οι κηπουροι τησ αυγησ

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2020

"...Είναι το πραγματικό δράμα της ελληνικής ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ηρθε στην εξουσία γεμάτη σχέδια για το τέλος της λιτότητας και την αναδιάρθρωση του χρέους, που υποχρεώθηκε να τα εγκαταλείψει, αλλά χωρίς κανένα σχέδιο, χωρίς πλάνο για εκείνο που μπορούσε και έπρεπε να κάνει - μια προοδευτική μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση για την ολοκληρωμένη αποκομματικοποίησή της, έναν προοδευτικό θεσμικό εκσυγχρονισμό του κράτους συνολικά. Το χειρότερο είναι ότι ούτε και μετά την απομάκρυνση από την εξουσία φαίνεται να συνειδητοποίησαν τι τους συνέβη. Και αν προσπαθούν να εφεύρουν ξανά το κόμμα τους, το φαντάζονται απλώς ως αποτελεσματικότερο μηχανισμό εξουσίας (ως κόμμα - εταιρεία, που θα έλεγε ο Μπερλινγκουέρ) μάλλον, παρά ως αριστερή, μεταρρυθμιστική πολιτική δύναμη. Μελαγχολική διαπίστωση, αλλά μάλλον ρεαλιστική, αν κρίνουμε από τους «αρμούς» του Αλέξη Τσίπρα και από τους χρησμούς του αυθεντικού ερμηνευτή του, του Παύλου Πολάκη, ο οποίος θέλει «την άλλη φορά» να φέρουμε μαζί μας και τρεις με τέσσερις χιλιάδες «δικούς μας» δικαστές. Το ακόμη χειρότερο είναι αυτή η βεβαιότητά του πως, τάχα, αυτό είχε κάνει και το ΠΑΣΟΚ το 1981 - άρα είναι καθαγιασμένο σε κάποιον προοδευτικό Ιορδάνη. Ή πως ό,τι μεταρρυθμιστικό έκαναν στα 40 χρόνια που μεσολάβησαν, από το ΑΣΕΠ του Πεπονή και ύστερα, ο Ανδρέας, ο Σημίτης και ο Γιώργος Παπανδρέου ανήκουν σε κάποια άλλη παράδοση..."

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 22-23/02/20
ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΤΣΙΜΑ

Ο Αλέξης Τσίπρας μάλλον δεν έχει διαβάσει Πουλαντζά ή Γκράμσι. Οπότε η επίμαχη μικρή φράση του για τους αρμούς της εξουσίας, που πρέπει να ελέγξουμε «την άλλη φορά», δεν παραπέμπει σε αναλύσεις για το κράτος, σε αναζητήσεις για τους όρους της πολιτικής ηγεμονίας, σε παλιά διλήμματα - αν το κράτος είναι «εργαλείο της άρχουσας τάξης», πολιτική συμπύκνωση σχέσεων εξουσίας ή κάτι ακόμη πιο ρευστό και πολύπλοκο - ή σε αρχαίες συζητήσεις, από την εποχή του ευρωκομμουνισμού, για τον μεταρρυθμιστικό δρόμο προς τον σοσιαλισμό. Η φράση του Τσίπρα παραπέμπει σε κάτι πολύ πιο απλό, πεζό και οικείο. Κάτι που ο Δημήτρης Σωτηρόπουλος έχει περιγράψει, το 2001, σ' ένα σημαντικό βιβλίο με τίτλο «Η κορυφή του πελατειακού κράτους».

Ηταν μια εποχή, στο γύρισμα του αιώνα, υψηλής φιλοδοξίας για τη χώρα. Κι είχαν τότε ενταθεί οι συζητήσεις γύρω από τη δημόσια διοίκηση, τα «άτυπα» χαρακτηριστικά της, τον υπερτροφικό ρόλο της πολιτικής και των κομμάτων στην αναπαραγωγή του διοικητικού μηχανισμού, την αδύναμη θέση των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τη μηδενική αντίσταση της κορυφής της διοικητικής ιεραρχίας στην πολιτική - κομματική επιβολή, τη συνάρτησή της στην κομματική και πελατειακή σκοπιμότητα. Είχε πια συνειδητοποιηθεί ότι αυτό ήταν ένα κεντρικό πρόβλημα για τη χώρα. Ηταν παράγοντας που ενίσχυε τη χαμηλή ποιότητα των θεσμών, έθετε αξεπέραστα εμπόδια σε κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης και υπονόμευε την οικονομική ανάπτυξη. Οι συζητήσεις δεν ήταν απλώς θεωρητικές. Ενέπνεαν πολιτικά σχέδια που έμειναν ημιτελή βέβαια, πρόλαβαν όμως να αφήσουν αποτύπωμα. Η καθιέρωση του ΑΣΕΠ, ώστε να μπει ένας φραγμός στη διαπλοκή της διοικητικής επετηρίδας με την κομματική. Η εισαγωγή των ΚΕΠ, που φιλοδοξούσαν να γίνουν το μοναδικό σημείο επαφής πολίτη - κράτους και να αποπολιτικοποιήσουν και να αποδιαφθείρουν τις διαδικασίες. Η εμφάνιση των ανεξάρτητων Αρχών και η συνταγματική κατοχύρωσή τους - όλα αυτά ήταν βήματα προς την ίδια κατεύθυνση. Δεν ολοκληρώθηκαν, αλλά άνοιξαν έναν δρόμο, στον οποίο με βήμα σημειωτόν και ολίγη όπισθεν μείναμε στάσιμοι στη μοιραία πενταετία 2004-2009.

Κι έπειτα ήρθε η κρίση. Και αναθάρρησε η συζήτηση, καθώς είχε εμπεδωθεί η άποψη πως η αποπολιτικοποίηση της διοίκησης, η αποσύνδεση των αρμών της από το κόμμα που κάθε φορά κυβερνά, η αποσύνδεση του χρόνου της διοίκησης από τον χρόνο των εκλογών και η απομάκρυνση από την κουλτούρα των «δικών μας παιδιών», που περιμένουν κι αυτά έναν διορισμό, ήταν μέτρα επείγοντα για την έξοδο από την κρίση. Ηταν προϋποθέσεις ώστε η χώρα να μην «ξεφουσκώσει» μόνον εισοδήματα στα πλαίσια της σκληρής εσωτερικής υποτίμησης, αλλά και να αντιμετωπίσει τις «εσωτερικές αιτίες» της χρεοκοπίας της. Μέτρα όπως η Διαύγεια ή η δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ώστε να αποσυνδεθεί ο χρόνος της Εφορίας από τον πολιτικό χρόνο, κινούνταν προφανώς προς αυτή την κατεύθυνση.

Ισως φταίει που η κρίση έφερε μια μεταρρυθμιστική κόπωση. Ισως φταίει που η γαλάζια συνιστώσα της κυβέρνησης Σαμαρά είχε μεγαλύτερο ζήλο δημοσιονομικής εξυγίανσης απ' ό,τι μεταρρυθμίσεων. Ισως φταίει που και η τρόικα τους πραγματικά μεταρρυθμιστικούς στόχους τούς έγραφε στα χαρτιά, για τα μάτια, αλλά δεν πίεζε για την υλοποίησή τους όπως πίεζε για τις περικοπές των συντάξεων. Το βέβαιο είναι ότι τα πρώτα μεταρρυθμιστικά βήματα άρχισαν να σέρνονται κουρασμένα. Μέχρι που ανεστάλησαν, εν πολλοίς, στα χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.


Είναι το πραγματικό δράμα της ελληνικής ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ηρθε στην εξουσία γεμάτη σχέδια για το τέλος της λιτότητας και την αναδιάρθρωση του χρέους, που υποχρεώθηκε να τα εγκαταλείψει, αλλά χωρίς κανένα σχέδιο, χωρίς πλάνο για εκείνο που μπορούσε και έπρεπε να κάνει - μια προοδευτική μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση για την ολοκληρωμένη αποκομματικοποίησή της, έναν προοδευτικό θεσμικό εκσυγχρονισμό του κράτους συνολικά.

Το χειρότερο είναι ότι ούτε και μετά την απομάκρυνση από την εξουσία φαίνεται να συνειδητοποίησαν τι τους συνέβη. Και αν προσπαθούν να εφεύρουν ξανά το κόμμα τους, το φαντάζονται απλώς ως αποτελεσματικότερο μηχανισμό εξουσίας (ως κόμμα - εταιρεία, που θα έλεγε ο Μπερλινγκουέρ) μάλλον, παρά ως αριστερή, μεταρρυθμιστική πολιτική δύναμη. Μελαγχολική διαπίστωση, αλλά μάλλον ρεαλιστική, αν κρίνουμε από τους «αρμούς» του Αλέξη Τσίπρα και από τους χρησμούς του αυθεντικού ερμηνευτή του, του Παύλου Πολάκη, ο οποίος θέλει «την άλλη φορά» να φέρουμε μαζί μας και τρεις με τέσσερις χιλιάδες «δικούς μας» δικαστές. Το ακόμη χειρότερο είναι αυτή η βεβαιότητά του πως, τάχα, αυτό είχε κάνει και το ΠΑΣΟΚ το 1981 - άρα είναι καθαγιασμένο σε κάποιον προοδευτικό Ιορδάνη. Ή πως ό,τι μεταρρυθμιστικό έκαναν στα 40 χρόνια που μεσολάβησαν, από το ΑΣΕΠ του Πεπονή και ύστερα, ο Ανδρέας, ο Σημίτης και ο Γιώργος Παπανδρέου ανήκουν σε κάποια άλλη παράδοση. Ξένη προς την καθ' ημάς Αριστερά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου