οι κηπουροι τησ αυγησ

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2017

"...Το τελευταίο διάστημα όμως είχε εκδηλώσει μια φανερή ανησυχία για τις εξελίξεις στην Αμερική, τη χώρα στην οποία είχε ζήσει τόσα χρόνια, μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς θεωρούσε ότι η επικράτηση του αλλοπρόσαλλου αυτού ατόμου θα είχε αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στη χώρα του αλλά και διεθνώς, σε μια περίοδο που καταρρέουν παντού - και ιδίως στην Ευρώπη - οι γνωστές σταθερές στις οποίες στηρίχθηκε η όλη μεταπολεμική ιστορία. Και δεν είναι τυχαίο που ο Τραμπ αναλαμβάνει την εξουσία τη στιγμή που στην Ευρώπη, ελλείψει ικανών ηγετών που θα μπορούσαν να την οδηγήσουν προς μια άλλη κατεύθυνση, επικρατούν ο άκρατος λαϊκισμός, η ξενοφοβία και ο αυταρχισμός, μακριά από τις παραδοσιακές δημοκρατικές αξίες που διαμόρφωσαν την ευρωπαϊκή ήπειρο μετά την πικρή εμπειρία δύο παγκοσμίων πολέμων. Με την αγωνία αυτή, στην οποία ήλθαν να προστεθούν οι γνωστές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ΔΟΛ το τελευταίο διάστημα, έφυγε από κοντά μας ο Στάθης Ευσταθιάδης, σηματοδοτώντας έτσι με την αποχώρησή του το τέλος μιας εποχής...."

Από "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ"
"ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 15/01/17

Στάθης Ευσταθιάδης: Το τέλος μιας εποχής

Του Γιάννη Καρτάλη

«Τώρα που θα πας στη Νέα Ορλεάνη μην παραλείψεις να επισκεφθείς το Preservation Hall, από όπου ξεκίνησε η κλασική τζαζ μουσική και συνεχίζουν να παίζουν οι καλύτεροι μαύροι μουσικοί διατηρώντας την παράδοση». Ηταν τα λόγια που μου είπε ο Στάθης Ευσταθιάδηςστη Νέα Υόρκη την άνοιξη του 1977 όταν ταξίδευσα στην Αμερική με δημοσιογραφική υποτροφία η οποία μου έδωσε την ευκαιρία, στους λίγους μήνες που έμεινα εκεί, να επισκεφθώ διάφορα μέρη. Εως τότε γνώριζα μόνο τη φωνή του Στάθη από το τηλέφωνο καθώς επικοινωνούσα μαζί του καθημερινά και μου έδινε πολύτιμες πληροφορίες για τα συμβαίνοντα στην Ουάσιγκτον και στον ΟΗΕ. Με την πολύχρονη παρουσία του ως ανταποκριτή του «Βήματος» στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε αποκτήσει πολύπλευρες επαφές σε όλα τα επίπεδα της αμερικανικής εξουσίας αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι δεν διατηρούσε πάντα το πάθος του για την καλή μουσική, κυρίως την κλασική και την όπερα.

Γιατί ο Στάθης δεν υπήρξε ένας μονοδιάστατος δημοσιογράφος αλλά στην ουσία τρισδιάστατος. Πέρα από τις εφημερίδες και τη διεθνή πολιτική, τα ενδιαφέροντά του κάλυπταν τη σοβαρή ενασχόληση με τη μουσική και το πάθος με τα ταξίδια. Ετσι, όταν βρέθηκα στην Αμερική, δεν μου άνοιξε μόνο τις πόρτες των πολιτικών προσώπων που έπρεπε να συναντήσω αλλά μου πρόσφερε και πολύτιμες πληροφορίες για τα εστιατόρια ή τα μαγαζιά που έπρεπε να πάω καθώς και για τις συναυλίες κλασικής μουσικής και τις πιο αξιόλογες παραστάσεις στην όπερα ή στο θέατρο. Για κάθε πόλη που επισκεπτόμουν μου ετοίμαζε έναν ειδικό κατάλογο με ακριβείς διευθύνσεις και τηλέφωνα. Αυτό συνεχίσθηκε και όταν επέστρεψε στην Ελλάδα καθώς με τροφοδοτούσε με ανάλογες πληροφορίες είτε όταν έφευγα σε δημοσιογραφική αποστολή είτε όταν ταξίδευα ιδιωτικά. Υπήρξε μάλιστα μια εποχή που συνεχώς κατέβαινα από το ένα αεροπλάνο για να ανέβω στο άλλο. Ηταν τότε που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, τον οποίο συνοδεύαμε στις αλλεπάλληλες επίσημες επισκέψεις του, μας έλεγε μέσα στο αεροπλάνο: «Εσείς οι δημοσιογράφοι δεν μπορείτε να έχετε παράπονο, μαζί μου γνωρίσατε σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο»!

Και μπορεί όντως με τις επισκέψεις αυτές να επισκέφθηκα πολλά μέρη του κόσμου, τον κόσμο όμως αυτό ουσιαστικά μού τον γνώρισε ο Στάθης. Οι γνώσεις του ήταν απέραντες και πάντοτε ακριβείς και τεκμηριωμένες καθώς, πέρα από την ενδελεχή ενημέρωση που καθημερινά είχε διαβάζοντας τις ξένες εφημερίδες και παρακολουθώντας αργότερα τα διάφορα δίκτυα, ερχόταν και σε απ' ευθείας επαφή με διάφορους έλληνες και ξένους διπλωμάτες.

Ολα αυτά στηριγμένα σε μια βαθιά γνώση της Ιστορίας και στην ανάγνωση πολλών σχετικών βιβλίων. Υπήρξε επί σειρά ετών ο άτυπος σύμβουλος πολλών ελλήνων υπουργών Εξωτερικών και πρωθυπουργών οι οποίοι αναζητούσαν τις εκτιμήσεις και τις πληροφορίες του. Ενώ και ο ίδιος συνέβαλε στην επιμόρφωση των νέων ελλήνων διπλωματών με τα μαθήματα που παρέδιδε στη Διπλωματική Ακαδημία του υπουργείου Εξωτερικών.

Ολα αυτά όμως δεν αποτέλεσαν εμπόδιο στην ενασχόλησή του με την κλασική μουσική και στο ενδιαφέρον του για την ανάπτυξη της μουσικής παιδείας στη χώρα μας. Ενα ενδιαφέρον που μοιράστηκε με τον Χρήστο Λαμπράκη, στον οποίον στάθηκε δίπλα του στον αγώνα για την ολοκλήρωση της ανέγερσης του Μεγάρου Μουσικής, όπου πρόσφερε σημαντικές δωρεές, χωρίς ποτέ αυτό να γίνει δημοσίως γνωστό. Υπήρξε μάλιστα δραστήριο μέλος του Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής και θυμάμαι τα σχόλια που ανταλλάσσαμε την επόμενη ημέρα, μετά από μια σημαντική εκδήλωση στο Μέγαρο. Και ήταν πολλές οι σημαντικές αυτές εκδηλώσεις όσο ζούσε ο Χρήστος Λαμπράκης τον οποίο συχνά κρατούσε ενήμερο για όσα συνέβαιναν στις μουσικές σκηνές του εξωτερικού, καθώς είχε μια πλήρη εικόνα διαβάζοντας καθημερινά τις ειδικευμένες στήλες ξένων εφημερίδων.

Το τελευταίο διάστημα όμως είχε εκδηλώσει μια φανερή ανησυχία για τις εξελίξεις στην Αμερική, τη χώρα στην οποία είχε ζήσει τόσα χρόνια, μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς θεωρούσε ότι η επικράτηση του αλλοπρόσαλλου αυτού ατόμου θα είχε αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στη χώρα του αλλά και διεθνώς, σε μια περίοδο που καταρρέουν παντού - και ιδίως στην Ευρώπη - οι γνωστές σταθερές στις οποίες στηρίχθηκε η όλη μεταπολεμική ιστορία. Και δεν είναι τυχαίο που ο Τραμπ αναλαμβάνει την εξουσία τη στιγμή που στην Ευρώπη, ελλείψει ικανών ηγετών που θα μπορούσαν να την οδηγήσουν προς μια άλλη κατεύθυνση, επικρατούν ο άκρατος λαϊκισμός, η ξενοφοβία και ο αυταρχισμός, μακριά από τις παραδοσιακές δημοκρατικές αξίες που διαμόρφωσαν την ευρωπαϊκή ήπειρο μετά την πικρή εμπειρία δύο παγκοσμίων πολέμων. Με την αγωνία αυτή, στην οποία ήλθαν να προστεθούν οι γνωστές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ΔΟΛ το τελευταίο διάστημα, έφυγε από κοντά μας ο Στάθης Ευσταθιάδης, σηματοδοτώντας έτσι με την αποχώρησή του το τέλος μιας εποχής.

Αναδρομικές αναμνήσεις από μια σταθερή φιλία δεκαετιών


Του πρέσβεως ε.τ. Γ. Σαββαίδη


Η γνωριμία και η φιλία μου με τον Στάθη Ευσταθιάδη καλύπτει μια περίοδο που ξεπερνά τις τέσσερις δεκαετίες. Χρονικά καλύπτει την περίοδο της λεγόμενης Μεταπολίτευσης. Χωροταξικά έχει μεν πολλαπλά σημεία αναφοράς στις ΗΠΑ με κέντρα τον ΟΗΕ, την προξενική μου θητεία στη Βοστώνη και την πρεσβευτική στην Ουάσιγκτον αλλά και στο ΝΑΤΟ, με κύρια ορόσημα τις αμέτρητες Υπουργικές και Συνόδους Κορυφής της Συμμαχίας. Καλύπτονται σε αυτές ατελείωτες ώρες συζητήσεων και αναλύσεων για τις λεγόμενες διατλαντικές σχέσεις, το μεταπολεμικό σύστημα ασφαλείας της Ευρώπης, την πυρηνική ισορροπία Ανατολής - Δύσεως και τα εθνικά θέματα με κύριο άξονα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και κρίσεις όπως αυτές μεταφέρονται εντός του ΝΑΤΟ.

Οταν πρωτοσυνάντησα τον Στάθη στους διαδρόμους του ΟΗΕ (Μάρτιος 1976), όπου βρισκόμουν για τη Διάσκεψη του Δικαίου της Θαλάσσης, ως νεαρό μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας, ο Στάθης ήταν ήδη φτασμένος δημοσιογράφος με βαθιά γνώση των αμερικανικών πραγμάτων και των μηχανισμών του ΟΗΕ.

Για το επόμενο χρονικό διάστημα των τεσσάρων ετών οι συναντήσεις μας στη Βοστώνη και στη Νέα Υόρκη μού έδιναν γνώσεις, εμπειρίες και κεντρίσματα. Κύρια χαρακτηριστικά τους, η απλότητα αλλά όχι η απλούστευση, η ιστορική προσπέλαση, οι γεωπολιτικές ισορροπίες και βέβαια η προσπάθεια της μεταπολιτευτικής Ελλάδος να μπει στον διεθνή χάρτη των ευρωπαϊκών και ευρωατλαντικών εξελίξεων μετά το 1974, με την αίτησή της να ενταχθεί στην ΕΟΚ και για να επανέλθει στην ενιαία στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ.

Επηκολούθησε η περίοδος της επανόδου μου στην Κεντρική Υπηρεσία και στη συνέχεια η υπηρεσία μου στα Σκόπια. Στα χρόνια αυτά (1979-1983) εξ αντικειμένου οι επαφές μας αραιώνουν αλλά δεν εκμηδενίζονται.

Εισέρχονται όμως σε νέα φάση από το 1983 και εφεξής, γιατί οριοθετείται νέο λαμπρόν πεδίον με την τοποθέτησή μου στο ΝΑΤΟ σε δύο μακρές υπηρεσίες συνολικής διάρκειας ενδεκάμισι ετών. Τόσο η πρώτη περίοδος που αφορά χρόνια του Ψυχρού Πολέμου όσο και η δεύτερη, μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, του Συμφώνου Βαρσοβίας και τη διάλυση και τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα.

Ακόμη μεγαλύτερο όμως για έναν δημοσιογράφο με την ευρυμάθεια, το ανοικτό πνεύμα και τις υψωμένες κεραίες του Στάθη Ευσταθιάδη. Η εκ μέρους του προσέγγιση των γεγονότων και των δραματικών εξελίξεων που αφορούν τη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη, τις τεκτονικές αλλαγές στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, τις εμφύλιες συγκρούσεις σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Υπερκαυκασίας κ.λπ. είναι πολυδιάστατη, πολυεδρική και συνδυαστική.

Και φθάνουμε αισίως στα χρόνια της υπηρεσίας μου ως πρέσβεως της χώρας μας στην Ουάσιγκτον. Χρόνια απαιτητικά, δύσκολα, με αναταράξεις αλλά και με αισθητή μείωση των εντάσεων στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Και στα χρόνια αυτά η εμπειρία, η ειλικρίνεια και η ευθύτητα του Στάθη μού στάθηκαν πολύτιμοι συμπαραστάτες.

Είναι αναντίρρητο ότι ο θάνατος του Στ. Ευσταθιάδη καθιστά την ελληνική δημοσιογραφία αισθητά φτωχότερη. Αφήνει όμως κληρονομιά και παρακαταθήκες. Ας τις αξιοποιήσουν οι επερχόμενοι και οι νεότεροι με πνεύμα φειδούς, όχι σπατάλης.

-Ο Γεώργιος Σαββαΐδης είναι πρέσβυς ε.τ., πρώην γενικός γραμματέας του ΥΠΕΞ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου