"...Η ουσία παραμένει μία. Είναι η πολιτική ηγεσία που αποφασίζει και όχι η Εκκλησία. Βεβαίως αν οι αναφορές για πρόσφυγες είναι τέτοιες που να καλλιεργούν το μίσος, αυτό είναι κάτι το οποίο καλύτερα να αποφεύγεται. Έχω την εντύπωση πως εκείνο που επεσήμανε στην εγκύκλιό του [σ.σ. ο Αρχιεπίσκοπος] ήταν οι κίνδυνοι που διατρέχουμε αν δεν υπάρξει έλεγχος ή αν όντως υπάρχει ένα σχέδιο από πλευράς Τουρκίας για αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης και των ελεύθερων περιοχών. Συνεπώς δεν θέλω να δώσω έκταση σε αυτό το θέμα. Σέβομαι τις απόψεις του καθενός έστω και αν διαφωνώ..."

Aπό τον "ΠΟΛΙΤΗ" Λευκωσίας

"ΠΟΛΙΤΗΣ", 31/12/17

"ΠΟΛΙΤΗΣ", 31/12/17

"ΠΟΛΙΤΗΣ", 31/12/17

Η συνέντευξη του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη
στους Γιώργο Κακούρη, Σωτήρη Παρούτη και Γιώργο Τζίβα

Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι παλιά καραβάνα στην πολιτική. Όμως στις συνεντεύξεις που παραχωρεί, ο τρόπος με τον οποίο απαντά στις ερωτήσεις είναι διαχρονικός: Πάντα ετοιμόλογος και ενίοτε κάποιες απαντήσεις του συνοδεύονται με τις ανάλογες γκριμάτσες. Μόνο που σε μια συνέντευξη σε εφημερίδα οι τελευταίες δεν μπορούν να αποτυπωθούν. Ο «Π» βρέθηκε προχθές στο Προεδρικό, με την προεκλογική εκστρατεία στο φόρτε της αλλά και τις μπάντες για τα κάλαντα παραταγμένες απ' έξω. Αυτή τη φορά η κουβέντα μας δεν ξεκίνησε με το Κυπριακό. Τον ρωτήσαμε για το ΓεΣΥ και τη σημασία του, για τον ανασχηματισμό που δεν έκανε, τους διορισμούς για τους οποίους μετάνιωσε αλλά και για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας υπηρεσίας που «σκουντούφλησε» στη Βουλή, όπως ο ίδιος υποστήριξε. Ξεχωρίσαμε για τίτλο στην παρούσα συνομιλία μας με τον υποψήφιο Πρόεδρο την όντως εκσυγχρονιστική προσέγγιση ότι δεν μπορεί κάποιοι να παραμένουν εσαεί σε θέσεις και αξιώματα. «Καλλιεργείται αυθαιρεσία όταν κάποιος ξέρει ότι θα παραμείνει στη θέση στην οποία έχει διορισθεί μέχρι να αφυπηρετήσει» μας ανέφερε, υπενθυμίζοντας ότι στη Βουλή υπάρχει νομοσχέδιο που καθορίζει μέγιστο όριο θητειών για τους αιρετούς άρχοντες.

Όσο για το Κυπριακό χαρακτήρισε τη νύκτα της 6ης Ιουλίου στο Κραν Μοντανά «τη δυσκολότερη που πέρασε κατά την απελθούσα θητεία του».

Κύριε Αναστασιάδη μπορείτε να ισχυριστείτε ότι κατά τη θητεία σας ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχετε αποκτήσει τέτοια εμπειρία που θα πρέπει το εκλογικό σώμα να σας εμπιστευτεί και μία δεύτερη;
Πιστεύω ότι το εκλογικό σώμα δεν είναι μόνο από την εμπειρία που θα κρίνει αλλά και από το πόσο συνεπής στις προεκλογικές εξαγγελίες και στο παραχθέν έργο υπήρξα. Θεωρώ ότι η πενταετία που έχουμε διανύσει ήταν πολύ δύσκολη, αν λάβουμε υπόψη τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αναλάβαμε. Το κράτος ήταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, όμως σήμερα μιλάμε για μια χώρα και έναν χρηματοπιστωτικό τομέα με αξιοπιστία και κύρος, και μια εξωτερική πολιτική η οποία αποδίδει καρπούς, όπως η υλοποίηση των ενεργειακών σχεδιασμών. Όλα αυτά νομίζω, χωρίς να θέλω να απαριθμήσω άλλα, μπορούν να επιτρέψουν στο εκλογικό σώμα να ανανεώσει την εντολή.

Πού θεωρείτε ότι έχετε αποτύχει κύριε Πρόεδρε; Επειδή σίγουρα δεν υπάρχουν μόνο επιτυχίες.

Υπάρχουν σημαντικά θέματα στα οποία έχουμε προωθήσει σχετικά νομοσχέδια, πλην όμως, και αυτό δεν ξέρω αν μπορεί να μου χρεωθεί ως αποτυχία, απορρίφθηκαν από πλευράς της Βουλής. Όπως για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και για τη δημιουργία υφυπουργείων, που ενώ κρίνεται αναγκαία από τις πολιτικές δυνάμεις, για λόγους οι οποίοι σχετίζονται και με τις εκλογές, δεν έχει γίνει εφικτό να υιοθετηθούν.

Έχετε μετανιώσει για κάποιους από τους διορισμούς σας;

Σίγουρα στις επιλογές προσώπων επενδύεις προσδοκίες και κάποια στιγμή διαπιστώνεις ότι δυστυχώς δεν ανταποκρίνονται οι προσδοκίες σου στα όσα απέδωσαν κάποιοι. Αλλά ευτυχώς μιλούμε για έναν σημαντικά περιορισμένο αριθμό και όχι για την πλειοψηφία.

Επιτυχές το Υπουργικό

Κατά τη διάρκεια της θητείας σας δεν έχετε προβεί σε ευρύ ανασχηματισμό της κυβέρνησης. Κάποιοι υπουργοί σας διορίστηκαν τον Μάρτιο του 2013 και έκτοτε συνεχίζουν. Ερμηνεύοντας αυτή σας τη στάση, να υποθέσουμε ότι δεν θέλατε να «πειράξετε» ένα πετυχημένο σχήμα ή ότι δεν θέλατε να προκαλέσετε αναταράξεις και στο κυβερνητικό στρατόπεδο;

Ο μόνος λόγος για τον οποίο δεν έκανα ανασχηματισμό αλλά μόνο εξ ανάγκης διορισμό νέων υπουργών είναι η επιτυχία στο κυβερνητικό έργο. Αξιολογώντας το Υπουργικό Συμβούλιο και τον κάθε υπουργό ξεχωριστά, οφείλω να πω ότι αν υπήρξε παραγωγή έργου, υπήρξε λόγω της συμβολής καθενός εξ αυτών σε ένα κυβερνητικό πρόγραμμα με καθοδήγηση από πλευράς του Προέδρου. Δεν υπάρχει λόγος χάριν των εντυπώσεων να αντικαθιστάς ανθρώπους που πετυχαίνουν στα καθήκοντά τους απλώς και μόνο για να αλλάξεις πρόσωπα. Δεν θεωρώ πως είναι σωστή πολιτική συμπεριφορά να μειώνεις ή να αντικαθιστάς συνεργάτες όταν δεν συντρέχει λόγος.

Αν επανεκλεγείτε λοιπόν κάποιοι θα παραμείνουν στις θέσεις τους.
Ενδεχομένως.

Υπάρχει περίπτωση ενίσχυσης της παρουσίας γυναικών στο Υπουργικό σε περίπτωση επανεκλογής;

Βεβαίως. Αυτό πρέπει να θεωρείται δεδομένο.

Με συμβιβασμούς φέραμε ΓεΣΥ

Η δρομολόγηση της διαδικασίας για την εφαρμογή του ΓεΣΥ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το σημαντικότερο επίτευγμα στην εσωτερική πολιτική;

Το θεωρώ το δεύτερο μεγαλύτερο επίτευγμα. Το πρώτο μεγάλο επίτευγμα από κοινωνικής άποψης ήταν η θέσπιση της νομοθεσίας για τις κοινωνικές ασφαλίσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Θυμάστε ότι η νομοθεσία για το ΓεΣΥ θεσπίστηκε τον Απρίλιο του 2001, παραμονές των τότε βουλευτικών εκλογών και έκτοτε έμεινε στα χαρτιά.

Υπήρξε έλλειψη αποφασιστικότητας από πλευράς των προηγούμενων κυβερνήσεων. Ιδιαίτερα σε περιόδους που δεν υπήρχαν τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίσαμε πρόσφατα. Από το 2001, ενώ ήταν ομόφωνα τα κόμματα, διαφώνησε ο Τάσσος Παπαδόπουλος γιατί θεώρησε πως δεν θα εφαρμοζόταν ποτέ γιατί θα ήταν αδύνατον.

Είναι γνωστή η θέση της κυβέρνησης πως είμαστε υπέρ του πολυασφαλιστικού. Όμως θα πρέπει στα μεγάλα θέματα να μην υπάρχουν εμμονές και δογματισμοί. Όταν διαπίστωσα ότι οι υπόλοιπες των πολιτικών δυνάμεων επέμεναν, θεώρησα ότι έπρεπε να υποχωρήσω. Έγινε δεκτό από όλους ότι θα πρέπει ανά τριετία να αναθεωρείται το σύστημα και αν πάσχει να γίνονται διορθωτικές κινήσεις. Ο διορισμός πρόσφατα του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας [σ.σ. που θα επιβλέψει την εφαρμογή του ΓεΣΥ] αποδεικνύει την αποφασιστικότητα να προχωρήσουμε.

Αναμφίβολα υπήρξε και η θετική συμβολή των κοινοβουλευτικών κομμάτων σε αυτό το θέμα…

Ουδέποτε το αρνήθηκα. Στην οικονομία αν δεν συνεργαζόμασταν με το ΔΗΚΟ θα μπορούσαμε να ανταποκριθούμε με συνέπεια στις υποχρεώσεις που προέκυπταν μέσα από το μνημόνιο; Ή στο Κυπριακό αν δεν είχαμε τη συνεργασία με το ΑΚΕΛ θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε όσο έχουμε προχωρήσει;

Δεν παραγνωρίζω τη συμβολή των κομμάτων, ακόμα και αυτών που ασκούν κριτική φτάνει να είναι τεκμηριωμένη και όχι μηδενισμός ή λαϊκισμός αλλά αποτέλεσμα διαφωνίας ή μιας εύλογης ανησυχίας. Ό,τι έχουμε πετύχει το πετύχαμε γιατί συνεργαστήκαμε με τις πολιτικές δυνάμεις ή αυτές συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση, αλλά και στις θυσίες του κυπριακού λαού και την υπεύθυνη στάση που τήρησαν οι συνδικαλιστικές και οι εργοδοτικές οργανώσεις.

Και ο εκσυγχρονισμός;
Πυλώνας του προεκλογικού σας προγράμματός (αναφερόμαστε στην απελθούσα πενταετία) ήταν ο εκσυγχρονισμός του κράτους. Ωστόσο σε αυτό δεν έχουν γίνει σημαντικά πράγματα.

Πώς θα γίνουν; Θα ήμασταν υπόλογοι αν παραμέναμε στις διακηρύξεις. Καταθέσαμε όμως έξι νομοσχέδια τα οποία στόχο είχαν τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας υπηρεσίας και το νομοσχέδιο για την τοπική αυτοδιοίκηση. Καταθέσαμε νομοσχέδια για τη δημιουργία υφυπουργείων για να γίνει μια ανακατανομή γιατί είναι υδροκέφαλα κάποια υπουργεία. Ο πολιτικός προϊστάμενος δεν είναι δυνατόν να παρακολουθεί τις πολιτικές που εφαρμόζουν τα διάφορα τμήματα, τα οποία εποπτεύονται από τεχνοκράτες, οι οποίοι όσο καλά και αν θέλουν να επιτελέσουν το έργο τους, εκείνος που δίνει τη δυναμική δεν μπορεί να είναι άλλος από τον πολιτικό προϊστάμενο. Όλα αυτά και πολλά άλλα εκκρεμούν, όπως ο επενδυτικός νόμος, ενώπιον της Βουλής.

Την ίδια ώρα προχωρούμε με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, όπως στο Τμήμα Εφόρου Εταιρειών, στο Τμήμα Φορολογίας και στο Τμήμα Κτηματολογίου. Έχουν επεκταθεί τα γραφεία εξυπηρέτησης του πολίτη και έχει προστεθεί σωρεία υπηρεσιών σε συνεργασία με την Εσθονία η οποία θεωρείται πρωτοπόρα στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Προχωρούμε, ώστε στην προσεχή πενταετία, εάν επανεκλεγούμε, να ολοκληρωθεί και να γίνει πραγματικότητα η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, στη δικαιοσύνη, την υγεία και σε άλλους τομείς.

Όριο θητειών
Το Σύνταγμα του 1960 προνοεί την παραμονή κάποιων θεσμικών αξιωματούχων στις θέσεις τους μέχρι συνταξιοδοτήσεως. Μήπως ήρθε η ώρα να εξετάσει η Εκτελεστική, σε συνεργασία με τη Νομοθετική Εξουσία, τον εκσυγχρονισμό των συγκεκριμένων προνοιών του Συντάγματος, έτσι ώστε να είναι ανάλογος με ό,τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως ο προσδιορισμός ορίου θητειών και μηχανισμών ελέγχου;

Όπως καλά ξέρετε έχει κατατεθεί νομοσχέδιο στη Βουλή που περιορίζει τις θητείες ακόμα και εκείνων που εκλέγονται σε δύο. Όπως δηλαδή του Προέδρου της Δημοκρατίας, των δημάρχων και των βουλευτών. Ακόμα και εκεί που είναι αιρετοί οι αξιωματούχοι θέλουμε να μπει ένα όριο. Οπότε βασική αρχή, δική μου, είναι ότι πρέπει, ναι, να υπάρξει εκσυγχρονισμός και στην περίπτωση των θεσμικών αξιωματούχων. Διότι καλλιεργείται πλέον αυθαιρεσία όταν κάποιος ξέρει ότι θα παραμείνει στη θέση που έχει διορισθεί μέχρι να αφυπηρετήσει.

Είναι κάτι το οποίο είχαν προτείνει μεταξύ άλλων οι Τουρκοκύπριοι, οι ανεξάρτητοι θεσμοί να περιορίζονται σε θητεία επτά ετών, και με το οποίο δεν διαφωνήσαμε.

Υλοποιούμε σχεδιασμούς

Τι διαφορετικό και προς όφελος των πολιτών θα έχει μια δεύτερη θητεία σας;

Έχουμε κτίσει τα γερά θεμέλια στα οποία μπορούμε μέσα από την οικονομική ανάπτυξη να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις αλλά και να υλοποιήσουμε συγκεκριμένες πολιτικές με βάση μια σειρά από στρατηγικές που έχουμε εκπονήσει κατά την παρούσα πενταετία. Ξεκινούμε από τα νομοσχέδια που είτε βρίσκονται ενώπιον της Βουλής, είτε θα διαφοροποιηθούν, μετά την απόρριψή τους κατά τρόπο που να λαμβάνουν υπόψη τις απόψεις που έχουν διατυπωθεί από τη Βουλή.

Προχωρούμε με τον εκσυγχρονισμό του κράτους και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, προχωρούμε με την υλοποίηση εθνικών στρατηγικών για τον τουρισμό ή για άτομα με αναπηρίες ή για πολλά άλλα θέματα. Πρόκειται για δέκα περίπου εθνικές στρατηγικές που έχουν δώσει το στίγμα του τι πρέπει να γίνει κατά την επόμενη πενταετία.

Θα συνεχίσουμε επίσης δίνοντας έμφαση στους τομείς της καινοτομίας, της έρευνας, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και προσανατολισμού, έτσι ώστε να μην έχουμε απλώς πτυχιούχους που να μην μπορούν όμως να εργοδοτηθούν σε τομείς όπου δεν υπάρχουν ανάγκες.

Τα μοντέλα οικονομικής ενίσχυσης συγκεκριμένων κατευθύνσεων, όπως για τις Πολυτεχνικές και Νομικές Σχολές για τις οποίες έχει ληφθεί απόφαση, είναι λύση ή μια πρόσκαιρη φόρμουλα με προεκλογικό χαρακτήρα;

Το θέμα των δικηγόρων και όσων απαιτείται περίοδος άσκησης για να αποκτήσουν άδεια άσκησης επαγγέλματος όπως προνοεί ο νόμος, καλύπτεται με ευρωπαϊκά προγράμματα. Άρα δεν μιλάμε απλώς για τα δύο μέτρα που ελήφθησαν τελευταία. Έχουν διατεθεί εκατό εκατομμύρια από ευρωπαϊκά κονδύλια για μετεκπαίδευση ώστε να μπορούν να αποκτήσουν μια δεξιότητα ή μια νέα γνώση σε αντικείμενα όπου μπορεί να υπάρχουν θέσεις εργασίας.

Επικρίνεστε για τα συνεχή εγκαίνια και τις κορδέλες που κόβετε σε ολόκληρη την Κύπρο λίγο πριν τις εκλογές.

Έχουμε εξαγγείλει έργα ενός δισεκατομμυρίου διακοσίων δεκαεπτά εκατομμυρίων. Είναι φυσικό είτε να υπάρχουν έργα που παραδίδονται, είτε έργα ώριμα που να ξεκινά η κατασκευή τους. Υπάρχει Πρόεδρος που δεν εγκαινιάζει ή δεν βάζει θεμέλιους λίθους; Θα έπρεπε να με επικρίνουν αν δεν είχα να επιδείξω έργο.

Τραγική η 6η Ιουλίου
Ποια ήταν η δυσκολότερη νύχτα για σας στην Προεδρία; Αυτή της 25ης Μαρτίου 2013 με το κούρεμα των καταθέσεων; Ή αυτή της 6ης Ιουλίου του 2017 στο Κραν Μοντανά με το ναυάγιο της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού;

Ήταν και οι δύο τραγικές και δύσκολες νύχτες. Στο πρώτο Εurogroup και στο δεύτερο, που αφορούσαν την οικονομία, περάσαμε πολύ δύσκολες ώρες όταν είχαμε να κάνουμε με αντιλήψεις που είχαν παγιωθεί για αδυναμία της Κύπρου να είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις που θα αναλάμβανε.

Η 6η Ιουλίου του τρέχοντος έτους αφορούσε το εθνικό θέμα, καθώς υπήρξε αρχικά αισιοδοξία λόγω υποσχέσεων για εκπλήξεις από πλευράς Τουρκίας και στη συνέχεια η ανώμαλη προσγείωση μετά από την εμμονή της Τουρκίας στη διατήρηση εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων, στρατιωτικής βάσης και εσαεί παρουσίας του τουρκικού στρατού. Η τραγικότητα του όλου εγχειρήματος έγκειται στο ότι είχαμε φτάσει όσο ποτέ άλλοτε πιο κοντά σε λύση.

Θεωρείτε πως η διεθνής κοινότητα αντιλήφθηκε τον ρόλο της Τουρκίας και είναι έτοιμη να ασκήσει επιρροή;
Η διεθνής κοινότητα γνωρίζει ποια είναι η Τουρκία. Αυτό το οποίο πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι τα συμφέροντα που διακυβεύονται και πως εκείνα είναι που καθορίζουν τις πολιτικές. Παρακολουθούμε οξεία αντιπαράθεση Τουρκίας και Ισραήλ, βλέπουμε οξεία αντιπαράθεση με τη Ρωσία, και οι σχέσεις αποκαθίστανται λόγω συμφερόντων. Παρακολουθούμε τις ΗΠΑ να προσπαθούν να αποτρέψουν την προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο δεν παρεμβαίνει για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τον τρόπο που έχει παρέμβει σε άλλες περιπτώσεις, αλλά αντίθετα καταβάλλεται προσπάθεια για συζήτηση όρων για απελευθέρωση της θεώρησης διαβατηρίων.

Συνεπώς όσοι νομίζουν πως μπορούμε εύκολα να προκαλέσουμε πολιτικό ή οικονομικό κόστος εις βάρος της Τουρκίας έχω την εντύπωση πως είναι ξένοι προς τα διεθνή δρώμενα και τις πραγματικότητες.

Εφόσον επανεκλεγείτε, τι αναμένετε από τον διεθνή παράγοντα σε σχέση με το Κυπριακό μετά τις εκλογές;
Πιστεύω πως θα υπάρξει μια νέα κινητικότητα και μια νέα προσπάθεια. Έχω διαμηνύσει στον γενικό γραμματέα ότι όσον αφορά τις εσωτερικές πτυχές δεν υπάρχει πρόβλημα με άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων. Όσον αφορά τη διεθνή πτυχή χρειάζεται προετοιμασία, με την έννοια πως πρέπει να διαγνωσθούν από την αρχή οι πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας σε θέματα που ο γ.γ. έκρινε και θεώρησε πως είναι υψίστης προτεραιότητας και σημασίας.

Κι εμείς δύσπιστοι

Με δεδομένο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θέλει να είναι ένα σύγχρονο, ευρωπαϊκό και ευνομούμενο κράτος, μήπως ήρθε η ώρα να κάνει τέτοιες κινήσεις προς αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των Τουρκοκυπρίων προς αυτή;

Δεν ξέρω ακριβώς ποιες κινήσεις εννοείτε, αλλά πέραν των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που έχουν συμφωνηθεί, υπάρχουν και κάποια τα οποία δεν κατέστη δυνατόν να υλοποιηθούν λόγω του ότι οι Τ/Κ μέσω αυτών επεδίωκαν αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Για παράδειγμα η σύνδεση της τηλεφωνίας θα μπορούσε να γίνει με χίλιους δυο άλλους τρόπους αλλά επέμεναν, κατά παράβαση του νόμου για τις επικοινωνίες, σε συμφωνίες με θυγατρικές εταιρείες τουρκικών εταιρειών που έχουν εγγραφεί παρανόμως στο κατοχικό καθεστώς.

Εκείνο που έχω εγγυηθεί είναι η αντικατάσταση των εγγυήσεων με ένα άλλο σύστημα που θα διασφάλιζε την ειρήνη στον τόπο μας μέσα από μια αστυνομική δύναμη που να περιλαμβάνει στελέχη τόσο από την Τουρκία όσο και από την Ελλάδα, κάτω από μία διοίκηση. Ήταν μια ύστατη υποχώρηση που έκανα τις δύσκολες ώρες της διαπραγμάτευσης.

Ταυτόχρονα είχα εισηγηθεί σωρεία άλλων μέτρων, όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας να εποπτεύει κάτω από το κεφάλαιο 7 [σ.σ. του Καταστατικού Χάρτη ΟΗΕ] την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Η δυσπιστία που υπάρχει απέναντι στην Τουρκία λόγω της μη τήρησης συμφωνηθέντων δημιουργεί δυσπιστία μέσα στην ε/κ κοινότητα.

Αν η Κυπριακή Δημοκρατία σε συγκεκριμένες υποθέσεις διάπραξης εγκλημάτων εις βάρος αμάχων Τουρκοκυπρίων διενεργούσε μια αστυνομική έρευνα και οδηγούσε ενώπιον της δικαιοσύνης τους υπεύθυνους δεν θα βοηθούσε στην αποκατάσταση αυτής της εμπιστοσύνης;

Εδώ υπήρξαν εγκλήματα πολέμου από την Τουρκία και περιμένετε ότι με το να πάρει κάποια μέτρα η Κυπριακή Δημοκρατία θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη; Αντίθετα υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα αίσθημα ότι το θύμα παίρνει μέτρα αντί οι θύτες. Κάποια στιγμή πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι εάν θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά, θα πρέπει να διασφαλιστεί μέσα από τις πρόνοιες της λύσης ότι τα λάθη που διεπράχθησαν στο παρελθόν, είτε από πλευράς Τουρκίας είτε από πλευράς Ελληνοκυπρίων, δεν θα επαναληφθούν.

Εγγύηση η ΕΕ

Στην προηγούμενή σας θητεία, σε σχέση πάντα με το Κυπριακό, η εντύπωση ήταν ότι είχατε περισσότερες προσδοκίες από όσα τελικά έγιναν.

Οφείλω να πω ναι. Η βάσιμη προσδοκία επιτυχίας οφείλετο σε σημαντικές συγκλίσεις σε σωρεία θεμάτων, αν και υπήρχαν και σημαντικές αποκλίσεις σε μια σειρά άλλων θεμάτων, είτε για το περιουσιακό, την οικονομία ή τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων. Θεωρείτο όμως ότι το ευκολότερο ήταν να βρεθεί ο τρόπος συμβιβασμού στα θέματα εσωτερικής δομής του κράτους.

Σημαντικό ήταν να λυνόταν και το θέμα της εξάρτησης του μελλοντικού κράτους από την όποια τρίτη χώρα. Είχαμε συμφωνήσει ότι η ασφάλεια του ενός δεν μπορεί να αποτελεί απειλή για τον άλλο. Με την παρουσία κατοχικού στρατού και τα εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα διασφαλίζονται μεν οι Τ/Κ, αλλά υπάρχει σαφής απειλή για τους Ε/Κ. Οι οποίοι δεν εμπιστεύονται μια χώρα που εισέβαλε και δημιούργησε τα όσα βιώνουμε, έστω και αν η γενεσιουργός αιτία αποτελείτο και από δικά μας λάθη. Όμως δεν πρέπει να κοιτάζουμε πίσω αλλά μπροστά.

Σε επίπεδο κοινοτήτων θεωρείτε πως η σχέση, ή πιο σωστά η συνεργασία, που υπήρχε με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί μπορεί να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση για να υπάρξει πρόοδος;

Δεν είναι προσωπικό το ζήτημα. Επομένως αν υπάρξει αναθεώρηση κάποιων θέσεων, που αντιλαμβάνεστε δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές, γιατί δεν θα αποδώσουν ένα λειτουργικό και βιώσιμο κράτος, εύκολα μπορεί να εξευρεθεί λύση και να δημιουργηθούν οι προοπτικές ώστε να μην αισθάνεται η μια κοινότητα ότι αδικήθηκε προς όφελος της άλλης.

Πρέπει το 1960 να αποτελέσει παράδειγμα για το μέλλον. Αν παραμείνουν παθογένειες του 1960 δεν νομίζω πως θα αποδώσουν αυτό που θέλουμε, δηλαδή η λύση να έχει προοπτική και σε βάθος χρόνου. Έχω την εντύπωση πως η ιδιότητά μας ως κράτους μέλους της ΕΕ θα έπρεπε να ήταν το μέγιστο εχέγγυο και για εμάς και για τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους. Δεν έχεις την πολυτέλεια ως ευρωπαϊκό κράτος ούτε διακρίσεις να κάνεις, ούτε να παραβιάζεις συνταγματικές πρόνοιες.

Έχει δικαίωμα στην άποψη

Πώς αξιολογείτε τις τελευταίες παρεμβάσεις του Αρχιεπισκόπου σε θέματα Τουρκοκυπρίων, μεταναστών και Κυπριακού; Μήπως ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας θα πρέπει να περιοριστεί στα θρησκευτικά-εκκλησιαστικά θέματα;

Και ο Αρχιεπίσκοπος είναι πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσο και να διαφωνεί κάποιος μαζί του. Συνεπώς έχει το δικαίωμα να εκφράζεται και δεν μπορεί να τον φιμώσει οποιοσδήποτε. Υπήρξε, καλώς ή κακώς όταν δεν υπήρχε το κράτος, ο εθναρχικός ρόλος της Εκκλησίας και αργότερα ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας. Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχουν κάποια ιστορικά δεδομένα τα οποία πάντοτε επέτρεπαν παρεμβάσεις.

Αλλά η ουσία παραμένει μία. Είναι η πολιτική ηγεσία που αποφασίζει και όχι η Εκκλησία. Βεβαίως αν οι αναφορές για πρόσφυγες είναι τέτοιες που να καλλιεργούν το μίσος, αυτό είναι κάτι το οποίο καλύτερα να αποφεύγεται. Έχω την εντύπωση πως εκείνο που επεσήμανε στην εγκύκλιό του [σ.σ. ο Αρχιεπίσκοπος] ήταν οι κίνδυνοι που διατρέχουμε αν δεν υπάρξει έλεγχος ή αν όντως υπάρχει ένα σχέδιο από πλευράς Τουρκίας για αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης και των ελεύθερων περιοχών. Συνεπώς δεν θέλω να δώσω έκταση σε αυτό το θέμα. Σέβομαι τις απόψεις του καθενός έστω και αν διαφωνώ. Πηγή: http://politis.com.cy/article/orio-thition-theti-o-anastasiadis-sinentefxi-tou-proedrou-ston-p