Από την "Εφ.Συν" (ηλεκτρονική έκδοση)
Κανενός είδους αναταραχή, ανησυχία ή φόβους δεν δημιούργησε η απροκάλυπτη προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να πλήξει ή ακόμη και να θίξει την εθνική ευαισθησία των Ελλήνων με την επίδειξη ισχύος και τη σκιά της αμφισβήτησης της δικής μας κόκκινης γραμμής που έχουμε πια εμπεδώσει με βεβαιότητα ότι δεν αποτελεί απλό φραστικό σχήμα.
Ο Τούρκος πρόεδρος προίκισε με διάφορους χαρακτηρισμούς την κακοποίηση της Συνθήκης της Λωζάννης που ορέγεται. Την είπε αναθεώρηση της Συνθήκης, όπως πραγματικά ονομάζεται, αλλά και «εκσυγχρονισμό» της, «επανερμηνεία» της, «επικαιροποίησή» της, «προσαρμογή» της κ.λπ. Αλλά η ουσία είναι ότι με οποιοδήποτε όνομα και αν αποκαλείται και με οποιοδήποτε επίθετο και αν συνδέεται, αναθεώρηση και status quo είναι ένα ζεύγμα από αντίθετες έννοιες.
Και ότι στο status quo περιλαμβάνονται τα χαραγμένα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο σύνορα, ο σεβασμός των οποίων, όπως και της εδαφικής ακεραιότητας, αποτελούν όρους sine qua non για τη διεθνή ασφάλεια και σταθερότητα.
Και η διεθνής σταθερότητα απειλείται στις μέρες μας πολλαχόθεν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατάφερε ισχυρό πλήγμα εναντίον της με την απόφασή του να αναγνωρίσει την ιερή πόλη της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. «Και απήνεγκε με εν πνεύματι επ’ όρος μέγα και υψηλόν, και έδειξε μοι την πόλιν την αγίαν Ιερουσαλήμ καταβαίνουσαν εκ του ουρανού από του Θεού, (ΑπΚΑ-11) έχουσαν την δόξαν του Θεού, ο φωστήρ αυτής όμοιος λίθω τιμιωτάτω, ως λίθω ιάσπιδι κρυσταλλίζοντι». (ΑπΚΑ-12).
Ο καταβαίνων εκ του ουρανού κρυσταλλίζων ίασπις, η πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική αυτή πολιτεία ρίπτεται από τον Ντόναλντ Τραμπ στον λάκκο των λεόντων της σπαρασσόμενης Μέσης Ανατολής. Κάποτε τα Βαλκάνια αποκαλούνταν πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Σήμερα η Μέση Ανατολή είναι η κοιλάδα των βρυχηθμών, των εκρηγνυομένων ηφαιστείων που η εκχειλίζουσα λάβα τους μπορεί να προκαλέσει γενικότερη ανάφλεξη στην ευρύτερη περιοχή.
Γνωστός παλαιόθεν είναι ο τουρκικός αναθεωρητισμός. Τον έχει πρόσφατα αποκαλύψει ο ίδιος ο πρόεδρος της γείτονος όταν τονίζει ότι «η Τουρκία δεν είναι η Τουρκία», για να ανασύρει από το παρελθόν το όραμα του παντουρανισμού.
Ο «Εθνικός Ορκος» της 28ης Ιανουαρίου του 1920, τον οποίο επικαλέστηκε, είναι ο χάρτης των προς αποκατάσταση συνόρων που καθιέρωσε η Συνθήκη του Μούδρου το 1918. «Η Τουρκία έχασε τη Μοσούλη (σσ. τα πετρέλαιά της) και επιθυμεί διακαώς να την πάρει πίσω», έχει δηλώσει πηγή της Αγκυρας. Και δεν ξεχνούμε και άλλες, πιο προκλητικές δηλώσεις: «Η Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία.
Εκτός από τα σημερινά σύνορα που όρισαν διεθνείς συνθήκες, υπάρχουν και τα σύνορα της καρδιάς, που βρίσκονται στη Μοσούλη, στο Κιρκούκ, το Αρμπαλί, το Χαλέπι, το Μπατούμ μέχρι τα νησιά του Αιγαίου, τη Θεσσαλονίκη, τη Βάρνα».
Ισως εκεί να βρίσκεται ο πυρήνας του σημερινού αναθεωρητισμού γύρω από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Η τουρκική διπλωματία είναι έμπειρη και ξέρει να κάνει σωστές αναλύσεις. Εως τώρα το διεθνές δελτίο έγραφε «Αναθεωρητισμός - status quo σημειώσατε Χ». Μετά την επιστροφή της γεωπολιτικής -μεγάλης τομής στις διεθνείς εξελίξεις- το δελτίο άλλαξε. «Αναθεωρητισμός - status quo σημειώσατε 1».
Εν όψει διαπραγματεύσεων που θα προκαλέσουν γεωπολιτικοί παράγοντες στο ορατό μέλλον, η Αγκυρα «τα λέει της πεθεράς για να τ’ ακούσει η νύφη». Δεν παίζει εν ου παικτοίς. «Αναθεωρητισμός σε περιοχή εδαφικής κυριότητας που περιλαμβάνεται στην Ε.Ε. δεν χωράει.
Αλλά για τη Μοσούλη; Είναι η κατάλληλη στιγμή να προετοιμαστεί το έδαφος στη συγκεκριμένη συγκυρία, για την προβολή του θέματος εν όψει μελλοντικών διαπραγματεύσεων, ενώ θα τροφοδοτείται και η ένταση με τις σχέσεις με την Ελλάδα.
Εν ολίγοις, δεν πρόκειται για τακτικό ελιγμό της Αγκυρας στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που οργανώθηκε γύρω από την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα, αλλά για τη στρατηγική επιλογή της αναβάθμισης του νεοοθωμανικού επεκτατισμού μέσα σε νέες, ευνοϊκότερες γι’ αυτόν συνθήκες. Αναβάθμισης που στοχεύει στην Ασία και όχι στην Ευρώπη.
Ο αναθεωρητισμός είναι δοκιμασμένη μέθοδος προώθησης συμφερόντων στο διεθνές πεδίο. Στη δεκαετία του 1930 η Βουλγαρία διακρινόταν για την επίμονη επιδίωξη της αναθεώρησης της Συνθήκης του Νεϊγί (1919), με την οποία έχασε μεγάλες περιοχές του εδάφους της που δόθηκαν στη Ρουμανία και τη Γιουγκοσλαβία, ενώ δεν έγιναν δεκτές οι αξιώσεις της για την Καβάλα, που θα της εξασφάλιζαν έξοδο στο Αιγαίο. Ο βουλγαρικός όμως αναθεωρητισμός είχε ένα έστω μικρό αποτέλεσμα: Την εξασφάλιση οικονομικής εξόδου σ’ αυτό.
Η Ελλάδα είναι πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή. Με παρρησία, αυτοπεποίθηση και σαφήνεια εξέθεσε τις απόψεις της στον προσκαλεσμένο της. Κορυφαίοι παράγοντες της ελληνικής πλευράς, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο πρωθυπουργός έδωσαν τις οφειλόμενες απαντήσεις στη θρασύτητα του Τούρκου προέδρου. Τον «έβαλαν στη θέση του».
Με άλλον «αέρα» άρχισε τη συμμετοχή του στις συνομιλίες και με άλλο ύφος την τελείωσε. Και η πρόκλησή του με τις πολλά υπαινισσόμενες αναφορές του στη Συνθήκη της Λωζάννης στράφηκε τελικά εναντίον του, όταν απαντώντας σε ερώτημα του Ελληνα πρωθυπουργού, αναγκάστηκε να δηλώσει ότι η Τουρκία δεν έχει εδαφικές διεκδικήσεις εναντίον της Ελλάδας.
Οσον αφορά τη Θράκη, ο μουσουλμανικός πληθυσμός έδειξε την απροθυμία του να πάρει μέρος σε εκδηλώσεις που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε προβοκάτσιες. Υστερα απ’ αυτό, ο Τούρκος πρόεδρος, που του έκοψαν τον βήχα, τερμάτισε την επίσκεψή του με την παραίνεση προς τους «ομοεθνείς» του να σέβονται την ελληνική σημαία!
Η χώρα μας κατέγραψε σημαντική επιτυχία με τον χειρισμό της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου. Η πολιτική δεν είναι μόνο do ut des -δούναι και λαβείν- όπως φαντάζονται μερικοί. Είναι και η μάχη των εντυπώσεων. Είναι και το bras de fer του διαλόγου. Είναι και η προβολή στη δημόσια σφαίρα των θέσεων του καθενός. Της φυσιογνωμίας του ως κράτους.
Η Ελλάδα βγήκε κερδισμένη. Νηφάλια, ήρεμη χώρα. Σ’ έναν κόσμο που προσπαθούν να επιβληθούν οι δυνάμεις της αποσταθεροποίησης. Κραδαίνοντας τη σημαία της Ερυθράς Ημισελήνου, την αστερόεσσα, ή τη σημαία με τον αστέρα του Δαβίδ. Αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι η υπόθεση των υδρογονανθράκων μπορεί ν’ αποτελέσει δικαιολογία για οποιαδήποτε «κολεγιά» με το κράτος του Ισραήλ; Προσοχή, κίνδυνος!
ΤΟ ...ΑΦΗΓΗΜΑ ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΤΡΙΚΚΑ
Καθοδική πορεία κατέγραψε μέσα σε δύο μόλις εικοσιτετράωρα η φραστική προκλητικότητα, η αλαζονεία και ο φανφαρονισμός του προέδρου της γείτονος κατά την επίσκεψή του στη χώρα μας. Τα σενάρια που είχε με πολλή επιμέλεια επεξεργαστεί με τους συνεργάτες του δεν του βγήκαν.Κανενός είδους αναταραχή, ανησυχία ή φόβους δεν δημιούργησε η απροκάλυπτη προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να πλήξει ή ακόμη και να θίξει την εθνική ευαισθησία των Ελλήνων με την επίδειξη ισχύος και τη σκιά της αμφισβήτησης της δικής μας κόκκινης γραμμής που έχουμε πια εμπεδώσει με βεβαιότητα ότι δεν αποτελεί απλό φραστικό σχήμα.
Ο Τούρκος πρόεδρος προίκισε με διάφορους χαρακτηρισμούς την κακοποίηση της Συνθήκης της Λωζάννης που ορέγεται. Την είπε αναθεώρηση της Συνθήκης, όπως πραγματικά ονομάζεται, αλλά και «εκσυγχρονισμό» της, «επανερμηνεία» της, «επικαιροποίησή» της, «προσαρμογή» της κ.λπ. Αλλά η ουσία είναι ότι με οποιοδήποτε όνομα και αν αποκαλείται και με οποιοδήποτε επίθετο και αν συνδέεται, αναθεώρηση και status quo είναι ένα ζεύγμα από αντίθετες έννοιες.
Και ότι στο status quo περιλαμβάνονται τα χαραγμένα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο σύνορα, ο σεβασμός των οποίων, όπως και της εδαφικής ακεραιότητας, αποτελούν όρους sine qua non για τη διεθνή ασφάλεια και σταθερότητα.
Και η διεθνής σταθερότητα απειλείται στις μέρες μας πολλαχόθεν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατάφερε ισχυρό πλήγμα εναντίον της με την απόφασή του να αναγνωρίσει την ιερή πόλη της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. «Και απήνεγκε με εν πνεύματι επ’ όρος μέγα και υψηλόν, και έδειξε μοι την πόλιν την αγίαν Ιερουσαλήμ καταβαίνουσαν εκ του ουρανού από του Θεού, (ΑπΚΑ-11) έχουσαν την δόξαν του Θεού, ο φωστήρ αυτής όμοιος λίθω τιμιωτάτω, ως λίθω ιάσπιδι κρυσταλλίζοντι». (ΑπΚΑ-12).
Ο καταβαίνων εκ του ουρανού κρυσταλλίζων ίασπις, η πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική αυτή πολιτεία ρίπτεται από τον Ντόναλντ Τραμπ στον λάκκο των λεόντων της σπαρασσόμενης Μέσης Ανατολής. Κάποτε τα Βαλκάνια αποκαλούνταν πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Σήμερα η Μέση Ανατολή είναι η κοιλάδα των βρυχηθμών, των εκρηγνυομένων ηφαιστείων που η εκχειλίζουσα λάβα τους μπορεί να προκαλέσει γενικότερη ανάφλεξη στην ευρύτερη περιοχή.
Γνωστός παλαιόθεν είναι ο τουρκικός αναθεωρητισμός. Τον έχει πρόσφατα αποκαλύψει ο ίδιος ο πρόεδρος της γείτονος όταν τονίζει ότι «η Τουρκία δεν είναι η Τουρκία», για να ανασύρει από το παρελθόν το όραμα του παντουρανισμού.
Ο «Εθνικός Ορκος» της 28ης Ιανουαρίου του 1920, τον οποίο επικαλέστηκε, είναι ο χάρτης των προς αποκατάσταση συνόρων που καθιέρωσε η Συνθήκη του Μούδρου το 1918. «Η Τουρκία έχασε τη Μοσούλη (σσ. τα πετρέλαιά της) και επιθυμεί διακαώς να την πάρει πίσω», έχει δηλώσει πηγή της Αγκυρας. Και δεν ξεχνούμε και άλλες, πιο προκλητικές δηλώσεις: «Η Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία.
Εκτός από τα σημερινά σύνορα που όρισαν διεθνείς συνθήκες, υπάρχουν και τα σύνορα της καρδιάς, που βρίσκονται στη Μοσούλη, στο Κιρκούκ, το Αρμπαλί, το Χαλέπι, το Μπατούμ μέχρι τα νησιά του Αιγαίου, τη Θεσσαλονίκη, τη Βάρνα».
Ισως εκεί να βρίσκεται ο πυρήνας του σημερινού αναθεωρητισμού γύρω από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Η τουρκική διπλωματία είναι έμπειρη και ξέρει να κάνει σωστές αναλύσεις. Εως τώρα το διεθνές δελτίο έγραφε «Αναθεωρητισμός - status quo σημειώσατε Χ». Μετά την επιστροφή της γεωπολιτικής -μεγάλης τομής στις διεθνείς εξελίξεις- το δελτίο άλλαξε. «Αναθεωρητισμός - status quo σημειώσατε 1».
Εν όψει διαπραγματεύσεων που θα προκαλέσουν γεωπολιτικοί παράγοντες στο ορατό μέλλον, η Αγκυρα «τα λέει της πεθεράς για να τ’ ακούσει η νύφη». Δεν παίζει εν ου παικτοίς. «Αναθεωρητισμός σε περιοχή εδαφικής κυριότητας που περιλαμβάνεται στην Ε.Ε. δεν χωράει.
Αλλά για τη Μοσούλη; Είναι η κατάλληλη στιγμή να προετοιμαστεί το έδαφος στη συγκεκριμένη συγκυρία, για την προβολή του θέματος εν όψει μελλοντικών διαπραγματεύσεων, ενώ θα τροφοδοτείται και η ένταση με τις σχέσεις με την Ελλάδα.
Εν ολίγοις, δεν πρόκειται για τακτικό ελιγμό της Αγκυρας στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που οργανώθηκε γύρω από την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα, αλλά για τη στρατηγική επιλογή της αναβάθμισης του νεοοθωμανικού επεκτατισμού μέσα σε νέες, ευνοϊκότερες γι’ αυτόν συνθήκες. Αναβάθμισης που στοχεύει στην Ασία και όχι στην Ευρώπη.
Ο αναθεωρητισμός είναι δοκιμασμένη μέθοδος προώθησης συμφερόντων στο διεθνές πεδίο. Στη δεκαετία του 1930 η Βουλγαρία διακρινόταν για την επίμονη επιδίωξη της αναθεώρησης της Συνθήκης του Νεϊγί (1919), με την οποία έχασε μεγάλες περιοχές του εδάφους της που δόθηκαν στη Ρουμανία και τη Γιουγκοσλαβία, ενώ δεν έγιναν δεκτές οι αξιώσεις της για την Καβάλα, που θα της εξασφάλιζαν έξοδο στο Αιγαίο. Ο βουλγαρικός όμως αναθεωρητισμός είχε ένα έστω μικρό αποτέλεσμα: Την εξασφάλιση οικονομικής εξόδου σ’ αυτό.
Η Ελλάδα είναι πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή. Με παρρησία, αυτοπεποίθηση και σαφήνεια εξέθεσε τις απόψεις της στον προσκαλεσμένο της. Κορυφαίοι παράγοντες της ελληνικής πλευράς, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο πρωθυπουργός έδωσαν τις οφειλόμενες απαντήσεις στη θρασύτητα του Τούρκου προέδρου. Τον «έβαλαν στη θέση του».
Με άλλον «αέρα» άρχισε τη συμμετοχή του στις συνομιλίες και με άλλο ύφος την τελείωσε. Και η πρόκλησή του με τις πολλά υπαινισσόμενες αναφορές του στη Συνθήκη της Λωζάννης στράφηκε τελικά εναντίον του, όταν απαντώντας σε ερώτημα του Ελληνα πρωθυπουργού, αναγκάστηκε να δηλώσει ότι η Τουρκία δεν έχει εδαφικές διεκδικήσεις εναντίον της Ελλάδας.
Οσον αφορά τη Θράκη, ο μουσουλμανικός πληθυσμός έδειξε την απροθυμία του να πάρει μέρος σε εκδηλώσεις που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε προβοκάτσιες. Υστερα απ’ αυτό, ο Τούρκος πρόεδρος, που του έκοψαν τον βήχα, τερμάτισε την επίσκεψή του με την παραίνεση προς τους «ομοεθνείς» του να σέβονται την ελληνική σημαία!
Η χώρα μας κατέγραψε σημαντική επιτυχία με τον χειρισμό της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου. Η πολιτική δεν είναι μόνο do ut des -δούναι και λαβείν- όπως φαντάζονται μερικοί. Είναι και η μάχη των εντυπώσεων. Είναι και το bras de fer του διαλόγου. Είναι και η προβολή στη δημόσια σφαίρα των θέσεων του καθενός. Της φυσιογνωμίας του ως κράτους.
Η Ελλάδα βγήκε κερδισμένη. Νηφάλια, ήρεμη χώρα. Σ’ έναν κόσμο που προσπαθούν να επιβληθούν οι δυνάμεις της αποσταθεροποίησης. Κραδαίνοντας τη σημαία της Ερυθράς Ημισελήνου, την αστερόεσσα, ή τη σημαία με τον αστέρα του Δαβίδ. Αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι η υπόθεση των υδρογονανθράκων μπορεί ν’ αποτελέσει δικαιολογία για οποιαδήποτε «κολεγιά» με το κράτος του Ισραήλ; Προσοχή, κίνδυνος!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου