"...Έπί δεκαετίες στό Σκοπιανό ζήτημα μάς έλειψε τό πολιτικό σθένος ή, καλύτερα, η σθένεια, μιά αρετή πού οι αρχαίοι απέδιδαν στην Αθηνά καί στον Δία. Σέ όλες τίς εκδηλώσεις μας -πλην τής ταραχοποιίας- κυριάρχησε ή ά-σθένεια, ένα νόσημα πού δηλώνει έλλειψη σθένους, έλλειψη ψυχικού καί ηθικού δυναμισμού. Τούτο δέν αφορά αποκλειστικά στον κόσμο τής πολιτικής, φορά καί στον κόσμο τής πνευματικής μας ζωής. Τί έκανε έπί 27 χρόνια ο πανεπιστημιακός καί γενικώτερα ό πνευματικός μας κόσμος γιά νά εδραιώσει σέ όλη τήν υφήλιο τήν πεποίθηση ότι ό όρος καί ό χώρος Μακεδονία είναι ελληνικός; Μήπως καί έλειψαν τά Ιστορικά επιχειρήματα καί τά αρχαιολογικά ευρήματα; Υπήρχαν καί παραϋπήρχαν. Αυτό πού δέν υπήρχε είναι τό πνευματικό καί πατριωτικό σθένος...."

 Aπό την "ΕΣΤΙΑ"

"ΕΣΤΙΑ", 10/08/18

Γιατί χάνουμε;

■ του Σαράντου Ι. Καργάκου *

ΚΑΘΩΣ χρόνια τώρα παρακολουθώ τίς εξελίξεις
στά εθνικά μας θέματα-κυρίως όμως στό Σκοπιανό- και τά στραβοπατήματα της εξωτερικής μας
πολιτικής πού έχουν δυσάρεστη ανάκλαση σέ όλο
τό φάσμα τής κοινωνικής μας ζωής, ανακαλώ συχνά στή μνήμη μου ένα στίχο του κάποτε πολύ
γνωστού ποιητή Κώστα Χατζόπουλου πού λέει:
«'Άς' τή βάρκα στό κύμα όπου θέλει νά τρέχει...».
Λυπάμαι πού γιά πολλοστή φορά υποχρεώνομαι
νά πω ότι ειδικά τό Σκοπιανό τό αντιμετωπίσαμε
σύμφωνα μέ τήν ποιητική τούτη υπόδειξη, έτσι
πού η πολιτική μας βάρκα νά εξοκείλει όχι σέ κάποια βραχώδη ακτή άλλα νά κολλήσει στίς λάσπες
τής Πρέσπας. Μπορεί ό ποιητής ποιητική αδεία νά
λέει «Άσε τό κύμα όπου θέλει νά σπάζει», υπολογίζοντας στην καλή του διάθεση, άλλα παραβλέπει τό ενδεχόμενο ένα άλλο κακοδιάθετο κύμα νά
μάς ξεβράσει σέ κάποιαν ακτή σάν άψυχο κουφάρι. Έπί πολλές δεκαετίες έπαναπαυθήκαμε στην
καλή διάθεση τών κυμάτων καί αυτά βρήκαν τήν
ευκαιρία καί μάς πήραν καί μάς σήκωσαν. >

Έπί δεκαετίες στό Σκοπιανό ζήτημα μάς έλειψε τό πολιτικό σθένος ή, καλύτερα, η σθένεια, μιά αρετή πού οι αρχαίοι απέδιδαν στην Αθηνά καί στον Δία. Σέ όλες τίς εκδηλώσεις μας -πλην τής ταραχοποιίας- κυριάρχησε ή ά-σθένεια, ένα νόσημα πού δηλώνει έλλειψη σθένους, έλλειψη ψυχικού καί ηθικού δυναμισμού.

Τούτο δέν αφορά αποκλειστικά στον κόσμο τής πολιτικής, φορά καί στον κόσμο τής πνευματικής μας ζωής. Τί έκανε έπί 27 χρόνια ο

πανεπιστημιακός καί γενικώτερα ό πνευματικός μας κόσμος γιά νά εδραιώσει σέ όλη τήν υφήλιο τήν πεποίθηση ότι ό όρος καί ό χώρος Μακεδονία είναι ελληνικός; Μήπως καί έλειψαν τά Ιστορικά επιχειρήματα καί τά αρχαιολογικά ευρήματα; Υπήρχαν καί παραϋπήρχαν. Αυτό πού δέν υπήρχε είναι τό πνευματικό καί πατριωτικό σθένος.

Γιά τοϋ λόγου τό αληθές θά αναφερθώ στή μαρτυρία του ακαδημαϊκού Κων/νου Δεσποτόπουλου, μιά μαρτυρία οδυνηρή πού εμπεριέχεται στον Γ' τόμο τών «Αναπολήσεων» (σσ. 131-133) του σοφού καθηγητή. Συγκεκριμένα ό Δεσποτόπουλος αφηγείται δτι τό 1998 μέ έναν άλλον ακαδημαϊκό έξεπροσώπησαν τήν Ακαδημία Αθηνών στή Γενική Συνέλευση τής Διεθνούς Ενώσεως Ακαδημιών. Μεταξύ τών θεμάτων πού θά συνεζητοϋντο ήταν καί η εισδοχή νέων μελών. Στά νέα μέλη περιλαμβάνονταν ή Ακαδημία τής Εσθονίας καί η «Ακαδημία τής Μακεδονίας». Ό Δεσποτόπουλος συνάντησε τόν Βέλγο πρόεδρο τής ενώσεως καί τού έτόνισε: «Ή ονομασία Μακεδονία του περί τά Σκόπια Κράτους είναι κιβδηλη, προϊόν άπατης». Αυτός τού απάντησε: «Παρακαλώ νά μη άναμιγνύομε τήν πολιτική μέ τήν επιστήμη». Καί ό Δεσποτόπουλος: «Ήλθα νά σάς αποτρέψω άπό τή διάπραξη αδικήματος διεθνούς δικαίου, αλλά καί άπό τήν προσβολή της Ιστορίας. Υπάρχει απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, απαγορευτική του κίβδηλου αυτού ονόματος...». Καί ό Δεσποτόπουλος συνεχίζει: «Αψήφησα όσα μού έλεγε ό έτερος"Ελλην Ακαδημαϊκός: ότι ματαιοπονώ, γιατί όλα είναι προαποφασισμένα, καί ότι δέν πρέπει νά συμπεριφέρομαι προς τό Προεδρείο μέ φορτικοτητα σε βαθμό αγένειας»!

Αυτό ήταν τό πνεύμα πού είχε αρχίσει έντεχνα καί ύπουλα νά διαχέεται στον ελληνικό κόσμο μετά τή συγκλονιστική του έγερση κατά τά έτη 1991-1993.Όλα είναι προαποφασισμένα! Συνεπώς πάσα εμμονή στό θέμα του ονόματος είναι μάταιος κόπος ή αγένεια. Κι όμως ό Δεσποτόπουλος, χάρη στά επιχειρήματα καί τήν επιμονή του, έκανε τόν Βέλγο Πρόεδρο νά τού ομολογήσει: «Μάς κουράσατε, αλλά κερδίσατε». Έκεί όπου έχασε ό Δεσποτόπουλος ήταν δύο χρόνια μετά στην Ελλάδα, καί μάλιστα στην Ακαδημία. Γράφει:

«Τό 2000 άποφάσισεν η Ακαδημία νά έκδόσει ψήφισμα γιά τό ζήτημα τής ονομασίας του Σκοπιανού κράτους. Εξοικειωμένος άπό ετών μέ τό θέμα, συνέταξα σχέδιο ψηφίσματος, όπου πειστικότατα καταγγέλλω τόν σφετερισμό άπό τους Σκοπιανούς του ονόματος Μακεδονία. Ή Ακαδημία όμως δέν τόλμησε ή δέν θέλησε νά τό άναδεχθεί καί μέ ψηφοφορία μυστική προτίμησε χλιαρό σχέδιο ψηφίσματος, συνταγμένο άπό άλλον ακαδημαϊκό

Αντέδρασα ήρεμα καί θετικά» προσθέτει ό αείμνηστος καθηγητής. Δηλαδή έδωσε στό ψήφισμα του μορφή άρθρου καί τό έστειλε στό διεθνούς κύρους πολιτικό περιοδικό Bulletin Europeen, καί δημοσιεύθηκε τόν Μάιο του 2000. Καί τί βγήκε μέ αύτό; Άλλη βαρύτητα θά είχε ένα στιβαρό καί όχι «χλιαρό» ψήφισμα τής Ακαδημίας Αθηνών. Μάς έφαγε όμως ή ευγένεια. Έτσι σέ όλα ακολουθήσαμε μιά «χλιαρή» τακτική, μιά χλιαρή συμπεριφορά πού έφθανε στά όρια του ...τεμενά!

Δέν έχω υπόψη μου τό ψήφισμα στό οποίο αναφέρεται ό Κων/νος Δεσποτόπουλος.  Έχω όμως υπόψη μου ένα μεταγενέστερο ψήφισμα τής 28ης Μαρτίου 2008, μέ τό οποίο η Ακαδημία μας τάσσεται υπέρ μιάς σύνθετης ονομασίας, μέ γεωγραφικό προσδιορισμό, παρόλο πού αναγνωρίζει ότι «η πρόταξη της τρέχουσας γεωγραφικής πραγματικότητας δέν είναι πάντοτε συμβατή μέ τά ιστορικά δρώμενα».

Αλλά αφού δέν είναι συμβατή μέ τά ιστορικά δρώμενα, γιατί θά πρέπει νά τήν δεχθούμε;Όλα τά ιστορικά στοιχεία πού εμπεριέχονται στό ψήφισμα ακυρώνονται μέ τήν αποδοχή ότι μιά σύνθετη ονομασία «προσφέρεται γιά νά οδηγήσει στην έντιμη, οριστική καί εφεξής αδιαφιλονίκητη ρύθμιση τοϋ προβλήματος». Κατ' αντίθεση προς τους ακαδημαϊκούς τής Ακαδημίας Αθηνών 350 Έλληνες ακαδημαϊκοί τού εξωτερικού σέ κοινή επιστολή τους είχαν γράψει: «Ή κυβέρνηση τών Σκοπίων πρέπει νά καταλάβει ότι δέν μπορεί νά οικοδομηθεί εθνική ταυτότητα σέ βάρος τής ιστορικής αλήθειας. Ή διεθνής κοινωνία δέν μπορεί νά επιβιώσει, όταν ή ιστορία έχει άγνοηθεί, πόσο μάλλον όταν ή ιστορία είναι κατασκευασμένη».

Δυστυχώς ή Ακαδημία καί τά πανεπιστήμια μας κατ' ελάχιστον έμειναν πιστά στην εθνική τους αποστολή. Πάμπολλοι μάλιστα πανεπιστημιακοί υπήρξαν άμεσα ή έμμεσα στηρικτικοί τών σκοπιανών απόψεων. Κάποιοι μάλιστα έγιναν πανεπιστημιακοί επειδή ήσαν έντονα στηρικτικοί. Ας μήν αναφερθούμε σέ λογοτέχνες -πού γιά νά μεταφραστούν τά βιβλία τους στά «μακεδονικά»- ήσαν πρόθυμοι νά προσφέρουν στους Σκοπιανούς «γήν καί ύδωρ».Όμοια καί καλλιτέχνες οι όποίοι σέ διάφορα φεστιβάλ τραγούδησαν ελληνικά τραγούδια μασκαρεμένα σέ ...«μακεδόνικα»! Άς μήν εκπλαγεί ό αναγνώστης, αν ακούσει τό «Λεμονάκι μυρωδάτο» νά τραγουδιέται σάν σκοπιανικό άπό Σκοπιανούς αοιδούς, ένώ στην περιοχή των Σκοπίων δέν συνάντησα στό παρελθόν πουθενά λεμονιά. "Ισως τώρα νά είναι κι αυτή φυτική κατασκευή!

*"Ιστορικός, συγγραφέας

www.sarantoskargakos.gr