Aπό την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (ηλεκτρονική έκδοση), και...
Οι επτά προκλήσεις της ευρωπαϊκής κάλπης
Επτά κρίσιμα σημεία ενδιαφέροντος στις ευρωπαϊκές εκλογές εντοπίζει το BBC σε ανάλυσή του. Τα ποσοστά των παραδοσιακών δυνάμεων, οι συμμαχίες της ακροδεξιάς, η πιθανή άνοδος των «πράσινων» και η εκπροσώπηση των γυναικών συγκαταλέγονται σε αυτά.
1.Η απήχηση των παραδοσιακών δυνάμεων
Τα κεντροδεξιά και τα κεντροαριστερά κόμματα κυριαρχούν παραδοσιακά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατακτώντας παραδοσιακά πάνω από το 50% των εδρών. Κανείς δεν προβλέπει μια δραματική αλλαγή σε αυτή την παλαιά τάξη πραγμάτων. Ωστόσο το κρίσιμο σημείο ενδιαφέροντος θα είναι κατά πόσον αθροιστικά οι δυνάμεις των δύο κομμάτων θα κρατήσουν ή θα χάσουν το ήμισυ των εδρών. Μια τέτοια μικρή αλλαγή θα είχε ιστορική σημασία, σχολιάζει το BBC, καθώς θα σηματοδοτούσε την αυξανόμενη σημασία των μικρότερων κομμάτων.
2. Οι συμμαχίες της ακροδεξιάς
Οι ακροδεξιοί εθνικιστές σπανίως έβρισκαν κοινό έδαφος, αλλά αυτή τη φορά καταβάλλουν προσπάθειες αυτό να αλλάξει. Ο Ματέο Σαλβίνι προσοαθεί να συμπήξει ένα ισχυρό μέτωπο στο ευρωκοινοβούλιο, το οποίο αποκαλεί ΕυρωπαΊκή Συμμαχία για τους Λαούς και τα Εθνη. Στις 18 Μαϊου μάλιστα συγκέντρωσε 12 ακροδεξιά κόμματα για μία κοινή καμπάνια, από τη Βουλγαρία έως τη Φινλανδία. Ένα τέτοιο γκρουπ, εφόσον προκύψει θα μπορούσε να αποτελέσει υπολογίσιμη δύναμη.
3. Η συμμετοχή των γυναικών
Από το 1979, ο αριθμός των γυναικών στο Ευρωκοινοβούλιο έχει διπλασιασθεί, όμως οι εκπρόσωποί τους εξακολουθούν να αποτελούν μειονότητα στην πολιτική εκπροσώπηση της ηπείρου, ιδίως στις θέσεις - κλειδιά της ΕΕ
Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν σήμερα κοντά το ένα τρίτο (37%) των 751 Ευρωβουλευτών, αριθμός που έχει διπλασιασθεί στα σαράντα χρόνια των κοινοβουλευτικών θητειών. Στις πρώτες άμεσες εκλογές του 1979, οι γυναίκες αποτελούσαν μόλις το 15% του Ευρωκοινοβουλίου. Υπάρχει αβεβαιότητα εάν αυτή η τάση θα συνεχιστεί και η όποια πτώση στην εκπροσώπηση των γυναικών, ανεξάρτητα αν θα είναι μικρή η μεγάλη, θα ήταν η ιστορικώς το πρώτο πισωγύρισμα.
Οσον αφορά στην Κομισιόν, τα περισσότερα πόστα τα κρατούν ακόμη άνδρες. Υπάρχει μία γυναίκα Επίτροπος η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι. Τη θέση του Προέδρου της Κομισιόν διεκδικούν δύο γυναίκες, αλλά η απόφαση δεν αναμένεται άμεσα.
4.O ρόλος του σκανδάλου «Ίμπιζα» της Αυστρίας
Το αυστριακό κυβερνητικό μοντέλο του συνασπισμού ακροδεξιάς και συντηρητικών λειτουργούσε ως το ευρωπαϊκό πρότυπο διακυβέρνησης για τους εθνικιστές, ωσότου καταρρεύσει τις μέρες πριν από τις ευρωεκλογές.
Μια περίπου εβδομάδα προτού οι Αυστριακοί προσέλθουν στις κάλπες, ένα βίντεο από το 2017 έκανε την εμφάνιση του στα γερμανικά ΜΜΕ, στο οποίο εμφανίζεται ο ηγέτης του ακροδεξιού Κόμματος Ελευθερίας να υπόσχεται κυβερνητικές συμβάσεις με εκλογική στήριξη ως αντάλλαγμα.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όλοι οι υπουργοί του Κόμματος Ελευθερίας να παραιτηθούν ή να εκδιωχθούν από την κυβέρνηση και ο συντηρητικός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς να βρεθεί αντιμέτωπος με πρόταση μομφής αμέσως μετά την κάλπη της Κυριακής.
Επομένως, το μεγάλο ερωτηματικό για την Αυστρία είναι τα ποσοστά που θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν τα δύο κόμματα στις αυριανές εκλογές.
Μπορεί ο Μακρόν να γίνει ένα νέο πρόσωπο για την Ευρώπη;
O Γάλλος πρόεδρος έχει συχνά δώσει έντονη σημασία στα ευρωπαϊκά ζητήματα, επιχειρώντας να τοποθετήσει τη Γαλλία στην καρδιά της Ευρώπης και των ευρωπαϊκών εξελίξεων και να «χτυπήσει» τον Ευρωσκεπτικισμό.
Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που το κόμμα του θα συμμετάσχει σε ευρωεκλογές, όντας αντιμέτωπο με τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν, σε μία ξεκάθαρη αναμέτρηση των φιλοευρωπαϊκών και ευρωσκεπτικιστικών πολιτικών δυνάμεων της Γαλλίας.
Ακόμη και μία ήττα με μικρή διαφορά για τον Μακρόν θα αποτελέσει πλήγμα για τον Γάλλο πρόεδρο, ο οποίος είναι εδώ και μήνες αντιμέτωπος με τις αναταραχές που έχει φέρει το κίνημα τον Κίτρινων Γιλέκων.
Σημαντικό ερώτημα είναι και σε ποιά πολιτική ευρωομάδα θα ενταχθεί αυτός ο νέος πολιτικός σχηματισμός, με πιθανότερο σενάριο την ένταξη του στη Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (Alliance of Liberals and Democrats for Europe).
5. Θα υπάρξει πράσινο κύμα;
Μερικοί από τους μικρότερους πολιτικούς σχηματισμούς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιχειρούν να προσελκύσουν ψήφους από την αριστερά, και οι Ευρωπαίοι Πράσινοι ελπίζουν να εκμεταλλευτούν εκλογικά την αύξηση των διαδηλώσεων για την κλιματική αλλαγή.
Μάλιστα, τα κόμματα με οικολογική ατζέντα έκαναν λόγο για «πράσινο κύμα» στην αυριανή εκλογική αναμέτρηση, το οποίο μοιάζει να είναι πιο δυνατό στη Γερμανία, όπου οι Πράσινοι αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τα ποσοστά τους.
Ωστόσο, παρότι το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής είναι ψηλά στην ατζέντα των ευρωεκλογών για τους Δανούς, τους Σουηδούς και τους Φινλανδούς ψηφοφόρους, αυτό δεν είναι απαραίτητο ότι θα αποτυπωθεί και στην κάλπη.
6.Τι θα γίνει με την Ουγγαρία του Ορμπαν
Ο Βίκτορ Ορμπαν και το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα του Fidesz, είναι δημοφιλή στην Ουγγαρία αλλά καθόλου αρεστοί στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Το Fidesz έχει αποπεμφθεί από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το μεγαλύτερο κόμμα στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, λόγω της αντιευρωπαϊκής του ρητορικής αλλά και επειδή έχει βάλει στο στόχαστρό του κορυφαία στελέχη του ΕΛΚ. Επομένως η επιλογή του Ορμάν είναι είτε να προσπαθήσει να παραμείνει στη κεντροδεξιά είτε να συμμετάσχει στην αναδυόμενη συμμαχία εθνικιστικών και αντιμεταναστευτικών κομμάτων. Μία τέτοια εξέλιξη θα έδινε στον Ματέο Σαλβίνι ένα έξτρα «μπόνους», αλλά ακόμη και αν οι δύο ηγέτες ταυτίζονται σε πολλά ζητήματα, ο Ορμπαν δεν έχει ξεκαθαρίσει ποια θα είναι τα επόμενα βήματά του.
...από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
 |
| ¨"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 14-26/05/19 |
Βρετανοί (αυτό και αν είναι ειρωνεία...) και Δανοί ψήφισαν ήδη από χθες. Ιρλανδοί και Τσέχοι ψηφίζουν σήμερα. Λετονοί, Μαλτέζοι, Σλοβάκοι και Τσέχοι (για δεύτερη μέρα), αύριο. Και όλοι οι υπόλοιποι, ημών συμπεριλαμβανομένων, την Κυριακή. Συνολικά 427 εκατομμύρια ψηφοφόροι από τα 28 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης καλούνται να επιλέξουν τα 751 μέλη του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Συνολικά 96 ευρωβουλευτές εκλέγει η Γερμανία, η μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ, από έξι μόλις εκλέγουν οι τέσσερις μικρότερες, Εσθονία, Κύπρος, Λουξεμβούργο και Μάλτα, κάπου ενδιάμεσα βρίσκονται οι λοιπές. Αλλά αυτά είναι λίγο - πολύ γνωστά. Δύο είναι μεγάλα ερωτήματα αυτών των -κατά γενική ομολογία κρίσιμων- ευρωεκλογών. Το πρώτο αφορά τη συμμετοχή: θα είναι μεγαλύτερη από το 43% του 2014 ή θα σημειώσει νέο αρνητικό ρεκόρ; Το δεύτερο αφορά, τι άλλο, τη δύναμη που θα αποκτήσουν οι εχθροί της Ευρώπης μέσα στον μοναδικό άμεσα εκλεγόμενο ευρωπαϊκό θεσμό, στην καρδιά της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.
1. Τι ακριβώς κάνει το Ευρωκοινοβούλιο;
Η δύναμή του έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Σχεδόν όλοι οι νόμοι της ΕΕ χρειάζονται πλέον μία πλειοψηφία στο Ευρωκοινοβούλιο, πέρα από την έγκριση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι ευρωβουλευτές επικυρώνουν τις συνθήκες και τις περισσότερες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου. Το Ευρωκοινοβούλιο έχει επίσης την εποπτεία του ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ, ύψους 166 δισ. ευρώ. Και πρέπει να εγκρίνει τον διορισμό του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι δύο μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικογένειες έχουν προτείνει αντίπαλους υποψηφίους για τον θώκο αυτό - το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) τον Μάνφρεντ Βέμπερ, ο Σοσιαλιστές τον Φρανς Τίμερμανς -, με την προσδοκία ότι όποιο πάρει την πρωτιά στις εκλογές θα πάρει και τη θέση. Δεν συμφωνούν ωστόσο όλα τα κόμματα και ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη, πρωτίστως η Γαλλία, επιμένουν πως τον επόμενο πρόεδρο της Κομισιόν πρέπει να τον επιλέξουν οι ευρωπαίοι ηγέτες και το Ευρωκοινοβούλιο απλώς να κληθεί να επικυρώσει την επιλογή τους.
2.Γιατί θεωρούνται τόσο κρίσιμες αυτές οι ευρωεκλογές για το μέλλον της ΕΕ;
Οι ευρωβουλευτές εκλέγονται σε κάθε χώρα χωριστά, στο Ευρωκοινοβούλιο ωστόσο οργανώνονται σε πανευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες. Οι δύο μεγαλύτερες φιλευρωπαϊκές ομάδες, το ΕΛΚ και οι Σοσιαλιστές, αναμένεται να χάσουν έδαφος. Για πρώτη φορά εδώ και 30 χρόνια, ίσως χάσουν την πλειοψηφία που έχουν από κοινού. Ενδεχομένως να μην έχουν πλειοψηφία ούτε με τη στήριξη των Φιλελευθέρων. Το επόμενο Ευρωκοινοβούλιο αναμένεται σαφώς πιο κατακερματισμένο, κατ' εικόνα πολλών εθνικών κοινοβουλίων ανά την Ευρώπη. Οπως επισημαίνουν οι «Financial Times», οι Πράσινοι ενδεχομένως να βγουν από την κάλπη ισχυρότεροι, χάρη στη σημασία που έχει αποκτήσει στη δημόσια συζήτηση η κλιματική αλλαγή και ειδικότερα στην αύξηση του ερείσματός τους στη Γερμανία. Ισχυρότεροι ωστόσο αναμένεται να βγουν και οι εθνολαϊκιστές - δύσκολα θα γίνει πραγματικότητα η ευχή πολλών να έχει πανευρωπαϊκές επιπτώσεις η «υπόθεση της Ιμπίθα», το σκάνδαλο στο οποίο ενεπλάκη η αυστριακή Ακροδεξιά. Και ειδικά όσοι επιθυμούν τη διάλυση της ΕΕ, βλέπουν τις ευρωεκλογές σαν ένα δημοψήφισμα τύπου Brexit γύρω από την επιβίωση της ΕΕ, που φέρνει αντιμέτωπους τους θιασώτες των ιστορικών εθνών - κρατών με εκείνους που υπερασπίζονται τη συνένωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων για την υπεράσπιση του πλούτου και των αξιών της Ευρώπης σε έναν κόσμο ανερχόμενων αυταρχικών δυνάμεων και πολυεθνικών επιχειρήσεων.
3.Θα φέρουν πράγματι οι κάλπες ένα μεγάλο εθνολαϊκιστικό κύμα και πώς αυτό θα επηρεάσει την Ευρώπη;
Εθνικιστές και ευρωσκεπτικιστές αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τα ποσοστά και τις έδρες τους, ιδιαίτερα στην Ιταλία, την Ισπανία και, σε μικρότερο βαθμό, τη Γερμανία. Στις ευρωεκλογές του 2014, είχαν έρθει πρώτοι, ή δεύτεροι σε απόσταση αναπνοής, και στη Γαλλία, και στην Πολωνία, και στην Ουγγαρία και στη Βρετανία: το ίδιο αναμένεται να κάνουν και τώρα. Ενισχυμένοι από την έστω και προσωρινή παρουσία των βρετανών υπέρμαχων του Brexit, οι ευρωσκεπτικιστές, τόσο της Δεξιάς όσο και της Αριστεράς, μπορεί να κερδίσουν ακόμα και το ένα τρίτο των συνολικών εδρών. Πέρα, βέβαια, από τους βρετανούς ευρωσκεπτικιστές, κανένα άλλο μεγάλο ευρωσκεπτικιστικό κόμμα δεν ζητεί ανοιχτά αποχώρηση από την ΕΕ. Θέλουν όμως να παρασύρουν την ΕΕ προς μία πιο συντηρητική κατεύθυνση, με λιγότερες παρεμβάσεις από τις Βρυξέλλες. Παρά τις μεγάλες διαφορές των ποικίλων εθνικιστικών κομμάτων, μπορούν από κοινού να διαταράξουν τη λειτουργία του Ευρωκοινοβουλίου και κατ' επέκταση της ΕΕ. Οι εθνικιστές μπορεί να πάρουν τον έλεγχο κάποιων επιτροπών και να σχηματίσουν μειοψηφίες αρνησικυρίας, που θα εμποδίζουν, για παράδειγμα, την ΕΕ να επιβάλλει κυρώσεις σε ευρωπαϊκά κράτη που δεν σέβονται το κράτος δικαίου - βλ. Ουγγαρία και Πολωνία. Και αν τα παραδοσιακά δημοκρατικά κόμματα εμφανιστούν διχασμένα, μία εθνικιστική μειοψηφία μπορεί να αναγκάσει το Ευρωκοινοβούλιο να υιοθετήσει αυστηρότερη στάση σε θέματα μετανάστευσης ή εμπορίου. Η μεταναστευτική κρίση, άλλωστε, σε μια Ευρώπη ήδη δοκιμαζόμενη από την οικονομική κρίση, ήταν αυτή που έδωσε ώθηση στους απανταχού λαϊκιστές.
4.Η Βρετανία γιατί συμμετέχει; Και τι άλλα προβλήματα μπορεί αυτό να δημιουργήσει;
Η Βρετανία ήταν υποχρεωμένη να συμμετάσχει στις ευρωεκλογές, αφού παραμένει κράτος - μέλος της ΕΕ. Η Βουλή των Κοινοτήτων δεν έχει καταφέρει να συμφωνήσει στους όρους της αποχώρησής της, το Brexit πήρε λοιπόν νέα παράταση για τις 31 Οκτωβρίου το αργότερο. Σε αυτό το κλίμα, πολλοί στη Βρετανία βλέπουν τις ευρωεκλογές σαν ένα νέο δημοψήφισμα για το Brexit, που θα μπορούσε να συμβάλει στην ακύρωση ή την επιτάχυνσή του. Για την ίδια τη βρετανίδα πρωθυπουργό, πάντως, την Τερίζα Μέι, η διενέργεια ευρωεκλογών στη Βρετανία ισοδυναμεί με πολιτική καταστροφή. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως οι Τόρις μπορεί να περιοριστούν σε μία εξευτελιστική τέταρτη θέση, με ένα 13% των ψήφων. Με τις φιλευρωπαϊκές δυνάμεις κατακερματισμένες, πρώτο αναμένεται να έρθει το Κόμμα του Brexit υπό τον Νάιτζελ Φάρατζ. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να επιταχύνει την αποχώρηση της Μέι. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τώρα, η συμμετοχή της Βρετανίας υποχρέωσε την ΕΕ να αναβάλει την αναδιανομή των 27 από τις 73 της έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο σε 14 άλλα κράτη. Και κάποιοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι ο διορισμός των νέων επικεφαλής της ΕΕ πρέπει να καθυστερήσει, να πραγματοποιηθεί μετά την αποχώρηση των βρετανών ευρωβουλευτών, ώστε να αποφευχθούν κατηγορίες ότι οι αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου στερούνται νομιμότητας.
5.Τελικά, ψηφίζουμε εμμέσως και τον επόμενο πρόεδρο της Κομισιόν, ναι ή όχι;
Ναι και όχι. Βασικά, ίσως. Κάθε ευρωομάδα έχει ήδη ορίσει τον υποψήφιό της, τον «spitzenkandidat», για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το ίδιο το βράδυ της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, την Κυριακή, η ομάδα που έχει τους περισσότερους ευρωβουλευτές αναμένεται να διεκδικήσει τον θώκο. Ομως ο υποψήφιός της θα πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη των ηγετών της ΕΕ και την απόλυτη πλειοψηφία των εκλεγμένων στο Ευρωκοινοβούλιο - δηλαδή 376 ψήφους. Στην πραγματικότητα, ένα μεγάλο παζάρι αναμένεται να ξεκινήσει αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, τόσο για τη θέση του προέδρου της Κομισιόν, όσο και για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το αξίωμα του Υπατου Εκπροσώπου της ευρωπαϊκής διπλωματίας και την προεδρία της ΕΚΤ. Οπως επισημαίνει η «Monde», αν το ΕΛΚ έρθει πρώτο με διαφορά, θα είναι δύσκολο να μην προκριθεί στην προεδρία της Κομισιόν ο υποψήφιός του, ο Μάνφρεντ Βέμπερ. Αν όμως υποχωρήσει πολύ, κάτω από τις 180 έδρες, ή βρεθεί σχεδόν ισόπαλο με τους Σοσιαλιστές, τότε η επιλογή Βέμπερ θα χάσει έδαφος - και πιθανώς να βγει μπροστά, παρακάμπτοντας το άτυπο σύστημα των spitzenkandidaten, η επιλογή Μισέλ Μπαρνιέ. Στην πραγματικότητα, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit, και κατά τα φαινόμενα εκλεκτός του Εμανουέλ Μακρόν, κάνει εδώ και μήνες μια διακριτική καμπάνια για τη θέση. Κρατήστε όμως ακόμα ένα όνομα, αυτό της φιλελεύθερης δανής επιτρόπου Μαργκρέτε Βεστάγκερ. Γιατί τη βλέπουν με καλό μάτι και ο γάλλος πρόεδρος και η γερμανίδα καγκελάριος. Ιδωμεν.
6.Θα έχουν και σοβαρές τοπικές πολιτικές επιπτώσεις οι ευρωεκλογές, έτσι δεν είναι;
Θα έχουν, και όχι μόνο στη Βρετανία. Στην Ιταλία, η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι αναμένεται να έρθει πρώτο κόμμα με ποσοστό άνω του 30% και κάπου 25 έδρες, αφήνοντας πολύ πιο πίσω στη δεύτερη θέση τον κυβερνητικό του εταίρο, το Κίνημα Πέντε Αστέρων. Μία τέτοια νίκη μπορεί να ενθαρρύνει τον Σαλβίνι να αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές ώστε να εδραιώσει το πλεονέκτημά του. Στη Γερμανία, μία κακή επίδοση του SPD (οι δημοσκοπήσεις το θέλουν τρίτο πίσω από το CDU και τους Πράσινους, με 16%) θα μπορούσε να επιταχύνει το τέλος του μεγάλου συνασπισμού της Ανγκελα Μέρκελ. Στην Πολωνία, μία ήττα του κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη θα μπορούσε να επηρεάσει τις γενικές εκλογές που αναμένονται για το φθινόπωρο. Στην Ισπανία, η αναμενόμενη συντριβή του Λαϊκού Κόμματος μπορεί να επιφέρει την κατάρρευσή του. Οπως έχουμε όμως γράψει και ξαναγράψει, πουθενά αλλού δεν είναι κρισιμότερες αυτές οι κρίσιμες εκλογές από ό,τι στη Γαλλία, όπου ο Εμανουέλ Μακρόν, ο ντε φάκτο επικεφαλής του φιλευρωπαϊκού στρατοπέδου, αντιμετωπίζει την πρώτη εκλογική του δοκιμασία αφότου εισήλθε στο Ελιζέ. Μία νέα πρωτιά του Εθνικού Συναγερμού, του κόμματος της Μαρίν Λεπέν, κινδυνεύει να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου