"...Οι αρνητές των εγκλημάτων του σταλινισμού, όπως και οι αρνητές του Ολοκαυτώματος, έχουν ένα βασικό χαρακτηριστικό: τη διάθεση να πενθούν μόνο για τα «βολικά θύματα» και να υποβαθμίζουν την τραγωδία όταν αυτή δεν βολεύει στις ιδέες τους. Χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την ανθρώπινη δυστυχία μόνο όταν αυτή εξυπηρετεί τα σχέδια τους ενώ σιωπούν και ψεύδονται όταν πρόκειται για φιλικά σε αυτούς καθεστώτα. Στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρονται ούτε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε για τα θύματα, ούτε καν για την άκρα Δεξιά –πώς γίνεται εξάλλου να σκίζεις τα ιμάτιά σου για την άνοδο της άκρας Δεξιάς και εσύ να συνεργάζεσαι κυβερνητικά μαζί της; Τι υποκρισία και πάλι!..."

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ",
22/08/17

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

Η επιλεκτική αμνησία του υπουργού Δικαιοσύνης

Του Νίκου Μαραντζίδη*
Πώς θα σας φαινόταν αν ακούγατε κάποιον Ελληνα αξιωματούχο να λέει πως δεν θα παραστεί σε συνέδριο για τα εγκλήματα της απριλιανής χούντας, επειδή αυτό θα ήταν πολιτικά επικίνδυνο και θα εξυπηρετούσε την τουρκική αδιαλλαξία; Τι γνώμη θα σχηματίζατε για έναν Ευρωπαίο υπουργό που θα έλεγε πως είναι καλύτερο να μη μιλάμε για τα εγκλήματα της γαλλικής αποικιοκρατίας στην Αλγερία σε μια περίοδο αύξησης της ισλαμικής τρομοκρατίας; Προφανώς θα θεωρούσατε τέτοια επιχειρήματα εξωφρενικά.

Κάπως έτσι λοιπόν ο υπουργός Δικαιοσύνης συμβούλευσε τους Ευρωπαίους ομολόγους του να μην αναφέρονται στα εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων σε μια περίοδο που η άκρα Δεξιά είναι σε άνοδο. Επιπλέον θεωρεί πως τα κομμουνιστικά καθεστώτα πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τα φασιστικά επειδή μέσα από τον κομμουνισμό προέκυψε το ρεύμα του ευρωκομμουνισμού, που άσκησε κριτική στον σοβιετικό αυταρχισμό. Πρόκειται αναμφίβολα για μια αξιοθαύμαστη επιλεκτική αμνησία από έναν μορφωμένο άνθρωπο όπως ο κ. Κοντονής.

Ο υπουργός θυμάται μεν την κριτική που ασκήθηκε στους Σοβιετικούς από τους ευρωκομμουνιστές για την εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, αλλά προφανώς ξεχνάει πως τέτοια κριτική άσκησε ακόμη και ο Ενβέρ Χότζα της Αλβανίας, ένας από τους πλέον στυγνούς κομμουνιστές δικτάτορες παγκοσμίως. Επιπλέον μάλλον θα ξεχνάει πως το εγχώριο ευρωκομμουνιστικό κόμμα, το ΚΚΕ Εσωτερικού, την ίδια ακριβώς περίοδο υποστήριζε με θέρμη ένα από τα πιο άθλια κομμουνιστικά καθεστώτα, αυτό του Τσαουσέσκου. Υποθέτω, επιπλέον, πως ο υπουργός θα ξεχνάει ότι το «ευαίσθητο» ΚΚΕ Εσωτερικού διατηρούσε καλές επαφές και με τη Βόρεια Κορέα του Κιμ Ιλ Σουνγκ. Κοίτα να δεις υποκρισία! Να κατηγορείς τον σταλινισμό και εσύ να υποστηρίζεις και να υποστηρίζεσαι (αυτές οι δουλειές είναι πάντα πάρε - δώσε) από τα πιο σταλινικά καθεστώτα του πλανήτη.

Ισως να έχει ξεχάσει ο υπουργός πως για τα εγκλήματά τους κάμποσοι κομμουνιστές ηγέτες τιμωρήθηκαν ή αποκαθηλώθηκαν ακόμη και από άλλους κομμουνιστές. Ηδη από το 1956 (πριν από τον ευρωκομμουνισμό, δηλαδή) ο Στάλιν αποκαθηλώθηκε από τον διάδοχό του Χρουστσόφ με την ετυμηγορία της μαζικής τρομοκρατίας εναντίον του λαού του. Βεβαίως την ίδια χρονιά, οι Σοβιετικοί «ανανεωτές» εισέβαλαν στην Ουγγαρία, βομβάρδισαν επί μέρες τη Βουδαπέστη και σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους (μεταξύ αυτών τον πρωθυπουργό Ι. Νάγκι). Κανένα κομμουνιστικό κόμμα δεν μίλησε τότε. Δεν βαριέσαι, περασμένα - ξεχασμένα, αφού μετά ήρθε ο ευρωκομμουνισμός....

Αργότερα ήρθαν συγκλονιστικές εξελίξεις. Ο Νικολάι Τσαουσέσκου και η γυναίκα του Ελενα εκτελέστηκαν άγρια μέσα σε ένα βράδυ, για τα δεινά που προκάλεσαν στον ρουμανικό λαό. Κομμουνιστές ηγέτες όπως ο Χόνεκερ και ο Ζίβκοφ τη «γλίτωσαν» με φυλάκιση. Κομμουνιστικές μυστικές υπηρεσίες, όπως η Στάζι και η Σεκιουριτάτε, έγιναν συνώνυμο της ολοκληρωτικής φρίκης. Στη συνέχεια, το άνοιγμα των αρχείων αποκάλυψε το μέγεθος των εγκλημάτων αυτών των καθεστώτων. Η Πολωνία και οι Βαλτικές Χώρες μάτωσαν βαθιά: 22 χιλιάδες εν ψυχρώ δολοφονημένοι στο Κατίν το 1940 και χιλιάδες εκτοπισμένοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι ένας πικρός απολογισμός της σοβιετικής παρουσίας εκεί. Το 2010 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναγνώρισε τα εγκλήματα αυτά εφαρμόζοντας τα κριτήρια των αποφάσεων της Νυρεμβέργης σε νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για ιστορική απόφαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Προκειμένου να μη σταθούν εμπόδιο στην προσπάθεια ανασυγκρότησης των μετα-κομμουνιστικών χωρών, οι νικήτριες δυτικές δυνάμεις του Ψυχρού Πολέμου δεν θέλησαν να οργανώσουν μια «Δίκη της Νυρεμβέργης» για τον κομμουνισμό, έστω και για συμβολικούς λόγους. Επικράτησε η λογική του «περασμένα - ξεχασμένα» για να μην αισθανθούν οι χώρες αυτές ταπεινωμένες. Για πολλούς λόγους ήταν μια καλή ιδέα, όμως είχε ως αποτέλεσμα τα εγκλήματα να ξεχαστούν γρήγορα από αυτούς που είχαν κάθε λόγο να μην τα θυμούνται.

Οι αρνητές των εγκλημάτων του σταλινισμού, όπως και οι αρνητές του Ολοκαυτώματος, έχουν ένα βασικό χαρακτηριστικό: τη διάθεση να πενθούν μόνο για τα «βολικά θύματα» και να υποβαθμίζουν την τραγωδία όταν αυτή δεν βολεύει στις ιδέες τους. Χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την ανθρώπινη δυστυχία μόνο όταν αυτή εξυπηρετεί τα σχέδια τους ενώ σιωπούν και ψεύδονται όταν πρόκειται για φιλικά σε αυτούς καθεστώτα. Στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρονται ούτε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε για τα θύματα, ούτε καν για την άκρα Δεξιά –πώς γίνεται εξάλλου να σκίζεις τα ιμάτιά σου για την άνοδο της άκρας Δεξιάς και εσύ να συνεργάζεσαι κυβερνητικά μαζί της; Τι υποκρισία και πάλι!

Στις μέρες μας, που ο αυταρχισμός ξεδιπλώνεται απειλητικός σε χώρες όπως η Ρωσία, η Τουρκία, η Βενεζουέλα, η ανάγκη να θυμόμαστε τα θύματα και τα εγκλήματα του κάθε λογής ολοκληρωτισμού είναι ζωτικής σημασίας για τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Οσες φορές οι φιλελεύθερες δυνάμεις νερώνουν τις αξίες τους είτε από τακτικισμό είτε από φόβο και συμβιβάζονται με τον αυταρχισμό και τον ολοκληρωτισμό, το βρίσκουν μπροστά τους στο πολλαπλάσιο.

Η ανάγκη διατήρησης της μνήμης των εγκλημάτων του ολοκληρωτισμού δεν είναι ζήτημα πολιτικής συγκυρίας. Είναι ζήτημα υπεράσπισης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Αυτήν την αξιοπρέπεια που μερικοί τη θυμούνται μόνον όταν γίνεται εργαλείο στα χέρια τους.

* Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα.

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 22/08/17