Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 26/01/17 |
Αλλαγή καθεστώτος απειλεί ΗΠΑ - Ε.Ε.
Του Άγγελου ΣτάγκουΠριν από μερικούς μήνες, και συγκεκριμένα πέρυσι το καλοκαίρι, η γενική άποψη των σχολιαστών διεθνώς ήταν ότι απέναντι σε αυτόν τον Ντόναλντ Τραμπ η εκλογή της Χίλαρι Κλίντον στην προεδρία των ΗΠΑ ήταν εξασφαλισμένη. Την επομένη των αμερικανικών εκλογών, υπήρχε ακόμη η γενική αίσθηση ότι δύσκολα θα έκανε όσα έλεγε και ευαγγελιζόταν προεκλογικά ο νέος πρόεδρος και ότι, σε κάθε περίπτωση, θα αναγκαζόταν να βάλει «νερό στο κρασί του» ερχόμενος αντιμέτωπος με τις πραγματικότητες. Η εμπειρία δείχνει πόσο έξω έπεσαν στις απόψεις τους και στις απόψεις μας όλοι εκείνοι και όλοι εμείς που είχαμε μάθει να σκεπτόμαστε με την κοινή λογική του διαμορφωμένου μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κόσμου.
Η νέα κατάσταση που προέκυψε στις ΗΠΑ και απειλεί να εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη, άρα σε ολόκληρη τη Δύση, σηματοδοτεί ουσιαστικά αλλαγή καθεστώτος. Το τέλος, δηλαδή, της φιλελεύθερης δημοκρατίας και την εδραίωση ενός ακροδεξιού εθνικολαϊκιστικού μοντέλου, που θα μπορεί μεν να ποικίλλει κάπως από χώρα σε χώρα, αλλά θα διατηρεί βασικά χαρακτηριστικά: την ξενοφοβία και τον ρατσισμό, τον προστατευτισμό, την εθνικοπατριωτική ρητορική, τον αυταρχισμό και διάφορα άλλα. Χαρακτηριστικά που πολιτικά θα προκαλέσουν μεγάλες αναταράξεις και εντάσεις στο διεθνές περιβάλλον και οικονομικά θα πλήξουν κυρίως τις μικρότερες και πιο αδύναμες χώρες. Αν θεωρούσαμε ώς τώρα ανταγωνιστικό το διεθνές περιβάλλον, σύντομα θα διαπιστώσουμε ότι με τις νέες εξελίξεις θα γίνει ανταγωνιστικότερο και πιο επικίνδυνο.
Είναι πολλοί εκείνοι που πίστευαν και εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η άνοδος του εθνικολαϊκισμού στην Ευρώπη οφείλεται κυρίως στο ευρώ και την κακή αρχιτεκτονική του, στην απρόσωπη γραφειοκρατία και τους νόμους των Βρυξελλών, στα πλεονάσματα και την ηγεμονία της Γερμανίας, στην ανισόρροπη ανάπτυξη και άλλα συναφή. Αν όμως αυτά ισχύουν και δικαιολογούν τη θεαματική άνοδο των εθνικολαϊκιστών και του ευρωσκεπτικισμού, το Brexit ή την εκλογή αντίστοιχων κυβερνήσεων στην Ουγγαρία, την Ελλάδα –η συμμετοχή του Π. Καμμένου το επικυρώνει– και την Πολωνία, πώς εξηγείται το αντίστοιχο φαινόμενο στις ΗΠΑ; Μία ενιαία χώρα που κυριαρχεί στον πλανήτη, με το δολάριο και την αρχιτεκτονική του να μην αμφισβητούνται, με κυβέρνηση εκλεγμένη από τον λαό και ορατή στον λαό, χωρίς πρόβλημα πολιτικών που της επιβάλλονται απ’ έξω. Το φαινόμενο του εθνικολαϊκισμού, μάλιστα, θέριεψε στις ΗΠΑ σε μια περίοδο όπου η οικονομία σημειώνει μεγάλη και διαρκή ανάπτυξη και τα μέσα νοικοκυριά βλέπουν για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια την αγοραστική δύναμή τους να ανεβαίνει πραγματικά.
Στην Ευρώπη οι εθνικολαϊκιστές βρήκαν πάτημα στο εγχείρημα της ενοποίησης, αλλά στις ΗΠΑ τους βοήθησε η νομοθετική αποστασιοποίηση των πολιτειών από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Ουάσιγκτον, αρχής γενομένης από το 1980 (Ρέιγκαν), χάρις στις άοκνες προσπάθειες των Ρεπουμπλικανών. Η παγκοσμιοποίηση και η ανάπτυξη της τεχνολογίας στις μαζικές επικοινωνίες βοήθησαν φυσικά να εμφανιστούν ακραίοι λαϊκιστές πολιτικοί για να εκμεταλλευτούν την τάση των κοινωνιών να κλειστούν στο καβούκι τους, να «ανακαλύπτουν» εχθρούς, να δημιουργούν αισθήματα «απελευθέρωσης» και «ανεξαρτησίας» από υποτιθέμενη καταπίεση και να παράγουν ρατσισμό. Ο Τραμπ κέρδισε σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες και κοινωνικές τάξεις των λευκών, ενώ στην Ευρώπη είναι αισθητός πια ο φόβος και η ανασφάλεια που προκάλεσαν όχι μόνον το προσφυγικό κύμα, αλλά και η ελεύθερη διακίνηση πολιτών από μία χώρα σε άλλη.
Το κακό είναι ότι τώρα πάει να δημιουργηθεί μια εθνικολαϊκιστική κοινωνική ακροδεξιά Διεθνής. Η συνάντηση των ηγετών των κομμάτων που εκφράζουν αυτή την κοινωνική Ακροδεξιά στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Αυστρία, την Ιταλία, τις προάλλες, το υποδηλώνει. Το χειρότερο είναι ότι τους προτρέπει και τους στηρίζει ο σύμβουλος του Τραμπ σε θέματα στρατηγικής Στιβ Μπάνον..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου