Σε αυτό το σκηνικό η εντατικοποίηση συνιστά κανόνα. Ειδικά τις γιορτινές μέρες, όλοι βιάζονται, οι παραγγελίες είναι πολλές και πρέπει να βγουν γρήγορα. «Μια φορά μας πήραν τηλέφωνο από τη γειτονιά γιατί ένας ιδιοκτήτης έδερνε στο πεζοδρόμιο τον διανομέα επειδή σε μία ώρα παρέδωσε πέντε παραγγελίες αντί για οκτώ. Εκεί πάνω γίνονται και τα ατυχήματα. Οι περισσότεροι δουλεύουν 50-60 ώρες την εβδομάδα για να τους μείνει κάτι. Ανάλογα το μαγαζί μπορεί να κάνεις μέχρι και 100 χιλιόμετρα τη μέρα. Αν, λοιπόν, είσαι 12 ώρες πάνω στο μηχανάκι, γίνονται λάθη. Και στη δική μας περίπτωση το λάθος σημαίνει "σταυρό". Ή νοσοκομείο ή Αγιο Πέτρο...», λέει ο Μηνάς. «Ξέρεις πόσες φορές πάμε και μαζεύουμε συναδέλφους από τον δρόμο που τους παρατάνε εκεί χτυπημένους; Μόλις ειδοποιεί ο διανομέας ότι χτύπησε, πάνε παίρνουν το κουτί, του βγάζουν και την μπλούζα για να μη φαίνεται το μαγαζί και φεύγουν, αφού είναι σχεδόν όλοι αδήλωτοι...».

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 28-29/12/19

ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΡΟΒΒΑ

Την πρώτη φορά ήταν το 2014. Τη δεύτερη έφευγε το '16 κι έμπαινε το '17. Το ρολόι έδειχνε μεσάνυχτα. Η Θεσσαλονίκη, ντυμένη στα γιορτινά της, περίμενε τον κόσμο που κλεισμένος στη θαλπωρή των σπιτιών ετοιμαζόταν να γιορτάσει πανηγυρικά την έλευση του νέου έτους. Εκείνον η αλλαγή θα τον έβρισκε στον δρόμο - μαζί με μερικές δεκάδες ακόμη «παιδιά» που τις παγωμένες νύχτες, Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, διασχίζουν με το μηχανάκι την πόλη, χτυπούν τα κουδούνια μας, για να αφήσουν αστραπιαία την παραγγελία και να ξαναχαθούν μέσα στη νύχτα. Και στο σκοτάδι της εργασιακής εκμετάλλευσης. Αυτές είναι οι γιορτές ενός ντελιβερά...

«Ημουν στην Ανω Πόλη της Θεσσαλονίκης, σταματημένος στο φανάρι. Την θυμάμαι αυτήν τη σκηνή. Κοίταξα το ρολόι, η ώρα είχε μόλις περάσει από 12. Δίπλα ήρθε και στάθηκε ένας ακόμη με το μηχανάκι και το κουτί του. Γύρισα, κοιταχτήκαμε, είπαμε Καλή Χρονιά συνάδελφε», λέει στα «ΝΕΑ» ο 38χρονος Μηνάς Κουρίλας. Υστερα από λίγο το συνηθίζεις. Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά γίνονται όλα το ίδιο. Οταν όμως, σχεδόν χαράματα, επιστρέφεις στο σπίτι, εκεί όπου η οικογένεια κοιμάται, με τη γιορτή να έχει πια τελειώσει για όλους εκεί είναι που λες «Γιατί γίνεται όλο αυτό;». Για 24 ευρώ, απαντά ο ίδιος, με οκτώ ώρες δουλειά στον δρόμο, ανασφάλιστος, συχνά απλήρωτος και μερικές φορές ακόμη και... δαρμένος από αφεντικά που αποφασίζουν ότι αφού μπορούν, δεν πληρώνουν. «Οταν όμως τελειώνει η χρονιά και πρέπει να πληρώσεις το νοίκι, τι να κάνεις; Τα ξεχνάς όλα και συνεχίζεις...».

Δεν υπάρχει διανομέας που να μην υποσχέθηκε στον εαυτό του ότι οι επόμενες γιορτές δεν θα τον βρουν στον δρόμο. «Ξέρεις, σε κανέναν δεν αρέσει να περνάει την Πρωτοχρονιά στον δρόμο. Ολοι ξεκινάμε αυτήν τη δουλειά προσωρινά», λέει ο Μηνάς. «Και το προσωρινά γίνεται χρόνια. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχουμε πολλούς συναδέλφους που έχουν σπουδάσει, αδιόριστους καθηγητές, οικοδόμους, ανθρώπους 50 και 55 χρόνων που έμειναν άνεργοι, άλλους που ετοιμάζονταν για σύνταξη και τους έπιασαν οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό... Κι εγώ αλουμινάς ήμουν. Στην κρίση έμεινα χωρίς δουλειά και το 2012 ξεκίνησα ως διανομέας. Το είχα ξανακάνει μικρός για έναν περίπου χρόνο αλλά τότε ήταν αλλιώς. Επιασα δουλεια σε ένα γνωστό πατσατζίδικο. Ο μισθός 2,5 ευρώ την ώρα, χωρίς ένσημα. Με δικό μου μηχανάκι και έξοδα συντήρησης. Με πιέσεις φτάσαμε να παίρνουμε παραπάνω αλλά ποτέ όσα αντιστοιχούσαν στην πραγματική δουλειά. Είπαμε σε κάποια φάση "φτάνει πια, δεν πάει άλλο, θα αγωνιστούμε κι ας εκτεθούμε", φτιάξαμε και επιτροπή αγώνα. Η απάντηση που πήραμε ήταν "δεν θα κάνετε εσείς όπως θέλετε, εγώ 60 χρόνια αυτό έμαθα και τώρα μου ζητάτε συμβάσεις". Δικαιωθήκαμε στο δικαστήριο για τις ώρες δουλειάς και τα δεδουλευμένα αλλά η ιστορία τραβάει ακόμη», συνεχίζει.

Προσαύξηση για τη δουλειά στις αργίες ή για μετά τις 10 το βράδυ και επιδόματα γιορτών είναι εξωπραγματικά σε αυτόν τον κόσμο της σκληρής εκμετάλλευσης. Τα delivery boys είναι τελικά τα παιδιά ενώς κατώτερου Θεού; «Εργαζόμενοι είμαστε», λέει ο Μηνάς, «αν και ούτε εργαζόμενοι μπορούμε να θεωρηθούμε, αφού μερικές φορές οι συνθήκες μοιάζουν περισσότερα με δουλεία...». Ο ίδιος επιμένει πως τα ποσοστά που αναφέρονται δεν είναι υπερβολικά: «Το 90-95% από εμάς δουλεύουν ανασφάλιστοι. Ή με μισά ένσημα. Αυτός είναι ο αριθμός. Υπάρχουν μαγαζιά με τρία ντελίβερι και ψηστάδες που στα χαρτιά δεν έχουν ούτε έναν εργαζόμενο».

Eντατικοποίηση. Σε αυτό το σκηνικό η εντατικοποίηση συνιστά κανόνα. Ειδικά τις γιορτινές μέρες, όλοι βιάζονται, οι παραγγελίες είναι πολλές και πρέπει να βγουν γρήγορα. «Μια φορά μας πήραν τηλέφωνο από τη γειτονιά γιατί ένας ιδιοκτήτης έδερνε στο πεζοδρόμιο τον διανομέα επειδή σε μία ώρα παρέδωσε πέντε παραγγελίες αντί για οκτώ. Εκεί πάνω γίνονται και τα ατυχήματα. Οι περισσότεροι δουλεύουν 50-60 ώρες την εβδομάδα για να τους μείνει κάτι. Ανάλογα το μαγαζί μπορεί να κάνεις μέχρι και 100 χιλιόμετρα τη μέρα. Αν, λοιπόν, είσαι 12 ώρες πάνω στο μηχανάκι, γίνονται λάθη. Και στη δική μας περίπτωση το λάθος σημαίνει "σταυρό". Ή νοσοκομείο ή Αγιο Πέτρο...», λέει ο Μηνάς. «Ξέρεις πόσες φορές πάμε και μαζεύουμε συναδέλφους από τον δρόμο που τους παρατάνε εκεί χτυπημένους; Μόλις ειδοποιεί ο διανομέας ότι χτύπησε, πάνε παίρνουν το κουτί, του βγάζουν και την μπλούζα για να μη φαίνεται το μαγαζί και φεύγουν, αφού είναι σχεδόν όλοι αδήλωτοι...».

Οι καιρικές συνθήκες του χειμώνα επιδεινώνουν την κατάσταση. «Πολλές φορές με χιόνια πιεζόμαστε να πάμε για δουλειά, να πάμε παραγγελίες με τα πόδια, να φέρουμε τα αυτοκίνητά μας...», λέει. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν και πελάτες που δεν συναισθάνονται. «Εκείνη την παραμονή της Πρωτοχρονιάς που με βρήκε στον δρόμο, θυμάμαι ότι ο πελάτης είχε πει στο τηλέφωνο "και να φάμε φέτος, όχι του χρόνου" ενώ όταν έφτασα εκεί χρειάστηκε μέχρι και αναπάντητη να κάνω γιατί δεν υπήρχε όνομα στο κουδούνι. Δηλαδή μέσα σε όλα πρέπει να έχεις και μονάδες στο κινητό... Υπάρχει όμως και κόσμος που καταλαβαίνει», συνεχίζει ο Μηνάς, «και πιστεύω ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν αυξηθεί και χάρη στην επιτροπή, είναι κόσμος που θα πάρει τηλέφωνο όταν βρέχει και θα ακυρώσει την παραγγελία, που θα μας πει μια κουβέντα συμπαράστασης. Σε αυτό, άλλωστε, στηριζόμαστε: στη δικιά μας διεκδίκηση και στην αλληλεγγύη του κόσμου. Διαφορετικά τα έχουμε ζήσει όλα...».