Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ". 22-23/02/20 |
ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Δεν χρειάζεται να φτάσει κανείς στα βάθη της πολιτικής Ιστορίας για να το διαπιστώσει. Ακόμη και σήμερα, σχεδόν κάθε κυβέρνηση έχει απέναντί της μια κακή αντιπολίτευση. Αυτός ήταν ο κανόνας και των μεταπολιτευτικών ηθών, αυτός ήταν ο κανόνας πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης. Και είναι και μετά την κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια κακή κυβέρνηση. Αλλά στη διάρκεια της κρίσης ήταν μια χειρότερη αντιπολίτευση. Και τώρα, ημέρα με την ημέρα, δείχνει να ανταγωνίζεται όλο και περισσότερο εκείνον τον παλιό, αντιπολιτευτικό του εαυτό.
Οχι πως δεν μπορεί να βρει κανείς διαφορές. Αν τότε το ακατανίκητο κίνητρο ήταν η αδημονία για την εξουσία που ερχόταν, σήμερα μοιάζει να είναι η νοσταλγία για την εξουσία που έφυγε. Τότε ήταν το εμφυλιακό σύνδρομο της ρεβάνς που έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ να μην κρατιέται, σήμερα είναι το ψυχολογικό σύνδρομο της στέρησης που εκθέτει και πάλι την εξουσιομανία του. Ποιο ήταν το θεμελιώδες λάθος της κυβερνητικής πενταετίας του; Η αποτυχία του, σύμφωνα με τον αρχηγό του, να ελέγξει τους αρμούς της εξουσίας. Το λάθος που δεν πρέπει να επαναληφθεί τη δεύτερη φορά. Ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα έμαθε.
Είναι αυτό το μάθημα, αυτή η παρανάγνωση της ήττας, που σπρώχνει τον ΣΥΡΙΖΑ στις αντιπολιτευτικές έξεις του παρελθόντος του. Στα μαγκάλια μιας τυφλής αντιπολίτευσης και σε κάθε λαϊκιστική ευκολία απ' όπου δεν εξαιρούνται τα εθνικά. Από τη δεύτερη φορά αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ δεν λείπει εκείνος ο εθνικολαϊκιστικός τόνος που τόσες φορές αποδείχθηκε επιζήμιος και άλλες τόσες μοιραίος στο παρελθόν. Δεν λείπει η μομφή της εθνικής μειοδοσίας. Αλλάζει μόνο η μορφή. Οι «γερμανοτσολιάδες της γερμανικής κατοχής» έγιναν τώρα «όρνιθες της τουρκικής προκλητικότητας».
Ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθεί στην πραγματικότητα έναν δρόμο που χάραξαν άλλοι πριν από αυτόν. Αν οι κακές ή λιγότερο κακές κυβερνήσεις έχουν πάντα κακές ή ακόμη χειρότερες αντιπολιτεύσεις απέναντί τους είναι επειδή ο αντιπολιτευτικός λόγος ήταν κυρίως εθνικολαϊκιστικός. Επειδή οι αντιπολιτεύσεις εμφανίζονταν σχεδόν πάντα ως εγγυητές της εθνικής ανεξαρτησίας απέναντι σε κυβερνήσεις που υποτίθεται πως παραχωρούσαν τμήματα της εθνικής κυριαρχίας ή ήταν έτοιμες να ξεπουλήσουν ολόκληρο τον εθνικό πλούτο.
Από αυτό το εθνικολαϊκιστικό σχήμα δεν εξαιρείται σχεδόν κανείς. Το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» ήταν προϊόν αυτού του σχήματος και πάνω σε αυτό το σχήμα έγινε το Μακεδονικό η λύση που δεν δόθηκε επί τριάντα χρόνια και όπου καθεμία από τις επόμενες λύσεις ήταν χειρότερη από τις προηγούμενες. Το εμπάργκο της κυβέρνησης Παπανδρέου ήταν το αποτέλεσμα ενός τέτοιου αντιπολιτευτικού εθνικολαϊκισμού. Θύμα της αντιπολίτευσης που δεν εξαιρεί τίποτε από τα αντιπολιτευτικά της βέλη έπεσε ακόμη και η είσοδος της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Αλλά η «απογραφή Αλογοσκούφη», που υποτίθεται πως θα ξεσκέπαζε τη «δημιουργική λογιστική» της κυβέρνησης Σημίτη για να αποκαλύψει την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, μοιάζει σήμερα με εγκληματική απερισκεψία.
Η ιστορία της αντιπολίτευσης είναι μια ιστορία δημαγωγίας. Ο Γιώργος Παπανδρέου θα έδιωχνε με τη Λούκα Κατσέλη τους Κινέζους από τον Πειραιά επειδή, μεταξύ άλλων, «λεφτά υπήρχαν» για να αυξηθούν οι δαπάνες ενός κράτους του οποίου το πολιτικό προσωπικό δεν είχε καν αντιληφθεί πως είχε χρεοκοπήσει. Και όταν η χρεοκοπία έσκασε στα χέρια του Παπανδρέου και η κυβέρνησή του κατέφυγε στην ανάγκη των δανειστών, ο Αντώνης Σαμαράς υποσχόταν από το Ζάππειο πως ένα «διαφορετικό μείγμα» θα έκανε την κρίση να ξεχαστεί και την οικονομία να τρέξει με τους ρυθμούς που της έλειπαν.
Το «διαφορετικό μείγμα» που εξήγγειλε ο αντιπολιτευόμενος Σαμαράς στο Ζάππειο εξελίχθηκε σε ένα «mea culpa» που ομολόγησε ο πρωθυπουργός Σαμαράς στο Βερολίνο. Αλλά η χώρα δεν ξεμπέρδεψε με τις κακές αντιπολιτεύσεις. Την αυταπάτη του Αντώνη Σαμαρά διαδέχθηκε η ακόμη χειρότερη αυταπάτη του Αλέξη Τσίπρα με τα γνωστά αποτελέσματα: ο άνθρωπος που θα καταργούσε τα μνημόνια με έναν νόμο και ένα άρθρο, υπέγραψε ακόμη ένα. Η συριζαϊκή εξέγερση απέναντι στο «ξεπούλημα» έφερε το Υπερταμείο των 99 χρόνων. Και το σύνθημα «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», χιλιάδες πλειστηριασμούς.
Αν στην οικονομία ο αντιπολιτευόμενος Μητσοτάκης απέφυγε τον αντιπολιτευτικό μαξιμαλισμό, στο Μακεδονικό και στο Μεταναστευτικό ακολούθησε τον κανόνα. Για να τάσσεται σήμερα υπέρ της «πλήρους εφαρμογής της συμφωνίας» και να βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πραγματικότητα που λέει πως η προσφυγική κρίση δεν ήταν ένα πρόβλημα ανοικτών συνόρων, όπως ήθελε η αντιπολιτευτική προχειρότητα της ΝΔ, αλλά κάτι περισσότερο από αυτό.
Κανένας δεν έχασε ασκώντας μια τέτοια αντιπολίτευση. Εχασαν όλοι όμως όταν βρέθηκαν στην κυβέρνηση. Ολοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον αντιπολιτευτικό τους εαυτό, με την κριτική που άσκησαν για να ακολουθήσουν ως εξουσία τις ίδιες ακριβώς πρακτικές, με όλες εκείνες τις υποσχέσεις που έδωσαν παρότι ήταν αδύνατον να τηρήσουν.
Δεν τηρείται ούτε η υπόσχεση της υπεύθυνης αντιπολίτευσης που δίνει κάθε κόμμα την πρώτη ημέρα της ήττας του. Μετά όμως υπερισχύει το ένστικτο της επιβίωσης. Το κόμμα πρέπει να μαζέψει τα κομμάτια του, να απαλλαγεί από την εσωστρέφεια, να αποτινάξει το στίγμα του ηττημένου, να φτιάξει κλίμα νίκης και επιστροφής στην εξουσία. Είναι η στιγμή του αντιπολιτευτικού οίστρου. Ή, πιο πεζά, η στιγμή που η αντιπολίτευση μπορεί να γίνει χειρότερη ακόμη και από μια κακή κυβέρνηση.
Οχι πως δεν μπορεί να βρει κανείς διαφορές. Αν τότε το ακατανίκητο κίνητρο ήταν η αδημονία για την εξουσία που ερχόταν, σήμερα μοιάζει να είναι η νοσταλγία για την εξουσία που έφυγε. Τότε ήταν το εμφυλιακό σύνδρομο της ρεβάνς που έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ να μην κρατιέται, σήμερα είναι το ψυχολογικό σύνδρομο της στέρησης που εκθέτει και πάλι την εξουσιομανία του. Ποιο ήταν το θεμελιώδες λάθος της κυβερνητικής πενταετίας του; Η αποτυχία του, σύμφωνα με τον αρχηγό του, να ελέγξει τους αρμούς της εξουσίας. Το λάθος που δεν πρέπει να επαναληφθεί τη δεύτερη φορά. Ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα έμαθε.
Είναι αυτό το μάθημα, αυτή η παρανάγνωση της ήττας, που σπρώχνει τον ΣΥΡΙΖΑ στις αντιπολιτευτικές έξεις του παρελθόντος του. Στα μαγκάλια μιας τυφλής αντιπολίτευσης και σε κάθε λαϊκιστική ευκολία απ' όπου δεν εξαιρούνται τα εθνικά. Από τη δεύτερη φορά αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ δεν λείπει εκείνος ο εθνικολαϊκιστικός τόνος που τόσες φορές αποδείχθηκε επιζήμιος και άλλες τόσες μοιραίος στο παρελθόν. Δεν λείπει η μομφή της εθνικής μειοδοσίας. Αλλάζει μόνο η μορφή. Οι «γερμανοτσολιάδες της γερμανικής κατοχής» έγιναν τώρα «όρνιθες της τουρκικής προκλητικότητας».
Ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθεί στην πραγματικότητα έναν δρόμο που χάραξαν άλλοι πριν από αυτόν. Αν οι κακές ή λιγότερο κακές κυβερνήσεις έχουν πάντα κακές ή ακόμη χειρότερες αντιπολιτεύσεις απέναντί τους είναι επειδή ο αντιπολιτευτικός λόγος ήταν κυρίως εθνικολαϊκιστικός. Επειδή οι αντιπολιτεύσεις εμφανίζονταν σχεδόν πάντα ως εγγυητές της εθνικής ανεξαρτησίας απέναντι σε κυβερνήσεις που υποτίθεται πως παραχωρούσαν τμήματα της εθνικής κυριαρχίας ή ήταν έτοιμες να ξεπουλήσουν ολόκληρο τον εθνικό πλούτο.
Από αυτό το εθνικολαϊκιστικό σχήμα δεν εξαιρείται σχεδόν κανείς. Το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» ήταν προϊόν αυτού του σχήματος και πάνω σε αυτό το σχήμα έγινε το Μακεδονικό η λύση που δεν δόθηκε επί τριάντα χρόνια και όπου καθεμία από τις επόμενες λύσεις ήταν χειρότερη από τις προηγούμενες. Το εμπάργκο της κυβέρνησης Παπανδρέου ήταν το αποτέλεσμα ενός τέτοιου αντιπολιτευτικού εθνικολαϊκισμού. Θύμα της αντιπολίτευσης που δεν εξαιρεί τίποτε από τα αντιπολιτευτικά της βέλη έπεσε ακόμη και η είσοδος της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Αλλά η «απογραφή Αλογοσκούφη», που υποτίθεται πως θα ξεσκέπαζε τη «δημιουργική λογιστική» της κυβέρνησης Σημίτη για να αποκαλύψει την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, μοιάζει σήμερα με εγκληματική απερισκεψία.
Η ιστορία της αντιπολίτευσης είναι μια ιστορία δημαγωγίας. Ο Γιώργος Παπανδρέου θα έδιωχνε με τη Λούκα Κατσέλη τους Κινέζους από τον Πειραιά επειδή, μεταξύ άλλων, «λεφτά υπήρχαν» για να αυξηθούν οι δαπάνες ενός κράτους του οποίου το πολιτικό προσωπικό δεν είχε καν αντιληφθεί πως είχε χρεοκοπήσει. Και όταν η χρεοκοπία έσκασε στα χέρια του Παπανδρέου και η κυβέρνησή του κατέφυγε στην ανάγκη των δανειστών, ο Αντώνης Σαμαράς υποσχόταν από το Ζάππειο πως ένα «διαφορετικό μείγμα» θα έκανε την κρίση να ξεχαστεί και την οικονομία να τρέξει με τους ρυθμούς που της έλειπαν.
Το «διαφορετικό μείγμα» που εξήγγειλε ο αντιπολιτευόμενος Σαμαράς στο Ζάππειο εξελίχθηκε σε ένα «mea culpa» που ομολόγησε ο πρωθυπουργός Σαμαράς στο Βερολίνο. Αλλά η χώρα δεν ξεμπέρδεψε με τις κακές αντιπολιτεύσεις. Την αυταπάτη του Αντώνη Σαμαρά διαδέχθηκε η ακόμη χειρότερη αυταπάτη του Αλέξη Τσίπρα με τα γνωστά αποτελέσματα: ο άνθρωπος που θα καταργούσε τα μνημόνια με έναν νόμο και ένα άρθρο, υπέγραψε ακόμη ένα. Η συριζαϊκή εξέγερση απέναντι στο «ξεπούλημα» έφερε το Υπερταμείο των 99 χρόνων. Και το σύνθημα «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», χιλιάδες πλειστηριασμούς.
Αν στην οικονομία ο αντιπολιτευόμενος Μητσοτάκης απέφυγε τον αντιπολιτευτικό μαξιμαλισμό, στο Μακεδονικό και στο Μεταναστευτικό ακολούθησε τον κανόνα. Για να τάσσεται σήμερα υπέρ της «πλήρους εφαρμογής της συμφωνίας» και να βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πραγματικότητα που λέει πως η προσφυγική κρίση δεν ήταν ένα πρόβλημα ανοικτών συνόρων, όπως ήθελε η αντιπολιτευτική προχειρότητα της ΝΔ, αλλά κάτι περισσότερο από αυτό.
Κανένας δεν έχασε ασκώντας μια τέτοια αντιπολίτευση. Εχασαν όλοι όμως όταν βρέθηκαν στην κυβέρνηση. Ολοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον αντιπολιτευτικό τους εαυτό, με την κριτική που άσκησαν για να ακολουθήσουν ως εξουσία τις ίδιες ακριβώς πρακτικές, με όλες εκείνες τις υποσχέσεις που έδωσαν παρότι ήταν αδύνατον να τηρήσουν.
Δεν τηρείται ούτε η υπόσχεση της υπεύθυνης αντιπολίτευσης που δίνει κάθε κόμμα την πρώτη ημέρα της ήττας του. Μετά όμως υπερισχύει το ένστικτο της επιβίωσης. Το κόμμα πρέπει να μαζέψει τα κομμάτια του, να απαλλαγεί από την εσωστρέφεια, να αποτινάξει το στίγμα του ηττημένου, να φτιάξει κλίμα νίκης και επιστροφής στην εξουσία. Είναι η στιγμή του αντιπολιτευτικού οίστρου. Ή, πιο πεζά, η στιγμή που η αντιπολίτευση μπορεί να γίνει χειρότερη ακόμη και από μια κακή κυβέρνηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου