Ενας πόλεμος που κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει πότε θα τελειώσει, πλην του Βλαντίμιρ Πούτιν που τον ξεκίνησε και ο οποίος πλέον γνωρίζει πως δεν θα κερδίσει ποτέ τον πόλεμο στην Ουκρανία, γιατί το απαραβίαστο των συνόρων είναι η βάση της ειρηνικής συνύπαρξης στην Ευρώπη μετά το 1945....

Από "ΤΑ ΝΕΑ", και....

"ΤΑ ΝΕΑ", 23/02/23

ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΝΤΑΛΗ

Πριν από έναν χρόνο τέτοια μέρα, η Ρωσία ετοιμαζόταν για την εισβολή - επιδρομή της στην Ουκρανία.

Εναν χρόνο μετά και λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την πρώτη επέτειο της ρωσικής εισβολής, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν περιόδευε μαζί με τον οικοδεσπότη Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο κέντρο του Κιέβου, στα περίχωρα του οποίου, σχεδόν έναν χρόνο νωρίτερα, κινούνταν απειλητικά τα ρωσικά άρματα μάχης. Σήμερα κάποια από αυτά βρίσκονται εκεί κατεστραμμένα, επιβεβαιώνοντας αυτό που τόνισε ο αμερικανός πρόεδρος στο Κίεβο: «Οταν ο Πούτιν εξαπέλυσε την εισβολή, σχεδόν έναν χρόνο πριν, νόμιζε ότι η Ουκρανία ήταν αδύναμη και η Δύση διχασμένη. Πίστευε ότι μπορούσε να υπερισχύσει, αλλά έκανε τρομερό λάθος».

Εναν χρόνο μετά, η Δύση όχι μόνο δεν είναι διχασμένη μπροστά στον πόλεμο του Πούτιν, αλλά δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία για όσο διάστημα χρειαστεί.

Οταν ο πρόεδρος Μπάιντεν αναχωρούσε από το Κίεβο, έφτανε στη Μόσχα ο κινέζος υπουργός Εξωτερικών Ουάνγκ Γι, προερχόμενος από τη Βουδαπέστη του φιλοπουτινικού Ορμπαν (κάποιοι στην Ελλάδα ήθελαν μια στάση ανάλογη του Ορμπαν!), όπου είχε στείλει το μήνυμά του, ότι στόχος του Πεκίνου είναι «μια πολιτική λύση (στο Ουκρανικό) που θα διαμορφώσει ένα ειρηνικό και βιώσιμο πλαίσιο ασφαλείας στην Ευρώπη». Ομως οι Αμερικανοί προειδοποιούν ότι η Κίνα ετοιμάζεται να προμηθεύσει όπλα και πυρομαχικά στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι δυο χώρες τον περασμένο Φεβρουάριο, λίγο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, είχαν υπογράψει κοινή διακήρυξη, στην οποία δήλωναν την «άνευ όρων» συνεργασία τους απέναντι στη Δύση.

Ο πόλεμος του Πούτιν εναντίον της Δύσης έγινε γιατί οι «Ουκρανοί έχουν γίνει όμηροι των δυτικών αφεντικών τους». Αυτή ήταν μία από τις αναρίθμητες αιτιάσεις που παρουσίασε ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατά την ετήσια ομιλία του για την Κατάσταση του Εθνους, που εκφώνησε τρεις ημέρες πριν από τη συμπλήρωση ενός έτους από την εισβολή στην Ουκρανία. Ο ρώσος πρόεδρος αποδίδει ουσιαστικά στους ηγέτες της Δύσης την ευθύνη για το ξέσπασμα του πολέμου - που συνεχίζει να αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» -, οι οποίοι «εξαπατούν τη Ρωσία, την Ουκρανία, αλλά και τους ίδιους τους λαούς τους».

Την ίδια περίοδο η Τουρκία βλέπει τον δικό της αναχρονιστικό αναθεωρητισμό να δοκιμάζεται μπροστά στον καταστροφικό σεισμό που έπληξε την ανατολική χώρα. Ολο τον προηγούμενο χρόνο, όταν η Ευρωπαϊκή Ενωση, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επιχειρούσαν να ελέγξουν την πολυεπίπεδη κρίση που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Τουρκία δοκίμαζε τις αντοχές τους.

Ειδικότερα η συμπεριφορά του Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα οδήγησε τη διεθνή κοινότητα να συνειδητοποιήσει πως η Ελλάδα είναι μεθοριακή χώρα της Ευρώπης και της Δύσης. Κι αυτό επιβεβαιώθηκε με την πρόσφατη επίσκεψη Μπλίνκεν στην Αθήνα, επιστρέφοντας από το ταξίδι του στην Τουρκία, όπου επιχείρησε να επαναφέρει την Αγκυρα σε μια νατοϊκή «κανονικότητα».


Σε αντίθεση με την επίσκεψή του στην Αγκυρα, η επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Αθήνα συνδέθηκε με την αναβαθμισμένη σχέση ΗΠΑ και Ελλάδας και τον τέταρτο γύρο του στρατηγικού διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών. Τον τελευταίο κρίσιμο χρόνο, οι ΗΠΑ δημιούργησαν μια επιχείρηση εποπτείας από την Αλεξανδρούπολη και τη Λάρισα μέχρι τη βάση της Σούδας, που αποτελεί ένα σύγχρονο σχήμα άμυνας και ελέγχου από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη μέχρι τη Μέση Ανατολή. Κι αυτό είναι εξαιρετικά χρήσιμο στη νέα γεωπολιτική και γεωοικονομική πραγματικότητα που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Ενας πόλεμος που κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει πότε θα τελειώσει, πλην του Βλαντίμιρ Πούτιν που τον ξεκίνησε και ο οποίος πλέον γνωρίζει πως δεν θα κερδίσει ποτέ τον πόλεμο στην Ουκρανία, γιατί το απαραβίαστο των συνόρων είναι η βάση της ειρηνικής συνύπαρξης στην Ευρώπη μετά το 1945.

-Ο Σωτήρης Ντάλης είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και πρόεδρος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστημίου Αιγαίου

...από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 23/02/23

Ενα χρόνο μετά, η Ουκρανία

πρέπει να βάλει στόχο τη νίκη

Του ΤΙΜΟΘΙ ΓΚΑΡΤΟΝ ΑΣ* 

* Ο κ. Τίμοθι Γκάρτον Ας είναι καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.


Ενα χρόνο μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και ενάντια στις προβλέψεις των περισσοτέρων, τα εδαφικά κέρδη των Ρώσων είναι ουσιαστικά ελάχιστα, ενώ η αντίσταση του ουκρανικού στρατού αντέχει μέχρι σήμερα. Παρά τη στήριξη που έχουν λάβει από τη Δύση μέχρι στιγμής, οι Ουκρανοί έχουν ανάγκη για περισσότερο εξοπλισμό. 

Ο γενικός διοικητής των ενόπλων δυνάμεων Βαλερί Ζαλούζνι, κατά τη συνάντησή μας στο Κίεβο, ερωτηθείς σχετικά με το τι ακόμη χρειάζονται τα στρατεύματά του, ξεκουμπώνει τη χακί ζακέτα του αποκαλύπτοντας μια μπλούζα που γράφει «F-16!». Επόμενοι στη λίστα του, μετά τα πολεμικά αεροσκάφη, είναι οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς, όπως οι αμερικανικοί ATACMS, ώστε να μπορέσουν τα στρατεύματα στο μέτωπο να πλήξουν ρωσικούς στόχους πέρα από την απόσταση που τους επιτρέπει ο μέχρι στιγμής οπλισμός τους.

Μιλώντας με τον κ. Ζαλούζνι το πρώτο που καταλαβαίνει κανείς είναι ότι αυτά τα αιτήματα δεν είναι απλώς ρητορικά, αλλά μια άμεση στρατιωτική αναγκαιότητα, και ότι η επίσκεψη Ζελένσκι σε Λονδίνο, Βρυξέλλες και Παρίσι, κατά την οποία ο Ουκρανός πρόεδρος απηύθυνε επείγουσα έκκληση για αεροπλάνα, αντικατοπτρίζει ένα πιεστικό γεγονός: οι επόμενοι έξι μήνες θα είναι ένα διάστημα «ζωής ή θανάτου» για τους Ουκρανούς. Πράγματι, σε κάθε πόλεμο ένα θεμελιώδες ερώτημα είναι: «Με τίνος το μέρος είναι ο χρόνος;». Το 1942, φερειπείν, ο χρόνος ήταν στο πλευρό των συμμάχων. Σήμερα, και με μια διαφαινόμενη στρατιωτική συνεργασία Κίνας Ρωσίας, πολλοί φοβούνται ότι ο χρόνος κυλάει υπέρ του Βλαντιμίρ Πούτιν, και πιθανότατα το ίδιο πιστεύει και ο ίδιος.

Το ερώτημα όμως που καλούνται να θέσουν και να απαντήσουν όσοι βοηθούν στρατιωτικά την Ουκρανία είναι: «Πώς θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα όπλα;». Για τους περισσότερους στη Δύση η απάντηση σε αυτό βρίσκεται στην Κριμαία. Είναι κοινό μυστικό πως ένα από τα στρατηγικά σχέδια της Ουκρανίας είναι να εξαπολύσει την άνοιξη μια μεγάλη αντεπίθεση στα νότια της χώρας, και ιδιαίτερα γύρω από τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, η οποία, εάν επιτύχει, θα απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις στα όρια της Κριμαίας. 

Κι εκεί γεννάται το μεγάλο δίλημμα. Σχεδόν όλοι οι Ουκρανοί που έχω γνωρίσει είναι υπέρ της ανακατάληψης της Κριμαίας. Τα επιχειρήματά τους είναι πολιτισμικά, ιστορικά, πολιτικά και νομικά. Είναι όμως και στρατηγικά. Μακροπρόθεσμα, υποστηρίζουν, είναι αδύνατο να υπάρξει ασφάλεια στην Ουκρανία όσο τα ρωσικά στρατεύματα στρατοπεδεύουν στην Κριμαία. Αυτή τη στιγμή οι Ρώσοι ενδιαφέρονται για την Κριμαία περισσότερο απ’ ό,τι για τον Ντονμπάς, μου λένε. Μια πιθανή απώθησή τους από τη χερσόνησο με ταυτόχρονη καταστροφή της γέφυρας του Κερτς από πυραύλους μεγάλους βεληνεκούς θα ανάγκαζε πιθανώς τον Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Αυτό έχει στρατηγική λογική, ενέχει όμως και μεγάλο ρίσκο. Τα περισσότερα κέντρα λήψης αποφάσεων στη Δύση πιστεύουν ότι οι Ουκρανοί πρέπει να σταματήσουν στη Χερσώνα για τον ίδιο λόγο που εκείνοι επιθυμούν να την καταλάβουν: επειδή έχει μεγάλη σημασία για τη Ρωσία. Φοβούνται πως μια προσπάθεια ανακατάληψης της Κριμαίας θα μπορούσε να προκαλέσει έντονη αντίδραση της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων. Αυτός είναι κι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ αρνούνται να δώσουν αεροπλάνα στην Ουκρανία.

Ομως δεν υπάρχει επιλογή χωρίς ρίσκο. Οπως είναι επικίνδυνες μια προσπάθεια ανακατάληψης της Κριμαίας και οι υποσχέσεις της Δύσης για χορήγηση στην Ουκρανία θέσεων μέλους στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, έτσι είναι επικίνδυνο και να παραταθεί για χρόνια ο πόλεμος και να υπάρξει χρόνος για μια συμφωνία μεταξύ Βλαντιμίρ Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ. Κι αυτός ο δεύτερος κίνδυνος είναι μεγαλύτερος. Πρέπει να έχουμε το θάρρος και τη σοφία να το αναγνωρίσουμε. Κι ο φόβος είναι πολύ κακός σύμβουλος. Στην ομιλία του την Τρίτη ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκανε εμφανές πως προσπαθεί να εκφοβίσει τη Δύση. Ας μην τον αφήσουμε να τα καταφέρει.

Η έκκληση Ζελένσκι για αεροπλάνα αντικατοπτρίζει ένα πιεστικό γεγονός: οι επόμενοι έξι μήνες θα είναι ένα διάστημα «ζωής ή θανάτου» για τους Ουκρανούς.

Η Δύση φοβάται πως μια προσπάθεια ανακατάληψης της Κριμαίας θα προκαλούσε έντονη αντίδραση της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων.