υπάρχει σε παραγωγή το πρώτο ελληνικό anti–drone σύστημα, ο «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ», ο οποίος έχει δοκιμαστεί και σε πραγματικές συνθήκες μάχης στην Ερυθρά Θάλασσα και τον οποίο θα συνεχίσουμε να βελτιώνουμε και να πολλαπλασιάζουμε. Θα υπάρξει «Κένταυρος» σε όλες της ελληνικές φρεγάτες αλλά θα τον μετατρέψουμε και σε χρήσεις στεριάς και με διάφορα παράγωγα του μικρότερα και αναλόγως χρήσης, τον «Ωρίωνα» και τον «Τηλέμαχο», έτσι λέγονται, θα μπορέσουμε να καλύψουμε τον χώρο μας απέναντι στα drones.

Είμαστε σε επίπεδο έρευνας ως προς τα αντιπυραυλικά συστήματα, δηλαδή τα συστήματα που θα αντιμετωπίζουν πιθανώς ερχομένους πυραύλους. Επίσης υπάρχει έρευνα για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις απειλές κάτω από την θάλασσα. Γιατί η «Ασπίδα του Αχιλλέα» είναι μια ολιστική προσέγγιση. Φιλοδοξεί να κλείσει τον χώρο συνολικά, στον αέρα, στη θάλασσα, κάτω από την θάλασσα.

Στον Στρατό Ξηράς τώρα. Παλιότερα, ξέρετε οι δυτικοί στρατοί, πριν από την Ουκρανία, είχαν ακόμη ναπολεόντειες, κυριολεκτικά ναπολεόντειες τακτικές. Μεραρχίες, μεγάλες μονάδες, στρατιώτες κατά παράταξη, ίσως όχι με τις κόκκινες ή με τις μπλε στολές να προχωράνε με το όπλο όπως στους ναπολεόντειους πολέμους, αλλά πάντως με συγκέντρωση των στρατιωτών για να υπάρχει συγκέντρωση πυρός κτλ. Όλα αυτά έχουν πλέον πάψει να ισχύουν. Το όπλο του μαχητή δεν είναι πλέον το τουφέκι.

Αυτό που λέμε όπλο είναι το drone. Το drone, το First Person View. Με αυτό μάχεται. Αυτό είναι και το όπλο και η σφαίρα. Και είναι αναλώσιμο. Μπορείτε να δείτε αν ψάξετε στο Ίντερνετ Ουκρανούς και Ρώσους με τα FPV στην πλάτη τους. Συνήθως έξι ή οχτώ. Τα οποία, ξαναλέω, είναι αναλώσιμα. Ο ελληνικός στρατός πρέπει λοιπόν και το κάνουμε πάρα πολύ γρηγορά να φύγει από την εποχή του όπλου και να πάει στην εποχή του drone. Που σημαίνει ο κάθε ένας στρατιώτης να είναι εκπαιδευμένος στην χρήση drones. Και γι’ αυτό κάνουμε μια πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση στο τρόπο που θα εκπαιδεύονται οι στρατιώτες.

Και επίσης δημιουργούμε μια ενεργό εφεδρεία από 150.000 εθελοντές οι οποίοι θα εκπαιδεύονται κανονικά και θα συνεχίσουν να εκπαιδεύονται ώστε να μπορεί η χώρα να παρατάξει μια ενεργό δύναμη περίπου 250.000 χιλιάδων εκπαιδευμένων εφέδρων. Ξαναλέω εκπαιδευμένων, γιατί θεωρητικά σήμερα η χώρα μπορεί να παρατάξει 800.000 χιλιάδες αλλά δεν είναι καλό να κληθώ να σχολιάσω το επίπεδο της εκπαίδευσης των εφέδρων που παρατάσσει η χώρα αυτήν την στιγμή.

Τώρα, για να δημιουργηθεί μια αμυντική δυνατότητα, η χώρα πρέπει να έχει ένα αμυντικό οικοσύστημα. Η χώρα αυτήν την στιγμή έχει πάρα πολύ μικρό αμυντικό οικοσύστημα, το οποίο, για να έχετε μια αίσθηση ποσοτική, συμμετέχει στο ΑΕΠ της χώρας κάπου μεταξύ του 0,4% με του 0,7%. Για μια χώρα όπως η Ελλάδα που μέχρι το 2004 είχε δαπανήσει για την Άμυνα της 270 δισεκατομμύρια ευρώ, καταλαβαίνετέ ότι αυτό είναι μάλλον αστείο

Τι κάνουμε λοιπόν για να το κινητροδοτήσουμε; Καταρχήν δεν έχουμε φιλοδοξίες πέραν του ορίου του μεγέθους μας. Δεν φιλοδοξούμε να φτιάξουμε μεγάλες πλατφόρμες. Δεν φιλοδοξούμε να φτιάξουμε αεροπλάνο όπως η γειτονική Τουρκία. Δεν φιλοδοξούμε να φτιάξουμε αεροπλανοφόρο όπως η γειτονική Τουρκία. Φιλοδοξούμε να φτιάξουμε ένα modular πλοίο το οποίο μπορεί να είναι περιπολικό, πυραυλάκατος ή κορβέτα, αλλά φιλοδοξούμε κυρίως να μπορέσουμε -κι εδώ ο ρόλος σας είναι εξαιρετικά σημαντικός και ίσως ένας από τους λογούς που βρίσκομαι σήμερα εδώ- να κινητροδοτήσουμε το ανθρώπινο επιστημονικό μας κεφάλαιο και να μπορέσουμε να παράξουμε προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας, που να μας δώσουν το τεχνολογικό advantage απέναντι σε ό,τι υπάρχει από την άλλη πλευρά.

Έχουμε κάνει ορισμένα βήματα. Νομίζω σημαντικά βήματα. Το πρώτο ήταν η δημιουργία του ΕΛΚΑΚ. Το δεύτερο ήταν η δημιουργία Διεύθυνσης Καινοτομίας στις Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτά τα δύο λειτουργούν υπό μορφή διαλόγου.

Μέχρι τώρα οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις τι έκαναν; Ζητούσαν κάτι και ο εκάστοτε Υπουργός, η Κυβέρνηση, εφόσον είχε τα χρήματα, τους έδινε τα χρήματα να πάνε να το αγοράσουν. «Ωραία» θα έλεγε κανείς. Καθόλου ωραία. Προσπαθούμε να διδάξουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μια τελείως διαφορετική αντίληψη. Να μην ζητάνε προϊόντα. Να θέτουν ερωτήματα. Η Διεύθυνση Καινοτομίας των Ενόπλων Δυνάμεων ζητάει από τις Ένοπλες Δυνάμεις να διατυπώνουν προβλήματα.

Παράδειγμα: «Θα ήθελα να μου δώσετε απάντηση στο πώς αντιμετωπίζω ένα σμήνος Bayraktar 2». Όχι «θέλω ένα anti–drone σύστημα να μου αγοράσετε».

Το ερώτημα αυτό το παίρνει το ΕΛΚΑΚ – σας τα λέω λίγο απλουστευμένα αλλά νομίζω ότι καταλαβαίνετε πολύ περισσότερα από όσα λέω – το μεταφέρει στο οικοσύστημα καινοτομίας, διατυπώνει το ερώτημα και ζητά απάντηση. Οι απαντήσεις που δίνονται από το οικοσύστημα -από την μικρή μου εμπειρία γιατί το ΕΛΚΑΚ το οποίο είναι περίπου παιδί μου έχει 1,5 χρόνο ζωής μόνον – βαθμολογούνται από τις Ένοπλες Δυνάμεις, ζητείται πρωτότυπο, χρηματοδοτείται το πρωτότυπο, δοκιμάζεται σε ασκήσεις το πρωτότυπο των Ενόπλων Δυνάμεων, ένας άλλος σύνδεσμος που μέχρι τώρα δεν υπήρχε.

Εάν κάποιος είχε μια μικρή εταιρεία στην Ελλάδα και έφτιαχνε κάτι που είχε διπλή χρήση αλλά η μια ήταν και στρατιωτική χρήση, δεν είχε πού να το δοκιμάσει, Πώς το φαντάζεστε; Σηκώνει ένα drone, και το drone σηκώνεται και πάει και ρίχνει κάπου μια χειροβομβίδα; Δεν υπήρχε καμία τέτοια δυνατότητα. Δοκιμάζεται λοιπόν το πρωτότυπο και αν αυτό το πρωτότυπο κάνει στις Ένοπλες Δυνάμεις, αυτές δίνουν την παραγγελία που σημαίνει αυτό για την εταιρεία που την παίρνει, ότι είναι ένα τεράστιο άλμα, γιατί έχει proof of sales. Έχοντας proof of sales μπορεί να πάει στο τραπεζικό σύστημα να δανειστεί, μπορεί να πάει στο εξωτερικό να δοκιμάσει να πουλήσει το προϊόν.

Καλούμαστε λοιπόν και ζητάμε από το οικοσύστημα να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά από ερωτήματα τα οποία θέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις. Και συγχρόνως εκπαιδεύουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις να θέτουν ερωτήματα. Όχι να πηγαίνουν να αγοράζουν προϊόντα από το ράφι. Και χρηματοδοτούμε και έχουμε κλείσει – η αγγλική έκφραση είναι firewall – ένα κομμάτι των αμυντικών δαπανών, συνολικά 2,5 %, για να διατεθούν μόνο γι’ αυτούς τους λογούς. Όχι για αγορές. Και μάλιστα προστατευμένοι. Αν δεν απορροφηθούν με αυτόν τον τρόπο δεν θα διατεθούν. Δεν μπορούν να πουν «με συγχωρείτε αυτό δεν έγινε αρά εγώ θα πάρω τα χρήματα να τα κάνω κάτι άλλο».

Καταλήγω, το ερώτημα είναι εάν αυτή η προσπάθεια θα πέτυχει. Υπάρχει μια επιπλέον βασική προϋπόθεση στην οποία μπορείτε να βοηθήσετε. Η προϋπόθεση αυτή είναι να δημιουργηθεί ένα ευρύ πλαίσιο επικοινωνίας με τον Οικουμενικό Ελληνισμό, και ιδίως με τους καθηγητές και τους ερευνητές, στα Διεθνή Ινστιτούτα Έρευνας. Έχω ήδη πάει κι εγώ σε αρκετά από αυτά – και συνεχίζω να το κάνω – που κάνουν mentoring σε αυτήν την προσπάθεια. Μαζί με τα δικά μας βεβαίως ερευνητικά Ινστιτούτα, μαζί με τα δικά μας εργαστήρια μαζί με τους εξαιρετικούς επιστήμονες, τους Καθηγητές, τους ερευνητές που είναι ήδη μέσα στη χώρα.

Γιατί η διάφορα μας, η αριθμητική διαφορά μας με την γειτονική μας χώρα επιβάλλει να έχουμε ένα μεγάλο άλμα για να μπορέσουμε να αποτρέψουμε την απειλή.

Αυτά είχα να πω, δεν θέλω να σας καθυστερήσω περισσότερο. Και πάλι ευχαριστώ για την ευκαιρία να διατυπώσω τη σκέψη αυτής της μεταρρύθμισης που έχουμε ονομάσει «Ατζέντα 2030». Σας ευχαριστώ».

Δύσκολο θα ήταν να πιστέψει κανείς ότι πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά. Αντίθετα, μοιάζει να ευσταθεί η άποψη ότι αυτά τα περιστατικά, όπως και άλλα πολλά, σηματοδοτούν ένα βαθύ κοινωνικό πρόβλημα. Μας δείχνουν ότι η ελληνική κοινωνία νοσεί. Ο κοινωνικός ιστός έχει διαρραγεί. Είμαστε μια κοινωνία, σύμφωνα με πολλές σφυγμομετρήσεις, που βιώνει κρίση αξιών, κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς, κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση της Alco, 8 στους 10 βλέπουν κρίση θεσμών, ενώ το ποσοστό της «γκρίζας ζώνης» είναι πλέον 21,5%. Αυτή η κοινωνική κρίση δημιουργεί τον προνομιακό βιότοπο για την ευδοκίμηση λαϊκιστών πολιτικών, που δεν διστάζουν να ενώνουν τη φωνή τους με εξτρεμιστικές θέσεις και απόψεις. Το πολιτικό σκηνικό αποσαθρώνεται και το κομματικό σύστημα βαλκανιοποιείται. Το κοινωνικό πρόβλημα μετασχηματίζεται σε πολιτικό. Μπροστά στις τεράστιες προκλήσεις μιας νέας εποχής, η χώρα περί άλλα τυρβάζει. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα φτάσουμε και πάλι στο χείλος του γκρεμού, όπως το 2015......

 Από "ΤΑ ΝΕΑ"

Η ανακοίνωση της εγκατάλειψης του προγράμματος των υπό ανάπτυξη φρεγατών Constellation – από τον υπουργό Ναυτικών των ΗΠΑ Τζον Φίλαν– αποτελεί μια εξέλιξη αναμενόμενη εδώ και καιρό. Το πρόγραμμα των φρεγατών Constellation ή FFG(X) καρκινοβατούσε για αρκετό καιρό και πλέον το αμερικανικό ναυτικό αποφάσισε να κρατήσει τα δύο πλοία που βρίσκονται υπό ναυπήγηση προκειμένου να μη χαθούν εντελώς τα χρήματα τα οποία επενδύθηκαν για την ανάπτυξή τους. Τα υπόλοιπα τέσσερα που είχαν προγραμματιστεί εγκαταλείπονται και, όπως ανακοινώθηκε, γίνεται πλέον προσπάθεια αναδιαμόρφωσης του στόλου. Η Constellation αποτελεί τη δεύτερη αποτυχημένη απόπειρα του αμερικανικού ναυτικού (μετά το σχέδιο των MMSC, που είχε επιχειρηθεί να πωληθούν και στην Ελλάδα), να βρει μια γρήγορη, σχετικά φθηνή και ανταγωνιστική λύση, προκειμένου να κρατήσει μια ισορροπία στο επίπεδο των μονάδων επιφανείας έναντι των Κινέζων, οι οποίοι ρίχνουν κάθε μήνα ένα νέο πλοίο στο νερό. ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ Η εξέλιξη αυτή λύνει και ένα δύσκολο δίλημμα για την Ελλάδα, η οποία, υπενθυμίζεται, είχε μπει στο πρόγραμμα των Constellation, με τον υπολογισμό ότι θα αποτελούσε κόμβο επισκευών για τον συγκεκριμένο τύπο τόσο για το αμερικανικό ναυτικό όσο και για το Πολεμικό Ναυτικό, που θα μπορούσε να αποκτήσει μέχρι και επτά πλοία αυτού του τύπου, σε άλλη πιο «ελαφριά» διαμόρφωση. Το σχέδιο αυτό συμβάδιζε και με το σχέδιο της μετάβασης του Π.Ν. σε επόμενη φάση, καθώς η Constellation ήταν βασισμένη στο επιτυχημένο σχέδιο της FREMM (Fincantieri) και η Ελλάδα ούτως ή άλλως έχει συμφωνήσει με την Ιταλία να εξετάσει την προμήθεια (προς το τέλος της δεκαετίας) 2-4 ιταλικών FREMM, κλάσης Bergamini. Πληροφορούμαι ότι ήδη η Ελλάδα έχει ζητήσει και θα λάβει πίσω κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που είχε δεσμεύσει προκειμένου να συμμετάσχει στις μελέτες του ακυρωθέντος πια προγράμματος. Πρακτικά, για το Π.Ν. η ακύρωση των Constellation δεν σημαίνει κάτι αρνητικό αυτή τη στιγμή....

 Από  την "ΕΣΤΙΑ", και....

....από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", και...

                                                               "H KΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 27/11/25

....από την "Political"

Φόβος και τρόμος στη Βουλή (μόνο ο Αδωνις Γεωργιάδης συστηματικά την αψηφά), η Ζωή Κωνσταντοπούλου μοιάζει με καταναγκαστικό έργο και για τους δημοσιογράφους που, ενώ πρέπει να την καλούν στην εκπομπή τους, επιμένουν να κάνουν ερωτήσεις. Κάπως έτσι, χθες, έγινε επεισόδιο στην κρατική τηλεόραση επειδή, ευλόγως, ο δημοσιογράφος Κώστας Παπαχλιμίντζος ρώτησε για τον πρώην βουλευτή σύντροφό της. Η πρόεδρος εξεμάνη, άρχισε να μιλάει για προπαγάνδα και για ψέματα, προφανώς αποδίδοντας προπαγανδιστικό ρόλο στον δημοσιογράφο. Αδιανόητη συμπεριφορά, απορώ πώς την ανέχεται το σωματείο μας. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν είναι η μόνη που δεν ανέχεται τον δημοκρατικό διάλογο και, κυρίως, τις κανονικές δημοσιογραφικές ερωτήσεις και προτιμά να την αφήνουν να κάνει μονολόγους. Πολλοί πολιτικοί συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο, πιστεύοντας ότι οι δημοσιογράφοι υπάρχουν για να της στρώνουν το χαλί. Κι όταν βρεθεί απέναντι κανένας κανονικός άνθρωπος να κάνει τη δουλειά του, αμέσως επιδεικνύει την αγένειά της. Εχει κουράσει πολύ, πολλούς. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι καταχράται την ανοχή της δημοκρατίας....

 Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/11/25

ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ

Υπάρχει ένα πρόσωπο στη δημόσια ζωή της χώρας που θεωρεί την πολιτική αντιπαράθεση, συνεχώς, αφορμή για καβγά. Με πρώτη ευκαιρία, είναι έτοιμο να επιτεθεί, να σηκώσει τους τόνους, να μονοπωλήσει τη συζήτηση, να φωνάξει οπουδήποτε και αν βρίσκεται – στη Βουλή, στην ολομέλεια ή στις επιτροπές, στην τηλεόραση, οπουδήποτε. Επειδή είναι δικηγόρος, συνάδελφοι του προσώπου αυτού μαρτυρούν ότι με ανάλογο ύφος παρίσταται και στα δικαστήρια.

Το πρόσωπο αυτό, δεν είναι μυστικό, είναι η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Πρόεδρος προσωποπαγούς κόμματος, που εξελέγη στις τελευταίες εκλογές χαμογελώντας σαρδόνια και κάνοντας καρδούλες με τα χέρια της, έφτιαξε μια κοινοβουλευτική ομάδα που την ελέγχει με σιδηρά πειθαρχία, φροντίζοντας γι’ αυτό με μια μεθόδευση νόμιμη μεν αλλά πρωτοφανή: στις δεύτερες εκλογές του 2023, δεν σεβάστηκε τη σειρά των υποψηφίων που είχαν προκύψει με σταυρό προτίμησης στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση, όπου το κόμμα της έμενε εκτός Βουλής.

Στις επαναληπτικές εκλογές άλλαξε σε ορισμένες περιφέρειες τη σειρά στο ψηφοδέλτιο, πριμοδοτώντας άτομα που βρίσκονταν πιο χαμηλά στην προηγούμενη ψηφοφορία. Κάποια από τα άτομα αυτά, η Ολγα Δάλλα, η Μαργαρίτα Καζάκου και η Χρύσα Διαμαντοπούλου την επέκριναν, αλλά οι φωνές τους δεν μπορούσαν να ακουστούν. Η αλλαγή της σειράς των υποψηφίων έφερε στη Βουλή την τραγουδίστρια Τζόρτζια Κεφαλά (που είχε βγει δεύτερη στη Δυτική Αθήνα στις πρώτες εκλογές), τον Σπύρο Μπιμπίλα (τρίτος στην Α’ Αθήνας, τελικά εξελέγη από τον Νότιο Τομέα Αθηνών) και τον Διαμαντή Καραναστάση (Α’ Αθήνας, αν και στις πρώτες εκλογές δεν ήταν υποψήφιος).

Ειδικά ο Διαμαντής Καραναστάσης συνιστά ιδιαίτερη περίπτωση εύνοιας, αφού είναι ο σύντροφος της προέδρου. Αν οποιοσδήποτε άλλος πολιτικός αρχηγός έπραττε αναλόγως, να ευνοήσει την ή τον σύντροφό του ή τη σύζυγό του, είναι βέβαιο ότι η συγκεκριμένη πολιτικός θα τον κατηγορούσε για ευνοιοκρατία ή για νεποτισμό (και τον Τσίπρα για… νεοποτισμό). Τέτοιες κατηγορίες, όμως, δεν αγγίζουν τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία δεν αισθάνεται την υποχρέωση λογοδοσίας για τέτοιες λεπτομέρειες. Αλλωστε, η οικογένεια πρέπει να είναι πρώτη στο αξιακό της σύστημα – ενώ γύρω από τα πρόσωπα αυτής της οικογένειας γυρίζει ο κόσμος. Οταν παραιτήθηκε ο γίγας Καραναστάσης, η πρόεδρος και σύντροφός του τού έπλεξε το εγκώμιο, έστω κι αν ήταν ο μόνος που είχε το προνόμιο να εμφανίζεται αραιά στη Βουλή, στην οποία επίσης δεν διακρίθηκε για την εισφορά του. Θυμάμαι, επίσης, ότι η πρόεδρος Κωνσταντοπούλου είχε προτείνει τον πατέρα της ως υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Φόβος και τρόμος στη Βουλή (μόνο ο Αδωνις Γεωργιάδης συστηματικά την αψηφά), η Ζωή Κωνσταντοπούλου μοιάζει με καταναγκαστικό έργο και για τους δημοσιογράφους που, ενώ πρέπει να την καλούν στην εκπομπή τους, επιμένουν να κάνουν ερωτήσεις. Κάπως έτσι, χθες, έγινε επεισόδιο στην κρατική τηλεόραση επειδή, ευλόγως, ο δημοσιογράφος Κώστας Παπαχλιμίντζος ρώτησε για τον πρώην βουλευτή σύντροφό της. Η πρόεδρος εξεμάνη, άρχισε να μιλάει για προπαγάνδα και για ψέματα, προφανώς αποδίδοντας προπαγανδιστικό ρόλο στον δημοσιογράφο. Αδιανόητη συμπεριφορά, απορώ πώς την ανέχεται το σωματείο μας.

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν είναι η μόνη που δεν ανέχεται τον δημοκρατικό διάλογο και, κυρίως, τις κανονικές δημοσιογραφικές ερωτήσεις και προτιμά να την αφήνουν να κάνει μονολόγους. Πολλοί πολιτικοί συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο, πιστεύοντας ότι οι δημοσιογράφοι υπάρχουν για να της στρώνουν το χαλί. Κι όταν βρεθεί απέναντι κανένας κανονικός άνθρωπος να κάνει τη δουλειά του, αμέσως επιδεικνύει την αγένειά της.

Εχει κουράσει πολύ, πολλούς. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι καταχράται την ανοχή της δημοκρατίας.

ΑΠΟΘΕΜΑ ΝΕΡΟΥ ΓΙΑ 1,5-2 ΧΡΟΝΙΑ ΕΧΕΙ ΜΕΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ, ΑΠΟ 1,1 ΔΙΣ ΚΥΒΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟ 2022 ΣΕ ΜΟΛΟΣ 400 ΕΚΑΤ. ΚΥΒΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ή ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΟ 1/3, ΜΕ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ 25%, ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΤΜΙΣΗΣ ΚΑΤΑ 15% ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΤΑ 6%

 Από την "Political"

"Political", κύριο θέμα, 28/11/25

Δεν έχω καμία δυσκολία να πιστέψω την Κάγια Κάλας όταν λέει ότι η Ρωσία κοροϊδεύει και δεν διαπραγματεύεται. Η Κάλας (που είναι Εσθονή) ξέρει. Οι έτεροι κουφιοκεφαλάκηδες μάλλον δεν έχουν πάρει χαμπάρι τίποτα. Διότι οι Ρώσοι δεν διαπραγματεύονται ποτέ. Δεν εμπίπτει καν στη λογική και τη σκέψη τους. Κι όποιος διατηρεί αμφιβολίες ας διαβάσει ένα από τα πολλά εξαιρετικά βιβλία που κυκλοφορούν πλέον για τη Γιάλτα (Φεβρουάριος 1945). Εκεί ο Στάλιν τους κορόιδευε κατάμουτρα. Είχε ήδη ξεκινήσει το δούλεμα από την Τεχεράνη (Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1943) και μόλις πήρε τα μέτρα των συνομιλητών του, το έκανε ρεπερτόριο. Προφανώς ο Στάλιν δεν ήθελε να παραχωρήσει τίποτα και να κρατήσει ό,τι είχε καταλάβει. Και πού κατέληξαν οι κουβέντες; Ο Στάλιν δεν παραχώρησε τίποτα και κράτησε ό,τι είχε καταλάβει. Με πρώτο θύμα την Πολωνία και τις Βαλτικές Χώρες. Τις οποίες είχε ήδη μοιράσει το 1939 και με τη ναζιστική Γερμανία. Είναι λοιπόν αυταπάτη να νομίζει κανείς στην Ουάσιγκτον ή την Ευρώπη ότι η Ρωσία θα διαπραγματευτεί. Δεν διαπραγματεύεται τίποτα πέρα από εκείνα που θεωρεί ότι έχει ήδη απαιτήσει. Κι αυτό οι Πολωνοί και οι Βαλτικές Χώρες το ξέρουν καλά. Το έχουν υποστεί. Γιατί άλλωστε οι Ρώσοι να διαπραγματευτούν όταν αισθάνονται ότι οι ΗΠΑ έχουν ήδη υποχωρήσει; Κι ότι στο τέλος θα κοροϊδέψουν και τους Ευρωπαίους που δεν έχουν μεγάλες αντοχές, ούτε διάθεση αντίστασης; Τα πράγματα λοιπόν είναι κουκιά μετρημένα. Η Κάγια Κάλας έχει δίκιο. Αλλά δεν έχει πού να το βρει. Κι έτσι αναγκάζεται να ακούει τα μαθήματα ιστορίας του Λαβρόφ και των διάφορων παρατρεχάμενων που αναπαράγουν τον μύθο του κομμουνιστικού καθεστώτος ότι δήθεν η Σοβιετική Ενωση κέρδισε τον πόλεμο σχεδόν μόνη της. Λάθος. Την ειρήνη κέρδισε. Και την Ανατολική Ευρώπη που ήθελε να υποτάξει. Και τα κέρδισε, ακριβώς επειδή δεν τα διαπραγματεύτηκε. Η ιστορία λοιπόν επαναλαμβάνεται. Η Ρωσία μάλλον θεωρεί ότι ήλθε πάλι η στιγμή της. Οτι θα ανακτήσει μια δική της ζώνη επιρροής. Κι ότι θα μοιράσει ξανά την Ευρώπη. Μόνο που όποιος καταλαβαίνει στοιχειωδώς από ιστορία αντιλαμβάνεται ότι ο Πούτιν δεν είναι Στάλιν, ότι η Ευρώπη δεν έχει Τσόρτσιλ κι ότι η μόνη σχέση του Τραμπ με τον Ρούζβελτ είναι ότι κατοικούν με μερικές δεκαετίες διαφορά στον Λευκό Οίκο. Συνεπώς το πιθανότερο είναι ότι επανάληψη της ιστορίας θα εξελιχθεί ως φάρσα ή έστω ως κοροϊδία. Απλώς δεν ξέρουμε ακόμη ποιος θα γελάσει τελευταίος.....

 Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/11/25

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/11/25. Κώστας Γιαννακίδης

Στα μάτια των αριστερών, αλλά και των αγανακτισμένων, ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να αναδεικνύεται σε ηγεμονική δύναμη μέσω ενός ενωτικού λόγου. Επειδή οι κινήσεις των τακτικιστών έχουν ένα μοτίβο, θα δούμε στη συνέχεια τον Αλ. Τσίπρα να προχωρεί σε ανάλογες ενωτικές χειρονομίες προς το ΠΑΣΟΚ, χρεώνοντας σε αυτό την απόρριψή τους και προκαλώντας εσωκομματικά προβλήματα, καθώς το πλειοψηφικό κομμάτι του έχει σαφή αντιδεξιό προσανατολισμό. Συνεπώς, η νέα πορεία του είναι συνυφασμένη με το ΠΑΣΟΚ. Αυτό το γνωρίζουν ή το υποψιάζονται τα στελέχη του Κινήματος και μάλλον έτσι εξηγείται η σιωπή τους για την «Ιθάκη». Ουδέν σχόλιον, μέχρι στιγμής, από την ηγετική ομάδα και από τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος υπήρξε ο υπ’ αριθμόν 1 στόχος του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της πρωθυπουργίας του. Η ίδρυση σήμερα κόμματος εξουσίας, εκ του μηδενός, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν βρισκόμαστε στο 1974, όταν τα πάντα ήταν υπό διαμόρφωση και το έδαφος πρόσφορο για τους δύο πατριάρχες. Ενας πρώην πρωθυπουργός επανέρχεται μόνον ως δυνάμει πρωθυπουργός. Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας. Διαφορετικά ας ασχοληθεί με τη συγγραφή ευπώλητων βιβλίων και με το Ιδρυμά του....

 Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", και....

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 28/11/25

ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ

Γνωρίζει πως το μέλλον του, όποιο και αν είναι αυτό, απαιτεί το κλείσιμο των παλιών λογαριασμών. Σε άλλες περιπτώσεις, αυτή η διαδικασία είναι επώδυνη. Ο αποχωρισμός και η «μαύρη πέτρα» κοστίζουν ψυχικά. Ο Αλέξης Τσίπρας όμως φαίνεται ότι απολαμβάνει αυτό το διαζύγιο, καθώς αφορά πρόσωπα τα οποία τον ταλαιπώρησαν όταν συνυπήρχαν. Σήμερα, ασμένως, τα ρίχνει με δημόσιο λόγο εις το πυρ το εξώτερον. Δεν γνωρίζω αν πρόκειται για εκδίκηση, για ψυχική ανακούφιση ή για μια ψυχρά υπολογισμένη πολιτική πράξη. Ενδεχομένως να ισχύουν και τα τρία μαζί.

Επειδή ο συγγραφέας είναι και ευφυής και τακτικιστής, σίγουρα έχει αντιληφθεί τι δεν πρέπει να κάνει, όμως αμφιβάλλω αν έχει πλήρη εικόνα τού τι θα κάνει. Μάλλον κινείται στη βάση τού «βλέπουμε και κάνουμε». Αλλωστε, μέσα σε ένα τόσο ρευστό πολιτικό περιβάλλον θα ήταν παρακινδυνευμένο –και αν είχε την ικανότητα– να χαράξει μια στρατηγική. Βασικό μέλημά του θα είναι η οικοδόμηση συμμαχιών. Με ποιους;

Οταν έχει κόψει τους δεσμούς με τα στελέχη που συμβολίζουν τη ριζοσπαστική Αριστερά, ένας δρόμος υπάρχει: της συμπόρευσης, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με το ΠΑΣΟΚ. Ο Αλ. Τσίπρας διαθέτει φίλιες δυνάμεις μέσα στο Κίνημα, που θα τον βοηθήσουν σε αυτήν την προσπάθεια – μια προσπάθεια που την προωθούν και παράγοντες που βρίσκονται έξω από τον στενό χώρο της πολιτικής.

Να υπενθυμίσω στον αναγνώστη πως στο χρονικό διάστημα που προηγήθηκε των εκλογών του Μαΐου 2012, ο ΣΥΡΙΖΑ πάλευε για την τρίτη θέση με τη ΔΗΜΑΡ, μέχρι που έκανε την πρόταση σε Παπαρήγα και Κουβέλη για κοινό υποψήφιο στις μονοεδρικές, πρόταση που αμφότεροι απέρριψαν ασυζητητί. Στα μάτια των αριστερών, αλλά και των αγανακτισμένων, ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να αναδεικνύεται σε ηγεμονική δύναμη μέσω ενός ενωτικού λόγου. Επειδή οι κινήσεις των τακτικιστών έχουν ένα μοτίβο, θα δούμε στη συνέχεια τον Αλ. Τσίπρα να προχωρεί σε ανάλογες ενωτικές χειρονομίες προς το ΠΑΣΟΚ, χρεώνοντας σε αυτό την απόρριψή τους και προκαλώντας εσωκομματικά προβλήματα, καθώς το πλειοψηφικό κομμάτι του έχει σαφή αντιδεξιό προσανατολισμό. Συνεπώς, η νέα πορεία του είναι συνυφασμένη με το ΠΑΣΟΚ. Αυτό το γνωρίζουν ή το υποψιάζονται τα στελέχη του Κινήματος και μάλλον έτσι εξηγείται η σιωπή τους για την «Ιθάκη». Ουδέν σχόλιον, μέχρι στιγμής, από την ηγετική ομάδα και από τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος υπήρξε ο υπ’ αριθμόν 1 στόχος του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της πρωθυπουργίας του.

Η ίδρυση σήμερα κόμματος εξουσίας, εκ του μηδενός, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν βρισκόμαστε στο 1974, όταν τα πάντα ήταν υπό διαμόρφωση και το έδαφος πρόσφορο για τους δύο πατριάρχες. Ενας πρώην πρωθυπουργός επανέρχεται μόνον ως δυνάμει πρωθυπουργός. Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας. Διαφορετικά ας ασχοληθεί με τη συγγραφή ευπώλητων βιβλίων και με το Ιδρυμά του.

...από την "ΤΑ ΝΕΑ"

Από το ημερολόγιό μου στο fb προ τεσσάρων ετών, έγραψε τότε ο φίλος Πτέραρχος-διανοούμενος, Γρηγόρης Νούσιας. μία σπάνια δυνατή-διεισδυτική πένα επί πολλών θεμάτων της επικαιρότητας, στην οικογένεια των αποστράτων της ΠΑ, μεταξύ άλλων και γιά το θέμα των....αρνητών του εμβολιασμού εναντίον του Κορωνοϊού: θα διερωτηθούμε, η ιατρική Επιστήμη και το Κράτος, για ένα θέμα πανδημίας με καταγεγραμμένες τις τραγικές συνέπειες (και δεν ξέρομε ακόμα που θα φθάσομε), πρέπει να μετατραπούν σε Αριστοτελικούς ρήτορες για να πείσουν τους πολίτες τι πρέπει γίνει ώστε να θωρακιστούν οι κοινωνίες από τον Covid -19; Αφήνω κατά μέρος τον ξερόλα της διπλανής πόρτας, τους τσαρλατάνους, τους δικηγόρους με άποψη επί παντός του επιστητού, τους “φευγάτους” σταυροφόρους και κάθε πικραμένο “δικαιωματιστή”, οi οποίοi, λες και έφαγαν τα νιάτα τους στην έρευνα και τα εργαστήρια και έχουν κατανοήσει τον τρόπο που . . . “η πρωτεΐνη ακίδα του Covid -19 δεσμεύεται στην επιφάνεια των ανθρωπίνων κυττάρων πάνω σε έναν υποδοχέα γνωστό ως μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης και, άρα, διαφοροποιεί το ανθρώπινο DNA . . . και άρα το εμβόλιο είναι σκεύασμα του σατανά”! Πολλές οι υποκειμενικές "βεβαιότητες" . . . πολλοί και οι αποδέκτες! Βέβαια, λέει ο Παπανούτσος, σε στιγμές αμηχανίας , κατάθλιψης, φόβου και απελπισίας, ούτε εκείνος που τις προσφέρει ούτε ο άλλος που τις αποδέχεται εξετάζει αν οι "αλήθειες" αυτές, ως λογικές προτάσεις, στηρίζονται σε αναμφισβήτητες αποδείξεις. Αλλά και αυτό απέχει πολύ από τον καιροσκοπισμό και τον τσαρλατανισμό. Είχε άδικο η Jane Austen που την “Πειθώ”, την μετέτρεψε σε εμπνευσμένο μυθιστόρημα ερωτικού περιεχομένου; Πάντως, οι τρεις εικονιζόμενοι της φωτογραφίας αναντίρρητα και με λαχτάρα, φόρεσαν τις μάσκες που τους παρείχε η Πολιτεία, εκεί, τότε, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, για την προστασία της ζωής τους και το καλό όλων. Όπως η ανθρωπότητα, διαχρονικά “φοράει” το εμβόλιο που η Επιστήμη της προσφέρει ως θείο δώρο για την κάθε περίσταση. Σήμερα, ποιά αόρατη “Πενία” προσπαθεί να επιβάλλει την άρνηση και πόσα τα θύματά της;...

 

Από τα “Μαθήματα Ρητορικής” του Νίτσε, συνάγεται ότι, ρητορεία είναι η ικανότητα να διεγείρομε σε άλλους την άποψή μας περί ενός ζητήματος, να εξάψομε μέσα τους το συναίσθημά μας και να τους κάνομε να μας προσέξουν και, γιατί όχι, να μας συμπαθήσουν. Βέβαια, ο Γκαίτε μας τρομάζει όταν παρατηρεί, ότι στις τραγωδίες του Σοφοκλή εμφανίζονται οι καλλίτεροι ρήτορες διότι, όταν όλοι τους θα έχουν ολοκληρώσει το λόγο τους, σου δημιουργείται η εντύπωση πως η υπόθεσή τους, η θέση τους, η άποψή τους είναι η πιο σωστή και η πιο δίκαιη.

Όμως, αυτή η παρακίνηση, για αποδοχή και δράση, προσκρούει σε ουκ ολίγες θεωρίες “προσδοκιών” του ατόμου για ένα δεδομένο αποτέλεσμα, αλλά και την ελκυστικότητά του. Και εδώ, είναι ατελείωτοι οι κρίκοι της αλυσίδας που οδηγούν στα μύχια της ψυχής μας για να βρούμε γιατί κάποιο αποτέλεσμα είναι ή δεν είναι δεδομένο, είναι ή δεν είναι ελκυστικό, για τον καθένα μας. Γι’ αυτό, ο Αριστοτέλης διατείνεται πως, η ρητορική τέχνη ως σύστημα έχει να κάνει με τους τρόπους δημιουργίας πειθούς, ένα είδος απόδειξης, γιατί τότε κυρίως πειθόμαστε, όταν θεωρήσομε ότι κάτι τι έχει αποδειχθεί, ότι η ρητορική απόδειξη είναι το ενθύμημα το οποίο είναι το κυριότερο μέσο δημιουργίας πειθούς, είναι ένα είδος συλλογισμού, και γίνεται φανερό ότι εκείνος που είναι σε θέση να ξέρει από τι υλικό ξεκινώντας και ποια πορεία ακολουθώντας διαμορφώνεται ένας συλλογισμός, αυτός μπορεί να διακρίνει το αληθινό από το αληθοφανές, αν και οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους προικισμένοι να συλλαμβάνουν την αλήθεια . . .

Καμία διάθεση, ίσως και δυνατότητα, από πλευράς μας, να εξαντλήσομε και να ερμηνεύσομε τις προϋποθέσεις που θέτει ο Αριστοτέλης για να φθάσομε στην πειθώ. Αλλά, στην κωμωδία “Πλούτος” του Αριστοφάνη, ένας πατέρας, τίμιος αλλά καταχρεωμένος αγρότης, πηγαίνει στους Δελφούς να ρωτήσει τι ακριβώς πρέπει να κάνει ώστε ο γιος του να έχει καλύτερη από αυτόν τύχη. Παίρνει την απάντηση να ακολουθήσει τον πρώτο άνθρωπο που θα συναντήσει βγαίνοντας από τον ναό. Αλλά αυτός είναι κουρελής και τυφλός. Αργότερα θα μάθει πως είναι ο ίδιος ο θεός Πλούτος, που μοιράζει τα πλούτη χωρίς να βλέπει που και σε ποιον τα δίνει. Αμέσως τον πηγαίνει στον Ασκληπιό και τον γιατρεύει. Όταν όμως μαθεύτηκε ότι έχει στο σπίτι του τον θεό Πλούτο, αρχίζουν να προσέρχονται διάφοροι πονηροί και καιροσκόποι για να ζητήσουν από τον Πλούτο, που τώρα πλέον βλέπει, να τους δώσει από τα καλά του και από τα πλούτη του. Η μόνη που αντιστέκεται και επιτίθεται σε τούτη τη νέα τάση του κόσμου είναι η Πενία, η οποία λέει πως μόνο με αυτήν ο κόσμος προοδεύει. Μόνο μαζί της μπορεί να υπάρχει η ελπίδα και η προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον. Η φτώχια αναγκάζει τους ανθρώπους να δουλεύουν και να προκόβουν. Δικό μου δώρο, λέει, είναι η φρόνηση και η σεμνότητα που χαρίζω, όχι η ξετσιπωσιά και η παραλυσία, όπως κάνει ο Πλούτος. Τελικά ο Χρεμύλος, το όνομα του πατέρα, θα διώξει την Πενία κακείν κακώς, είναι και μια κακάσχημη γριά, λέγοντάς της,

“Ου γαρ πείσεις ουδ’ δ’ ην πείσεις” (ου με πείσεις καν με πείσεις).
Γιατί τελικά ο (κάθε) Χρεμύλος δεν πείθεται; Είναι φτωχή η παρακίνηση; Είναι χαλαρή η προσδοκία; Είναι το ενθύμημα δυσανάγνωστο; Προφανώς, με την (παρα)πληροφόρηση της εποχής μας, ασφαλής προσέγγιση του θέματος δεν υπάρχει.

Αλλά, θα διερωτηθούμε, η ιατρική Επιστήμη και το Κράτος, για ένα θέμα πανδημίας με καταγεγραμμένες τις τραγικές συνέπειες (και δεν ξέρομε ακόμα που θα φθάσομε), πρέπει να μετατραπούν σε Αριστοτελικούς ρήτορες για να πείσουν τους πολίτες τι πρέπει γίνει ώστε να θωρακιστούν οι κοινωνίες από τον Covid -19;

Αφήνω κατά μέρος τον ξερόλα της διπλανής πόρτας, τους τσαρλατάνους, τους δικηγόρους με άποψη επί παντός του επιστητού, τους “φευγάτους” σταυροφόρους και κάθε πικραμένο “δικαιωματιστή”, οi οποίοi, λες και έφαγαν τα νιάτα τους στην έρευνα και τα εργαστήρια και έχουν κατανοήσει τον τρόπο που . . . “η πρωτεΐνη ακίδα του Covid -19 δεσμεύεται στην επιφάνεια των ανθρωπίνων κυττάρων πάνω σε έναν υποδοχέα γνωστό ως μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης και, άρα, διαφοροποιεί το ανθρώπινο DNA . . . και άρα το εμβόλιο είναι σκεύασμα του σατανά”! 

Πολλές οι υποκειμενικές "βεβαιότητες" . . . πολλοί και οι αποδέκτες! Βέβαια, λέει ο Παπανούτσος, σε στιγμές αμηχανίας , κατάθλιψης, φόβου και απελπισίας, ούτε εκείνος που τις προσφέρει ούτε ο άλλος που τις αποδέχεται εξετάζει αν οι "αλήθειες" αυτές, ως λογικές προτάσεις, στηρίζονται σε αναμφισβήτητες αποδείξεις. Αλλά και αυτό απέχει πολύ από τον καιροσκοπισμό και τον τσαρλατανισμό.

Είχε άδικο η Jane Austen που την “Πειθώ”, την μετέτρεψε σε εμπνευσμένο μυθιστόρημα ερωτικού περιεχομένου;

Πάντως, οι τρεις εικονιζόμενοι της φωτογραφίας αναντίρρητα και με λαχτάρα, φόρεσαν τις μάσκες που τους παρείχε η Πολιτεία, εκεί, τότε, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, για την προστασία της ζωής τους και το καλό όλων. Όπως η ανθρωπότητα, διαχρονικά “φοράει” το εμβόλιο που η Επιστήμη της προσφέρει ως θείο δώρο για την κάθε περίσταση.

Σήμερα, ποιά αόρατη “Πενία” προσπαθεί να επιβάλλει την άρνηση και πόσα τα θύματά της;

Καλό Σαββατοκύριακο!

27 Νοεμβρίου 2021

Γρηγόριος Δημ. Νούσιας.

ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΜΕΝ, ΑΛΛΑ ΠΡΟΚΡΙΝΟΥΝ ΝΑ ΒΓΟΥΝ "ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ" ΠΛΕΙΟΔΟΤΩΝΤΑΣ: Δεν υποτιμούμε καθόλου την καθυστερημένη και διστακτική πρώτη κοινωνική συμφωνία. Είναι ένα βήμα. Απαιτείται όμως μια συνεκτική στρατηγική και κυρίως η πολιτική βούληση να στηριχθεί ο διάλογος και οι κοινωνικές συναινέσεις. Η κυβέρνηση έχει αποδείξει πως δεν πιστεύει σε ό,τι δεν ελέγχει η ίδια. Η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως επικοινωνιακό πυροτέχνημα , μπορεί να γίνει μόνο ολοκληρωμένα , συνολικά και δημοκρατικά. Το ΠΑΣΟΚ πιστεύει στον κοινωνικό διάλογο μεταξύ των εθνικών εταίρων. Για να δώσουμε αναπτυξιακή προοπτική στη χώρα και να εξασφαλίσουμε το κοινωνικό αποτύπωμα αυτής, στην κατεύθυνση της αναδιανομής, χρειάζεται ένα νέο εθνικό, αναπτυξιακό, παραγωγικό και κοινωνικό συμβόλαιο. Απέναντι στην επικίνδυνη ιδεοληψία της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που επένδυσε σε ένα μοντέλο χαμηλής παραγωγικότητας, φτηνής απασχόλησης, απόλυτης ευελιξίας και εντατικοποίησης της εργασίας, προτάσσουμε μια συμφωνία που θα εξασφαλίζει υψηλή παραγωγικότητα, αναπτυξιακή ανάταξη, διεθνή αξιοπιστία της οικονομίας, πραγματικό εκσυγχρονισμό του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καλύτερους μισθούς, λιγότερες ώρες εργασίας και κοινωνική ειρήνη....

• Η αλήθεια -κατά ΠΑΣΟΚ- αλήθεια για την συμφωνία που παρουσίασε η κυβέρνηση για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Ένα καθυστερημένο πρώτο βήμα μετά από 7 χαμένα χρόνια για τον κόσμο της εργασίας. Εδώ και τώρα συνεκτική στρατηγική στήριξης των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Η κυβέρνηση παρουσίασε σήμερα ένα σχέδιο κοινωνικής συμφωνίας μεταξύ των εταίρων για τη στήριξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Καλώς την, κι ας άργησε. Όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης, ακριβώς ένα χρόνο πριν, στις 27 Νοεμβρίου του 2024, άνοιγε το διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, η κυβέρνηση τον χλεύαζε, λέγοντας πως οι συλλογικές διαπραγματεύσεις ανήκουν στο παρελθόν.

Σήμερα προσπαθεί να κρύψει την έως τώρα αποτυχία της, εμφανιζόμενη ως αυτή που θα βάλει τέλος στις μνημονιακές πολιτικές που κράτησαν χαμηλά το ποσοστό κάλυψης εργαζομένων από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Το σύνολο των εταίρων, προεξάρχοντος του Προέδρου του ΣΕΒ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, αναγνώρισε ως αδιαμφισβήτητο γεγονός πως οι εργαζόμενοι δεν έχουν λάβει τα τελευταία χρόνια το μερίδιο που τους αναλογεί από το αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης. Συμπέρασμα ολόσωστο και εκ διαμέτρου αντίθετο από τον ισχυρισμό της κυβέρνησης ότι με την πολιτική της επιστρέφει σημαντικό μέρος της ανάπτυξης στους εργαζομένους. Όταν φτάνεις στο σημείο, να σου κάνει κριτική από τη πλευρά των εργαζομένων ο ΣΕΒ, σημαίνει ότι έχεις ξεπεράσει κάθε όριο στην αναλγησία.

Ποιος εμπόδισε την κυβέρνηση τα εξίμιση χρόνια που είναι στην εξουσία να άρει τα μνημονιακά εμπόδια στα οποία αναφέρθηκε η Υπουργός; Ποιος την υποχρέωσε, ακριβώς μετά την εκλογή της το καλοκαίρι του 2019, με τον ν. 4635/2019, να απενεργοποιήσει το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, στερώντας εργαλεία διαπραγμάτευσης από τους εργαζομένους;

Ποιος την εμπόδισε να επαναφέρει νωρίτερα τη μετενέργεια και να στηρίξει την επεκτασιμότητα, όπως επιμόνως ζητούσε το ΠΑΣΟΚ; Δεν νιώθει την ανάγκη να απολογηθεί η κυβέρνηση για την ακραία αρνητική επίδοση της χώρας στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας; Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 60% των εργαζομένων, κατά μέσο όρο, καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Στην Ελλάδα, αντιθέτως, μόνο ένας στους πέντε εργαζομένους καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Μόνο του συνέβη αυτό; Όχι. Ήταν αποτέλεσμα της νεοφιλελεύθερης εμμονής της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Μια επιλογή που θα συνέχιζε, αν δεν είχε καταρρεύσει με πάταγο στις συμπληγάδες της ακρίβειας το «παραμύθι» περί κυβέρνησης που μειώνει φόρους και αυξάνει το εισόδημα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι θετικό ότι η κυβέρνηση, υπό την πίεση της αντιπολίτευσης, της κοινωνίας και των ευρωπαϊκών κανόνων και οδηγιών, αναγκάστηκε να μεταβάλει άποψη, έστω και για να ξεφύγει από το πολιτικό και επικοινωνιακό της αδιέξοδο. Η εν μέρει αποδοχή των προτάσεων του ΠΑΣΟΚ, που κατέθεσε από το βήμα της ΔΕΘ για επαναφορά της μετενέργειας και της επεκτασιμότητας, είναι ένα θετικό γεγονός. Όπως επίσης και η χορήγηση της δυνατότητας η ΓΣΕΕ να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές συμβάσεις επικουρικά. Βέβαια, υπάρχουν θολά σημεία, όπως η διατύπωση πως ναι μεν, μετά το τρίμηνο από τη λήξη της συλλογικής σύμβασης, διατηρούνται όλοι οι όροι της ΣΣΕ μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής, αλλά με την επιφύλαξη διαφορετικής αντιμετώπισης, αν συναφθεί εν τω μεταξύ ατομική σύμβαση, η οποία μπορεί να προβλέπει και χειρότερους όρους.

Θα πρέπει να επιφυλαχθούμε μέχρι να δούμε την τελική διατύπωση, ώστε να βεβαιωθούμε πως δεν θα υπάρξει παράθυρο για καταχρήσεις διευθυντικού δικαιώματος στην κατεύθυνση του εξαναγκασμού του εργαζομένου στο να καταρτίσει ατομική σύμβαση. Χρειάζονται ακόμα πολλά να γίνουν, με πρώτο και κύριο την ουσιαστική αναμόρφωση του ΟΜΕΔ, την επαναφορά της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και βέβαια την επαναφορά του καθορισμού του κατώτατου μισθού στους κοινωνικούς εταίρους.

Σε σχέση με την εξαγγελία περί δημιουργίας μηχανισμού προελέγχου των μονομερών αιτήσεων προσφυγής στη διαιτησία, δεν προκύπτει κάποια αλλαγή στις πολύ στενές προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για την άσκηση του δικαιώματος. Αντιθέτως, η σύσταση τριμελούς επιτροπής στον ΟΜΕΔ, που θα ελέγχει τις νόμιμες προϋποθέσεις για μονομερή προσφυγή, μπορεί να οδηγήσει και σε μια αναιτιολόγητη σύγκρουση αρμοδιοτήτων, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων που θα αξιολογούνται ως υπαγόμενες σε καθεστώς μεσολάβησης και διαιτησίας. Ελλοχεύει ο κίνδυνος , η προσφυγή στον ΟΜΕΔ να γίνει πιο δύσκολη με την εισαγωγή φίλτρων που θα λειτουργούν ως εμπόδια στην άμεση διαιτησία.

Η κυβέρνηση δεν είπε τίποτα για την αντιμετώπιση των φαινομένων άρνησης συμμετοχής εργοδοτών στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, άρνησης συμμετοχής στις διαδικασίες μεσολάβησης και στις από κοινού προσφυγές στη διαιτησία, πρακτικές που λαμβάνουν χώρα συστηματικά και τορπιλίζουν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Χρειάζεται άμεση παρέμβαση για να βγούμε από το σημερινό σκηνικό κατάρρευσης των συλλογικών συμβάσεων.

Για να μπορέσουμε περαιτέρω να στηρίξουμε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και να βγούμε από το σημερινό αδιέξοδο, έχουμε προτείνει σειρά μέτρων:

• Επαναφορά του καθορισμού του κατώτατου μισθού στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Με αυτή την παρέμβαση, λόγω της ένταξης των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό σε καθεστώς κάλυψης από συλλογική σύμβαση , αυτομάτως θα υπερβούμε το 50-55% κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις, ως αφετηρία για την προσέγγιση του στόχου του 80% ποσοστού κάλυψης που θέτει η Οδηγία 2022/2041.
• Επαναφορά του καθεστώτος που ίσχυε πριν τον 4635/2019 για το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία.
• Πλήρης επαναφορά της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης σε περίπτωση συρροής συλλογικών συμβάσεων, χωρίς τις σημερινές εξαιρέσεις που εισήγαγε η κυβέρνηση Μητσοτάκη με το άρθρο 55 του ν.4635/2019 .
• Δραστική μείωση του ποσοστού της εργοδοτικής εκπροσώπησης που απαιτείται ως προϋπόθεση για την επέκταση των όρων των συμβάσεων στο σύνολο του κλάδου, και πιο χαμηλά από 40%, για να καταστεί ρεαλιστική η ενίσχυση της επεκτασιμότητας, καθώς τα προηγούμενα χρόνια πολλοί εργοδότες αποχώρησαν από τον φορέα εκπροσώπησής τους για να μην υποχρεωθούν να αυξήσουν τους μισθούς όπως ορίζουν οι κλαδικές συμβάσεις.

Στήριξη της σταθερότητας των όρων των ΣΣΕ με:
α) Κατάργηση του περιορισμού της μέγιστης διάρκειας των ΣΣΕ σε τρία (3) έτη. Τα μέρη θα έχουν δικαίωμα να ορίζουν τη διάρκεια των ΣΣΕ με τη συμφωνία τους, και αυτή μπορεί να είναι και αόριστη. Η λήξη της μπορεί να επέρχεται οποτεδήποτε με την καταγγελία της από οποιοδήποτε μέρος.
β) Επαναφορά της μετενέργειας των (6) μηνών των όρων της ΣΣΕ που έληξε, αντί των (3) μηνών.
γ) Διατήρηση όλων των όρων της ΣΣΕ, της οποίας έληξε η μετενέργεια, ως όρων της ατομικής σύμβασης εργασίας των εργαζομένων που δεσμεύονταν από την εν λόγω ΣΣΕ. Συνεπώς, εάν δεν ακολουθήσει νέα ΣΣΕ, οι όροι της καθίστανται όροι της ατομικής σύμβασης του εργαζομένου και δύνανται να τροποποιηθούν μόνο με συμφωνία των μερών
δ)Επανακαθορισμός του ποσοστού κάλυψης εργαζομένων για την επέκταση ΣΣΕ σε μικρότερο και ρεαλιστικό ποσοστό, αντί του 51%.
ε)Τροποποίηση των προϋποθέσεων εγγραφής των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων στο ΓΕΜΗΣΟΕ και των οργανώσεων των εργοδοτών στο ΓΕΜΗΟΕ (άρθρα 83 και 96 Ν.4808/2021), και
(στ)Μακροπρόθεσμη στόχευση στην ενίσχυση της αυτονομίας των κλαδικών ομοσπονδιών . Είναι σημαντικός , μεταβατικά ο ρόλος της ΓΣΕΕ, όπου πλέον θα μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει επικουρικά κλαδικές συμβάσεις, αλλά ο στόχος θα πρέπει να είναι η ενίσχυση των κλαδικών ομοσπονδιών και η ενδυνάμωση τους ως μέρη του κοινωνικού διαλόγου.

Είναι αναγκαίο να περιοριστούν τα υποχρεωτικώς δηλούμενα στοιχεία στα απολύτως απαραίτητα για την επικαιροποιημένη διαπίστωση της νομικής ταυτότητας και νόμιμης εκπροσώπησης της διοίκησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων και των οργανώσεων των εργοδοτών και να καταργηθεί η αναστολή της συνδικαλιστικής ιδιότητας και του δικαιώματος συλλογικής διαπραγμάτευσης για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις που δεν έχουν εγγραφεί στο ΓΕΜΗΣΟΕ.

Στην Ελλάδα, που σήμερα είναι ουραγός των ουραγών στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, απαιτούνται σημαντικές νομοθετικές αλλαγές στο ν.1876/1990 με σκοπό την ενθάρρυνση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αποκατάσταση της διαπραγματευτικής ισορροπίας μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Ο κοινωνικός διάλογος είναι απαραίτητος.

Δεν υποτιμούμε καθόλου την καθυστερημένη και διστακτική πρώτη κοινωνική συμφωνία. Είναι ένα βήμα. Απαιτείται όμως μια συνεκτική στρατηγική και κυρίως η πολιτική βούληση να στηριχθεί ο διάλογος και οι κοινωνικές συναινέσεις. Η κυβέρνηση έχει αποδείξει πως δεν πιστεύει σε ό,τι δεν ελέγχει η ίδια. Η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως επικοινωνιακό πυροτέχνημα , μπορεί να γίνει μόνο ολοκληρωμένα , συνολικά και δημοκρατικά.

Το ΠΑΣΟΚ πιστεύει στον κοινωνικό διάλογο μεταξύ των εθνικών εταίρων. Για να δώσουμε αναπτυξιακή προοπτική στη χώρα και να εξασφαλίσουμε το κοινωνικό αποτύπωμα αυτής, στην κατεύθυνση της αναδιανομής, χρειάζεται ένα νέο εθνικό, αναπτυξιακό, παραγωγικό και κοινωνικό συμβόλαιο.

Απέναντι στην επικίνδυνη ιδεοληψία της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που επένδυσε σε ένα μοντέλο χαμηλής παραγωγικότητας, φτηνής απασχόλησης, απόλυτης ευελιξίας και εντατικοποίησης της εργασίας, προτάσσουμε μια συμφωνία που θα εξασφαλίζει υψηλή παραγωγικότητα, αναπτυξιακή ανάταξη, διεθνή αξιοπιστία της οικονομίας, πραγματικό εκσυγχρονισμό του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καλύτερους μισθούς, λιγότερες ώρες εργασίας και κοινωνική ειρήνη. Από το μοντέλο της εργασιακής υπερκόπωσης, να εργαστούμε για το μοντέλο της εργασιακής δημιουργίας.

*Ο κ. Κώστας Τσουκαλάς είναι δικηγόρος-εργατολόγος και εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ