Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
Σπίτι παλάτσο αλλοτινά, ερειπιώνας πια, με τα απομεινάρια της αρχιτεκτονικής του εξάρτυσης και τη νεκρική σιωπή στο εσωτερικό του. Κοντοστέκεται ο περαστικός και συγκλώθοντας συγκίνηση, φαντασία και στοχασμό σκηνοθετεί εικόνες από βίο αγνώστων του επιλέγοντας σκηνές χαράς, ανταμώματα, γλεντοκόπια, σκανταλιές μικρών, που πόσο γρήγορα γίναν μεγάλοι. Χρόνος κερνάει, χρόνος πίνει.
1. Οταν η συγκίνηση, ο στοχασμός και η φαντασία του περαστικού πλάθουν ζωές σ’ ένα έρημο αρχοντόσπιτο
Κύριε διευθυντά,
Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία παλιών σπιτιών σαν αυτά που συνάντησα σε περιπάτους μου στην Κηφισιά. Αυτά τα σπίτια είναι μεν παλιά, αλλά δεν είναι και κατεδαφιστέα. Εχουν παλιώσει, έχουν γεράσει, έχουν φθαρεί, γιατί έχουν παραμείνει πολλά χρόνια ακατοίκητα. Γιατί όμως έγινε αυτό; Μπορεί η οικογένεια που τα κατοικούσε να ξεκληρίστηκε. Μπορεί οι απόγονοι να μετανάστευσαν. Μπορεί οι κληρονόμοι να τσακώνονται... Πολλά τα «μπορεί».
Σταμάτησα απέναντι από ένα από αυτά. Κάποιοι σοβάδες έχουν αρχίσει να ξεφτίζουν. Κάποια κουφώματα είναι μισοσάπια, αραχνιασμένα και σφαλιστά. Η εξώπορτα κλεισμένη με αλυσίδα και λουκέτο. Στον κήπο, το χορτάρι έχει ένα μέτρο ύψος. Οι κουρεμένοι θάμνοι, γύρω από τη λιμνούλα, έχουν ξεραθεί. Στα παρτέρια δεν υπάρχουν πια πολύχρωμα λουλούδια. Ξερά κλαδιά των δέντρων έχουν πέσει και έχουν φράξει τα πλακόστρωτα μονοπάτια. Από το μυρωδάτο γιασεμί παραμένουν μόνο μερικά ξερά κλαδιά. Η κατακόκκινη βουκαμβίλια ξεράθηκε και αυτή, αφού δεν αντέχει στο κρύο και κανείς στο περασμένο χιονιά δεν την προστάτευσε. Οι γλυσίνες που σκαρφάλωναν περήφανα στο μπαλκόνι δεν κατάφεραν απότιστες να επιζήσουν. Παντού αφροντισιά και εγκατάλειψη.
Συγκινήθηκα. Κοίταξα το αρχοντόσπιτο που παλεύει να επιζήσει. Σκούπισα ένα δάκρυ και προσπάθησα με τη φαντασία μου να ξαναπλάσω τις ευτυχισμένες μέρες, τότε που αυτό το σπίτι ήταν κατοικημένο, τότε που αυτό το σπίτι ζούσε: Ακουσα τις χαρούμενες φωνούλες των παιδιών που κυνηγιόντουσαν στον κήπο. Φαντάστηκα τον παππού να διαβάζει την εφημερίδα του, καθισμένος στο παγκάκι κάτω από τη φουντωτή κουκουναριά.
Είδα τη γιαγιά να παρακολουθεί άγρυπνη από το παράθυρο τα παιχνίδια των εγγονιών της. Φαντάστηκα τους γονείς να κάθονται με την παρέα τους στη βορινή δροσερή βεράντα. Στη μιαν άκρη ο πατέρας με τους φίλους του να πίνουν το ουζάκι τους και να συζητάνε τα τελευταία αθλητικά νέα. Στην άλλη άκρη η μητέρα να παίζει με τις φίλες της μπιρίμπα και να τσακώνονται γελώντας...
Γιατί όμως έστησα όλο αυτό το σκηνικό; Γιατί έπλασα με τη φαντασία μου τις παλιές ευτυχισμένες μέρες; Γιατί αισθάνθηκα την ανάγκη να ζωντανέψω το παλιό σπίτι; Ειλικρινά δεν ξέρω. Ισως επειδή τα παλιά σπίτια με συγκινούν ιδιαίτερα. Ισως επειδή θεωρώ ότι τα σπίτια, όλα τα σπίτια, ζούνε μαζί με τους κατοίκους τους. Και όταν αυτοί φύγουν και τα εγκαταλείψουν, αυτά αργοπεθαίνουν, σαν ένα φτωχό συγγενή που έχει μείνει μόνος στη ζωή και περιμένει καρτερικά το αναπόφευκτο τέλος. Ισως πάλι αναθάρρησα με την κρυφή ελπίδα ότι μπορεί μια μέρα το σπίτι αυτό να κατοικηθεί ξανά. Να αναστηθεί. Να ξαναζήσει... Το ελπίζω και το εύχομαι. Τι άλλο να κάνω; Ο χρόνος όμως είναι ο πιο αδυσώπητος εχθρός.
Νίκος Δυοβουνιώτης, Πολιτικός μηχανικός, Κηφισιά
2. Είχαν και οι Βυζαντινοί τον δικό τους ΕΝΦΙΑ
Κύριε διευθυντά,
Στο θαυμάσιο βιβλίο του Αγγελου Βλάχου «Οι τελευταίοι Γαληνότατοι», που αφορά τη δυναστεία των Βυζαντινών αυτοκρατόρων Κομνηνών, αναφέρεται ότι, όταν ανέλαβε την εξουσία ο Ανδρόνικος, κατήργησε τον φόρο του καπνικού που έπρεπε να τον πληρώνει κάθε σπίτι που είχε εστία.
Ο φόρος ήταν μικρός αλλά άδικος, αφού η αθλιότερη καλύβα έπρεπε να πληρώνει το ίδιο με το παλάτι των Παλαιολόγων και των Κατακουζηνών. Κάτι, ας πούμε, σαν τον δικό μας τον ΕΝΦΙΑ, που μας επέβαλε (προσωρινά είπε) ο κύριος Σαμαράς, που ευτυχώς η νέα ηγεσία της Ν.Δ. κατάλαβε τι προσφέρει στην παράταξη και σιγά σιγά τον απομακρύνει από τα κέντρα αποφάσεων.
Μάριος Χριστοφορίδης, Χίος
3. O διαχρονικός, «ιερός» Κεραμεικός των Αθηνών
Κύριε διευθυντά,
Κύριε διευθυντά,
Στο κέντρο της Αθήνας, σε μικρή απόσταση από την Αρχαία Αγορά και στην περιοχή του Δήμου Κεραμέων στην αρχαιότητα, βρίσκεται ο Κεραμεικός, από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της πρωτεύουσας. Ο μικρός ποταμός Ηριδανός, που κατέβαινε από τις παρυφές του Λυκαβηττού, διασχίζει ακόμη και σήμερα το αρχαίο κοιμητήριο, σαν σιγανό ρυάκι, και δημιουργεί με τους τύμβους και τα ταφικά μνημεία, που υψώνονται εκεί, ένα θελκτικό και εντυπωσιακό τοπίο.
Ετσι, όπως περιβάλλεται ψηλά από τις σημερινές οδούς (Πειραιώς και Ερμού) και την άναρχη δόμηση, ο χώρος του Κεραμεικού, σε θέση σχεδόν αθέατη, δύσκολα ορατός και κατανοητός για τον ανυποψίαστο επισκέπτη, προβάλλει με την ποικιλία των ερειπίων του την ιστορία της περιοχής, που είναι, συγχρόνως, και ένας καθρέπτης της ιστορίας του κλεινού άστεως.
Τρεις μεγάλοι δρόμοι οδηγούσαν εκεί: η οδός Ακαδημίας, με κατάληξη το Δίπυλον, δίδυμη πύλη, η Ιερά οδός, που συνέδεε την Αθήνα με την Ελευσίνα, και το Δημόσιον Σήμα ή Μνήμα ή Πολυάνδριον, επίσημος χώρος ταφής των Αθηναίων νεκρών στους πολέμους, που εθάπτοντο με δημόσια δαπάνη και απαγγέλλονταν, προς τιμήν τους, οι Επιτάφιοι (Λυσία, Δημοσθένη, Υπερείδη κ.ά.). Ο Θουκυδίδης (Β, 34-46) περιγράφει την επίσημη τελετή για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου και μας παραδίδει με τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλή ένα μοναδικό μνημείο για την πόλη και κορυφαίο ύμνο της αθηναϊκής δημοκρατίας.
Στον σημερινό χώρο των ανασκαφών τα επιτύμβια ανάγλυφα των Δεξίλεω, της Ηγησούς, της Ευκολίνης, της Αμφαρέτης, της Δημητρίας και Παμφίλης, του Αριστοναύτου και οι μικρές μαρμάρινες επιτύμβιες, ενεπίγραφες στήλες, εντυπωσιάζουν με την απέριττη παρουσία τους και την ευγενική απεικόνιση των θλιμμένων μορφών, δημιουργώντας τη γαλήνη μιας σκιάς στο εκτυφλωτικό φως του θανάτου.
Ο υποβλητικός χώρος του Κεραμεικού με τη λαμπρότητά του ενέπνευσε ποιητές της νεοελληνικής μας γραμματείας, ώστε να γράψουν ποιητικά συνθέματα. Πρώτος ο Κωστής Παλαμάς στους «Τάφους του Κεραμεικού», έξι συνθέσεις που εμπνέεται ο ποιητής από την περιδιάβασή του στο αρχαίο νεκροταφείο, με αποκορύφωμα το ποίημα «Δεξίλεως»:
- Εμέ Δεξίλεο με λένε. Εγώ είμαι της Αθήνας το λατρεμένο το παιδί, τ’ αγένειο παλληκάρι… που γαλούχησε γενιές ολόκληρες μαθητών, ανθολογημένο στα Νεοελληνικά Αναγνώσματα του Γυμνασίου από το 1913 ώς το 1956.
Ακολουθούν ο Αγγελος Σικελιανός («Κεραμεικός», «Αλαφροΐσκιωτος», 1909), που, χωρίς να θρηνολογεί, ξεπερνώντας τη θλίψη του θανάτου, εξυμνεί τη χαρά της ζωής. Ο ευαίσθητος και μελαγχολικός ποιητής Λάμπρος Πορφύρας, που έγραψε το ποίημα «Κεραμεικός» (Σκιές, 1920), λυρική σύνθεση με ελεγειακή χροιά, για την ομορφιά και τη λυτρωτική επίδραση της αρχαίας πλαστικής. Ο Κύπριος Γλαύκος Αλιθέρσης («Ηγησώ», «Γαλανά Δακτυλιδάκια») και πρόσφατα η ποιήτρια Τασούλα Καραγεωργίου («Η χελώνα του Κεραμεικού», 2011). Σε όλες τις ποιητικές συνθέσεις η αισθητική του χώρου και η προσωπική ευαισθησία συγκροτούν τέλεια ένα ιδεώδες σύνολο που αποτυπώνει στην αιωνιότητα το ανώτερο νόημα της ζωής.
Αναστάσιος Αγγ. Στέφος, δ. φ., Ειδικός Γραμματέας
Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων
4. Για τον αλησμόνητο ευπατρίδη Ηλία Ηλιού
Κύριε διευθυντά,
4. Για τον αλησμόνητο ευπατρίδη Ηλία Ηλιού
Κύριε διευθυντά,
Ο διακεκριμένος συνεργάτης σας Κώστας Λεονταρίδης αφιέρωσε το σχόλιο της 24-7-2019 στον αείμνηστο Ηλία Ηλιού.
Είναι πράγματι κατόρθωμα μέσα στα στενά όρια ενός δημοσιογραφικού σχολίου να χωρέσει και να καταγραφεί η κορυφαία πολιτική προσωπικότητα του πρόσφατου ελληνικού πολιτικού βίου, η προσωπικότητα του μεγέθους του Ηλία Ηλιού. Ο Ηλίας Ηλιού ανήκει στις διαπρεπείς, επίλεκτες πολιτικές προσωπικότητες, που ελάμπρυναν τον δημόσιο βίο της χώρας, αλλά και την πνευματική της ζωή. Μπήκε στην πολιτική διαθέτοντας πολλά ουσιαστικά προσόντα. Ηταν βαθύς γνώστης της αρχαίας ελληνικής γραμματολογίας, είχε άριστη νομική παιδεία και διέθετε ασυνήθη συνθετική και αναλυτική ικανότητα. Συνιστούσε πλήρη και ολοκληρωμένη προσωπικότητα και ήταν πράγματι μαζί με τον αείμνηστο Γ. Παπανδρέου και τον Π. Κανελλόπουλο μια πολιτική ακαδημία επιστημών και πολιτικού ήθους. Ο συγκροτημένος πολιτικός του λόγος, πυκνός, ουσιώδης, ευπρεπής πάντα και κόσμιος, δορυφορείτο από την πλήρη τεκμηρίωση των θέσεών του και την αφοπλιστική δύναμη των επιχειρημάτων του.
Τον εσέβετο η Βουλή και πολλοί τον θεωρούσαν μέντορά τους. Τον εκτιμούσε βαθύτατα ο αείμνηστος Γ. Παπανδρέου και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος όχι μόνο ως κορυφαίο πολιτικό αλλά και ως λαμπρό και έξοχο πνευματικό άνθρωπο. Μετέφρασε τη «Ρητορική» του Αριστοτέλη και πολλούς άλλους αρχαίους συγγραφείς μαζί με τον Ευάγγ. Παπανούτσο και τον Γιάννη Κορδάτο του εκδοτικού οίκου «Ζαχαρόπουλου». Υπήρξε το κόσμημα, το σέμνυμα της Βουλής στην οποία προσέφερε πολιτική παιδεία, πολιτικό πολιτισμό και ήθος πολιτικού ανδρός. Κλείνω την επιστολή μου με ένα περιστατικό που είναι άγνωστο σε πολλούς ιστορικούς της νεώτερης πολιτικής μας ιστορίας.
Οταν ιδρύθηκε το ΕΑΜ ο Ηλίας Ηλιού πρότεινε την ηγεσία στον αείμνηστο Γ. Παπανδρέου. Ο Γ. Παπανδρέου του απαντά: «Ηλία μου, εσύ έχεις πάνω από το κεφάλι σου την Ελευθερία σου –ήταν το όνομα της γυναίκας του Ηλία Ηλιού– ενώ εγώ εάν δεχθώ θα έχω τον Θεό»! Εννοούσε τον κομμουνιστή Θεό. Επεδίωξε μαζί με το αηδόνι της Βουλής, τον Λ. Κύρκο, να μετασχηματίσουν ευρωσοσιαλισμό στη χώρα μας με ανθρώπινο και δημοκρατικό πρόσωπο, μια Αριστερά δημοκρατική, κοινοβουλευτική με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στους συνταγματικούς θεσμούς της χώρας. Μία Αριστερά ακίνδυνη και εθνικά ωφέλιμη, ευρωσοσιαλιστική. Απόπειρα συγκρίσεως εκείνης της Αριστεράς του Ηλία Ηλιού και του Λ. Κύρκου με τη σημερινή Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί υποτίμηση εκείνης και προσβολή. Εκείνη ήταν μια συγκροτημένη, δημοκρατική Αριστερά με δημοκρατική ιδεολογία.
Γ. Σταράντζης, Δικηγόρος στον Α. Πάγο και στο ΣτΕ, πρ. επιστημονικός συνεργάτης «Αρχείου Νομολογίας», Νομικός συγγραφέας
5. Από τη Γερμανία για τα ελληνικά σχολεία
Kύριε διευθυντά,
Γ. Σταράντζης, Δικηγόρος στον Α. Πάγο και στο ΣτΕ, πρ. επιστημονικός συνεργάτης «Αρχείου Νομολογίας», Νομικός συγγραφέας
5. Από τη Γερμανία για τα ελληνικά σχολεία
Kύριε διευθυντά,
Κατ’ αρχάς, σας συγχαίρω για την ποιότητα και το ύφος της εφημερίδας σας. Επίσης, για τη χαμηλή τιμή συνδρομής της ηλεκτρονικής έκδοσης που μας επιτρέπει να τη διαβάζουμε καθημερινά χωρίς τύψεις. Θα ήθελα να σας αναφέρω ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε οι Ελληνες του Βερολίνου όταν θέλουμε να στείλουμε τα παιδιά μας σε ελληνογερμανικό σχολείο.
Οταν πριν από πέντε χρόνια μετανάστευσα στο Βερολίνο της Γερμανίας, ήμουν άτεκνος. Κατόπιν γνώρισα τη Γερμανίδα γυναίκα μου και σήμερα είμαστε γονείς δύο παιδιών. Κατά την αναζήτησή μου για ελληνικά δημοτικά σχολεία στη γερμανική πρωτεύουσα, διαπίστωσα ότι σήμερα υπάρχουν δύο, το «Αθηνά» και το «Ομηρος». Και τα δύο είναι ελληνογερμανικά, δηλαδή διδάσκουν τρεις ώρες γερμανικά και τρεις ώρες ελληνικά την ημέρα. Αμιγώς ελληνικό σχολείο δεν υπάρχει.
Στο Βερολίνο, το οποίο έχει διάμετρο περίπου 50 χλμ., ζουν περίπου 22.000 Ελληνες. Προφανώς οι κατοικίες τους δεν βρίσκονται όλες σε μία μικρή περιοχή της πόλης, αλλά είναι διασκορπισμένες στον αστικό ιστό.
Ενώ τα τελευταία χρόνια χιλιάδες Ελληνες, ως επί το πλείστον νέοι, μετανάστευσαν στο Βερολίνο, με έκπληξη πληροφορήθηκα ότι το ένα από τα δύο δημοτικά σχολεία, το «Ομηρος», κλείνει.
Τα σχολεία βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές της πόλης, το «Αθηνά» νότια, ενώ το «Ομηρος» βορειοανατολικά.
Το «Αθηνά» το επισκέφθηκα και διαθέτει εξαιρετικές κτιριακές εγκαταστάσεις, κατασκευάστηκε προ δεκαπενταετίας για αυτό τον σκοπό.
Οσο ωραίο όμως και να είναι, αποτελεί δώρον άδωρον για τις ελληνικές οικογένειες που κατοικούν στο βόρειο Βερολίνο. Η επιλογή της μετακόμισης νότια, όσο εύκολη και αν ακούγεται, πρακτικά για τους περισσότερους είναι εξαιρετικά δύσκολη. Οι δουλειές μας είναι στα βόρεια, όπως και των συζύγων μας, και το ενοίκιο του νέου σπιτιού θα είναι αισθητά ακριβότερο.
Ετσι καταλήγουμε, ενώ θέλουμε τα παιδιά μας να αποκτήσουν εμπειρίες στη ζωή τους σχετικές με την Ελλάδα, φίλους και αναμνήσεις, να μην μπορούμε να τους τις προσφέρουμε. Τη γλώσσα την προφορική θα τη μάθουν από τους συγγενείς, όμως τις καθημερινές προσωπικές εμπειρίες όχι.
Θα ήταν προτιμότερο να υπήρχαν τρία - τέσσερα σχολεία με μέτριες εγκαταστάσεις, διασκορπισμένα στην πόλη, παρά ένα με εξαιρετικές εγκαταστάσεις σε μία μόνον περιοχή.
Αυτό που δεν καταλαβαίνω έιναι γιατί κλείνει το «Ομηρος». Βρίσκεται σε ένα πολύ παλιό κτίριο, τίποτα το ιδιαίτερο, όμως εξυπηρετεί μια άλλη «πόλη» στην ουσία. Θα μετατραπεί σε αμιγώς γερμανικό σχολείο, αν δεν απατώμαι. Είναι ακόμη ανοικτό, αλλά δεν δέχεται μαθητές εδώ και τέσσερα χρόνια περιμένοντας να αποφοιτήσουν οι υπάρχοντες. Σε δύο χρόνια κλείνει οριστικά.
Δεν θα ήταν τιμητικό για κανέναν μας να αφήσουμε το σχολείο αμαχητί να κλείσει.
Αλέξανδρος Λαύδας, Βερολίνο
6. «Περισσότερη προσοχή στα κείμενα παρακαλώ»
Κύριε διευθυντά,
Στο φύλλο της «Κ» της Πέμπτης 20 Ιουνίου 2019 διαβάσαμε στον «Φιλίστορα» για μια αντιαεροπορική άσκηση. Μου ήλθε στον νου το τραγούδι του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα «Ποια πόλη, ποια χώρα», γιατί έψαξα σε όλο το κείμενο να βρω σε ποια πόλη και ποια χώρα έγινε η άσκηση όπου: «Ο πληθυσμός έλαβε μίαν αδράν εικόνα της φρίκης ενός πολέμου» και δεν τη βρήκα.
Επίσης στη σελίδα 10 στα «Σύντομα» διαβάσαμε ότι: «Ο δούκας και η δούκισσα του Κέμπριτζ ταξίδευαν στο Ουίνδσορ για την τελετή του Τάγματος Γκάρτερ της Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου». Είμαι βέβαιος ότι οι αναγνώστες δεν κατάλαβαν τίποτε. Θα καταλάβαιναν αν η είδηση έγραφε: «...Για την τελετή του Τάγματος Ιπποτών της Περικνημίδος (Order of Garter), που γίνεται κάθε χρόνο, στο παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου του κάστρου του Ουίνδσορ».
Περισσότερη προσοχή λοιπόν, από τους συντάκτες σας, γιατί υπάρχουν και αναγνώστες της αγαπητής «Κ» που προσέχουν τις λεπτομέρειες.
Υ. Γ. Το παρεκκλήσι του Αγ. Γεωργίου είναι η έδρα του Τάγματος των Ιπποτών της Περικνημίδος και τα λάβαρα, που είναι ανηρτημένα δεξιά και αριστερά στο εσωτερικό του ναού, είναι τα οικόσημα των 24 μελών του Τάγματος.
Ματθαίος Μ. Δημητρίου, Πλοίαρχος Π.Ν. ε.α.
7. Δείκτης ατυχημάτων και γουρούνες
Κύριε διευθυντά,
Στο φύλλο της Κυριακής 4/8/2019 διάβασα το ενδιαφέρον άρθρο του κ. Γιώργου Λιάλιου σχετικά με τις γουρούνες. Θα ήθελα να κάνω δύο παρατηρήσεις.
1. Οι ιδιοκτήτες ενοικιάσεως τέτοιων μέσων είναι οι λιγότερο αρμόδιοι να κρίνουν το θέμα της ασφάλειας. Πέραν τούτου, η γουρούνα αυτή καθεαυτήν δεν είναι ούτε επικίνδυνη ούτε ακίνδυνη. Η χρήση της την καθιστά ένα από τα δύο.
2. Τα ποσοστά συμμετοχής στα ατυχήματα είναι παραπλανητικά. Παγκοσμίως η επικινδυνότητα προσδιορίζεται από τον αριθμό ατυχημάτων με βάση τα διανυόμενα οχηματοχιλιόμετρα. Διευκρινίζω: Δέκα γουρούνες διανύουν ετησίως 1.000 χλμ. με 10 ατυχήματα. Δείκτης ατυχήματος 10/10 Χ 1.000 = 0.001, ενώ 1.000 οχήματα διανύουν 5.000 χλμ. με 100 ατυχήματα. Δείκτης ατυχήματος 100/1.000 Χ 5.000 = 0.00002. Ποιο είναι πιο επικίνδυνο; Σαφώς το πρώτο.
Γ. Τσώχος, Ομότ. καθ. ΑΠΘ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου