"...Η υπόθεση της Κύπρου είναι πολύ σημανπκή για να αφεθεί εκτεθειμένη στους θυελλώδεις ανέμους ενός «αδιεξόδου». Δεν το επιτρέπουν αυτό οι γεωπολιτικές συνθήκες και μεταβολές στην Εγγύς Ανατολή σε συνδυασμό με τα μεσανατολικά προβλήματα και στις διεθνείς ενεργειακές πολιτικές στην Ανατολική Μεσόγειο. Ούτε μπορεί να παραμείνουν απλοί θεατές ενός «αδιεξόδου» η Ουάσινγκτον και η Μόσχα. Και γι' αυτό έχει ενδιαφέρον το ότι ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, όταν ρωτήθηκε πριν από μία εβδομάδα σε συνέντευξη του (στην «Καθημερινή») αν μια αποτυχία των διαπραγματεύσεων θα οδηγούσε «αυτόματα» σε αδιέξοδο, αυτός απάντησε κοφτά: «Οχι»! ..."

Aπό την "Επένδυση"

"Επένδυση", 30/12/16

Διελκυστίνδα»» Διεθνείς «παίκτες» ζητούν λύση - Η Λευκωσία συζητά όλα τα ανοικτά προβλήματα - Η Τουρκία δυσκολεύει τη λύση με «στρατηγική» εμμονή στα στρατεύματα κατοχής και τις εγγυήσεις - Αυξάνεται το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων

Η Κύπρος στο μεγάλο «σκάκι»
της Ανατολικής Μεσογείου

■ του Κ.Ι. Αγγελοπούλου

Ο Ιανουάριος του 2017 είναι «μήνας Κυπριακού», όπως κι αν εξελιχθούν οι προγραμματισμένες συνομιλίες στη Γενεύη. Τούτη τη φορά στις συνομιλίες θα «εμπλακούν», υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, άπαντες οι ενδιαφερόμενοι για λύση: οι εκπρόσωποι της Κυπριακής Δημοκρατίας, της τουρκοκυριακής κοινότητας, των τριών εγγυητριών δυνάμεων, Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας, με «παρούσα» την Ε.Ε. και ενδιαμέσως ή τελυίώς τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Από ό,τι τα πράγματα δείχνουν, στον σκληρό πυρήνα του προβλήματος βρίσκεται το ζήτημα της απόσυρσης των τουρκυίών στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί και η διατήρηση ή ο τερματισμός του συστήματος των εγγυήσεων. Φαίνεται, και λέγεται στα παρασκήνια, ότι για τα «υπόλοιπα» ανοικτά ζητήματα (στα οποία ο πρόεδρος Αναστασιάδης δεν δέχεται «παρεμβάσεις» εξ Αθηνών) υπάρχουν ακόμη δρόμοι ανοικτοί για ενδοκυπρια-κές συμφωνίες. Ετσι, στη διάσκεψη της 12ης Ιανουαρίου οι συνομιλίες θα αφορούν καταρχήν αυτές τις δύο μείζονες υποθέσεις.

Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία του σκηνικού, δεδομένων των «κόκκινων γραμμών» Αθήνας-Λευκωσίας και των διακηρυγμένων στρατηγικών στόχων της Αγκυρας. Ομως, όπως είναι φυσικό, το μεγάλο ερώτημα για τους συμμετέχοντες στις συνομιλίες, αλλά και διεθνώς, είναι: Μια αποτυχία στις 12 Ιανουαρίου θα οδηγήσει σε «αδιέξοδο»; Αλλη φάση συνομιλιών δεν θα υπάρξει; Και, αν ναι, τότε τι θα σήμαινε αυτό;

Το ερώτημα τίθεται, διότι η υπόθεση της Κύπρου είναι πολύ σημανπκή για να αφεθεί εκτεθειμένη στους θυελλώδεις ανέμους ενός «αδιεξόδου». Δεν το επιτρέπουν αυτό οι γεωπολιτικές συνθήκες και μεταβολές στην Εγγύς Ανατολή σε συνδυασμό με τα μεσανατολικά προβλήματα και στις διεθνείς ενεργειακές πολιτικές στην Ανατολική Μεσόγειο. Ούτε μπορεί να παραμείνουν απλοί θεατές ενός «αδιεξόδου» η Ουάσινγκτον και η Μόσχα. Και γι' αυτό έχει ενδιαφέρον το ότι ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, όταν ρωτήθηκε πριν από μία εβδομάδα σε συνέντευξη του (στην «Καθημερινή») αν μια αποτυχία των διαπραγματεύσεων θα οδηγούσε «αυτόματα» σε αδιέξοδο, αυτός απάντησε κοφτά: «Οχι»!

Είναι, βεβαίως, παρακινδυνευμένες σήμερα οι προβλέψεις για την κατάληξη των συνομιλιών που θα διεξαχθούν στη Γενεύη - πόσω μάλλον που στα διπλωματικά παρασκήνια κουβεντιάζονται πολύ περισσότερα από όσα επισήμως ανακοινώνονται ή «διαρρέονται» σε δημοσιογραφικούς κύκλους. Από κάποιες «διαρροές», πάντως, δημιουργείται η εντύπωση ότι, αν οι συνομιλίες για λύση του Κυπριακού οδηγηθούν όντως σε αδιέξοδο, τότε μια τέτοια κατάληξη μπορεί να δημιουργήσει νέες «πραγματικότητες» στη βάση διχοτομικών εξελίξεων, όχι βεβαίως ευχάριστων, αλλά με ένα ιδιαίτερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον, ενδεχομένως δε και σοβαρών ιστορικών διαστάσεων. Αυτό που ειδικότερα λέγεται ότι απασχολεί σήμερα ορισμένα κέντρα αναλυτών, που εφοδιάζουν δυτικές κυβερνήσεις με υλικό σχετικά με ζητήματα οτρατηγυαίς σε τομείς άμυνας και εξωτερικής πολιτικής, είναι η αναζήτηση απάντησης σ' ένα ερώτημα:

Ποια μπορεί να είναι «η επόμενη ημέρα»στην Κύπρο, αν η Τουρκία, λόγω αδιεξόδου στις συνομιλίες, προχωρήσει στην προσάρτηση των εδαφών του στρατιωτικά κατεχόμενου κυπριακού Βορρά;

Το ερώτημα περιλαμβάνει στα δεδομένα του προβλήματος πριν απ' όλα μια «σταθερά», που είναι ο... ασταθής Σύμμαχος της Δύσης, Τανίπ Ερντογάν. Εφόσον η Τουρκία καταστήσει οριστικό και τελεσίδικο τον στρατιωτικό έλεγχο της Κύπρου, θα τεθεί σε μια διχοτομημένη νήσο ένα ζήτημα Αμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και αυτό το ζήτημα θα συνδέεται εκ των πραγμάτων με το δυ-ήκο σύστημα ασφαλείας, δηλαδή με το ΝΑΤΟ, μέλη του οποίου είναι και η Ελλάδα και η Τουρκία, που θα έχει επεκτείνει τα εδάφη της στη Βόρεια Κύπρο.

Σταθερή απάντηση σ" αυτό δεν δίδεται, φυσικά, για την ώρα. Αλλά είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον στον κύκλο των στρατηγικών αναλυτών της Δύσης το ενδεχόμενο να προκύψει τελικά, μέσα από ένα πολιτικό «ναυάγιο» του Κυπριακού και από πλάγιες οδούς, μια εξέλιξη που θα έφερνε το ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο. Και βεβαίως εννοείται ότι κάτι τέτοιο θα υποχρέωνε και τη Μόσχα να αναζητήσει απ' την πλευρά της κάποια «ισοδύναμα» σε μια υψίστου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος περιοχή. Πάντως, η εκτίμηση στις μεγάλες δυτικές πρωτεύουσες είναι ότι , στην παρούσα φάση η Τουρκία θα ρισκάρει πολλά ίσως, αν παραμείνει στην εμμονή της για τη διατήρηση στρατιωτικού προγεφυρώματος στην Κύπρο. Οι ίδιοι κύκλοι δεν αγνοούν, βεβαίως, ότι στην Αγκυρα η «σκληρή» γραμμή του Ερντογάν στο ζήτημα αυτό έχει ισχυρούς υποστηρικτές στην πολιτική σκηνή.

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 
Οι υδρογονάνθρακες μπαίνουν σε πρώτο πλάνο 

ΗΔΗ, με ανοικτό ακόμη το Κυπριακό, η Λευκωσία, στο πλαίσιο των προσπαθειών της να αναβαθμίζει κατά το δυνατόν τη θέση της, ενισχύει τα πλεονεκτήματα της στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής. Και προς τούτο έχει ιδιαίτερη σημασία η παραχώρηση για έρευνα εντός κυπριακής ΑΟΖ σε μεγάλες ξένες κοινοπραξίες άντλησης υδρογονανθράκων στα «οικόπεδα» 6,8 και 10. Πρόκειται για την ιταλογαλλική ΕΝΙ - ΤΟΤΑΙ, την ιταλική ΕΝΙ και την αμερικανική κοινοπραξία της Εxxon Mobile, την Qatar Reotroleum. Η Λευκωσία, αλλά και η Αθήνα γνωρίζουν πόσο πολύ υπολογίζουν οι ΗΠΑ και οι οικονομικά ισχυροί Ευρωπαίοι σε μια Κύπρο - κέντρο και «σταθμό» εκμετάλλευσης και διανομής υδρογονανθράκων, σε μια κυπριακή ΑΟΖ που έχει να κάνει και με οημανπκά ενεργειακά συμφέροντα του Ισραήλ και της Αιγύπτου και, επίσης, με «ενδιαφερόμενη» και την Ιορδανία. Ολα αυτά είναι υποχρεωμένη να τα υπολογίζει και η Τουρκία, που παρακολουθεί ανήσυχη τις συμμαχίες που διαμορφώνονται στην Αν. Μεσόγειο με συμμετοχή της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Φαίνεται τώρα πόσο πολυσύνθετη είναι η υπόθεση της Κύπρου και πόσους διεθνείς «παίκτες» συγκεντρώνει γύρω της. Ομως, σημασία έχει για την ελληνυαί πλευρά το γεγονός ότι το Κυπριακό δέχεται μεν διεθνείς «πιέσεις», αλλά δεν είναι πλέον μια υπόθεση κλεισμένη στο τρίγωνο Αθήνας - Αγκυρας - Λευκωσίας, με την Τουρκία να ελέγχει το «παιχνίδι», με πολιτικό εργαλείο τη στρατιωτική υπεροχή της στην περιοχή.