"...Οταν οι άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, αλλάζουν τις λέξεις, έλεγε στο μεταίχμιο του 19ου με τον 20ό αιώνα ο Ζαν Ζορέ. Η φράση του συμπυκνώνει τα τεσσεράμισι χρόνια αριστερής διακυβέρνησης. Το λεξικό του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει μια σειρά από λήμματα και σχεδόν σε όλα οι σύντροφοι φρόντισαν να αλλάξουν, αν όχι να διαστρεβλώσουν, το νόημά τους. Η ανάλυση της γλώσσας τους δεν αποκαλύπτει απλά τη μυθολογία τους, όπως θα παρατηρούσε ένας φιλόσοφος. Υπογραμμίζει την ίδια τους την πολιτική προσωπικότητα...."

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 29-30/06/19

ΤΗΣ ΚΑΡΟΛΙΝΑΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ

Πολύ πριν ο ΣΥΡΙΖΑ μπει στο Μαξίμου κι ανακαλύψει ο Πρωθυπουργός πως είχε αυταπάτες, ένας γάλλος Σοσιαλιστής πολιτικός είχε διαγνώσει τον τρόπο που κυβέρνησε η ελληνική πρώτη φορά Αριστερά. Οταν οι άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, αλλάζουν τις λέξεις, έλεγε στο μεταίχμιο του 19ου με τον 20ό αιώνα ο Ζαν Ζορέ. Η φράση του συμπυκνώνει τα τεσσεράμισι χρόνια αριστερής διακυβέρνησης. Το λεξικό του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει μια σειρά από λήμματα και σχεδόν σε όλα οι σύντροφοι φρόντισαν να αλλάξουν, αν όχι να διαστρεβλώσουν, το νόημά τους. Η ανάλυση της γλώσσας τους δεν αποκαλύπτει απλά τη μυθολογία τους, όπως θα παρατηρούσε ένας φιλόσοφος. Υπογραμμίζει την ίδια τους την πολιτική προσωπικότητα. Ιδού ένα μικρό απάνθισμα από όσα εισήγαγαν στον δημόσιο διάλογο οι της Κουμουνδούρου.

Δημιουργική ασάφεια. Την οφείλουμε στον Γιάνη. Θα ήταν, όμως, άδικο να αποδώσουμε την ευθύνη της μόνο σε εκείνον. Το κομματικό έντυπο, «Η Αυγή», τον στήριζε πλήρως το μακρινό 2015, γράφοντας για τον «εφευρέτη» της Χένρι Κίσινγκερ. «Ορισε», ανέφερε, «ως δημιουργική ασάφεια σε μια συμφωνία την ηθελημένα ασαφή ή αμφίσημη με αφαίρεση των σημείων αιχμής διατύπωση, ώστε όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές να μπορούν να δώσουν τη δική τους ερμηνεία για το περιεχόμενο και άρα να γίνει δυνατόν να την υπογράψουν». Ο όρος ήταν το εργαλείο που οι αριστεροί χρησιμοποίησαν για να δικαιολογήσουν την επιλογή της σύγκρουσης με τους δανειστές. Μιας σύγκρουσης που διαφήμισαν ως κίνηση χωρίς συνέπειες. Η συριζαϊκή χρήση της δημιουργικής ασάφειας, άρα, καμία σχέση δεν είχε με τον κισινγκερικό πραγματισμό.

Θεσμοί. Προτού φθάσουμε εκεί, βέβαια, το κόμμα είχε προλάβει, για να το πούμε με ένα βαρουφακικό τσιτάτο (που δεν επιβεβαίωσε ποτέ η πλευρά Ντεϊσελμπλούμ), να σκοτώσει την τρόικα. Μετονομάζοντάς τη σε θεσμούς. Το κόλπο είναι παλιό και στη γλωσσολογία λέγεται ευφημισμός. Είναι η θάλασσα επικίνδυνη; Την ονομάζεις Εύξεινο Πόντο και δίνεις την αίσθηση πως τα νερά της υποδέχονται γαλήνια τους ξένους.

Κωλοτούμπα. Το 2013 ως εκπρόσωποι της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα τηλεοπτικά πάνελ μιλούσαν διαρκώς για την κυβίστηση της κυβέρνησης Σαμαρά. Ηταν μια κομψή διατύπωση της κωλοτούμπας. Τον Ιούλιο του 2015, μετά το δημοψήφισμα, ο Αλέξης Τσίπρας πήγε την έννοια στην άκρη της. Πήρε το Οχι που επιτακτικά ζητούσε από το εκλογικό σώμα και το έκανε Ναι. Ηταν μια απόφαση που κράτησε τη χώρα στην ΕΕ, αλλά έβαλε τη λέξη kolotoumba στις σελίδες όλου του ξένου Τύπου. Οπότε δικαιούται να πει κάποιος πως είναι το λήμμα που περιεκτικότερα περιγράφει τι μεσολάβησε από τότε που ήρθε η συριζαϊκή ελπίδα τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι σήμερα που φεύγει.

Ηθικό πλεονέκτημα. Ηθική, σύμφωνα με το λεξικό Τριανταφυλλίδη, είναι: «1α. το σύνολο των θεσμοθετημένων κανόνων μιας κοινωνίας που καθορίζουν τη συμπεριφορά των ατόμων με βάση το κοινωνικά αποδεκτό, το καλό και το κακό. β. υποκειμενική αντίληψη και ατομική στάση απέναντι στη συγκεκριμένη κοινωνική ηθική». Στα χρόνια της κυβερνώσας Αριστεράς η έννοια συνδέθηκε και με τις ιδεολογικές προτιμήσεις του καθενός. Οι του ΣΥΡΙΖΑ είχαν, όπως επαναλάμβαναν μονότονα, το ηθικό πλεονέκτημα. Ηταν δηλαδή πιο ηθικοί από τους επάρατους προηγούμενους, ακόμη κι όταν παραβίαζαν γραπτούς ή άγραφους κανόνες. Οπως την τελευταία εβδομάδα λειτουργίας της Βουλής, όταν τακτοποιήθηκαν οι ροζ ημέτεροι. Ή όταν κυριαρχούσαν στην επικαιρότητα το σκάνδαλο ΔΕΠΑ, η υπόθεση Πετσίτη, η πώληση των βλημάτων στη Σαουδική Αραβία και οι μεσάζοντες, η εξαγορά από τη ΔΕΗ της ζημιογόνου εταιρείας του αντιπροέδρου της Βόρειας Μακεδονίας κ.ά.

Νεοφιλελεύθερη Ακροδεξιά. Ο επιθετικός προσδιορισμός «ακροδεξιός» χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από το κυβερνών κόμμα. Οποιος δεν συμφωνούσε μαζί τους ήταν αυτομάτως τέτοιος. Η επίκληση του φαντάσματος της Ακροδεξιάς γινόταν μέχρι και στο πλαίσιο της κριτικής τους στους πολιτικούς αντιπάλους - ειδικά τη ΝΔ - σε θέματα οικονομίας. Εξού κι ο νεολογισμός ακροδεξιός νεοφιλελευθερισμός ή νεοφιλελεύθερη Ακροδεξιά. Το παράδοξο, ωστόσο, δεν ήταν μόνο η συσχέτιση του όρου με οικονομικές προτάσεις. Ηταν κυρίως ότι τον απηύθυνε ως κατηγορία ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ για μια τετραετία συγκυβερνούσε με ένα συντηρητικό εθνικιστικό κόμμα σαν τους ΑΝΕΛ. Ενα κόμμα οι βουλευτές του οποίου εξέφρασαν αρκετές φορές ρατσιστικές, ομοφοβικές και αντισημιτικές θέσεις.

Προοδευτική συμμαχία. Από την προαναφερθείσα ΚΟ του Πάνου Καμμένου κάποιοι έκαναν με μελισσανιδική ευκολία το ιδεολογικό άλμα στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ φέτος. Ελενα Κουντουρά, Τέρενς Κουίκ, Βασίλης Κόκκαλης, Μαρίνα Χρυσοβελώνη, Κώστας Ζουράρις. Οι μεταγραφές από τη λαϊκή Δεξιά δεν έμειναν εκεί. Στα αποκτήματα πρέπει να προστεθεί κι η Κατερίνα Παπακώστα. Τα προαναφερθέντα ονόματα φιγουράρουν κάτω από το νέο λογότυπο του αριστερού κόμματος που είναι «ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία» και υιοθετήθηκε από την προεκλογική περίοδο της ευρωκάλπης προκειμένου να σηματοδοτηθεί ο αγώνας κατά της Ακροδεξιάς, σύμφωνα με όσα έλεγε τότε η Κουμουνδούρου. Κι έπειτα για να υπογραμμιστεί το άνοιγμα στην Κεντροαριστερά μέσω των γεφυροποιών. Το κόμμα, με άλλα λόγια, έγινε τόσο προοδευτικό όσο κολυμπούσε στη θάλασσα το κατσίκι που βάφτιζαν οι μοναχοί ψάρι.

Αψύς (Σφακιανός). Ακούστηκε από τα τσιπρικά χείλη, ήταν η υπερασπιστική γραμμή για την επίθεση του υπουργού του στον Στέλιο Κυμπουρόπουλο: ο Παύλος Πολάκης είναι ένας αψύς Σφακιανός. Η κυβέρνηση, επομένως, διά του επικεφαλής της δικαιολόγησε με αυτόν τον τρόπο το ύφος της πολιτικής αντιπαράθεσης που σχεδόν σύσσωμη καθιέρωσε, της ασύντακτης με πεζοκεφαλαία επίθεσης στους αντιπάλους με χαρακτηρισμούς που ξεπερνούν τα όρια της λεκτικής βίας. Ολη η συριζαϊκή αλαζονεία μοιάζει να χώρεσε στο συγκεκριμένο επίθετο. Το θυμικό τους υπερτερεί των κανόνων του πολιτισμένου διαλόγου που βασίζεται σε επιχειρηματολογία. Η πολιτική μετατρέπεται σε καβγά οδηγών στη διασταύρωση επειδή έτσι θέλουν εκείνοι.

Παλαιοκομματικό σύστημα. Το κλισέ εντάχθηκε στον πολιτικό τους λόγο από την εποχή των εδράνων της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρότι ιδρύθηκε το 2004 ως συνέχεια του Συνασπισμού που ιδρύθηκε το 1989, πλασαρίστηκε σαν το νέο. Και τα στελέχη του έθεταν διαρκώς εαυτούς σε αντίστιξη με τους εκπροσώπους του παλιού κομματικού συστήματος. Μια διαγώνια ματιά στις συμπεριφορές και τη ρητορική που υιοθέτησαν την κυβερνητική τους περίοδο αρκεί φυσικά για να τσαλακώσει το «επιχείρημα» περί φρεσκάδας. Εξάλλου, το κατέρριψε ήδη η ετυμηγορία της κάλπης την 26η Μαΐου και παρά την επιμονή των συριζαίων να το χρησιμοποιούν και στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν πως δεν πουλάει πια.

Ολιγαρκής αφθονία. Τον Μάρτιο ο Πρωθυπουργός τιτίβισε πως ονειρεύεται «ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης και ολιγαρκούς αφθονίας». Ηταν ένα απόσπασμα από ομιλία του στο Σταύρος Νιάρχος προς τιμήν του Εβο Μοράλες. Η αντιφατική περίφραση «ολιγαρκής αφθονία» επινοήθηκε από τον γάλλο οικονομολόγο Σερζ Λατούς και την εκστόμισε ο Τσίπρας προκειμένου να απεικονίσει την οικονομική κατάσταση του μέσου πολίτη στη Βολιβία. Σε απλά ελληνικά, τη φτώχεια στη χώρα του ριζοσπάστη αριστερού προέδρου που χτίζει για προεδρικό μέγαρο έναν ουρανοξύστη 29 ορόφων. Τι κρύβει; Τον θαυμασμό που ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ και οι ομοϊδεάτες του ποτέ δεν έκρυψαν για το λατινοαμερικανικό υπόδειγμα. Ολιγάρκεια για τους πολλούς, η αφθονία στην εξουσία.