Το δισέλιδο θέμα, από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ",02-03/07/16
Κι αν το Brexit τελικά δεν συνέβαινε;
Οι διεθνείς αγορές, τα χρηματιστήρια, η Σκωτία και όλο το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης αντέδρασαν αρνητικά στο άκουσμα της απόφασης του βρετανικού λαού. Μπορεί το Οχι να γίνει Ναι (όπως έγινε και με το ελληνικό δημοψήφισμα); Και θα επέτρεπαν οι Βρυξέλλες στη Βρετανία να παραμείνει;
Λονδίνο, του Γιάννη Ανδριτσόπουλου
Φόβισε τις αγορές, θορύβησε το πολιτικό κατεστημένο, απογοήτευσε τους (μισούς) πολίτες, ενέπνευσε δακρύβρεχτα πρωτοσέλιδα, γέννησε τρομολαγνικά σενάρια και θεωρίες συνωμοσίας. Θα γίνει όμως;
Το «Will Brexit happen?» είναι τις τελευταίες ημέρες ένας από τους πιο δημοφιλείς όρους αναζήτησης στο βρετανικό Google.
Στο ερώτημα αυτό κάποιοι ήδη σπεύδουν να απαντήσουν αρνητικά καθησυχάζοντας όσους έχουν τρομοκρατηθεί από τις πιθανές επιπτώσεις του Brexit, αλλά και εξοργίζοντας εκείνους που το στήριξαν και βλέπουν τώρα μια προσπάθεια να ανατραπεί στην πράξη η ετυμηγορία του βρετανικού λαού.
Μπορεί το Οχι να γίνει Ναι (όπως έγινε και με το ελληνικό δημοψήφισμα); «Πιστεύω ότι η Βρετανία δεν θα γνωστοποιήσει ποτέ την πρόθεσή της να αποχωρήσει από την ΕΕ» δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ευρωπαίος διπλωμάτης αναφερόμενος στο περίφημο άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, το οποίο πρέπει να ενεργοποιήσει μια υπό αποχώρηση χώρα - εν προκειμένω η Βρετανία - αν φυσικά θέλει να φύγει από την ΕΕ.
Θέλει όμως; Οταν ο Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωσε την παραίτησή του, κατέστησε σαφές ότι θα αφήσει στον διάδοχό του το έργο της ενεργοποίησης του άρθρου 50.
Αυτό γέννησε πολλές εικασίες και μια αχτίδα ελπίδας στους οπαδούς του Remain. Οι διεθνείς αγορές, τα χρηματιστήρια, η Σκωτία και όλο το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης αντέδρασαν αρνητικά στο άκουσμα του Brexit. Αναμφίβολα, η έξοδος από την ΕΕ θα έχει, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, αρνητικές επιδράσεις. Ποιος πρωθυπουργός θα θελήσει να σκάσει στα χέρια του η βόμβα; «Οσο περισσότερο καθυστερεί η ενεργοποίηση του άρθρου 50 τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να μη γίνει ποτέ» έγραψε στο μπλογκ του ο Ντέιβιντ Αλεν Γκριν, δικηγόρος και αρθρογράφος στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».
Θα επιτρέψουν όμως οι Βρυξέλλες στη Βρετανία να παραμείνει; Μήπως κατά βάθος είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκουν ή, αντιθέτως, θα θελήσουν να την τιμωρήσουν για να αποτρέψουν άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμά της;
«Αυτό θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον η ΕΕ νιώθει ότι είναι ευάλωτη απέναντι στο Brexit. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, σίγουρα θα προσπαθήσει να διευκολύνει όσο μπορεί τη Βρετανία να ανατρέψει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος» λέει στα «ΝΕΑ» ο Μιχάλης Κοσμίδης, διευθυντής του πρωινού προγράμματος στον βρετανικό ραδιοφωνικό σταθμό Share Radio.
Οσο οδυνηρό είναι για τη Βρετανία να χάσει την πρόσβασή της στην κοινή αγορά άλλο τόσο επώδυνο είναι για τις χώρες της ΕΕ να αποκλειστούν από τη βρετανική αγορά.
Επισήμως, οι Βρυξέλλες ζητούν από το Λονδίνο να μην κωλυσιεργήσει στις διαδικασίες για το Brexit. «Οταν είσαι έξω, είσαι έξω» είπε το βράδυ της Τρίτης ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στο BBC. Ωστόσο, όταν ο δημοσιογράφος τον ρώτησε τι συζήτησε με τον Κάμερον προτού του πει αντίο, ο πρόεδρος της Κομισιόν απάντησε: «Δεν του είπα αντίο. Θέλω να τον συναντήσω ξανά και ξανά».
Πόσο όμως μπορεί να σέρνεται το Brexit; «Νομίζω ότι θα υπάρξει μια περίοδος χάριτος, όχι όμως τέτοια που να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή οικονομία και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Από την ώρα που η Βρετανία έδειξε τον δρόμο για την έξοδο, οι 27 ξέρουν πια πού βρίσκεται η πόρτα. Η ΕΕ θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην τη διαβούν άλλοι» λέει ο Μιχάλης Κοσμίδης, ο οποίος ζει στο Λονδίνο τα τελευταία 25 χρόνια.
Ακόμη κι αν η Βρετανία περάσει τελικά την πόρτα της εξόδου, αυτό μπορεί να συμβεί πολύ αργότερα από όσο κάποιοι φαντάζονται. «Δεν βλέπω πώς οι συνομιλίες για την έξοδο μπορεί να ολοκληρωθούν μέσα σε δύο χρόνια, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας. Νομίζω ότι σύντομα θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την επιμήκυνση των διαπραγματεύσεων» εκτίμησε από το BBC ο λόρδος Μάικλ Τζέι, πρώην επικεφαλής της βρετανικής Διπλωματικής Υπηρεσίας.
«Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Βρετανία μπορεί να κατευθύνεται προς ένα δεύτερο δημοψήφισμα και όχι στην έξοδο» έγραψε ο Γκίντιαν Ράκμαν στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Αυτό βέβαια προϋποθέτει παραχωρήσεις εκ μέρους της ΕΕ. Γιατί να το κάνουν αυτό οι Βρυξέλλες; «Διότι, παρά την ενόχλησή τους, η Βρετανία είναι πολύτιμο μέλος της ΕΕ, συμβάλλει σημαντικά στον προϋπολογισμό και είναι υπολογίσιμη στρατιωτική και διπλωματική δύναμη».
Πέντε (πιθανοί ή μη) τρόποι για να αποφευχθεί η βρετανική έξοδος
Το σενάριο της μετατροπής του Οχι σε Ναι μοιάζει επιθυμητό και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Οταν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι ρωτήθηκε αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μπορεί να αλλάξει, η απάντησή του ήταν: «Νομίζω ότι υπάρχει μια σειρά από τρόπους για να γίνει αυτό». Ποιοι είναι αυτοί; Οι εξής πέντε (πιθανές ή μη) εκδοχές:
1. «Ακύρωση» του
δημοψηφίσματος
Στη Βρετανία η κυριαρχία ανήκει στη Βουλή, όχι στον λαό. Το βρετανικό Κοινοβούλιο δεν είναι υποχρεωμένο να εφαρμόσει την απόφαση του δημοψηφίσματος, το οποίο έχει χαρακτήρα συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό. Θεωρητικά, οι βουλευτές μπορούν να αγνοήσουν την ετυμηγορία του εκλογικού σώματος και να επιλέξουν να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ.
Εναλλακτικά, ο επόμενος πρωθυπουργός θα μπορούσε να μην ενεργοποιήσει ποτέ το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Αυτό είναι κάτι που πιθανότατα θα στήριζε η Βουλή, καθώς τα περισσότερα μέλη της τάσσονται κατά του Brexit.
Ωστόσο, θεωρείται μάλλον απίθανο η Βουλή να αγνοήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, κάτι που θα ισοδυναμούσε με «πραξικόπημα» κατά της βούλησης του λαού και ίσως προκαλούσε μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Πιο πιθανό μοιάζει το σενάριο η Βουλή να θέτει διαρκώς όρους για τη διαπραγμάτευση με την ΕΕ και να καθυστερεί επί μακρόν την έξοδο.
2. Σκωτσέζικο
βέτο
Το Κοινοβούλιο της Βρετανίας δεν μπορεί να νομοθετεί για ζητήματα που αφορούν τη Σκωτία χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της σκωτσέζικης Βουλής. Δεδομένου ότι οι Σκωτσέζοι τάχθηκαν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ στο δημοψήφισμα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό δίνει στο Εδιμβούργο δικαίωμα βέτο επί της τελικής απόφασης για υλοποίηση - ή μη - του Brexit.
Ηδη η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον φαίνεται να έχει υιοθετήσει αυτή την άποψη. Με την ίδια λογική, κάποιοι λένε ότι και η Βόρεια Ιρλανδία (που επίσης ψήφισε Remain) θα μπορούσε να μπλοκάρει το Brexit. Ωστόσο, το σενάριο αυτό μάλλον δεν θα έχει μεγάλη τύχη. Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, ακόμη κι αν οι Σκωτσέζοι ασκήσουν βέτο στο Brexit, το βρετανικό Κοινοβούλιο έχει τη δύναμη να το αγνοήσει.
3. Πρόωρες
εκλογές
Η Βρετανία βρίσκεται εν μέσω πολιτικής αναταραχής. Ο Ντέιβιντ Κάμερον θα αποχωρήσει στις 9 Σεπτεμβρίου, οπότε θα εκλεγεί νέος ηγέτης των Τόρις (και πρωθυπουργός). Ηδη οι δελφίνοι ερίζουν για τη διαδοχή του με βασικούς αντιπάλους τον υπουργό Δικαιοσύνης Μάικλ Γκόουβ (στήριξε το Brexit) και την υπουργό Εσωτερικών Τερέζα Μέι (στήριξε το Remain). Στο μεταξύ, το Εργατικό Κόμμα διέρχεται βαθιά κρίση μετά το πραξικόπημα της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας κατά του αρχηγού του, Τζέρεμι Κόρμπιν.
Δεν αποκλείεται η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Θα μπορούσε ένα κόμμα με σαφή ατζέντα υπέρ της ΕΕ (π.χ. οι Εργατικοί υπό άλλη ηγεσία) ή ένας φιλευρωπαίος υποψήφιος των Συντηρητικών να κάνει προεκλογική εκστρατεία υπέρ της παραμονής στην ΕΕ (με στόχο το δημοψήφισμα να ανατραπεί με νέα λαϊκή εντολή); Και, αν ναι, θα κέρδιζε τις εκλογές;
4. Νέο
δημοψήφισμα
Το διαδικτυακό κάλεσμα για δεύτερο δημοψήφισμα ξεπέρασε τα τέσσερα εκατ. υπογραφές. Ακόμη όμως κι αν γινόταν ξανά δημοψήφισμα, τι πιθανότητες θα είχε το Remain; Σε κάθε περίπτωση, ο Κάμερον έχει αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο. Θα μπορούσε όμως να γίνει ένα άλλο δημοψήφισμα, το οποίο θα καλούσε τους πολίτες να εγκρίνουν μια πιθανή νέα συμφωνία με τις Βρυξέλλες (σε ζητήματα εμπορίου, εργασίας κ.λπ.); Ισως. Ωστόσο, πιθανολογείται ότι οποιαδήποτε συμφωνία συνάψει το Λονδίνο με την ΕΕ θα είναι δυσμενέστερη για τη Βρετανία από αυτή που είχε πετύχει ο Κάμερον τον περασμένο Φεβρουάριο. Πολύ απλά διότι αν η χώρα μπορέσει να εξασφαλίσει ειδικές παραχωρήσεις, αυτό θα έδινε και σε άλλα κράτη το κίνητρο να κάνουν δικά τους δημοψηφίσματα. Θα υπερψήφιζαν λοιπόν οι Βρετανοί κάτι χειρότερο από αυτό που ήδη έχουν καταψηφίσει;
5. Εξοδος μόνο
στα χαρτιά
Το άρθρο 50 δίνει σε μια χώρα περιθώριο δύο ετών για να διαπραγματευθεί τους όρους της εξόδου της από την ΕΕ. Η Βρετανία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το χρονικό διάστημα για να καταρτίσει ένα εναλλακτικό σχέδιο και να συνάψει μία σειρά από συμφωνίες, που θα διατηρούν σε μεγάλο βαθμό την έως τώρα σχέση της με την ΕΕ χωρίς να έχει επισήμως την ιδιότητα του μέλους.
Αυτό φαίνεται να είναι κάτι που επιδιώκει και το στρατόπεδο του Brexit, «δείχνοντας» το μοντέλο της Νορβηγίας.
Ωστόσο, οι ευρωπαίοι ηγέτες πιθανότατα να μη συναινούσαν σε μια τέτοια ειδική σχέση, καθώς θέλουν να στείλουν σαφές μήνυμα στα λοιπά κράτη-μέλη: αν εγκαταλείψετε την ΕΕ δεν θα ανταμειφθείτε με μια συμφωνία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα σας. Θα υποστείτε τις συνέπειες της επιλογής σας.
«Αποχώρηση σημαίνει αποχώρηση»:
Του Μιχάλη Μητσού
Η «πισώπλατη μαχαιριά» που δέχθηκε προχθές ο Μπόρις Τζόνσον από τον στενό του συνεργάτη Μάικλ Γκόουβ και είχε ως αποτέλεσμα να αποχωρήσει ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου από την κούρσα για την πρωθυπουργία μειώνει τις πιθανότητες συμβιβασμού με την Ευρώπη. Το διαζύγιο με τις Βρυξέλλες είναι πλέον αναπόφευκτο, γράφει το Politico. Οι εναπομένοντες υποψήφιοι για την ηγεσία των Τόρις - η Τερέζα Μέι και ο Στίβεν Κραμπ, που υποστήριξαν το Remain, ο Γκόουβ, η Αντρέα Λίντσον και ο Λάιαμ Φοξ, που υποστήριξαν το Leave - έχουν δεσμευτεί ότι θα προχωρήσουν σε πλήρες Brexit, που θα περιλαμβάνει και ελέγχους στην ελεύθερη μετακίνηση. Κανείς τους δεν αμφισβητεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου, ούτε θεωρεί σοφό ένα δεύτερο δημοψήφισμα, όπως υποστήριζε κάποτε ο Τζόνσον. «Brexit σημαίνει Brexit», δηλώνει σε όλους τους τόνους η υπουργός Εσωτερικών Τερέζα Μέι, που θεωρείται και το φαβορί της μάχης. Αποχώρηση σημαίνει αποχώρηση.
Οι βασικοί διεκδικητές καθιστούν επίσης σαφές ότι δεν θα σπεύσουν να ζητήσουν ούτε την ενεργοποίηση του άρθρου 50. Τόσο ο Γκόουβ όσο και η Μέι είπαν ότι αυτό δεν θα γίνει φέτος. Ολα δείχνουν λοιπόν ότι η αβεβαιότητα θα παραταθεί καθώς οι «27» αρνούνται να διαπραγματευθούν με το Λονδίνο αν δεν ενεργοποιηθεί πρώτα το περιβόητο άρθρο της Συνθήκης.
Παραδόξως, ο μόνος άνθρωπος που θα μπορούσε να διαπραγματευθεί ένα «Βrexit light» θα ήταν ο Τζόνσον. Η μετριοπαθής στάση που κράτησε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος φαίνεται όμως πως ανησύχησε τόσο τα γεράκια του Συντηρητικού Κόμματος όσο και τους βαρόνους του λαϊκού και ξενόφοβου Τύπου. Σε αυτούς αποδίδεται η απόφαση του Γκόουβ να προδώσει τον μέντορά του: την Τετάρτη το βράδυ ο υπουργός Δικαιοσύνης συνέτρωγε με τον Τζόνσον και την Πέμπτη το πρωί δήλωνε ότι ο πρώην δήμαρχος «δεν κάνει για τη δουλειά» και έθετε ο ίδιος υποψηφιότητα. Ο Τζόνσον άρχισε τα τηλεφωνήματα. Κι όταν διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι στους οποίους στηριζόταν τον απέφευγαν, πήρε την απόφαση να αποσυρθεί - επτά λεπτά πριν λήξει η προθεσμία.
Την ίδια ώρα, ο Τζέρεμι Κόρμπιν αρνείται να παραιτηθεί, παρότι αποδοκιμάστηκε από το 81% των βουλευτών του κόμματός του. Αλλά και οι αντίπαλοί του δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε έναν κοινό υποψήφιο. Η βουλευτής Αντζελα Ιγκλ, που επρόκειτο να ανακοινώσει την υποψηφιότητά της την Πέμπτη, δεν το έκανε. Και άλλοι βουλευτές ζητούν ψυχραιμία και πίστωση χρόνου, προκειμένου να πείσουν τον αρχηγό να παραιτηθεί.
"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ",02-03/07/16
Κι αν το Brexit τελικά δεν συνέβαινε;
Οι διεθνείς αγορές, τα χρηματιστήρια, η Σκωτία και όλο το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης αντέδρασαν αρνητικά στο άκουσμα της απόφασης του βρετανικού λαού. Μπορεί το Οχι να γίνει Ναι (όπως έγινε και με το ελληνικό δημοψήφισμα); Και θα επέτρεπαν οι Βρυξέλλες στη Βρετανία να παραμείνει;
Λονδίνο, του Γιάννη Ανδριτσόπουλου
Φόβισε τις αγορές, θορύβησε το πολιτικό κατεστημένο, απογοήτευσε τους (μισούς) πολίτες, ενέπνευσε δακρύβρεχτα πρωτοσέλιδα, γέννησε τρομολαγνικά σενάρια και θεωρίες συνωμοσίας. Θα γίνει όμως;
Το «Will Brexit happen?» είναι τις τελευταίες ημέρες ένας από τους πιο δημοφιλείς όρους αναζήτησης στο βρετανικό Google.
Στο ερώτημα αυτό κάποιοι ήδη σπεύδουν να απαντήσουν αρνητικά καθησυχάζοντας όσους έχουν τρομοκρατηθεί από τις πιθανές επιπτώσεις του Brexit, αλλά και εξοργίζοντας εκείνους που το στήριξαν και βλέπουν τώρα μια προσπάθεια να ανατραπεί στην πράξη η ετυμηγορία του βρετανικού λαού.
Μπορεί το Οχι να γίνει Ναι (όπως έγινε και με το ελληνικό δημοψήφισμα); «Πιστεύω ότι η Βρετανία δεν θα γνωστοποιήσει ποτέ την πρόθεσή της να αποχωρήσει από την ΕΕ» δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ευρωπαίος διπλωμάτης αναφερόμενος στο περίφημο άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, το οποίο πρέπει να ενεργοποιήσει μια υπό αποχώρηση χώρα - εν προκειμένω η Βρετανία - αν φυσικά θέλει να φύγει από την ΕΕ.
Θέλει όμως; Οταν ο Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωσε την παραίτησή του, κατέστησε σαφές ότι θα αφήσει στον διάδοχό του το έργο της ενεργοποίησης του άρθρου 50.
Αυτό γέννησε πολλές εικασίες και μια αχτίδα ελπίδας στους οπαδούς του Remain. Οι διεθνείς αγορές, τα χρηματιστήρια, η Σκωτία και όλο το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης αντέδρασαν αρνητικά στο άκουσμα του Brexit. Αναμφίβολα, η έξοδος από την ΕΕ θα έχει, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, αρνητικές επιδράσεις. Ποιος πρωθυπουργός θα θελήσει να σκάσει στα χέρια του η βόμβα; «Οσο περισσότερο καθυστερεί η ενεργοποίηση του άρθρου 50 τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να μη γίνει ποτέ» έγραψε στο μπλογκ του ο Ντέιβιντ Αλεν Γκριν, δικηγόρος και αρθρογράφος στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».
Θα επιτρέψουν όμως οι Βρυξέλλες στη Βρετανία να παραμείνει; Μήπως κατά βάθος είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκουν ή, αντιθέτως, θα θελήσουν να την τιμωρήσουν για να αποτρέψουν άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμά της;
«Αυτό θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον η ΕΕ νιώθει ότι είναι ευάλωτη απέναντι στο Brexit. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, σίγουρα θα προσπαθήσει να διευκολύνει όσο μπορεί τη Βρετανία να ανατρέψει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος» λέει στα «ΝΕΑ» ο Μιχάλης Κοσμίδης, διευθυντής του πρωινού προγράμματος στον βρετανικό ραδιοφωνικό σταθμό Share Radio.
Οσο οδυνηρό είναι για τη Βρετανία να χάσει την πρόσβασή της στην κοινή αγορά άλλο τόσο επώδυνο είναι για τις χώρες της ΕΕ να αποκλειστούν από τη βρετανική αγορά.
Επισήμως, οι Βρυξέλλες ζητούν από το Λονδίνο να μην κωλυσιεργήσει στις διαδικασίες για το Brexit. «Οταν είσαι έξω, είσαι έξω» είπε το βράδυ της Τρίτης ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στο BBC. Ωστόσο, όταν ο δημοσιογράφος τον ρώτησε τι συζήτησε με τον Κάμερον προτού του πει αντίο, ο πρόεδρος της Κομισιόν απάντησε: «Δεν του είπα αντίο. Θέλω να τον συναντήσω ξανά και ξανά».
Πόσο όμως μπορεί να σέρνεται το Brexit; «Νομίζω ότι θα υπάρξει μια περίοδος χάριτος, όχι όμως τέτοια που να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή οικονομία και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Από την ώρα που η Βρετανία έδειξε τον δρόμο για την έξοδο, οι 27 ξέρουν πια πού βρίσκεται η πόρτα. Η ΕΕ θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην τη διαβούν άλλοι» λέει ο Μιχάλης Κοσμίδης, ο οποίος ζει στο Λονδίνο τα τελευταία 25 χρόνια.
Ακόμη κι αν η Βρετανία περάσει τελικά την πόρτα της εξόδου, αυτό μπορεί να συμβεί πολύ αργότερα από όσο κάποιοι φαντάζονται. «Δεν βλέπω πώς οι συνομιλίες για την έξοδο μπορεί να ολοκληρωθούν μέσα σε δύο χρόνια, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας. Νομίζω ότι σύντομα θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την επιμήκυνση των διαπραγματεύσεων» εκτίμησε από το BBC ο λόρδος Μάικλ Τζέι, πρώην επικεφαλής της βρετανικής Διπλωματικής Υπηρεσίας.
«Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Βρετανία μπορεί να κατευθύνεται προς ένα δεύτερο δημοψήφισμα και όχι στην έξοδο» έγραψε ο Γκίντιαν Ράκμαν στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Αυτό βέβαια προϋποθέτει παραχωρήσεις εκ μέρους της ΕΕ. Γιατί να το κάνουν αυτό οι Βρυξέλλες; «Διότι, παρά την ενόχλησή τους, η Βρετανία είναι πολύτιμο μέλος της ΕΕ, συμβάλλει σημαντικά στον προϋπολογισμό και είναι υπολογίσιμη στρατιωτική και διπλωματική δύναμη».
Πέντε (πιθανοί ή μη) τρόποι για να αποφευχθεί η βρετανική έξοδος
Το σενάριο της μετατροπής του Οχι σε Ναι μοιάζει επιθυμητό και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Οταν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι ρωτήθηκε αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μπορεί να αλλάξει, η απάντησή του ήταν: «Νομίζω ότι υπάρχει μια σειρά από τρόπους για να γίνει αυτό». Ποιοι είναι αυτοί; Οι εξής πέντε (πιθανές ή μη) εκδοχές:
1. «Ακύρωση» του
δημοψηφίσματος
Στη Βρετανία η κυριαρχία ανήκει στη Βουλή, όχι στον λαό. Το βρετανικό Κοινοβούλιο δεν είναι υποχρεωμένο να εφαρμόσει την απόφαση του δημοψηφίσματος, το οποίο έχει χαρακτήρα συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό. Θεωρητικά, οι βουλευτές μπορούν να αγνοήσουν την ετυμηγορία του εκλογικού σώματος και να επιλέξουν να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ.
Εναλλακτικά, ο επόμενος πρωθυπουργός θα μπορούσε να μην ενεργοποιήσει ποτέ το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Αυτό είναι κάτι που πιθανότατα θα στήριζε η Βουλή, καθώς τα περισσότερα μέλη της τάσσονται κατά του Brexit.
Ωστόσο, θεωρείται μάλλον απίθανο η Βουλή να αγνοήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, κάτι που θα ισοδυναμούσε με «πραξικόπημα» κατά της βούλησης του λαού και ίσως προκαλούσε μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Πιο πιθανό μοιάζει το σενάριο η Βουλή να θέτει διαρκώς όρους για τη διαπραγμάτευση με την ΕΕ και να καθυστερεί επί μακρόν την έξοδο.
2. Σκωτσέζικο
βέτο
Το Κοινοβούλιο της Βρετανίας δεν μπορεί να νομοθετεί για ζητήματα που αφορούν τη Σκωτία χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της σκωτσέζικης Βουλής. Δεδομένου ότι οι Σκωτσέζοι τάχθηκαν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ στο δημοψήφισμα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό δίνει στο Εδιμβούργο δικαίωμα βέτο επί της τελικής απόφασης για υλοποίηση - ή μη - του Brexit.
Ηδη η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον φαίνεται να έχει υιοθετήσει αυτή την άποψη. Με την ίδια λογική, κάποιοι λένε ότι και η Βόρεια Ιρλανδία (που επίσης ψήφισε Remain) θα μπορούσε να μπλοκάρει το Brexit. Ωστόσο, το σενάριο αυτό μάλλον δεν θα έχει μεγάλη τύχη. Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, ακόμη κι αν οι Σκωτσέζοι ασκήσουν βέτο στο Brexit, το βρετανικό Κοινοβούλιο έχει τη δύναμη να το αγνοήσει.
3. Πρόωρες
εκλογές
Η Βρετανία βρίσκεται εν μέσω πολιτικής αναταραχής. Ο Ντέιβιντ Κάμερον θα αποχωρήσει στις 9 Σεπτεμβρίου, οπότε θα εκλεγεί νέος ηγέτης των Τόρις (και πρωθυπουργός). Ηδη οι δελφίνοι ερίζουν για τη διαδοχή του με βασικούς αντιπάλους τον υπουργό Δικαιοσύνης Μάικλ Γκόουβ (στήριξε το Brexit) και την υπουργό Εσωτερικών Τερέζα Μέι (στήριξε το Remain). Στο μεταξύ, το Εργατικό Κόμμα διέρχεται βαθιά κρίση μετά το πραξικόπημα της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας κατά του αρχηγού του, Τζέρεμι Κόρμπιν.
Δεν αποκλείεται η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Θα μπορούσε ένα κόμμα με σαφή ατζέντα υπέρ της ΕΕ (π.χ. οι Εργατικοί υπό άλλη ηγεσία) ή ένας φιλευρωπαίος υποψήφιος των Συντηρητικών να κάνει προεκλογική εκστρατεία υπέρ της παραμονής στην ΕΕ (με στόχο το δημοψήφισμα να ανατραπεί με νέα λαϊκή εντολή); Και, αν ναι, θα κέρδιζε τις εκλογές;
4. Νέο
δημοψήφισμα
Το διαδικτυακό κάλεσμα για δεύτερο δημοψήφισμα ξεπέρασε τα τέσσερα εκατ. υπογραφές. Ακόμη όμως κι αν γινόταν ξανά δημοψήφισμα, τι πιθανότητες θα είχε το Remain; Σε κάθε περίπτωση, ο Κάμερον έχει αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο. Θα μπορούσε όμως να γίνει ένα άλλο δημοψήφισμα, το οποίο θα καλούσε τους πολίτες να εγκρίνουν μια πιθανή νέα συμφωνία με τις Βρυξέλλες (σε ζητήματα εμπορίου, εργασίας κ.λπ.); Ισως. Ωστόσο, πιθανολογείται ότι οποιαδήποτε συμφωνία συνάψει το Λονδίνο με την ΕΕ θα είναι δυσμενέστερη για τη Βρετανία από αυτή που είχε πετύχει ο Κάμερον τον περασμένο Φεβρουάριο. Πολύ απλά διότι αν η χώρα μπορέσει να εξασφαλίσει ειδικές παραχωρήσεις, αυτό θα έδινε και σε άλλα κράτη το κίνητρο να κάνουν δικά τους δημοψηφίσματα. Θα υπερψήφιζαν λοιπόν οι Βρετανοί κάτι χειρότερο από αυτό που ήδη έχουν καταψηφίσει;
5. Εξοδος μόνο
στα χαρτιά
Το άρθρο 50 δίνει σε μια χώρα περιθώριο δύο ετών για να διαπραγματευθεί τους όρους της εξόδου της από την ΕΕ. Η Βρετανία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το χρονικό διάστημα για να καταρτίσει ένα εναλλακτικό σχέδιο και να συνάψει μία σειρά από συμφωνίες, που θα διατηρούν σε μεγάλο βαθμό την έως τώρα σχέση της με την ΕΕ χωρίς να έχει επισήμως την ιδιότητα του μέλους.
Αυτό φαίνεται να είναι κάτι που επιδιώκει και το στρατόπεδο του Brexit, «δείχνοντας» το μοντέλο της Νορβηγίας.
Ωστόσο, οι ευρωπαίοι ηγέτες πιθανότατα να μη συναινούσαν σε μια τέτοια ειδική σχέση, καθώς θέλουν να στείλουν σαφές μήνυμα στα λοιπά κράτη-μέλη: αν εγκαταλείψετε την ΕΕ δεν θα ανταμειφθείτε με μια συμφωνία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα σας. Θα υποστείτε τις συνέπειες της επιλογής σας.
«Αποχώρηση σημαίνει αποχώρηση»:
Του Μιχάλη Μητσού
Η «πισώπλατη μαχαιριά» που δέχθηκε προχθές ο Μπόρις Τζόνσον από τον στενό του συνεργάτη Μάικλ Γκόουβ και είχε ως αποτέλεσμα να αποχωρήσει ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου από την κούρσα για την πρωθυπουργία μειώνει τις πιθανότητες συμβιβασμού με την Ευρώπη. Το διαζύγιο με τις Βρυξέλλες είναι πλέον αναπόφευκτο, γράφει το Politico. Οι εναπομένοντες υποψήφιοι για την ηγεσία των Τόρις - η Τερέζα Μέι και ο Στίβεν Κραμπ, που υποστήριξαν το Remain, ο Γκόουβ, η Αντρέα Λίντσον και ο Λάιαμ Φοξ, που υποστήριξαν το Leave - έχουν δεσμευτεί ότι θα προχωρήσουν σε πλήρες Brexit, που θα περιλαμβάνει και ελέγχους στην ελεύθερη μετακίνηση. Κανείς τους δεν αμφισβητεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου, ούτε θεωρεί σοφό ένα δεύτερο δημοψήφισμα, όπως υποστήριζε κάποτε ο Τζόνσον. «Brexit σημαίνει Brexit», δηλώνει σε όλους τους τόνους η υπουργός Εσωτερικών Τερέζα Μέι, που θεωρείται και το φαβορί της μάχης. Αποχώρηση σημαίνει αποχώρηση.
Οι βασικοί διεκδικητές καθιστούν επίσης σαφές ότι δεν θα σπεύσουν να ζητήσουν ούτε την ενεργοποίηση του άρθρου 50. Τόσο ο Γκόουβ όσο και η Μέι είπαν ότι αυτό δεν θα γίνει φέτος. Ολα δείχνουν λοιπόν ότι η αβεβαιότητα θα παραταθεί καθώς οι «27» αρνούνται να διαπραγματευθούν με το Λονδίνο αν δεν ενεργοποιηθεί πρώτα το περιβόητο άρθρο της Συνθήκης.
Παραδόξως, ο μόνος άνθρωπος που θα μπορούσε να διαπραγματευθεί ένα «Βrexit light» θα ήταν ο Τζόνσον. Η μετριοπαθής στάση που κράτησε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος φαίνεται όμως πως ανησύχησε τόσο τα γεράκια του Συντηρητικού Κόμματος όσο και τους βαρόνους του λαϊκού και ξενόφοβου Τύπου. Σε αυτούς αποδίδεται η απόφαση του Γκόουβ να προδώσει τον μέντορά του: την Τετάρτη το βράδυ ο υπουργός Δικαιοσύνης συνέτρωγε με τον Τζόνσον και την Πέμπτη το πρωί δήλωνε ότι ο πρώην δήμαρχος «δεν κάνει για τη δουλειά» και έθετε ο ίδιος υποψηφιότητα. Ο Τζόνσον άρχισε τα τηλεφωνήματα. Κι όταν διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι στους οποίους στηριζόταν τον απέφευγαν, πήρε την απόφαση να αποσυρθεί - επτά λεπτά πριν λήξει η προθεσμία.
Την ίδια ώρα, ο Τζέρεμι Κόρμπιν αρνείται να παραιτηθεί, παρότι αποδοκιμάστηκε από το 81% των βουλευτών του κόμματός του. Αλλά και οι αντίπαλοί του δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε έναν κοινό υποψήφιο. Η βουλευτής Αντζελα Ιγκλ, που επρόκειτο να ανακοινώσει την υποψηφιότητά της την Πέμπτη, δεν το έκανε. Και άλλοι βουλευτές ζητούν ψυχραιμία και πίστωση χρόνου, προκειμένου να πείσουν τον αρχηγό να παραιτηθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου