Από την "ΕΣΤΙΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ" και
την χθεσινή "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
Μάθημα λειτουργίας θεσμών: Του Ευθ.Π. Πέτρου
Η ΥΠΟΘΕΣΙΣ της εμπλοκής της Βρεταννίας στην εισβολή του Ιράκ το 2003 αξίζει να μελετηθεί από δύο πλευρές. Αφ' ενός ως προς την ουσία του πράγματος, με την οποία ησχολήθη η ανεξάρτητη Επιτροπή υπό τον σέρ Τζών Τσίλκοτ, αφ' ετέρου ως υπόδειγμα λειτουργίας θεσμών. Διότι ακριβώς ένα τέτοιο μάθημα πρέπει να μάς δώσει ο τρόπος με τον οποίο λειτούργησε αυτή η Επιτροπή. Πρό επτά ετών, η Κυβέρνησης του διαδόχου του Τόνυ Μπλαίρ, Γκόρντον Μπράουν, υπό την πίεση αποκαλύψεων, υπεχρεώθη να συγκροτήσει Επιτροπή διερευνήσεως. Κύριο έργο της ήταν να αποκαλύψει τις συνθήκες υπό τις οποίες είχε αποφασισθεί η συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στήν εισβολή, δεδομένου μάλιστα ότι πλέον δεν υπήρχε και η παραμικρά αμφιβολία, ότι δεν υπήρχαν στο Ιράκ τα όπλα μαζικής καταστροφής που υποτίθεται ότι έπρεπε νά καταστραφούν. Ήταν δηλαδή ήδη γεγονός ότι ο βασικός λόγος τον οποίο ο Τόνυ Μπλαίρ είχε επικαλεσθεί δεν ήταν πραγματικός. Συνεπώς είτε υπήρξε έλλειμμα πληροφορήσεως της Κυβερνήσεως του είτε είχε συνειδητά παραπλανηθεί το Κοινοβούλιο (που ενέκρινε την στρατιωτική δράση) και, κατ' έπέκτασιν, οι Βρεταννοί πολίτες.
την χθεσινή "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
 |
| "ΕΣΤΙΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 09-10/07/16 |
Μάθημα λειτουργίας θεσμών: Του Ευθ.Π. Πέτρου
Η ΥΠΟΘΕΣΙΣ της εμπλοκής της Βρεταννίας στην εισβολή του Ιράκ το 2003 αξίζει να μελετηθεί από δύο πλευρές. Αφ' ενός ως προς την ουσία του πράγματος, με την οποία ησχολήθη η ανεξάρτητη Επιτροπή υπό τον σέρ Τζών Τσίλκοτ, αφ' ετέρου ως υπόδειγμα λειτουργίας θεσμών. Διότι ακριβώς ένα τέτοιο μάθημα πρέπει να μάς δώσει ο τρόπος με τον οποίο λειτούργησε αυτή η Επιτροπή. Πρό επτά ετών, η Κυβέρνησης του διαδόχου του Τόνυ Μπλαίρ, Γκόρντον Μπράουν, υπό την πίεση αποκαλύψεων, υπεχρεώθη να συγκροτήσει Επιτροπή διερευνήσεως. Κύριο έργο της ήταν να αποκαλύψει τις συνθήκες υπό τις οποίες είχε αποφασισθεί η συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στήν εισβολή, δεδομένου μάλιστα ότι πλέον δεν υπήρχε και η παραμικρά αμφιβολία, ότι δεν υπήρχαν στο Ιράκ τα όπλα μαζικής καταστροφής που υποτίθεται ότι έπρεπε νά καταστραφούν. Ήταν δηλαδή ήδη γεγονός ότι ο βασικός λόγος τον οποίο ο Τόνυ Μπλαίρ είχε επικαλεσθεί δεν ήταν πραγματικός. Συνεπώς είτε υπήρξε έλλειμμα πληροφορήσεως της Κυβερνήσεως του είτε είχε συνειδητά παραπλανηθεί το Κοινοβούλιο (που ενέκρινε την στρατιωτική δράση) και, κατ' έπέκτασιν, οι Βρεταννοί πολίτες.
Το κατά πόσον οι πληροφορίες που είχε η Κυβέρνησις Μπλαίρ ήσαν ανεπαρκείς μπορεί ευκόλως κανείς να το συμπεράνει από ένα και μόνον γεγονός. Ο σέρ Τζών Σκάρλετ, ο οποίος κατονομάζεται μάλιστα στην Έκθεση Τσίλκοτ, τότε πρόεδρος της Μεικτής Επιτροπής Πληροφοριών (Joint Intelligence Committee) όχι μόνον ουδέποτε εκλήθη να απολογηθεί, αλλά, απεναντίας, το αμέσως επόμενο έτος (2004) ετοποθετήθη στην -σημαντικά υψηλότερη θέση-του διευθυντού τής Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Secret Intelligence Service-MI6). Αν είχε διαπιστωθεί ανεπάρκεια των υπηρεσιών, προφανώς o Τόνυ Μπλαίρ δεν θα είχε επιβραβεύσει τον συντονιστή τους..
Επειδή όμως ανεφέρθημεν στην λειτουργία των θεσμών, καλό είναι νά επισημάνουμε μερικά βασικά στοιχεία. Κατ' αρχήν, στο Κοινοβούλιο, όταν συνεζητήθη η πρότασις συμμετοχής στην είσβολή στό Ιράκ, ο Τόνυ Μπλαίρ, ούτε καν διενοήθη να θέσει ζήτημα κομματικής πειθαρχίας και να απαιτήσει την θετική ψήφο των βουλευτών του. Πόσω μάλλον νά τούς θέσει και πρό της απειλής διαγραφών. Οι βουλευτές έπρεπε να ψηφίσουν κατά συνείδησιν. Μάλιστα, επιφανή μέλη του Εργατικού Κόμματος, όπως ο διατελέσας υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, κατεψήφισαν την πρόταση Μπλαίρ. Την έψήφισαν όμως πολλοί Συντηρητικοί. Ακριβώς όπως πολλοί Εργατικοί βουλευτές είχαν ψηφίσει την εμπλοκή της Βρεταννίας στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, με αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός Τζών Μαίητζορ να πλέξει δημοσία το εγκώμιο του τότε ηγέτου τών Εργατικών Νήλ Κίνοκ.
Επειδή όμως ανεφέρθημεν στην λειτουργία των θεσμών, καλό είναι νά επισημάνουμε μερικά βασικά στοιχεία. Κατ' αρχήν, στο Κοινοβούλιο, όταν συνεζητήθη η πρότασις συμμετοχής στην είσβολή στό Ιράκ, ο Τόνυ Μπλαίρ, ούτε καν διενοήθη να θέσει ζήτημα κομματικής πειθαρχίας και να απαιτήσει την θετική ψήφο των βουλευτών του. Πόσω μάλλον νά τούς θέσει και πρό της απειλής διαγραφών. Οι βουλευτές έπρεπε να ψηφίσουν κατά συνείδησιν. Μάλιστα, επιφανή μέλη του Εργατικού Κόμματος, όπως ο διατελέσας υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, κατεψήφισαν την πρόταση Μπλαίρ. Την έψήφισαν όμως πολλοί Συντηρητικοί. Ακριβώς όπως πολλοί Εργατικοί βουλευτές είχαν ψηφίσει την εμπλοκή της Βρεταννίας στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, με αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός Τζών Μαίητζορ να πλέξει δημοσία το εγκώμιο του τότε ηγέτου τών Εργατικών Νήλ Κίνοκ.
Πέρα άπό τό κοινοβουλευτικό ήθος που δεικνύουν αυτές οι ψηφοφορίες του παρελθόντος, αυτή καθ' εαυτήν η λειτουργία της Επιτροπής Τσίλκοτ έρχεται να δείξει πολλά ακόμη. Επρόκειτο γιά μία "Επιτροπή πραγματικά ανεξάρτητη και όχι μία εξεταστική επιτροπή της Βουλής, η οποία θα προέτασσε της ανάγκης γιά πραγματική διερεύνηση, τα πολιτικά και επικοινωνιακά κριτήρια, με αποτέλεσμα το αδιέξοδο είτε την έκδοση πολλαπλών αλληλοσυγκρουόμενων πορισμάτων.
Ο ίδιος ο Τζων Τσίλκοτ ήταν ένας ανώτατος δημόσιος λειτουργός ο οποίος ανεδείχθη στον πράγματι ακομμάτιστο διοικητικό μηχανισμό, κερδίζοντας κατά την σταδιοδρομία του και τον τίτλο του Ιππότου (σέρ). Η Επιτροπή του είχε πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες (προφανώς όλα τα μέλη της πληρούσαν τα κριτήρια διαχειρίσεως διαβαθμισμένων πληροφοριών) αλλά καί στην προσωπική αλληλογραφία των κυβερνητικών παραγόντων, την πρόσβαση στην οποία, σε κάποια άλλη χώρα, μπορεί να απηγόρευε κάποια παθογενής «αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων», μπλοκάροντας ουσιαστικώς το έργο της διερευνήσεως.
Τέλος, τα συμπεράσματα της Επιτροπής εδόθησαν στην δημοσιότητα, επιτρέποντας και στον ίδιο τον Τόνυ Μπλαίρ να υπερασπισθεί τόν εαυτό του, αλλά και στους πολίτες να κρίνουν οι Ιδιοι τα αποτελέσματα. Πρόκειται γιά μάθημα πραγματικής διαφάνειας, αλλά καί διακρίσεως του ρόλου τής Κυβερνήσεως από τίς ανεξάρτητες Αρχές και, κυρίως, τον κρατικό μηχανισμό.
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"-09/07/16
Με τον Μπλερ ή με τον Τσίλκοτ;
Του Σωκράτη Τσιχλιά
Ο Τόνι Μπλερ, στη συνέντευξη που παραχώρησε μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος της ανεξάρτητης επιτροπής Τσίλκοτ, ισχυρίστηκε ότι ο κόσμος, μετά την εισβολή στο Ιράκ τον Μάρτιο του 2003, είναι πιο ασφαλής. Ο πάλαι ποτέ σταρ των Βρετανών Εργατικών, ο άνθρωπος που εισέβαλε σαν σίφουνας στην πολιτική σκηνή, για να ανατρέψει τη μοίρα της Σοσιαλδημοκρατίας, υπερασπίστηκε ως ορθότατες τις επιλογές του. Περιορίστηκε να εκφράσει τη θλίψη του μόνο ως προς τα διαδικαστικά και τακτικά λάθη εκείνης της εισβολής. Λίγες ώρες πριν, οι Βρετανοί εμβρόντητοι θα μάθαιναν ότι όταν ο τότε πρωθυπουργός τους είχε πει στον πρόεδρο Μπους ότι θα τον στηρίξει «ό,τι και να γίνει», δεν είχαν ακόμη συνταχθεί ούτε καν αυτές οι ευφάνταστες εκθέσεις για το μυστικό οπλοστάσιο του Σαντάμ, που σήμερα αμφισβητούνται πλήρως. Αρα στην ουσία η απόφαση ήταν προειλημμένη.
Η έκθεση της επιτροπής Τσίλκοτ είναι κόλαφος για την επιλογή της τότε βρετανικής κυβέρνησης. Επειτα από επτά χρόνια μελέτης και ανάγνωση 150.000 εγγράφων, ο λόγος του σερ Τσίλκοτ ήταν απολύτως τεκμηριωμένος όταν πριν από τρεις ημέρες παρουσίασε τα κύρια ευρήματα της έρευνας επικρίνοντας έντονα την κυβέρνηση της εποχής, τον στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες: «Η εισβολή επιλέχτηκε χωρίς να έχουν εξαντληθεί οι ειρηνικές εναλλακτικές οδοί», «υπονομεύτηκε η εξουσία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», «οι πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών εμφανίζονταν ως απολύτως βέβαιες, χωρίς αυτό να δικαιολογείται», «ο πόλεμος ήταν αποτυχημένος», «όλα αποφασίστηκαν με βάση κακές πληροφορίες και εκτιμήσεις», «ο κίνδυνος εμφυλίου, Ιρανικής εμπλοκής, περιφερειακής αστάθειας, είχε επισημανθεί πριν από την εισβολή». Ολοι σήμερα ξέρουμε τι ακολούθησε εκείνη την ακατανόητη εισβολή. Μίσος, τρομοκρατία, θάνατος, πρόσφυγες, αστάθεια, ανασφάλεια. Θυμάμαι όμως ότι και τότε υπήρχαν και εντός και εκτός Αμερικής φωνές σοβαρές, που εξέφραζαν την αντίθεσή τους. Και τότε ο κόσμος είχε περίπου μοιραστεί στα δύο: σ’ όσους επεσήμαιναν το ανθρωπιστικό κόστος και τους γεωπολιτικούς κινδύνους της εκστρατείας και σε όσους χρησιμοποίησαν θεμιτά και αθέμιτα μέσα για να ξεκινήσουν τον πόλεμο. Εχει αξία για το μέλλον να θυμηθούμε με ποιους είχαμε συνταχθεί. Και οι πολίτες και οι πολιτικοί.
Ο ίδιος ο Τζων Τσίλκοτ ήταν ένας ανώτατος δημόσιος λειτουργός ο οποίος ανεδείχθη στον πράγματι ακομμάτιστο διοικητικό μηχανισμό, κερδίζοντας κατά την σταδιοδρομία του και τον τίτλο του Ιππότου (σέρ). Η Επιτροπή του είχε πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες (προφανώς όλα τα μέλη της πληρούσαν τα κριτήρια διαχειρίσεως διαβαθμισμένων πληροφοριών) αλλά καί στην προσωπική αλληλογραφία των κυβερνητικών παραγόντων, την πρόσβαση στην οποία, σε κάποια άλλη χώρα, μπορεί να απηγόρευε κάποια παθογενής «αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων», μπλοκάροντας ουσιαστικώς το έργο της διερευνήσεως.
Τέλος, τα συμπεράσματα της Επιτροπής εδόθησαν στην δημοσιότητα, επιτρέποντας και στον ίδιο τον Τόνυ Μπλαίρ να υπερασπισθεί τόν εαυτό του, αλλά και στους πολίτες να κρίνουν οι Ιδιοι τα αποτελέσματα. Πρόκειται γιά μάθημα πραγματικής διαφάνειας, αλλά καί διακρίσεως του ρόλου τής Κυβερνήσεως από τίς ανεξάρτητες Αρχές και, κυρίως, τον κρατικό μηχανισμό.
 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" 09/07/16 |
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"-09/07/16
Με τον Μπλερ ή με τον Τσίλκοτ;
Του Σωκράτη Τσιχλιά
Ο Τόνι Μπλερ, στη συνέντευξη που παραχώρησε μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος της ανεξάρτητης επιτροπής Τσίλκοτ, ισχυρίστηκε ότι ο κόσμος, μετά την εισβολή στο Ιράκ τον Μάρτιο του 2003, είναι πιο ασφαλής. Ο πάλαι ποτέ σταρ των Βρετανών Εργατικών, ο άνθρωπος που εισέβαλε σαν σίφουνας στην πολιτική σκηνή, για να ανατρέψει τη μοίρα της Σοσιαλδημοκρατίας, υπερασπίστηκε ως ορθότατες τις επιλογές του. Περιορίστηκε να εκφράσει τη θλίψη του μόνο ως προς τα διαδικαστικά και τακτικά λάθη εκείνης της εισβολής. Λίγες ώρες πριν, οι Βρετανοί εμβρόντητοι θα μάθαιναν ότι όταν ο τότε πρωθυπουργός τους είχε πει στον πρόεδρο Μπους ότι θα τον στηρίξει «ό,τι και να γίνει», δεν είχαν ακόμη συνταχθεί ούτε καν αυτές οι ευφάνταστες εκθέσεις για το μυστικό οπλοστάσιο του Σαντάμ, που σήμερα αμφισβητούνται πλήρως. Αρα στην ουσία η απόφαση ήταν προειλημμένη.
Η έκθεση της επιτροπής Τσίλκοτ είναι κόλαφος για την επιλογή της τότε βρετανικής κυβέρνησης. Επειτα από επτά χρόνια μελέτης και ανάγνωση 150.000 εγγράφων, ο λόγος του σερ Τσίλκοτ ήταν απολύτως τεκμηριωμένος όταν πριν από τρεις ημέρες παρουσίασε τα κύρια ευρήματα της έρευνας επικρίνοντας έντονα την κυβέρνηση της εποχής, τον στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες: «Η εισβολή επιλέχτηκε χωρίς να έχουν εξαντληθεί οι ειρηνικές εναλλακτικές οδοί», «υπονομεύτηκε η εξουσία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», «οι πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών εμφανίζονταν ως απολύτως βέβαιες, χωρίς αυτό να δικαιολογείται», «ο πόλεμος ήταν αποτυχημένος», «όλα αποφασίστηκαν με βάση κακές πληροφορίες και εκτιμήσεις», «ο κίνδυνος εμφυλίου, Ιρανικής εμπλοκής, περιφερειακής αστάθειας, είχε επισημανθεί πριν από την εισβολή». Ολοι σήμερα ξέρουμε τι ακολούθησε εκείνη την ακατανόητη εισβολή. Μίσος, τρομοκρατία, θάνατος, πρόσφυγες, αστάθεια, ανασφάλεια. Θυμάμαι όμως ότι και τότε υπήρχαν και εντός και εκτός Αμερικής φωνές σοβαρές, που εξέφραζαν την αντίθεσή τους. Και τότε ο κόσμος είχε περίπου μοιραστεί στα δύο: σ’ όσους επεσήμαιναν το ανθρωπιστικό κόστος και τους γεωπολιτικούς κινδύνους της εκστρατείας και σε όσους χρησιμοποίησαν θεμιτά και αθέμιτα μέσα για να ξεκινήσουν τον πόλεμο. Εχει αξία για το μέλλον να θυμηθούμε με ποιους είχαμε συνταχθεί. Και οι πολίτες και οι πολιτικοί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου