"...Μια λύση θα πρέπει πρώτον, να είναι συνολική λύση-πακέτο με την έννοια ότι καλύπτει όλες τις πτυχές που έχουν προκαλέσει ή προκαλούν τριβές, αμφισβητήσεις, συγκρούσεις. Δεύτερον, η σύνθετη ονομασία της χώρας θα πρέπει να κάνει την αναγκαία διάκριση είτε με χρονικό (Nova Macedonia) είτε με γεωγραφικό προσδιορισμό (Upper Macedonia ή κάτι παρεμφερές) αλλά να είναι και εύκολη στη χρησιμοποίησή της από τη διεθνή κοινότητα. Γιατί εάν είναι μια ονομασία δυσκόλως προφερόμενη στην αγγλική ή γαλλική γλώσσα, τότε αναποφεύκτως θα επικρατήσει το σκέτο-νέτο Μακεδονία και ως εκ τούτου προσπάθειες δεκαετιών θα έχουν ακυρωθεί στην πράξη. Τρίτον, η λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει νομικές ρυθμίσεις για την ακύρωση πραγματικού ή υποτιθέμενου αλυτρωτισμού ή ιστορικών παρεξηγήσεων. Και βεβαίως μια τέτοια συμφωνία οφείλει να λάβει τον χαρακτήρα διεθνούς Συνθήκης που δεν θα κατατεθεί απλώς στη Γραμματεία του ΟΗΕ αλλά «θα υποστηριχθεί» (be endorsed) από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Και που θα οδηγεί σε τροποποίηση/ προσαρμογή του Συντάγματος της γειτονικής χώρας...."

Από την "ΕΣΤΙΑ", την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" και "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΕΣΤΙΑ", κύριο θέμα, 01/06/18

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 01/06/18

ENA "ΑΓΚΑΘΙ" ΛΙΓΟΤΕΡΟ...

Του Σταύρου Τζίμα

Τα Σκόπια εγκαταλείπουν τον όρο «Μακεδονία» στην ονομασία τής μέχρι τώρα σχισματικής Εκκλησίας τους για πρώτη φορά από την ίδρυσή της, αφαιρώντας έτσι ένα «αγκάθι» στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση με την Ελλάδα. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως αποφάσισε να εξετάσει θετικά το αίτημα επαναφοράς στην κανονικότητα της «Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Εκκλησίας» με το όνομα «Αρχιεπισκοπή Αχριδών» και έχει ιδιαίτερη σημασία ότι τη σχετική επιστολή προς τον κ.κ. Βαρθολομαίο υπογράφει ο πρωθυπουργός της FYROM, Ζόραν Ζάεφ. Σε ό,τι μας αφορά, είναι η πρώτη αφαίρεση του όρου «Μακεδονία» από τους γείτονες από έναν κορυφαίο θεσμό όπως η Εκκλησία, εξέλιξη που εξαλείφει τους λόγους για τους οποίους η Εκκλησία της Ελλάδος αρνείται έως τώρα να την αναγνωρίσει.

Ας μην ξεχνάμε ότι ένα από τα επιχειρήματα που οι κατά τόπους μητροπόλεις χρησιμοποιούσαν για να κατεβάσουν τον κόσμο στα συλλαλητήρια ήταν και η «χρήση» του όρου «Μακεδονία» στον τίτλο της Εκκλησίας της FYROM. Κατά τα φαινόμενα ο Σλαβομακεδόνας ηγέτης άρπαξε την «μπουκιά» από το στόμα των Βουλγάρων και... στο βάθος των Ρώσων. Το φθινόπωρο η σχισματική Εκκλησία είχε προσφύγει στο Πατριαρχείο Βουλγαρίας, που κατά πολλούς επηρεάζεται, αν δεν ελέγχεται, από το Πατριαρχείο Μόσχας, ζητώντας του να καταστεί «Μητέρα Εκκλησία». Οπως ήταν φυσικό, η Σόφια δέχτηκε μετά χαράς να πάρει στην αγκαλιά της τα «αδέλφια», για λόγους όχι μόνο θρησκευτικούς. Ολα δείχνουν ότι μεταξύ φιλοδυτικού Ζάεφ και κ.κ.Βαρθολομαίου λειτουργούσε δίαυλος για την ένταξη της Εκκλησίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο με άλλο όνομα, χωρίς το «Μακεδονία». Από αυτή την εξέλιξη, πάντως, βγαίνουν όλοι κερδισμένοι, πλην Βουλγαρίας και Ρωσίας.

Ο Ζάεφ διευκολύνει τη διαπραγμάτευση με την Αθήνα και κερδίζει σε δημοφιλία μεταξύ των πιστών. Η «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» διώχνει τη ρετσινιά της σχισματικής και εισέρχεται σε τροχιά εκκλησιαστικής κανονικότητας με το όνομα «Αρχιεπισκοπή Αχριδών». Η Εκκλησία της Ελλάδος δεν έχει λόγους να μην την αναγνωρίσει, και το Φανάρι αυξάνει το υπό τη δικαιοδοσία του ποίμνιο. Το κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών γίνεται καλύτερο. Μένει να δούμε τις αντιδράσεις της Σερβίας, αλλά και του Πατριαρχείου Μόσχας. Οι θρησκευτικοί ανταγωνισμοί στα Βαλκάνια έχουν γεωπολιτικές παραμέτρους και, εν προκειμένω, ακολουθεί το φλέγον αίτημα της Ουκρανίας προς το Φανάρι για αυτοκεφαλία, κάτι που δεν θέλει καν να ακούσει η Ρωσική Εκκλησία...

"ΤΑ ΝΕΑ", 01/06/18

ΠΟΙΑ ΛΥΣΗ 

ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ

 ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΘΕΙ

Του Π.Κ.Ιωακειμίδη*


Το Μακεδονικό (Σκοπιανό) ζήτημα δεν θα έπρεπε να είχε δημιουργηθεί την περίοδο 1991-1992 με τον τρόπο που δημιουργήθηκε (κυρίως με ιδιαίτερα μαξιμαλιστικούς όρους). Ούτε θα έπρεπε να είχαν απορριφθεί από την Ελλάδα σημαντικές πρωτοβουλίες για την επίλυση του ζητήματος με πρώτη και καλύτερη αυτή του πακέτου Πινέιρο (1992) η οποία ουσιαστικά προσέφερε αυτά που διεκδικούμε σήμερα. Στερνή μου γνώση. Ως αποτέλεσμα η Ελλάδα δαπάνησε για σχεδόν τρεις δεκαετίες πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο, επιδιώκοντας άλλοτε εντελώς ανεδαφικές λύσεις και άλλοτε, κυρίως από το 2001 και μετά, ισορροπημένους και ορθολογικούς συμβιβασμούς που θα μπορούσαν να γίνουν πολιτικά αποδεκτοί και να αντέξουν στον χρόνο. Αυτή τη στιγμή γίνεται λόγος για επικείμενη λύση. Λύση που πρέπει να υπάρξει για πολλούς λόγους. Πρώτα απ' όλα για να κλείσει μια χαίνουσα πληγή που κοστίζει στη χώρα σε όρους διπλωματικούς, οικονομικούς, πολιτικούς, αξιοπιστίας. Δεύτερον, για να ομαλοποιηθούν πλήρως οι σχέσεις με τη γειτονική χώρα (ΠΓΔΜ) και να ανοίξει ο δρόμος για την ενσωμάτωσή της τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και τελικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Πρόκειται για αναγκαία εξέλιξη προκειμένου να ακυρωθούν οι οξύτατοι ανταγωνισμοί στην περιοχή των Βαλκανίων ανάμεσα σε δυνάμεις όπως Ρωσία, Κίνα, Τουρκία για την επέκταση της επιρροής τους. Η Ελλάδα έχει πολλαπλώς να ωφεληθεί από την ένταξη των Δ. Βαλκανίων στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, κυρίως την ΕΕ. Γι' αυτό και θα πρέπει να καταστεί η χώρα-οδηγός για τη διεύρυνση αγνοώντας τις προτροπές του Παρισιού, το οποίο εμφανώς δεν επιθυμεί την ένταξη νέων χωρών στο ορατό μέλλον.


Αλλά μια λύση πολιτικά αποδεκτή θα πρέπει να ανταποκρίνεται σ' ορισμένες κεντρικές προϋποθέσεις που μεταξύ άλλων να την καθιστούν στέρεη και βιώσιμη στον χρόνο. Το ζήτημα ΠΓΔΜ αν κλείσει θα πρέπει να κλείσει οριστικά και τελεσίδικα τώρα. Οχι άλλες εκκρεμότητες για το μέλλον που μπορεί να ανοίξουν νέες πληγές. Στη βάση αυτή λοιπόν μια λύση θα πρέπει πρώτον, να είναι συνολική λύση-πακέτο με την έννοια ότι καλύπτει όλες τις πτυχές που έχουν προκαλέσει ή προκαλούν τριβές, αμφισβητήσεις, συγκρούσεις. Δεύτερον, η σύνθετη ονομασία της χώρας θα πρέπει να κάνει την αναγκαία διάκριση είτε με χρονικό (Nova Macedonia) είτε με γεωγραφικό προσδιορισμό (Upper Macedonia ή κάτι παρεμφερές) αλλά να είναι και εύκολη στη χρησιμοποίησή της από τη διεθνή κοινότητα. Γιατί εάν είναι μια ονομασία δυσκόλως προφερόμενη στην αγγλική ή γαλλική γλώσσα, τότε αναποφεύκτως θα επικρατήσει το σκέτο-νέτο Μακεδονία και ως εκ τούτου προσπάθειες δεκαετιών θα έχουν ακυρωθεί στην πράξη. Τρίτον, η λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει νομικές ρυθμίσεις για την ακύρωση πραγματικού ή υποτιθέμενου αλυτρωτισμού ή ιστορικών παρεξηγήσεων. Και βεβαίως μια τέτοια συμφωνία οφείλει να λάβει τον χαρακτήρα διεθνούς Συνθήκης που δεν θα κατατεθεί απλώς στη Γραμματεία του ΟΗΕ αλλά «θα υποστηριχθεί» (be endorsed) από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Και που θα οδηγεί σε τροποποίηση/ προσαρμογή του Συντάγματος της γειτονικής χώρας.

Μια τέτοια λύση-πακέτο, που θα κλείνει οριστικά το επίμαχο ζήτημα, θα μπορούσε να υποστηριχθεί από την Ελληνική Βουλή. 

*Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.