Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (φύλλο 24/02/24)
Ρητορική ασφαλώς η απορία: άραγε, πόσοι από τους επισκέπτες (από όλον τον κόσμο) της αίθουσας όπου εκτίθενται τα Γλυπτά του Παρθενώνα, θαυμάζοντάς τα γνωρίζουν ή έχουν ακούσει για τη λεηλασία του Ιερού Βράχου από τον λόρδο-άρπαγα Ελγιν; Με αφορμή την πρόσφατη επίδειξη μόδας «ενώπιον» των Μαρμάρων, η επιστολογράφος της «Κ» καταθέτει μια «αιρετική» εκτίμηση: ότι το Βρετανικό Μουσείο με την ιεροσυλία του ενδυναμώνει το κίνημα των πολλών για την επιστροφή στη γενέτειρά τους. Και η Βικτόρια Χίσλοπ έγραψε (φ. 22.2) στην «Κ»: «Ηταν απόφαση απερίσκεπτη και αφελής ή εσκεμμένη και προκλητική κίνηση; [...] Αλλη μια φορά οι ενέργειες και η στάση του Βρετανικού Μουσείου με μπερδεύουν και με εξοργίζουν όλο και περισσότερο».
και η πασαρέλα ντροπής ενός Μουσείου
Κύριε διευθυντά
Σχετικά με την πρόσφατη επίδειξη μόδας στην αίθουσα του Βρετανικού Μουσείου, όπου εκτίθενται τα Γλυπτά του Παρθενώνα, η αντίδραση της ελληνικής πλευράς δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Ωστόσο πιστεύω ότι κανείς και τίποτε δεν μπορεί να ευτελίσει αυτά τα Γλυπτά. Τα «θεία» δεν προσβάλλονται. Ο,τι ευτελίζεται περισσότερο, είναι εκείνο που βρίσκεται δίπλα τους και μάλιστα σε βαθμό μεγαλύτερο από την ευτέλεια που μπορεί να διαθέτει το ίδιο.
Ωστόσο, το θέμα έχει και την υπαρξιακή του πλευρά. Το εφήμερο της μόδας και των ανθρώπων, ανάμεσα στην αιωνιότητα της Τέχνης, των Γλυπτών μαρμάρων: ένα πέρασμα με πικρή γεύση, που προσπαθεί, εντυπωσιάζοντας, να γλυκάνει την οδυνηρή σχέση μας με τον χρόνο, ενώ θα μπορούσε να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Δεν ξέρω αν η συγκεκριμένη επίδειξη πέτυχε τον σκοπό της ως προς την εννοιολογική σύνδεση που προέταξε, ωστόσο κατάφερε να συζητηθεί πολύ περισσότερο από το εάν είχε φιλοξενηθεί αλλού. Και αυτό δεν είναι λίγο. Είναι ήδη πολύ για ένα μουσείο, το οποίο προκαλεί μ’ αυτόν τον τρόπο, έστω «υπονομεύοντας» την παγιωμένη, όπως φαίνεται, θέση του. Και δεν συζητάμε για την αντίστιξη του αρχαίου κάλλους με το σύγχρονο, του μέτρου με την υπέρμετρη παραγωγή, την ένταση των χρωμάτων με τη σιωπή του λευκού, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σκέψεις και περίσκεψη, πέρα από τα γνωστά στερεότυπα, τα οποία δεν φαίνεται να γονιμοποιούν καμία πρόοδο. Τουλάχιστον προς το παρόν.
Η συχνή επανάληψη των ίδιων μοτίβων ίσως αποδυναμώνει την ισχύ των παν-δίκαιων, κατά τα άλλα, διεκδικήσεών μας.
ΥΓ. 1: Πάνε χρόνια που ο Reinhardt είχε πει ότι μουσείο δεν σημαίνει αποκλειστικά τα μόνιμα εκθέματά του. Είναι γνωστό και στην Ελλάδα αυτό, και όχι μόνο θεωρητικά. Και όχι μόνο στα μουσεία, αλλά και στους αρχαιολογικούς χώρους, με το πνεύμα του τόπου και ό,τι αυτό σημαίνει. ΥΓ. 2: Με άλλα λόγια και λίγη ειρωνεία, ευχαριστούμε πολύ το Βρετανικό Μουσείο για την ανάδειξη της ανάγκης επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών, με τόσο ευχάριστο και ευφάνταστο τρόπο...
ΒΙΒΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
πικρή διαπίστωση ενόχλησε τους γνωστούς αρνητές της επανένωσης της Κύπρου Νικόλα Παπαδόπουλο και Μαρίνο Σιζόπουλο, ως επίσης και ορισμένους Ελληνες πολιτικούς της Ακροδεξιάς και της Ακροαριστεράς, οι οποίοι επιδόθηκαν σε ένα ακατάσχετο εθνολαϊκίστικο παραλήρημα, απαιτώντας την «απόσυρση» της δήλωσης του Χρήστου Στυλιανίδη ενώπιον της ελληνικής Βουλής.
Ενδεχομένως, κανένας από αυτούς τους εθνοπατέρες δεν έχει ποτέ επισκεφθεί τη βόρεια Κύπρο, γιατί, αν το είχαν πράξει, θα είχαν διαπιστώσει ότι η είσοδος κάποιου στο έδαφος της βόρειας Κύπρου που ελέγχεται απολύτως από τον τουρκικό στρατό, προϋποθέτει την επίδειξη διαβατηρίου ή ταυτότητας και επαφίεται στη διακριτική εξουσία του Τούρκου συνοριοφύλακα. Θα είχαν εντοπίσει την τουρκοποίηση των τοπωνυμίων περιοχών, που έχουν γίνει αγνώριστες από τον επικρατούντα οικοδομικό οργασμό. Θα είχαν παρατηρήσει ότι η βόρεια Κύπρος έχει γεμίσει από καινούργια θεόρατα τζαμιά, που δεσπόζουν σε πολλές περιοχές. Και το κυριότερο, θα είχαν παρατηρήσει ότι οι Τουρκοκύπριοι, μαζί με τις χιλιάδες εποίκους, που έχουν μόνιμα εγκατασταθεί στην Κύπρο τα τελευταία 50 χρόνια, εξαρτώνται πλήρως –τόσο οικονομικά, όσο και κοινωνικά– από την Τουρκία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η προσπάθεια παρασιώπησης και συγκάλυψης της οικτρής αυτής κατάστασης από τον ελληνικό λαό συνθέτει, κατά τη γνώμη μου, εθνικό έγκλημα που διαπράττεται από λαϊκιστές πολιτικούς που –για δικούς τους λόγους– επιζητούν τη μονιμοποίηση του διαμελισμού της Κύπρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ
του, ο δε Τελώνης σκυφτός και τεθλιμμένος πίσω από μία κολόνα ζητούσε με ταπείνωση συγχώρεση και το έλεος του Θεού. Και καταλήγει η παραβολή ότι ο Θεός δικαίωσε τον αμαρτωλό Τελώνη και απέρριψε τον αλαζόνα και υποκριτή - «τηρητή» του νόμου Φαρισαίο. Είναι γνωστή η απαξιωτική και επικριτική στάση του Χριστού έναντι των Φαρισαίων, που εκπροσωπούσαν την καθεστηκυία εκκλησιαστική τάξη της εποχής. Εναντίον τους απηύθυνε τα φοβερά «ουαί» που διαβάζουμε στα Ευαγγέλια, αποκαλώντας τους ευθέως υποκριτές, έχιδνες, μωρούς και τυφλούς, άρπαγες, συκοφάντες και τάφους κεκονιασμένους (ασβεστωμένους), που φαίνονται εξωτερικά ωραίοι, μέσα όμως είναι γεμάτοι οστά και ακαθαρσίες. Απεναντίας ήταν πάντοτε συγκαταβατικός και συγχωρητικός στους ταπεινούς και μετανοημένους ασώτους, πόρνες, ληστές και εν γένει αμαρτωλούς, για τους οποίους διεκήρυττε ότι ήρθε να λυτρώσει από την αμαρτία.
«Φαρισαίοι» δεν έπαυσαν ποτέ να υπάρχουν στις διάφορες κοινωνικές τάξεις υπό διάφορες μορφές σε όλες τις εποχές. Είναι εν προκειμένω οι τυπολάτρες χριστιανοί που δεν παραλείπουν τον εκκλησιασμό και την τήρηση των λοιπών θρησκευτικών κανόνων, αισθανόμενοι εγωκεντρική υπεροχή έναντι των ασώτων, ασεβών, πορνών, ναρκομανών και εν γένει περιθωριακών, που βρέθηκαν στο απαξιωμένο στρατόπεδο των «αμαρτωλών» από άγνωστες αιτίες και οι οποίοι ωστόσο δεν παύουν να είναι εικόνες και παιδιά του Θεού.
Φαρισαϊσμός απαντάται και στις καθημερινές σχέσεις με τους συνανθρώπους μας, στην πολιτική, σε εκκλησιαστικές οργανώσεις, σε εκπαιδευτικούς, σε φιλανθρωπικά σωματεία, στον καλλιτεχνικό και αθλητικό χώρο, όπου ηγετικά στελέχη εμφανιζόμενα δημόσια ως υπέρμαχοι και τιμητές της ηθικής αποδείχθηκαν «τάφοι κεκονιασμένοι». Οι ευαισθητοποιημένοι νέοι και οι «καθαροί τη καρδία» όταν τους αντιληφθούν αηδιάζουν, τους απεχθάνονται και στρέφουν τα νώτα τους.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΗΜΗΝΑΣ,
Κύριε διευθυντά
Σχετικά με την πρόσφατη επίδειξη μόδας στην αίθουσα του Βρετανικού Μουσείου, όπου εκτίθενται τα Γλυπτά του Παρθενώνα, η αντίδραση της ελληνικής πλευράς δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Ωστόσο πιστεύω ότι κανείς και τίποτε δεν μπορεί να ευτελίσει αυτά τα Γλυπτά. Τα «θεία» δεν προσβάλλονται. Ο,τι ευτελίζεται περισσότερο, είναι εκείνο που βρίσκεται δίπλα τους και μάλιστα σε βαθμό μεγαλύτερο από την ευτέλεια που μπορεί να διαθέτει το ίδιο.
Ωστόσο, το θέμα έχει και την υπαρξιακή του πλευρά. Το εφήμερο της μόδας και των ανθρώπων, ανάμεσα στην αιωνιότητα της Τέχνης, των Γλυπτών μαρμάρων: ένα πέρασμα με πικρή γεύση, που προσπαθεί, εντυπωσιάζοντας, να γλυκάνει την οδυνηρή σχέση μας με τον χρόνο, ενώ θα μπορούσε να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Δεν ξέρω αν η συγκεκριμένη επίδειξη πέτυχε τον σκοπό της ως προς την εννοιολογική σύνδεση που προέταξε, ωστόσο κατάφερε να συζητηθεί πολύ περισσότερο από το εάν είχε φιλοξενηθεί αλλού. Και αυτό δεν είναι λίγο. Είναι ήδη πολύ για ένα μουσείο, το οποίο προκαλεί μ’ αυτόν τον τρόπο, έστω «υπονομεύοντας» την παγιωμένη, όπως φαίνεται, θέση του. Και δεν συζητάμε για την αντίστιξη του αρχαίου κάλλους με το σύγχρονο, του μέτρου με την υπέρμετρη παραγωγή, την ένταση των χρωμάτων με τη σιωπή του λευκού, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σκέψεις και περίσκεψη, πέρα από τα γνωστά στερεότυπα, τα οποία δεν φαίνεται να γονιμοποιούν καμία πρόοδο. Τουλάχιστον προς το παρόν.
Η συχνή επανάληψη των ίδιων μοτίβων ίσως αποδυναμώνει την ισχύ των παν-δίκαιων, κατά τα άλλα, διεκδικήσεών μας.
ΥΓ. 1: Πάνε χρόνια που ο Reinhardt είχε πει ότι μουσείο δεν σημαίνει αποκλειστικά τα μόνιμα εκθέματά του. Είναι γνωστό και στην Ελλάδα αυτό, και όχι μόνο θεωρητικά. Και όχι μόνο στα μουσεία, αλλά και στους αρχαιολογικούς χώρους, με το πνεύμα του τόπου και ό,τι αυτό σημαίνει. ΥΓ. 2: Με άλλα λόγια και λίγη ειρωνεία, ευχαριστούμε πολύ το Βρετανικό Μουσείο για την ανάδειξη της ανάγκης επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών, με τόσο ευχάριστο και ευφάνταστο τρόπο...
ΒΙΒΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
Ενδεχομένως, κανένας από αυτούς τους εθνοπατέρες δεν έχει ποτέ επισκεφθεί τη βόρεια Κύπρο, γιατί, αν το είχαν πράξει, θα είχαν διαπιστώσει ότι η είσοδος κάποιου στο έδαφος της βόρειας Κύπρου που ελέγχεται απολύτως από τον τουρκικό στρατό, προϋποθέτει την επίδειξη διαβατηρίου ή ταυτότητας και επαφίεται στη διακριτική εξουσία του Τούρκου συνοριοφύλακα. Θα είχαν εντοπίσει την τουρκοποίηση των τοπωνυμίων περιοχών, που έχουν γίνει αγνώριστες από τον επικρατούντα οικοδομικό οργασμό. Θα είχαν παρατηρήσει ότι η βόρεια Κύπρος έχει γεμίσει από καινούργια θεόρατα τζαμιά, που δεσπόζουν σε πολλές περιοχές. Και το κυριότερο, θα είχαν παρατηρήσει ότι οι Τουρκοκύπριοι, μαζί με τις χιλιάδες εποίκους, που έχουν μόνιμα εγκατασταθεί στην Κύπρο τα τελευταία 50 χρόνια, εξαρτώνται πλήρως –τόσο οικονομικά, όσο και κοινωνικά– από την Τουρκία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η προσπάθεια παρασιώπησης και συγκάλυψης της οικτρής αυτής κατάστασης από τον ελληνικό λαό συνθέτει, κατά τη γνώμη μου, εθνικό έγκλημα που διαπράττεται από λαϊκιστές πολιτικούς που –για δικούς τους λόγους– επιζητούν τη μονιμοποίηση του διαμελισμού της Κύπρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ
του, ο δε Τελώνης σκυφτός και τεθλιμμένος πίσω από μία κολόνα ζητούσε με ταπείνωση συγχώρεση και το έλεος του Θεού. Και καταλήγει η παραβολή ότι ο Θεός δικαίωσε τον αμαρτωλό Τελώνη και απέρριψε τον αλαζόνα και υποκριτή - «τηρητή» του νόμου Φαρισαίο. Είναι γνωστή η απαξιωτική και επικριτική στάση του Χριστού έναντι των Φαρισαίων, που εκπροσωπούσαν την καθεστηκυία εκκλησιαστική τάξη της εποχής. Εναντίον τους απηύθυνε τα φοβερά «ουαί» που διαβάζουμε στα Ευαγγέλια, αποκαλώντας τους ευθέως υποκριτές, έχιδνες, μωρούς και τυφλούς, άρπαγες, συκοφάντες και τάφους κεκονιασμένους (ασβεστωμένους), που φαίνονται εξωτερικά ωραίοι, μέσα όμως είναι γεμάτοι οστά και ακαθαρσίες. Απεναντίας ήταν πάντοτε συγκαταβατικός και συγχωρητικός στους ταπεινούς και μετανοημένους ασώτους, πόρνες, ληστές και εν γένει αμαρτωλούς, για τους οποίους διεκήρυττε ότι ήρθε να λυτρώσει από την αμαρτία.
«Φαρισαίοι» δεν έπαυσαν ποτέ να υπάρχουν στις διάφορες κοινωνικές τάξεις υπό διάφορες μορφές σε όλες τις εποχές. Είναι εν προκειμένω οι τυπολάτρες χριστιανοί που δεν παραλείπουν τον εκκλησιασμό και την τήρηση των λοιπών θρησκευτικών κανόνων, αισθανόμενοι εγωκεντρική υπεροχή έναντι των ασώτων, ασεβών, πορνών, ναρκομανών και εν γένει περιθωριακών, που βρέθηκαν στο απαξιωμένο στρατόπεδο των «αμαρτωλών» από άγνωστες αιτίες και οι οποίοι ωστόσο δεν παύουν να είναι εικόνες και παιδιά του Θεού.
Φαρισαϊσμός απαντάται και στις καθημερινές σχέσεις με τους συνανθρώπους μας, στην πολιτική, σε εκκλησιαστικές οργανώσεις, σε εκπαιδευτικούς, σε φιλανθρωπικά σωματεία, στον καλλιτεχνικό και αθλητικό χώρο, όπου ηγετικά στελέχη εμφανιζόμενα δημόσια ως υπέρμαχοι και τιμητές της ηθικής αποδείχθηκαν «τάφοι κεκονιασμένοι». Οι ευαισθητοποιημένοι νέοι και οι «καθαροί τη καρδία» όταν τους αντιληφθούν αηδιάζουν, τους απεχθάνονται και στρέφουν τα νώτα τους.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΗΜΗΝΑΣ,
Δικηγόρος Κατερίνη
ως γνωστόν, «ουδέτερη», προκειμένου να μπορεί να παίζει επιδέξια την πάγια παζαρευτική πολιτική της, όπως ακριβώς κάνει και σήμερα ο πρόεδρος Ερντογάν.
ως γνωστόν, «ουδέτερη», προκειμένου να μπορεί να παίζει επιδέξια την πάγια παζαρευτική πολιτική της, όπως ακριβώς κάνει και σήμερα ο πρόεδρος Ερντογάν.
Για παράδειγμα, προκειμένου να βγει τότε στον πόλεμο, ήθελε να εξασφαλίσει από τους Αγγλους ισχυρά ανταλλάγματα, όπως ήταν η κατάληψη της ιταλοκρατούμενης Δωδεκανήσου. (Ας σημειωθεί εδώ ότι το 1923 η κυβέρνηση Ατατούρκ είχε παραιτηθεί των διεκδικήσεών της στα Δωδεκάνησα υπέρ των Ιταλών, με αντάλλαγμα την υποστήριξη της Ιταλίας στο Συνέδριο της Λωζάννης για την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον συγκροτημένο εκεί ελληνικό στρατό!). Ετσι η πανίσχυρη Βρετανία, προκειμένου να «τραβήξει» την Τουρκία με το μέρος της, όπως ακριβώς κάνει σήμερα ο Αμερικανός πρόεδρος κ. Μπάιντεν με τον κ. Ερντογάν, υπεχώρησε το 1942 στην έντονη αντίδραση της «ουδέτερης!» Τουρκίας στο ενδεχόμενο να ενωθεί μεταπολεμικά η (κατά 80% ελληνοκατοικούμενη από αρχαιοτάτων χρόνων) Κύπρος με την Ελλάδα! Και όχι μόνο δεν έγινε η Ενωση, αλλά η Τουρκία κατέλαβε την ημίσειαν σχεδόν Κύπρο.
Και έπεται η συνέχεια. Τι έγραφε η Συνθήκη της Λωζάννης για τα ελληνικά νησιά Ιμβρο και Τένεδο; Με τη μέθοδο της τρομοκρατίας και της εγκληματικότητας εκτουρκίσθηκαν θαυμάσια. Αραγε με κλάδους ελαίας ή με απαιτήσεις ήλθε προσφάτως ο κ. Ερντογάν στη χώρα μας; Και μετά τις ηχηρότατες πρόσφατες δηλώσεις του στη Σμύρνη, «εδώ πετάξαμε τον εχθρό στη θάλασσα» και «δεν τελειώσαμε ακόμα», για ποια φιλική γειτνίαση μιλάμε; Και γεννάται το ερώτημα: Αν οι διεθνείς οργανισμοί που αυτοπροσδιορίζονται ως «εφέστιοι» θεοί, προστάτες και φύλακες της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών, δεν μπορούν να φρενάρουν τη διαρκή επεκτατικότητα αφενός και αφετέρου τον εθνικιστικό φανατισμό των πολιτών της γείτονος χώρας, τότε προς τι υφίστανται;
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΘΩΜΑ-ΜΑΣΤΟΡΟΠΟΥΛΟΥ,
Και έπεται η συνέχεια. Τι έγραφε η Συνθήκη της Λωζάννης για τα ελληνικά νησιά Ιμβρο και Τένεδο; Με τη μέθοδο της τρομοκρατίας και της εγκληματικότητας εκτουρκίσθηκαν θαυμάσια. Αραγε με κλάδους ελαίας ή με απαιτήσεις ήλθε προσφάτως ο κ. Ερντογάν στη χώρα μας; Και μετά τις ηχηρότατες πρόσφατες δηλώσεις του στη Σμύρνη, «εδώ πετάξαμε τον εχθρό στη θάλασσα» και «δεν τελειώσαμε ακόμα», για ποια φιλική γειτνίαση μιλάμε; Και γεννάται το ερώτημα: Αν οι διεθνείς οργανισμοί που αυτοπροσδιορίζονται ως «εφέστιοι» θεοί, προστάτες και φύλακες της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών, δεν μπορούν να φρενάρουν τη διαρκή επεκτατικότητα αφενός και αφετέρου τον εθνικιστικό φανατισμό των πολιτών της γείτονος χώρας, τότε προς τι υφίστανται;
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΘΩΜΑ-ΜΑΣΤΟΡΟΠΟΥΛΟΥ,
Αντιμάχεια, Κως
στη νότια Ελλάδα, οι αριστερές δυνάμεις θα συγκεντρωθούν στη Μακεδονία, η οποία θα ανακηρυχθεί αυτόνομο κράτος». Δεν ξέρω πόσο αυτές οι κατηγορηματικές και σαφείς δηλώσεις μπορούν να αλλάξουν κάτω από το πρίσμα της όποιας ερμηνείας. Μπορεί η μεταπολεμική πολιτική της χώρας να πρόσταζε τη λήθη και την αμνηστία, ενάντια στην αλήθεια, και πολύ καλά έκανε, αφού η ηρεμία στην κοινωνική ζωή είναι πάνω από όλα, αλλά τώρα που οι γενιές αυτές έχουν εκλείψει, τον πρώτο λόγο πρέπει να έχει η αποκατάσταση της αλήθειας. Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός της ιστορίας.
Τέλος, μια παρατήρηση για την αξία των ιστορικών ντοκουμέντων. Είναι πολύ καλύτερα να κρίνει κάποιος, διαβάζοντας τα ντοκουμέντα ο ίδιος, αρκεί βέβαια να του παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά, παρά διαβάζοντας την άποψη των άλλων για αυτά, όπως φαίνεται και από τον επίλογο του αφιερώματος.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΝΕΖΗΣ ,Ναύπλιο
Τέλος, μια παρατήρηση για την αξία των ιστορικών ντοκουμέντων. Είναι πολύ καλύτερα να κρίνει κάποιος, διαβάζοντας τα ντοκουμέντα ο ίδιος, αρκεί βέβαια να του παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά, παρά διαβάζοντας την άποψη των άλλων για αυτά, όπως φαίνεται και από τον επίλογο του αφιερώματος.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΝΕΖΗΣ ,Ναύπλιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου