Aπό "ΤΑ ΝΕΑ"και την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
"ΤΑ ΝΕΑ", κύριο θέμα. 18/01/17
"ΤΑ ΝΕΑ", 18/01/17
Πρόταση Μαξίμου για
κλείσιμο της αξιολόγησης
Η κυβέρνηση συζητάει για έναν μηχανισμό αυξημένων εγγυήσεων εάν υπάρξει συμφωνία για πλεονάσματα και χρέος
Της Βούλας Κεχαγιά
Συνολική πρόταση - πακέτο για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και την περίοδο μετά το 2018 θα καταθέσει η ελληνική πλευρά στο Eurogroup της 26ης Ιουνίου, με το Μαξίμου να παραδέχεται ότι εφόσον συμφωνηθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και το δημοσιονομικό μονοπάτι (πλεονάσματα), προτίθεται να συζητήσει για έναν μηχανισμό αυξημένων εγγυήσεων που θα ικανοποιεί το ΔΝΤ.
Η κυβέρνηση αποφεύγει να διασαφηνίσει τι ακριβώς θα περιλαμβάνει ο περίφημος μηχανισμός εγγυήσεων, τονίζει ωστόσο πως αυτός δεν υπάρχει περίπτωση να μπει σε εφαρμογή, καθώς με βάση την πορεία της οικονομίας - όπως εκτιμά - δεν θα υπάρχουν αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους.
Ο εκπρόσωπός της Δημήτρης Τζανακόπουλος είπε χθες ότι οι λεπτομέρειες για το τι θα περιλαμβάνει το πακέτο εγγυήσεων προς τους δανειστές για τη μεταμνημονιακή περίοδο θα συζητηθούν μόνο εφόσον «βρεθεί το σημείο ισορροπίας» (δημοσιονομικά, μέτρα για ελάφρυνση χρέους). Ωστόσο, με τον τρόπο του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε να εννοηθεί ότι πέραν του κόφτη δημοσιονομικής διόρθωσης δεν αποκλείεται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης να μπει και η μείωση του αφορολογήτου, κάτι για το οποίο είχε εμφανιστεί αρνητικός πριν από μερικές ημέρες. Θεωρητικά, ο μηχανισμός αυξημένων εγγυήσεων μπορεί να είναι μια δέσμη υποχρεώσεων που να περιλαμβάνει ως υποσύνολα τα μέτρα που θα κληθεί να εφαρμόσει η κυβέρνηση εφόσον δεν μπορέσει να πετύχει τους στόχους ως προς τα πρωτογενή πλεονάσματα. Οπως και να έχει, η κυβέρνηση δεν έχει εγκαταλείψει τη ρητορική που τη θέλει να αρνείται κατηγορηματικά πως θα δεχθεί τη νομοθέτηση νέων μέτρων από την παρούσα Βουλή.
ΡΗΤΡΑ ΔΝΤ. Η κυβέρνηση επιμένει να βλέπει και καλά στοιχεία στις τελευταίες παρεμβάσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε σχέση με το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα. Και αξιολογεί ως σημαντική εξέλιξη την παραδοχή εκ μέρους του γερμανού υπουργού Οικονομικών και του επικεφαλής του ESM ότι η ευρωζώνη μπορεί από μόνη της να δημιουργήσει τα απαραίτητα εργαλεία για τη διαχείριση μιας οικονομικής κρίσης. Βεβαίως, διά στόματος κυβερνητικού εκπροσώπου το Μαξίμου επιβεβαιώνει πια πως η συμφωνία που κλείστηκε το καλοκαίρι του 2015 περιλαμβάνει ως ουσιώδη ρήτρα της τη συμμετοχή με χρηματοδότηση του ΔΝΤ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε περίπτωση που το Ταμείο αποφασίσει ότι δεν θα συμμετάσχει με χρηματοδότηση στο ελληνικό πρόγραμμα, τότε η συμφωνία που έχει υπογραφεί θα πρέπει να τροποποιηθεί. «Οχι ως προς τους στόχους, τα μέτρα, τα πρωτογενή πλεονάσματα και τη χρονική διάρκειά της» είπε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, αλλά ως προς το σκέλος των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα. Αυτήν την τροποποίηση θα πρέπει να εγκρίνει το γερμανικό Κοινοβούλιο και «όλα τα άλλα είναι συμφωνημένα» επιμένουν κυβερνητικοί παράγοντες.
Πάντως, λίγες μόλις ημέρες πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup, η κυβέρνηση δεν δεσμεύεται πάνω σε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος επανέλαβε και χθες ότι η κυβέρνηση εργάζεται σκληρά έχοντας ως κομβικό πλαίσιο το πρώτο τρίμηνο του 2017, ώστε να ενταχθεί η χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και αργότερα έως τον Αύγουστο να μπορέσει να βγει δοκιμαστικά στις αγορές. Πάντως διευκρίνισε ότι «δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ούτε χρηματοδοτική πίεση ούτε τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας είναι τέτοια που να δημιουργούν εκτεταμένες ανησυχίες».
ΟΧΙ ΚΑΛΠΕΣ. Την ώρα που η κυβέρνηση επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στις εξελίξεις περί την οικονομία, διαψεύδει κατηγορηματικά τα σενάρια περί εκλογών και δημοψηφίσματος. Το Μαξίμου πάντως δεν εντάσσει σε μια τακτική αυξημένων προσδοκιών προς τους πολίτες τη διαβεβαίωση του κυβερνητικού εκπροσώπου πως εφόσον το επιτρέψουν τα πρωτογενή πλεονάσματα - με αφορμή τα στοιχεία εκτέλεσης προϋπολογισμού για το 2016 - θα μειωθεί η φορολόγηση στα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα και τις επιχειρήσεις, καθώς και την πρόθεσή του να αποκαταστήσει σταδιακά τους συμβασιούχους του Δημοσίου, που υπολογίζονται γύρω στους 10.000 υπαλλήλους ακολουθώντας την αναλογία 1/5.
Ως προς το θέμα του εκλογικού νόμου η κυβέρνηση πέταξε και πάλι το μπαλάκι στη Δημοκρατική Συμπαράταξη σχολιάζοντας πως εάν θέλει να κάνει την αυτοκριτική της για το γεγονός ότι δεν ψήφισε την απλή αναλογική, μπορεί να καταθέσει σχέδιο νόμου «το οποίο θα μπορούσαμε ενδεχομένως να συζητήσουμε». Η κυβέρνηση αποδίδει τα σχετικά σενάρια και δημοσιεύματα στην «υποτιθέμενη ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς», όμως μια δεύτερη ανάγνωση εμφανίζει σχετικές φήμες να διαρρέουν από το Μαξίμου προκαλώντας αναταραχή στο στρατόπεδο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Βεβαίως για να συμβεί κάτι τέτοιο - ακόμη κι αν το επιθυμούσε το ΠΑΣΟΚ που εμφανίστηκε χθες απολύτως αρνητικό - θα πρέπει να συμπληρωθεί μία κοινοβουλευτική περίοδος. Αρα νέα πρόταση εκλογικού νόμου δεν μπορεί να κατατεθεί πριν από τον Οκτώβριο του 2017.
Με πρωτογενές πλεόνασμα 4,4 δισ. ευρώ έκλεισε το 2016
Οι φόροι γέμισαν τα κρατικά ταμεία
Της Έλενας Λάσκαρη
Το πληρώσαμε ακριβά, αλλά ο προϋπολογισμός στο δωδεκάμηνο έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 4,4 δισ. ευρώ κι ας είχε καταβληθεί στο μεταξύ το κοινωνικό μέρισμα των 617 εκατ. ευρώ.
Με τόσους φόρους που επιβλήθηκαν τους προηγούμενους μήνες, τα λεφτά φτάνουν και για πρωτογενή πλεονάσματα τεράστια, ακόμα και πάνω από τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί με τους δανειστές, και για κοινωνικά μερίσματα και για να μένουν απλήρωτες - ως ληξιπρόθεσμα - υποχρεώσεις της τάξης των 11 δισ. ευρώ τον χρόνο. Ολα αυτά συνθέτουν το τοπίο της δραματικής υπερφορολόγησης που βιώνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις και πιστοποιούνται και από τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τον Δεκέμβριο νοικοκυριά και επιχειρήσεις πλήρωσαν περισσότερα από 5,1 δισ. ευρώ σε φόρους, ποσό παραπανίσιο κατά 372 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους επίσημους στόχους. Ενα μέρος της υπεραπόδοσης συνδέεται με την υποεκτίμηση των φόρων που έχουν επιβληθεί, ένα άλλο μέρος με την αύξηση των εισπράξεων από ΦΠΑ υπό την επίδραση των capital controls και της υποχρεωτικής - σε μεγάλο βαθμό αναγκαστικά - καταγραφής συναλλαγών στην επίσημη οικονομία.
ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΗΧΗ. Συνολικά, το 2016 πήγε καλά από έσοδα για τον προϋπολογισμό. Εισπράχθηκαν - στον τακτικό - 49,796 δισ. ευρώ με υπέρβαση 1,819 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.
Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε μία σειρά νέων φορολογικών επιβαρύνσεων. Η αύξηση του ΦΠΑ στο 24% ήταν καθοριστική. Οι αυξημένες προκαταβολές φόρου, η νέα κλίμακα μηνιαίας παρακράτησης φόρου μετά τη μείωση του αφορολογήτου, το πρώτο κύμα αυξήσεων στους έμμεσους φόρους κατανάλωσης από το περασμένο καλοκαίρι έβαλαν το χέρι τους. Από τη μια γέμιζαν τα ταμεία του υπουργείου Οικονομικών, από την άλλη άδειαζαν οι τσέπες των φορολογουμένων. Το ταμείο για το 2016 δεν έχει κλείσει ακόμα. Στα έσοδα του προϋπολογισμού του περασμένου έτους θα μετρήσουν και οι εισπράξεις του πρώτου διμήνου του 2017, μεταξύ των οποίων η τελευταία δόση του ΕΝΦΙΑ, κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Ετσι, χτίζονται πλεονάσματα.
Η επίδοση των 4,4 δισ. ευρώ πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό οδηγεί σε εκτιμήσεις σαφούς υπέρβασης του επίσημου στόχου για πρωτογενές αποτέλεσμα κατά πρόγραμμα ύψους 0,5% του ΑΕΠ. Αν δεν επιτευχθεί, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει βάλει την υπογραφή του για άμεση περικοπή στις αποδοχές, εκεί ακριβώς όπου καταβλήθηκε το κοινωνικό μέρισμα. Ενα τέτοιο σενάριο, με βάση τις επιδόσεις του προϋπολογισμού φαντάζει απίθανο. Εκτός και αν η Eurostat, η οποία θα έχει τον τελικό λόγο τον Απρίλιο, έχει διαφορετική εκτίμηση. Τα στοιχεία πάντως υποδεικνύουν σημαντικές αποστάσεις ασφαλείας, παρά το γεγονός ότι τα 4,4 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό μετριούνται διαφορετικά κατά πρόγραμμα για τον προσδιορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος.
ΛΕΦΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ. Στο σκέλος των δαπανών, η εικόνα εσωτερικής στάσης πληρωμών η οποία κυριάρχησε στο εντεκάμηνο, έως τον Νοέμβριο, εξομαλύνθηκε αισθητά. Οχι ότι οι δαπάνες δεν έκλεισαν συνολικά με υστέρηση έναντι των στόχων (κοντά στο μισό δισεκατομμύριο), αλλά έπαψε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να εμφανίζει τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα (7,5 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο) κρατώντας απλήρωτες δαπάνες έως και 3 δισ. ευρώ όπως τους προηγούμενους μήνες.
Στο δωδεκάμηνο, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες κατά 817 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον - αναθεωρημένο - στόχο και ανήλθαν σε 55,153 δισ. ευρώ. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται και το κοινωνικό μέρισμα στους χαμηλοσυνταξιούχους, το οποίο καταβλήθηκε ως επιχορήγηση στον ΕΦΚΑ με ποσό 630 εκατ. ευρώ.
Ο Δεκέμβριος ήταν ο μήνας στον οποίο το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επιδόθηκε σε απλοχεριές. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 9,234 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1,556 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6,423 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 935 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα ληξιπρόθεσμα στην αγορά βέβαια διογκώνονται διαρκώς. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το Δημόσιο χρωστά στους προμηθευτές του, σε φορολογουμένους οι οποίοι περιμένουν μήνες ολόκληρους επιστροφή φόρων αλλά και σε εν αναμονή συνταξιούχους περισσότερα από 5,5 δισ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι με τις δόσεις από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα των δανειστών έχουν πληρωθεί για ληξιπρόθεσμα περισσότερα από 2,9 δισ. ευρώ από το καλοκαίρι και μετά. Πληρώνονται κάποια από τα παλιά ληξιπρόθεσμα, αλλά στο μεταξύ δημιουργούνται νέα.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι από τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού προκύπτει και μια δραστική επιτάχυνση - έστω και στο παρά πέντε - των πληρωμών δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Τον Δεκέμβριο πάτησε γκάζι η εκτέλεσή του τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και των δαπανών, με αναμενόμενες θετικές επιδράσεις στις προσπάθειες εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την οκταετή ύφεση. Τα έσοδα του ΠΔΕ με υστέρηση 204 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 4,172 δισ. ευρώ και οι δαπάνες ανήλθαν σε 6,288 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 462 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Μόνο τον Δεκέμβριο οι δαπάνες του ΠΔΕ έφτασαν τα 2,811 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 621 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 18/01/17
Mήνυμα υποχώρησης από το Μαξίμου
Της Δώρας Αντωνίου
Στην παραδοχή ότι είναι έτοιμη να αποδεχθεί έναν ενισχυμένο «κόφτη» για μετά το 2018, προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, προχώρησε χθες η κυβέρνηση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, που έκανε τη σχετική αναφορά, δεν μίλησε καν για ελιγμό, αλλά αναφέρθηκε σε «υποχώρηση» και «συμβιβασμό» της κυβέρνησης. Η προοπτική και η αυξημένη πιθανότητα, όπως διαμορφώνεται το περιβάλλον, να οδηγηθεί η διαπραγμάτευση για τη δεύτερη αξιολόγηση σε πολύμηνο τέλμα προκαλούν έντονη ανησυχία στην Αθήνα.
Επισήμως, η κυβέρνηση εμφανιζόταν τις προηγούμενες ημέρες να δηλώνει ότι δεν είναι η ελληνική πλευρά που βιάζεται για το κλείσιμο της αξιολόγησης, καθώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες είναι καλυμμένες για τους επόμενους μήνες. Εάν, ωστόσο, λέγοντας αυτό η κυβέρνηση υπονοούσε ότι επισπεύδοντες είναι οι εταίροι, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τη στάση που εκείνοι υιοθετούν, καθώς από την πλευρά τους επίσης διαμηνύουν ότι δεν υπάρχει κάτι επείγον στη διαπραγμάτευση.
Αναδίπλωση
Ενώπιον αυτών των δεδομένων, η κυβέρνηση υποχρεώνεται σε αναδίπλωση και αναπροσαρμογή της τακτικής της, όπως και του αφηγήματος με το οποίο επενδύει την υποχώρησή της από τη θέση «έχουμε εκπληρώσει τα συμφωνηθέντα και δεν δεχόμαστε τίποτα για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος». Κυβερνητικά στελέχη αφήνουν να εννοηθεί ότι ο αναπροσανατολισμός της Αθήνας οφείλεται στην αγωνία ότι εάν η αξιολόγηση τελματώσει και δεν κλείσει το αργότερο μέχρι τις αρχές Μαρτίου, τότε, δεδομένου ότι ανοίγει ο εκλογικός κύκλος σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες, δεν μπορούμε να μιλάμε για ολοκλήρωσή της πριν από τον Ιούνιο. Μια τέτοια εξέλιξη, ωστόσο, απειλεί ευθέως την εύθραυστη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας, θεωρείται βέβαιο ότι θα επαναφέρει την ανασφάλεια και το κλίμα αβεβαιότητας που θα δυσχεράνουν περαιτέρω την πολυπόθητη προσέλκυση επενδύσεων.
Επιπλέον, η κυβέρνηση, που τώρα δηλώνει άνετη όσον αφορά τις ανάγκες χρηματοδότησης, θα βρεθεί να διαπραγματεύεται σε συνθήκες χρηματοδοτικής στενότητας. Ολα αυτά συνθέτουν την αιτιολογία της μετακίνησης της ελληνικής πλευράς.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα επιδιώξει, με όχημα την κυβερνητική υποχώρηση, να εξασφαλίσει από το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου την απεμπλοκή της διαπραγμάτευσης, μέσω συνεννόησης με τους επικεφαλής των θεσμών. Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι ο «μηχανισμός αυξημένων εγγυήσεων», όπως τον ονόμασε ο κ. Τζανακόπουλος, που αφορά την περίοδο μετά το 2018, θα περιλαμβάνει δεσμεύσεις για ενεργοποίηση αυξήσεων στον ΦΠΑ, μείωσης του αφορολόγητου, μειώσεων σε μισθούς και συντάξεις. Δεν θα πρόκειται, δηλαδή, για επέκταση απλώς του «κόφτη» που συμφωνήθηκε για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης, αλλά για μια ενισχυμένη εκδοχή του. Η κυβέρνηση, προκειμένου να διαχειριστεί πολιτικά τη νέα υποχώρησή της, «ντύνει» την απόφαση για δέσμευση επί ενός ενισχυμένου «κόφτη» με το αφήγημα ότι δεν πρόκειται ποτέ αυτός να τεθεί σε εφαρμογή. Οτι, δηλαδή, πρόκειται για μια δέσμευση αναγκαία για να ξεπεραστούν οι ενστάσεις του ΔΝΤ, αλλά δεν θα εφαρμοστεί, διότι τα μεγέθη της οικονομίας θα αποδειχθούν πολύ καλύτερα από τις προβλέψεις του Ταμείου. Ο κ. Τζανακόπουλος δήλωσε, μάλιστα, ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην εν λόγω υποχώρηση μόνο εφόσον προηγουμένως συμφωνηθούν μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και το δημοσιονομικό μονοπάτι για μετά το 2018.
"ΤΑ ΝΕΑ", κύριο θέμα. 18/01/17
"ΤΑ ΝΕΑ", 18/01/17
Πρόταση Μαξίμου για
κλείσιμο της αξιολόγησης
Η κυβέρνηση συζητάει για έναν μηχανισμό αυξημένων εγγυήσεων εάν υπάρξει συμφωνία για πλεονάσματα και χρέος
Της Βούλας Κεχαγιά
Συνολική πρόταση - πακέτο για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και την περίοδο μετά το 2018 θα καταθέσει η ελληνική πλευρά στο Eurogroup της 26ης Ιουνίου, με το Μαξίμου να παραδέχεται ότι εφόσον συμφωνηθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και το δημοσιονομικό μονοπάτι (πλεονάσματα), προτίθεται να συζητήσει για έναν μηχανισμό αυξημένων εγγυήσεων που θα ικανοποιεί το ΔΝΤ.
Η κυβέρνηση αποφεύγει να διασαφηνίσει τι ακριβώς θα περιλαμβάνει ο περίφημος μηχανισμός εγγυήσεων, τονίζει ωστόσο πως αυτός δεν υπάρχει περίπτωση να μπει σε εφαρμογή, καθώς με βάση την πορεία της οικονομίας - όπως εκτιμά - δεν θα υπάρχουν αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους.
Ο εκπρόσωπός της Δημήτρης Τζανακόπουλος είπε χθες ότι οι λεπτομέρειες για το τι θα περιλαμβάνει το πακέτο εγγυήσεων προς τους δανειστές για τη μεταμνημονιακή περίοδο θα συζητηθούν μόνο εφόσον «βρεθεί το σημείο ισορροπίας» (δημοσιονομικά, μέτρα για ελάφρυνση χρέους). Ωστόσο, με τον τρόπο του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε να εννοηθεί ότι πέραν του κόφτη δημοσιονομικής διόρθωσης δεν αποκλείεται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης να μπει και η μείωση του αφορολογήτου, κάτι για το οποίο είχε εμφανιστεί αρνητικός πριν από μερικές ημέρες. Θεωρητικά, ο μηχανισμός αυξημένων εγγυήσεων μπορεί να είναι μια δέσμη υποχρεώσεων που να περιλαμβάνει ως υποσύνολα τα μέτρα που θα κληθεί να εφαρμόσει η κυβέρνηση εφόσον δεν μπορέσει να πετύχει τους στόχους ως προς τα πρωτογενή πλεονάσματα. Οπως και να έχει, η κυβέρνηση δεν έχει εγκαταλείψει τη ρητορική που τη θέλει να αρνείται κατηγορηματικά πως θα δεχθεί τη νομοθέτηση νέων μέτρων από την παρούσα Βουλή.
ΡΗΤΡΑ ΔΝΤ. Η κυβέρνηση επιμένει να βλέπει και καλά στοιχεία στις τελευταίες παρεμβάσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε σχέση με το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα. Και αξιολογεί ως σημαντική εξέλιξη την παραδοχή εκ μέρους του γερμανού υπουργού Οικονομικών και του επικεφαλής του ESM ότι η ευρωζώνη μπορεί από μόνη της να δημιουργήσει τα απαραίτητα εργαλεία για τη διαχείριση μιας οικονομικής κρίσης. Βεβαίως, διά στόματος κυβερνητικού εκπροσώπου το Μαξίμου επιβεβαιώνει πια πως η συμφωνία που κλείστηκε το καλοκαίρι του 2015 περιλαμβάνει ως ουσιώδη ρήτρα της τη συμμετοχή με χρηματοδότηση του ΔΝΤ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε περίπτωση που το Ταμείο αποφασίσει ότι δεν θα συμμετάσχει με χρηματοδότηση στο ελληνικό πρόγραμμα, τότε η συμφωνία που έχει υπογραφεί θα πρέπει να τροποποιηθεί. «Οχι ως προς τους στόχους, τα μέτρα, τα πρωτογενή πλεονάσματα και τη χρονική διάρκειά της» είπε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, αλλά ως προς το σκέλος των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα. Αυτήν την τροποποίηση θα πρέπει να εγκρίνει το γερμανικό Κοινοβούλιο και «όλα τα άλλα είναι συμφωνημένα» επιμένουν κυβερνητικοί παράγοντες.
Πάντως, λίγες μόλις ημέρες πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup, η κυβέρνηση δεν δεσμεύεται πάνω σε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος επανέλαβε και χθες ότι η κυβέρνηση εργάζεται σκληρά έχοντας ως κομβικό πλαίσιο το πρώτο τρίμηνο του 2017, ώστε να ενταχθεί η χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και αργότερα έως τον Αύγουστο να μπορέσει να βγει δοκιμαστικά στις αγορές. Πάντως διευκρίνισε ότι «δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ούτε χρηματοδοτική πίεση ούτε τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας είναι τέτοια που να δημιουργούν εκτεταμένες ανησυχίες».
ΟΧΙ ΚΑΛΠΕΣ. Την ώρα που η κυβέρνηση επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στις εξελίξεις περί την οικονομία, διαψεύδει κατηγορηματικά τα σενάρια περί εκλογών και δημοψηφίσματος. Το Μαξίμου πάντως δεν εντάσσει σε μια τακτική αυξημένων προσδοκιών προς τους πολίτες τη διαβεβαίωση του κυβερνητικού εκπροσώπου πως εφόσον το επιτρέψουν τα πρωτογενή πλεονάσματα - με αφορμή τα στοιχεία εκτέλεσης προϋπολογισμού για το 2016 - θα μειωθεί η φορολόγηση στα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα και τις επιχειρήσεις, καθώς και την πρόθεσή του να αποκαταστήσει σταδιακά τους συμβασιούχους του Δημοσίου, που υπολογίζονται γύρω στους 10.000 υπαλλήλους ακολουθώντας την αναλογία 1/5.
Ως προς το θέμα του εκλογικού νόμου η κυβέρνηση πέταξε και πάλι το μπαλάκι στη Δημοκρατική Συμπαράταξη σχολιάζοντας πως εάν θέλει να κάνει την αυτοκριτική της για το γεγονός ότι δεν ψήφισε την απλή αναλογική, μπορεί να καταθέσει σχέδιο νόμου «το οποίο θα μπορούσαμε ενδεχομένως να συζητήσουμε». Η κυβέρνηση αποδίδει τα σχετικά σενάρια και δημοσιεύματα στην «υποτιθέμενη ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς», όμως μια δεύτερη ανάγνωση εμφανίζει σχετικές φήμες να διαρρέουν από το Μαξίμου προκαλώντας αναταραχή στο στρατόπεδο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Βεβαίως για να συμβεί κάτι τέτοιο - ακόμη κι αν το επιθυμούσε το ΠΑΣΟΚ που εμφανίστηκε χθες απολύτως αρνητικό - θα πρέπει να συμπληρωθεί μία κοινοβουλευτική περίοδος. Αρα νέα πρόταση εκλογικού νόμου δεν μπορεί να κατατεθεί πριν από τον Οκτώβριο του 2017.
Με πρωτογενές πλεόνασμα 4,4 δισ. ευρώ έκλεισε το 2016
Οι φόροι γέμισαν τα κρατικά ταμεία
Της Έλενας Λάσκαρη
Το πληρώσαμε ακριβά, αλλά ο προϋπολογισμός στο δωδεκάμηνο έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 4,4 δισ. ευρώ κι ας είχε καταβληθεί στο μεταξύ το κοινωνικό μέρισμα των 617 εκατ. ευρώ.
Με τόσους φόρους που επιβλήθηκαν τους προηγούμενους μήνες, τα λεφτά φτάνουν και για πρωτογενή πλεονάσματα τεράστια, ακόμα και πάνω από τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί με τους δανειστές, και για κοινωνικά μερίσματα και για να μένουν απλήρωτες - ως ληξιπρόθεσμα - υποχρεώσεις της τάξης των 11 δισ. ευρώ τον χρόνο. Ολα αυτά συνθέτουν το τοπίο της δραματικής υπερφορολόγησης που βιώνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις και πιστοποιούνται και από τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τον Δεκέμβριο νοικοκυριά και επιχειρήσεις πλήρωσαν περισσότερα από 5,1 δισ. ευρώ σε φόρους, ποσό παραπανίσιο κατά 372 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους επίσημους στόχους. Ενα μέρος της υπεραπόδοσης συνδέεται με την υποεκτίμηση των φόρων που έχουν επιβληθεί, ένα άλλο μέρος με την αύξηση των εισπράξεων από ΦΠΑ υπό την επίδραση των capital controls και της υποχρεωτικής - σε μεγάλο βαθμό αναγκαστικά - καταγραφής συναλλαγών στην επίσημη οικονομία.
ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΗΧΗ. Συνολικά, το 2016 πήγε καλά από έσοδα για τον προϋπολογισμό. Εισπράχθηκαν - στον τακτικό - 49,796 δισ. ευρώ με υπέρβαση 1,819 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.
Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε μία σειρά νέων φορολογικών επιβαρύνσεων. Η αύξηση του ΦΠΑ στο 24% ήταν καθοριστική. Οι αυξημένες προκαταβολές φόρου, η νέα κλίμακα μηνιαίας παρακράτησης φόρου μετά τη μείωση του αφορολογήτου, το πρώτο κύμα αυξήσεων στους έμμεσους φόρους κατανάλωσης από το περασμένο καλοκαίρι έβαλαν το χέρι τους. Από τη μια γέμιζαν τα ταμεία του υπουργείου Οικονομικών, από την άλλη άδειαζαν οι τσέπες των φορολογουμένων. Το ταμείο για το 2016 δεν έχει κλείσει ακόμα. Στα έσοδα του προϋπολογισμού του περασμένου έτους θα μετρήσουν και οι εισπράξεις του πρώτου διμήνου του 2017, μεταξύ των οποίων η τελευταία δόση του ΕΝΦΙΑ, κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Ετσι, χτίζονται πλεονάσματα.
Η επίδοση των 4,4 δισ. ευρώ πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό οδηγεί σε εκτιμήσεις σαφούς υπέρβασης του επίσημου στόχου για πρωτογενές αποτέλεσμα κατά πρόγραμμα ύψους 0,5% του ΑΕΠ. Αν δεν επιτευχθεί, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει βάλει την υπογραφή του για άμεση περικοπή στις αποδοχές, εκεί ακριβώς όπου καταβλήθηκε το κοινωνικό μέρισμα. Ενα τέτοιο σενάριο, με βάση τις επιδόσεις του προϋπολογισμού φαντάζει απίθανο. Εκτός και αν η Eurostat, η οποία θα έχει τον τελικό λόγο τον Απρίλιο, έχει διαφορετική εκτίμηση. Τα στοιχεία πάντως υποδεικνύουν σημαντικές αποστάσεις ασφαλείας, παρά το γεγονός ότι τα 4,4 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό μετριούνται διαφορετικά κατά πρόγραμμα για τον προσδιορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος.
ΛΕΦΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ. Στο σκέλος των δαπανών, η εικόνα εσωτερικής στάσης πληρωμών η οποία κυριάρχησε στο εντεκάμηνο, έως τον Νοέμβριο, εξομαλύνθηκε αισθητά. Οχι ότι οι δαπάνες δεν έκλεισαν συνολικά με υστέρηση έναντι των στόχων (κοντά στο μισό δισεκατομμύριο), αλλά έπαψε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να εμφανίζει τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα (7,5 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο) κρατώντας απλήρωτες δαπάνες έως και 3 δισ. ευρώ όπως τους προηγούμενους μήνες.
Στο δωδεκάμηνο, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες κατά 817 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον - αναθεωρημένο - στόχο και ανήλθαν σε 55,153 δισ. ευρώ. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται και το κοινωνικό μέρισμα στους χαμηλοσυνταξιούχους, το οποίο καταβλήθηκε ως επιχορήγηση στον ΕΦΚΑ με ποσό 630 εκατ. ευρώ.
Ο Δεκέμβριος ήταν ο μήνας στον οποίο το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επιδόθηκε σε απλοχεριές. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 9,234 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1,556 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6,423 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 935 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα ληξιπρόθεσμα στην αγορά βέβαια διογκώνονται διαρκώς. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το Δημόσιο χρωστά στους προμηθευτές του, σε φορολογουμένους οι οποίοι περιμένουν μήνες ολόκληρους επιστροφή φόρων αλλά και σε εν αναμονή συνταξιούχους περισσότερα από 5,5 δισ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι με τις δόσεις από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα των δανειστών έχουν πληρωθεί για ληξιπρόθεσμα περισσότερα από 2,9 δισ. ευρώ από το καλοκαίρι και μετά. Πληρώνονται κάποια από τα παλιά ληξιπρόθεσμα, αλλά στο μεταξύ δημιουργούνται νέα.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι από τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού προκύπτει και μια δραστική επιτάχυνση - έστω και στο παρά πέντε - των πληρωμών δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Τον Δεκέμβριο πάτησε γκάζι η εκτέλεσή του τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και των δαπανών, με αναμενόμενες θετικές επιδράσεις στις προσπάθειες εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την οκταετή ύφεση. Τα έσοδα του ΠΔΕ με υστέρηση 204 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 4,172 δισ. ευρώ και οι δαπάνες ανήλθαν σε 6,288 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 462 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Μόνο τον Δεκέμβριο οι δαπάνες του ΠΔΕ έφτασαν τα 2,811 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 621 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 18/01/17
Mήνυμα υποχώρησης από το Μαξίμου
Της Δώρας Αντωνίου
Στην παραδοχή ότι είναι έτοιμη να αποδεχθεί έναν ενισχυμένο «κόφτη» για μετά το 2018, προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, προχώρησε χθες η κυβέρνηση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, που έκανε τη σχετική αναφορά, δεν μίλησε καν για ελιγμό, αλλά αναφέρθηκε σε «υποχώρηση» και «συμβιβασμό» της κυβέρνησης. Η προοπτική και η αυξημένη πιθανότητα, όπως διαμορφώνεται το περιβάλλον, να οδηγηθεί η διαπραγμάτευση για τη δεύτερη αξιολόγηση σε πολύμηνο τέλμα προκαλούν έντονη ανησυχία στην Αθήνα.
Επισήμως, η κυβέρνηση εμφανιζόταν τις προηγούμενες ημέρες να δηλώνει ότι δεν είναι η ελληνική πλευρά που βιάζεται για το κλείσιμο της αξιολόγησης, καθώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες είναι καλυμμένες για τους επόμενους μήνες. Εάν, ωστόσο, λέγοντας αυτό η κυβέρνηση υπονοούσε ότι επισπεύδοντες είναι οι εταίροι, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τη στάση που εκείνοι υιοθετούν, καθώς από την πλευρά τους επίσης διαμηνύουν ότι δεν υπάρχει κάτι επείγον στη διαπραγμάτευση.
Αναδίπλωση
Ενώπιον αυτών των δεδομένων, η κυβέρνηση υποχρεώνεται σε αναδίπλωση και αναπροσαρμογή της τακτικής της, όπως και του αφηγήματος με το οποίο επενδύει την υποχώρησή της από τη θέση «έχουμε εκπληρώσει τα συμφωνηθέντα και δεν δεχόμαστε τίποτα για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος». Κυβερνητικά στελέχη αφήνουν να εννοηθεί ότι ο αναπροσανατολισμός της Αθήνας οφείλεται στην αγωνία ότι εάν η αξιολόγηση τελματώσει και δεν κλείσει το αργότερο μέχρι τις αρχές Μαρτίου, τότε, δεδομένου ότι ανοίγει ο εκλογικός κύκλος σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες, δεν μπορούμε να μιλάμε για ολοκλήρωσή της πριν από τον Ιούνιο. Μια τέτοια εξέλιξη, ωστόσο, απειλεί ευθέως την εύθραυστη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας, θεωρείται βέβαιο ότι θα επαναφέρει την ανασφάλεια και το κλίμα αβεβαιότητας που θα δυσχεράνουν περαιτέρω την πολυπόθητη προσέλκυση επενδύσεων.
Επιπλέον, η κυβέρνηση, που τώρα δηλώνει άνετη όσον αφορά τις ανάγκες χρηματοδότησης, θα βρεθεί να διαπραγματεύεται σε συνθήκες χρηματοδοτικής στενότητας. Ολα αυτά συνθέτουν την αιτιολογία της μετακίνησης της ελληνικής πλευράς.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα επιδιώξει, με όχημα την κυβερνητική υποχώρηση, να εξασφαλίσει από το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου την απεμπλοκή της διαπραγμάτευσης, μέσω συνεννόησης με τους επικεφαλής των θεσμών. Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι ο «μηχανισμός αυξημένων εγγυήσεων», όπως τον ονόμασε ο κ. Τζανακόπουλος, που αφορά την περίοδο μετά το 2018, θα περιλαμβάνει δεσμεύσεις για ενεργοποίηση αυξήσεων στον ΦΠΑ, μείωσης του αφορολόγητου, μειώσεων σε μισθούς και συντάξεις. Δεν θα πρόκειται, δηλαδή, για επέκταση απλώς του «κόφτη» που συμφωνήθηκε για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης, αλλά για μια ενισχυμένη εκδοχή του. Η κυβέρνηση, προκειμένου να διαχειριστεί πολιτικά τη νέα υποχώρησή της, «ντύνει» την απόφαση για δέσμευση επί ενός ενισχυμένου «κόφτη» με το αφήγημα ότι δεν πρόκειται ποτέ αυτός να τεθεί σε εφαρμογή. Οτι, δηλαδή, πρόκειται για μια δέσμευση αναγκαία για να ξεπεραστούν οι ενστάσεις του ΔΝΤ, αλλά δεν θα εφαρμοστεί, διότι τα μεγέθη της οικονομίας θα αποδειχθούν πολύ καλύτερα από τις προβλέψεις του Ταμείου. Ο κ. Τζανακόπουλος δήλωσε, μάλιστα, ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην εν λόγω υποχώρηση μόνο εφόσον προηγουμένως συμφωνηθούν μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και το δημοσιονομικό μονοπάτι για μετά το 2018.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου