Ωστόσο, η Φουτάμπα Σάτο δεν μοιράζεται μόνο με την οικογένειά της την αγάπη της για την αρχαία ελληνική δραματουργία και μουσική. Ανεβάζει τραγωδίες στην πατρίδα της παίζοντας λύρα επί σκηνής, ενώ τον ερχόμενο Απρίλιο θα εκδώσει το δικό της μάνγκα (τα περίφημα κόμικς με εξέχουσα θέση στην ιαπωνική κουλτούρα), στο οποίο οι ηρωίδες φορούν χιτώνες και σανδάλια. «Από παιδί ήθελα να γίνω σκηνοθέτρια για να μπορώ να μοιράζομαι τις ιστορίες μου. Η γνωριμία μου με την αρχαία ελληνική τραγωδία και τη μουσική μού άνοιξε νέους ορίζοντες. Και τώρα με το μάνγκα βιώνω τη νέα… περιπέτειά μου με την αρχαία Ελλάδα»

Aπό "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 21/03/18

Ενα ιαπωνικό κόμικ με ηρωίδα τη Σαπφώ!
Η λυρική ποιήτρια διδάσκει την τέχνη της στην Ηριννα και στις φίλες της στις σελίδες του μάνγκα που σχεδίασε η Φουτάμπα Σάτο

Της Ελένης Ευαγγελοδήμου

Οι γονείς και τα τρία μικρότερα αδέλφια της δεν έχουν βρεθεί ποτέ στην Ελλάδα. Και όμως, στο σπίτι τους στο Τόκιο ακούν συχνά αρχαιοελληνικές λέξεις, μαθαίνουν για τις τραγωδίες του Αισχύλου και τις κωμωδίες του Μενάνδρου και ταξιδεύουν στους αιώνες με τον διαυγή ήχο μιας αρχαίας λύρας.


Ωστόσο, η Φουτάμπα Σάτο δεν μοιράζεται μόνο με την οικογένειά της την αγάπη της για την αρχαία ελληνική δραματουργία και μουσική. Ανεβάζει τραγωδίες στην πατρίδα της παίζοντας λύρα επί σκηνής, ενώ τον ερχόμενο Απρίλιο θα εκδώσει το δικό της μάνγκα (τα περίφημα κόμικς με εξέχουσα θέση στην ιαπωνική κουλτούρα), στο οποίο οι ηρωίδες φορούν χιτώνες και σανδάλια.


«Από παιδί ήθελα να γίνω σκηνοθέτρια για να μπορώ να μοιράζομαι τις ιστορίες μου. Η γνωριμία μου με την αρχαία ελληνική τραγωδία και τη μουσική μού άνοιξε νέους ορίζοντες. Και τώρα με το μάνγκα βιώνω τη νέα… περιπέτειά μου με την αρχαία Ελλάδα» λέει η γιαπωνέζα σκηνοθέτρια και ηθοποιός στα «ΝΕΑ», που τη συνάντησαν στην κατοικία του πρεσβευτή της Ιαπωνίας στο Παλαιό Ψυχικό. «"Ουτάε, Ηριννα". Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου μου που αριθμεί 140 σελίδες. "

Ουτάε" σημαίνει "τραγούδα" και στην πρωταγωνίστρια έδωσα το όνομα Ηριννα, όπως λεγόταν η λυρική ποιήτρια που φαίνεται ότι έζησε στα χρόνια της Σαπφώς, τουλάχιστον σύμφωνα με το Λεξικό Σούδα» εξηγεί η 31χρονη. Στην ιστορία της, η Σαπφώ (η «δέκατη Μούσα» κατά τον Πλάτωνα) μαθαίνει στη νεαρή Ηριννα, η οποία ονειρεύεται να γίνει ξακουστή ποιήτρια, αλλά και στις φίλες της πώς να τραγουδούν και να γράφουν ποίηση. Από τις σελίδες του πρωτότυπου «αρχαιοελληνικού» μάνγκα δεν θα μπορούσε βέβαια να λείπει η λύρα, όπως τονίζει η δημιουργός, που πέρασε πολλές ώρες μελέτης για να χτίσει τους χαρακτήρες της.

ΕΜΑΘΕ ΛΥΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΓΕΙΑ! Το ίδιο έκανε άλλωστε και για να μάθει η ίδια να παίζει λύρα. Για την ακρίβεια, μάλιστα, εκτός από βιβλία «διάβασε» και την αρχαιοελληνική αγγειοπλαστική! «Στα κεραμικά υπάρχουν καταπληκτικές αναπαραστάσεις οι οποίες, αν τις παρατηρήσει κανείς, δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τον τρόπο που οι αρχαίοι Ελληνες έπαιζαν τα μουσικά όργανα.

Για μένα λοιπόν δεν υπήρξε δάσκαλος για τη λύρα! Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά έμαθα να παίζω μόνη μου χάρη στη βιβλιογραφία και στις εικόνες των αγγείων» επισημαίνει. Καθ' όλη τη διάρκεια της κουβέντας, κρατάει στην αγκαλιά της το έγχορδο το οποίο θυμίζει μικρή άρπα: «Εχω άλλες δύο αρχαίες λύρες, αλλά είναι αδύνατον να τις μεταφέρω. Αυτή είναι η μικρότερη, η πιο καινούργια και μπορώ να την έχω μαζί μου παντού, ακόμα και στις διακοπές, όπως τώρα».

Η Φουτάμπα Σάτο (που ξέρει να διαβάζει αρχαία ελληνικά) σπούδασε στο Διεθνές Χριστιανικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο στο οποίο υπάρχει Λέσχη Αρχαίου Θεάτρου και σε δραματική σχολή, ενώ πρωτοβρέθηκε στην Ελλάδα πριν από εννέα χρόνια. Σε ένα από τα ταξίδια της στη Θεσσαλονίκη ανακάλυψε τον Ομιλο Πολιτισμού Seikilo που διοργανώνει, μεταξύ άλλων, σεμινάρια εκμάθησης αρχαίων μουσικών οργάνων και εκθέσεις σπάνιων αντικειμένων και παράλληλα διαθέτει τις δημιουργίες της Οργανοποιίας «Αναστάσιος Κουμαρτζής», που έχει έδρα τον Ευρωπό του Κιλκίς. Από εκεί προμηθεύτηκε τα τρία έγχορδα.

ΑΙΣΧΥΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. «Αυτή είναι η λύρα του Πάνα, φτιαγμένη από όσα προσφέρει η φύση» λέει καθώς τα δάχτυλά της αρχίζουν να χορεύουν στις εννέα χορδές του οργάνου: «Να ξέρετε πάντως ότι στην Ελλάδα η λύρα ακούγεται διαφορετικά, πιο ωραία, πιο καθαρά απ' ό,τι στην Ιαπωνία. Ισως οφείλεται στο κλίμα». Οπως προσθέτει, «στην πατρίδα μου δύσκολα βρίσκεις ανθρώπους που να γνωρίζουν για την αρχαία ελληνική μουσική και την τραγωδία. Πιστεύω ότι όσοι ασχολούνται με το δράμα, ηθοποιοί και σκηνοθέτες, πρέπει να μελετήσουν την αρχαία ελληνική τραγωδία». Η ίδια έχει ανεβάσει αρκετές φορές στην Ιαπωνία τον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου, ενώ τον περασμένο Ιούλιο η 31χρονη και φοιτητές της Λέσχης Αρχαίου Θεάτρου του Πανεπιστημίου του Τόκιο παρουσίασαν στην Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων τους «Επιτρέποντες» του Μενάνδρου, έργο το οποίο η ομάδα έπαιξε επίσης σε Τόκιο και Κιότο. 

Ιάσου Σιμίζου, πρεσβευτής της Ιαπωνίας
«Οι χώρες μας γιορτάζουν 120 χρόνια φιλίας»

Ιδιαίτερα εξοικειωμένος με την αρχαία ελληνική γραμματεία καθώς έχει μελετήσει κυρίως αρχαία τραγωδία και κωμωδία δηλώνει και ο πρεσβευτής της Ιαπωνίας στην Ελλάδα Ιάσου Σιμίζου, ο οποίος άνοιξε για τα «ΝΕΑ» την πόρτα της επίσημης κατοικίας του και έστειλε μήνυμα φιλίας:

«Του χρόνου Ελλάδα και Ιαπωνία γιορτάζουν τα 120 χρόνια από τη σύναψη του Συμφώνου Φιλίας, Εμπορίου και Ναυτιλίας». Γι’ αυτό ήδη η πρεσβεία προγραμματίζει σειρά εκδηλώσεων πολιτιστικού χαρακτήρα στις οποίες αναμένεται να συμπεριληφθεί και η γιαπωνέζα σκηνοθέτις και ηθοποιός Φουτάμπα Σάτο με την αρχαία λύρα της. Ο πρεσβευτής προτάσσει μεταξύ άλλων τον πολιτισμό ως σημαντικό παράγοντα για την προώθηση των διμερών σχέσεων.

«Επίσης ένα σημαντικό γεγονός για τις σχέσεις των δύο χωρών ήταν και η οριστικοποίηση της συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ιαπωνία» προσθέτει ο Σιμίζου, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του στην Αθήνα τον περασμένο Αύγουστο. Ο ιάπωνας διπλωμάτης χαρακτηρίζει τιμή για τον ίδιο το γεγονός ότι βρίσκεται στην Ελλάδα, «την χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες» σε μια περίοδο που η πατρίδα του προετοιμάζεται πυρετωδώς για την διεξαγωγή των Ολυμπιακών του 2020 στο Τόκιο.

ΓΡΑΦΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Της Πέπης Ραγκούση
Πριν από λίγες μέρες είδα μια θεατρική παράσταση στην οποία, για λόγους σημειολογικούς, εμφανιζόταν επί σκηνής κάποια γνωστή γυναικεία μορφή της ελληνικής αρχαιότητας. Σε γενικές γραμμές η παράσταση δεν ήταν κακή. Η φιγούρα όμως που περιφερόταν επί σκηνής (με μία λευκή μουσελίνα εν είδει χιτώνα, βοστρύχους τίγκα στη λακ και σανδάλια από αυτά που κρέμονται σαν τσαμπιά από τα τουριστικά μαγαζιά) προσπαθώντας να μετουσιώσει σε κίνηση τις στάσεις των αρχαίων αγαλμάτων προκαλούσε την αμηχανία όχι μόνο του κοινού, αλλά νομίζω και της ίδιας της ηθοποιού που την παρίστανε. Αυτός είναι πάντα ο κίνδυνος της αναπαράστασης αρχαιοελληνικών μορφών και στοιχείων. Να παρεκκλίνει στη γραφικότητα. Μια αισθητική που αναπαράχθηκε σωρηδόν για να συντηρήσει τη βιομηχανία των souvenir (ως προς αυτό, πολύ καλά έκανε) και που βασίστηκε αποκλειστικά στην πρόχειρη αντιγραφή και καθόλου στην έμπνευση.

Αλλο ένα τουλπάνι πιασμένο με δύο πόρπες στους ώμους και άλλο οι πτυχώσεις στα ρούχα της μαντάμ Γκρε και της Σοφίας Κοκοσαλάκη. Αλλο το τρίπτυχο χλαμύδα, σανδάλι και σφιχτό βραχιόλι σε σχήμα φιδιού στο μπράτσο και άλλο η Σαπφώ με τα πολύχρωμα ρούχα έτσι όπως τη ζωγράφισε ο Γκόντγουαρντ. Η περισσότερο ή λιγότερο υπαινικτική εικαστική αναφορά σε μία εποχή μπορεί να έχει καλό ή κακό αποτέλεσμα. Εξαρτάται από τον δημιουργό. Το ξεπατίκωμα όμως μιας αισθητικής που ούτε καν γνωρίζουμε πώς ήταν στην πραγματικότητα είναι σίγουρα γραφικό. Το πρώτο είναι έναυσμα για τη φαντασία. Το δεύτερο την ισοπεδώνει. Το μεν μας εξοικειώνει με το θέμα στο οποίο αναφέρεται. Το δε μας απομακρύνει.

Παρατηρώ πως οι φιγούρες της Φουτάμπα Σάτο παραπέμπουν μάλλον στις κούκλες Bratz παρά στα γύψινα αγαλματίδια της Πανδρόσου. Οι μορφές της έχουν μακριές βλεφαρίδες και έντονα χείλη. Ετσι, σίγουρα κάποιοι νέοι άνθρωποι στην Ιαπωνία θα ενδιαφερθούν για την ελληνική αρχαιότητα. Από κει και πέρα την αλήθεια ας ψάξουν να τη βρουν μόνοι τους.