Το 1989 όταν έφυγα από την «Αυγή» να πάω στα «ΝΕΑ» με κάλεσαν στο λογιστήριο και μου είπαν ότι μου χρωστούσαν από μισθούς 876.000 δραχμές. Αυτά τα χρήματα μπορούσαν να μου τα πληρώσουν μόνο με δόσεις. Ζήτησα να μου δώσουν το μπλοκ των αποδείξεων κι έγραψα μια απόδειξη ότι έλαβα 876.000 δραχμές. Η Λένα η λογίστρια ταράχτηκε: - Μα δεν έχουμε να σου δώσουμε τόσα χρήματα. - Δεν τα ζήτησα, απάντησα. Πήρα μετά το μπλοκ των εισπράξεων της «Αυγής» κι έγραψα μια απόδειξη είσπραξης από μένα, ως προσφορά, ύψους 876.000 δραχμών. Ημουν, μάλιστα, τόσο αδιάφορος με τα λεφτά που δεν έγραψα την προσφορά ούτε στη φορολογική μου δήλωση, για να γλιτώσω τον φόρο. Ετσι κυκλοφορούσε στον καιρό μου η «Αυγή». Οταν το ΚΚΕ Εσωτερικού είχε από 0 ως 2 βουλευτές. Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει 85 βουλευτές. Ας κάνουν ό,τι μπορούν για να κυκλοφορεί και ανανεωμένη…

 Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

«Η έκδοση της εφημερίδας 

από την αρχή 

ήταν ένας άθλος»

«Αρχισα να τη διαβάζω από την πρώτη τάξη του Γυμνασίου, το 1952. Η “Αυγή” ήταν και η πρώτη μου επαφή με την Αριστερά, όπου οργανώθηκα το 1956. Συνέχισα να τη διαβάζω και όταν έγινε καθημερινή η κυκλοφορία της, όπως και τη “Μακεδονία” και “ΤΑ ΝΕΑ”. Μετά τη δικτατορία, όταν πρωτοκυκλοφόρησε η “Αυγή” ξεκίνησα να δουλεύω στην αρχή στο καλλιτεχνικό τμήμα»

ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Την «Αυγή» άρχισα να τη διαβάζω από την πρώτη τάξη του Γυμνασίου, το 1952. Τότε έβγαινε ως εβδομαδιαία εφημερίδα της ΕΔΑ. Την έφερνε στο σπίτι μας ο θείος Νίκος και την έκρυβε κάτω από το στρώμα του, αφού τη διάβαζε στο δωμάτιό του. Η μητέρα μου του είχε απαγορεύσει να την εμφανίζει στο τραπέζι, λόγω της παλιά πληγής με το ΚΚΕ. Η «Αυγή» ήταν και η πρώτη μου επαφή με την Αριστερά, όπου οργανώθηκα το 1956. Συνέχισα να τη διαβάζω και όταν έγινε καθημερινή η κυκλοφορία της, όπως και τη «Μακεδονία» και «ΤΑ ΝΕΑ». Ως φοιτητής την αγόραζα ανοιχτά, αν και ήξερα ότι ο περιπτεράς με έδινε στην Ασφάλεια. Ηταν μια δημόσια δήλωση ότι ήμουν αριστερός, καθώς είχα ενηλικιωθεί και υπερασπιζόμουν το δημοκρατικό μου δικαίωμα να διαβάζω ό,τι μου αρέσει.

Με την «Αυγή» στην τσέπη συνάντησα ένα απόγευμα στο γραφείο του τον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο. Πήγαμε με έναν φίλο μου να του δείξω ποιήματά μου. Οταν είδε την «Αυγή» στην τσέπη της καμπαρντίνας με ρώτησε μ' εκείνο το μισο-ευγενικό και μισο-ειρωνικό ύφος του:

- Είσαι αριστερός;

- Ναι, μουρμούρισα αμήχανα.

- Γιατί δεν γράφεις ποιήματα για την Αριστερά; ήταν η απροσδόκητη ερώτησή του.

Δεν ήξερα τι να απαντήσω και σιώπησα. Αλλά, όταν βγήκαμε με τον φίλο μου στον δρόμο, η ερώτησή του με βασάνιζε, ώσπου θυμήθηκα ένα δικό του ποίημα που άρχιζε: «Σαν τους αριστερούς σας αγαπώ αδέλφια μου / κι αυτοί κι εμείς διαρκώς κατατρεγμένοι». Αλλά πάλι δεν έβγαζα νόημα και καταχώνιασα την ερώτηση στη μνήμη μου, ώσπου κατάλαβα το νόημά της αργότερα.

Στον Στρατό είχα επίσης επεισόδια με την «Αυγή». Μια ντουζίνα στρατιώτες στο ΚΕΝ Κορίνθου, αντί να μας κάνουν αξιωματικούς, μας έδωσαν την πρωτότυπη ειδικότητα «τυφεκιοφόρος σκαπανεύς πεζικού» που πριν από μας και μετά από μας δεν την είχε άλλος στρατιώτης. Ηταν ένα κόλπο του υπουργού Αμυνας Πέτρου Γαρουφαλιά που μας ετοίμαζε ως αναλώσιμους στη συνωμοσία των στρατηγών και του βασιλιά Κωνσταντίνου. Οι «τυφεκιοφόροι σκαπανείς πεζικού» εκτός εμού ήταν οι Στέλιος Ράμφος, Μιχάλης Περιστεράκης, Παναγιώτης Γκιμίσης, Τάκης Τασόπουλος και Τάκης Σγούτσος, καθώς και ο Νίκος Γλέζος και ο Τάκης Πρέκας, υποπλοίαρχος εμπορικού ναυτικού, που προσκολλήθηκαν αργότερα, αλλά και άλλοι που δεν θυμάμαι τώρα. Από το ΚΕΝ Κορίνθου πήγαμε στο 51ο Σύνταγμα και φτάσαμε ως τον Εβρο. Από εκεί μας έστειλαν στο 10ο Τάγμα Ορεινών Μεταφορών (ΤΟΜ) με τους μουλαράδες, κυρίως μουσουλμάνους και λίγους αριστερούς. Εστειλα τα ονόματα και τις ειδικότητές μας στην ΕΔΑ και ο βουλευτής Αντώνης Μπριλάκης έκανε ερώτηση στη Βουλή. Ο Πέτρος Γαρουφαλιάς απάντησε χωρίς ντροπή:

- Τέτοια Μονάδα δεν υπάρχει στον Ελληνικό Στρατό!...

Η ερώτηση όπως και η επερώτηση που ακολούθησε δημοσιεύτηκε στην «Αυγή». Ο Γαρουφαλιάς ακόμη μια φορά δεν είπε την αλήθεια:

- Αυτοί οι στρατιώτες δεν βρίσκονται σ' αυτή τη Μονάδα!...

Πράγματι σε λίγο μας μεταφέρανε σ' ένα στρατόπεδο στις Σέρρες, όπου εργαζόμασταν ως εργάτες στο χτίσιμο νέων θαλάμων. Εκείνες τις μέρες μάλιστα κάποιος έχωσε κάτω από το ψειριασμένο αχυρόστρωμά μου μιαν «Αυγή» με σκοπό να την ανακαλύψει ο αξιωματικός που έκανε τον έλεγχο θαλάμου και να με στείλουν στρατοδικείο. Ομως τους πρόλαβα και τους χάλασα την προβοκάτσια. Υποψιαζόμουν ότι κάτι ετοιμάζουν, ανακάλυψα αμέσως την «Αυγή», την τράβηξα από το στρώμα και, δείχνοντάς τη στους φαντάρους του θαλάμου, δήλωσα φωναχτά:

- Οποιος το 'κανε αυτό να φυλάγεται. Θα πληρώσει όταν τον πιάσω. Στη συνέχεια πήγα και την παρέδωσα στον αξιωματικό της διμοιρίας, ζητώντας του να κάνει έλεγχο για την πρόκληση (δεν είπα τη λέξη προβοκάτσια σκοπίμως). Και ω! του θαύματος δεν έγινε καμία έρευνα. Το θέμα ξεχάστηκε.

Μετά τη δικτατορία, όταν πρωτοκυκλοφόρησε η «Αυγή» πήγα να προσφέρω τις υπηρεσίες μου, αλλά βρήκα ψυχρή υποδοχή από τον τότε διευθυντή και έφυγα άπρακτος. Υστερα από λίγους μήνες ο Χρήστος Μεσσήνης με σύστησε στην «Ελευθεροτυπία» και συναντήθηκα με τον εκπρόσωπό της. Συμφωνήσαμε να πιάσω δουλειά συντάκτη την επομένη με έναν καλό μισθό. Χαρούμενος πέρασα από τα γραφεία της «Αυγής», που ήταν τότε στην Ακαδημίας και Ιπποκράτους, να το πω σ' έναν φίλο μου. Ακουσε την ιστορία ο Θανάσης Τσουπαρόπουλος που ήταν τότε διευθυντής της «Αυγής» και μου είπε:

- Από αύριο πιάνεις δουλειά εδώ, με μισθό 8.000 καθαρά…

- Δεν μου χρειάζονται τόσα, και με 6.000 καθαρά τη βγάζω…

- Καλά, είπε παραξενεμένος ο Τσουπαρόπουλος ύστερα από λίγο.

Δημοσιογραφία έμαθα στο κεφάλι του κασίδη

Η πρώτη μου δουλειά ήταν στο καλλιτεχνικό τμήμα, όπου έκανα και τα πρώτα μου δημοσιογραφικά λάθη. Η αλήθεια είναι ότι δημοσιογραφία και πολιτική έμαθα στο κεφάλι του κασίδη που λέει και η παροιμία. Αλλά ήταν τιμή μου βέβαια να δουλεύω στην εφημερίδα που πριν από τη δικτατορία έγραφαν ο Βάρναλης, ο Γλέζος, ο Κύρκος και πριν και μετά ο Δημήτρης Ραυτόπουλος και αλλά ιερά τέρατα. Μετά ανέλαβα το εργατικό ρεπορτάζ και, αντί να τρέχω σε παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις ζωγραφικής και συναυλίες, έτρεχα σε απεργίες και διαδηλώσεις. Το μεσημέρι των Χριστουγέννων έφαγα με τους απεργούς που είχαν κάνει κατάληψη σε ένα εργοστάσιο στο 82ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Αθηνών - Λαμίας. Μια άλλη μέρα έφτασα σαν τρελός σε ένα εργοστάσιο πριν από τον Ισθμό της Κορίνθου. Ενα χάραμα βρέθηκα με τον Γιάννη Καούνη έξω από τη Χαλκίδα στο εργοστάσιο της Shelman…

Χάρη στην «Αυγή», από την άλλη πήγα, με τη ΓΣΕΕ στη Γενεύη κάνα δυο φορές για να παρακολουθήσω τη Γενική Συνέλευση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εργασίας (ΠΟΕ). Επίσης, ταξίδεψα στην Ιταλία με πρόσκληση των Συνδικάτων, στη Γερμανία με πρόσκληση του Ιδρύματος Εμπερτ και των Συνδικάτων, στην Ισπανία για το Συνέδριο των Σοσιαλιστικών Ισπανικών Συνδικάτων. Τέλος, ταξίδεψα στην Πράγα για το Συνέδριο της σοβιετικής έμπνευσης Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας (ΠΣΟ). Ετσι παρακολούθησα τη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν οι υπεύθυνοι της κομμουνιστικής Συνομοσπονδίας της Ιταλίας (CGIL) και ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από την ΠΣΟ για να ενταχθούν στα Ευρωπαϊκά Συνδικάτα. Στην Πράγα έμαθα επίσης ότι εκλέχθηκα μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ Εσωτερικού. Με τη διπλή μου ιδιότητα γνώρισα τον Πιέτρο Ινγκράο, γ. γραμματέα της CGIL, τον Σαντιάγκο Καρίγιο, γ. γραμματέα του ΚΚ Ισπανίας και τον Φρανσουά Μιτεράν.

Επίσης χάρη στην «Αυγή», αλλά με δικά μου έξοδα που δανείστηκα από την αδελφή μου, ταξίδεψα στην Απω Ανατολή με τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Χρήστο Σαρτζετάκη. Επισκέφθηκα το Χονγκ Κονγκ, το Πεκίνο, τη Χσιαν και τη Σαγκάη και είδα με τα μάτια μου το άνοιγμα της Κίνας στον κόσμο και την αρχή της θηριώδους οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξής της. Διαφώνησα με τους συναδέλφους μου να μην πάμε στη διεθνή συνέντευξη του Σαρτζετάκη στο Πεκίνο κι έγραψα την αλήθεια σχετικά με τις αγορές του που είχαν περιοριστεί σε μια φωτογραφική μηχανή κι ένα ζευγάρι σκουλαρίκια για τη σύζυγό του. Ταξίδεψα στο Τόκιο για την κηδεία του αυτοκράτορα Χιροχίτο και είδα τα ιαπωνικά ΜΑΤ να ξαπλώνουν με ένα χτύπημα του κλομπ από μπαμπού τούς φοιτητές που διαμαρτύρονταν. Επίσης, υπέφερα την άρνηση του Σαρτζετάκη να ψεκαστεί η καμπίνα του στο αεροπλάνο και ο ίδιος, μέχρι που μετά από ώρα τον οδήγησαν στην αίθουσα VIP, ενώ εμάς μας ψέκασαν μέσα στο κλειστό αεροπλάνο και μετά άνοιξαν τις θύρες να κατέβουμε…

Η πορεία του Πολυτεχνείου του 1980 έγινε στις 16 Νοεμβρίου. Παρακολουθούσα εκ μέρους της «Αυγής» το μπλοκ του ΚΚΕ Εσωτερικού. Σε κάποια στιγμή το μπλοκ σταμάτησε στο ύψος του Αγνωστου Στρατιώτη, επειδή οι επικεφαλής διαπραγματεύονταν με την ηγεσία της αστυνομίας να τους επιτρέψει το πέρασμα έως το Χίλτον. Ξαφνικά μια διμοιρία ΜΑΤ έπεσε μανιωδώς πάνω στους πολίτες που περίμεναν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων. Ο κόσμος άρχισε να τρέχει να σωθεί πετώντας τσάντες, παπούτσια, πανό, σημαιούλες κ.λπ. Το πρώτο κύμα όρμησε με τα κλομπ όρθια, χτύπησαν αλύπητα όποιον έβρισκαν μπροστά τους, άντρες, γυναίκες, παιδιά και πολλούς ξάπλωναν στην άσφαλτο αιμόφυρτους. Εμένα με βρήκαν όρθιο να προσπαθώ να εξασφαλίσω τη φυγή τους. Προσπάθησαν να με χτυπήσαν στο κεφάλι, αλλά καθώς ήμουν ψηλός κι έβαλα τα χέρια σταυρωτά μπροστά στο πρόσωπο, δεν κατάφεραν να χτυπήσουν το κεφάλι. Χτυπώντας, όμως, στα χέρια και στο σώμα με έριξαν κάτω. Συνέχισα να έχω τα χέρια στο πρόσωπο και μάζεψα τα γόνατά μου στην κοιλιά μου. Οποιος περνούσε με χτυπούσε με το κλομπ μια - δυο φορές. Μερικοί μάλιστα που ήταν πιο μακριά άλλαζαν πορεία για να με χτυπήσουν. Αμέσως μετά ήρθε η δεύτερη διμοιρία των ΜΑΤ που έκαναν κι αυτοί την ίδια δουλειά - χτυπούσαν όσους κινούνταν και δεν κινούνταν στην άσφαλτο. Από τα πολλά χτυπήματα έχασα τις αισθήσεις μου.

Οταν ύστερα από ώρα συνήλθα κι άνοιξα τα μάτια μου είδα όλο τον δρόμο μπροστά από τη Βουλή σπαρμένο με σώματα, τσάντες, παπούτσια, ζακέτες, πανό σκισμένα, σημαιούλες τσαλαπατημένες. Σύρθηκα ως το τοιχάκι που χωρίζει τη Βουλή από τον Εθνικό Κήπο. Ακούμπησα στο κολονάκι και προσπάθησα να αναπνεύσω. Εχασα πάλι τις αισθήσεις μου. Με ξύπνησαν δύο νοσοκόμοι ή μεταφορείς που με βοήθησαν να συρθώ ως το αυτοκίνητο των πρώτων βοηθειών και με έβαλαν σ' ένα φορείο. Με μετέφεραν σε νοσοκομείο, που δεν θυμάμαι πού ήταν. Οι γιατροί που μ' εξέτασαν μ' έστειλαν για ακτινογραφία. Το δεξί μου χέρι κάτω από τον αγκώνα είχε ένα κάταγμα σε σχήμα V. Εβαλαν ένα ατσάλινο έλασμα σε σχήμα S κι ένα ατσάλινο καρφί 11 πόντων για να συγκρατεί το έλασμα και από πάνω τύλιξαν το χέρι σε γύψο. Τις πρώτες πρωινές ώρες ένα κλιμάκιο του ΚΚΕ Εσωτερικού επισκέφθηκε τους τραυματίες στο νοσοκομείο. Θυμάμαι τον Μπάμπη Δρακόπουλο και τον Μανόλη Μυλωνάκη. Αργότερα πήρα ένα ταξί και πήγα σπίτι μου να κοιμηθώ να συνέλθω. Την άλλη μέρα το μεσημέρι πήγα στην «Αυγή» όπου έμαθα ότι ο κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής και η εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου είχαν δολοφονηθεί από τα ΜΑΤ. Σκέφτηκα ότι φτηνά τη γλίτωσα. Το κεφάλι μου ήταν ακόμη στους ώμους μου. Το παρακράτος στην Αστυνομία έδειχνε τα δόντια του ενόψει εκλογών κι έστρωνε τον δρόμο για το ΠΑΣΟΚ…

«Δεν έχουµε πρώτο θέµα, κάνε κάτι»

Μετά τον Γιώργο Μπράμο ανέλαβα αρχισυντάκτης στην «Αυγή», αν και ο διευθυντής Γρηγόρης Γιάνναρος είχε δηλώσει σε μία συνέντευξη ότι: «Στην Αυγή δεν έχουμε αρχισυντάκτες», εννοώντας ότι δεν πληρώνουμε αρχισυντάκτη. Ενα βράδυ λοιπόν που είχαν φύγει όλοι οι συντάκτες, πλην των πολιτικών και του εξωτερικού δελτίου, με φώναξε ο Γιάνναρος και μου είπε: «Δεν έχουμε πρώτο θέμα, κάνε κάτι». Γύρισα όλα τα γραφεία που υπήρχαν συντάκτες και ρωτούσα αν υπήρχε κάποια είδηση που μπορούσαμε να την ψαχνίσουμε και να την κάνουμε πρώτο θέμα. Τίποτα, ξεραΐλα. Εφτασα σ' ένα γραφείο σκοτεινό. Ακούμπησα το χέρι μου στο πρώτο γραφείο μετά την πόρτα και κοίταζα από το παράθυρο το απέναντι κτίριο, σκεπτόμενος αν από τα θέματα που είχα στείλει στις μέσα σελίδες μπορούσε κανένα να τραβηχτεί έως ξεχείλωμα και να γίνει πρώτο θέμα. Τίποτα, ξεραΐλα και εδώ. Απελπίστηκα και άρχισα να φοβάμαι την απάντηση που θα έδινα στον Γιάνναρο.

Με αφορμή την αναδημοσίευση του δισέλιδου του Θάνου Παπαδόπουλου από «ΤΑ ΝΕΑ» γιά τα της «ΑΥΓΗΣ» στο δικό μου ιστότοπο, μίλησα σήμερα (Δευτέρα, 24/01/21) μαζύ του, μετά από πολλά χρόνια. Θυμηθήκαμε πολλά, ανατρέξαμε σε δύσκολες στιγμές που περάσαμε σε αυτό το ιστορικό φύλλο άλλων καιρών, την έκδοση και κυκλοφορία του οποίου πολλοί είχαμε βάλει και σάν προσωπικό στοίχημα, συνυφασμένο με την ατομική πορεία καθενός εξ ημών. Διάβασα με ενδιαφέρον και γιά τη «λευκή απόδειξη» είσπραξης οφειλομένων από την «ΑΥΓΗ» στο Θάνο και ταυτοχρόνως την απόδειξη ισόποσης δωρεάς του στο φύλλο και θυμήθηκα και τον εαυτό μου που είχα υπογράψει αντίστοιχη απόδειξη (μη) είσπραξης ποσού άνω των 500.000 δραχμών, ώστε να κλείσει χρονιά γιά αμοιβές επτά -αν δεν κάνω λάθος-μηνών, που βεβαίως ποτέ δεν μού κατεβλήθησαν, τις δωρεές του πατέρα μου Χαρίλαου Θρ. Μηχιώτη και άλλων επιχειρηματιών-πιστών μελών του τότε ΚΚΕ Εσωτ.γιά την απρόσκοπτη κυκλοφορία του φύλλου.Τού τα θύμισα, μού είπε πως είμαστε πολλοί που το κάναμε τότε σε ένα φύλλο που έβγαινε με τον κόπο μας και την καρδιά μας. «Δίναμε και δεν παίρναμε» μού είπε ο Θάνος Παπαδόπουλος, γιά να τα πει όλα, μα όλα...Γιά να προσθέσω εγώ, έναν αείμνηστο εκδότη, αγαπητό οικογενειακό μας φίλο, το Λευτέρη Βουτσά, που έκαμε σκοπό ζωής του την «ΑΥΓΗ», γιά τα χρέη της οποίας είδε ξανά, σε καιρό Δημοκρατίας, έστω και γιά λίγους μήνες, τα σίδερα της Φυλακής, συναντώντας την προσωπική κινητοποίηση του τότε Υπουργού Δικαιοσύνης της ΝΔ, Ιωάννη Βαρβιτσιώτη γιά την αποφυλάκισή του. Στον αντίποδα, εδώ και καιρό, η σημερινή «ΑΥΓΗ», ωχρή σκιά του ένδοξου εαυτού της, φύλλο τυφλών κλαι αδίστακτων οπαδιστών μιάς χούφτας εχθροπαθών και μισαλλόδοξων του συνονθυλεύματος του ΣΥΡΙΖΑ, που αρνούνται –και αυτοί ακόμη- να πιάσουν στα χέρια τους ακόμη και νοήμονες ΣΥΡΙΖΑίοι. Ήταν αυτή-η τελευταία «ΑΥΓΗ»-που εθεώρησε πρέπον να με απολύσει, χωρίς ποτέ να μού κοινοποιήσει απόλυση(....), τόσο φιλεργατικοί-εκδικητικοί και μαζύ δειλοί. Το ότι υπεχρεώθησαν εκ των υστέρων σε αναδίπλωση δεν τούς αποστερεί το όνειδος της πρότερης άθλιας συμπεριφοράς τους, με αποκλειστική εργασία μου 30 χρόνων στο φύλλο (από τον Αύγουστο του 1974). Σκέπτομαι μόνον, ότι εάν η τότε «ΑΥΓΗ» συνέχιζε και σήμερα θα ήταν μιά όαση Δημοκρατίας και δημοσιογραφίας. Εάν, διότι-φευ...-άλλως το κομματικό ιερατείο της Κουμουνδούρου κελεύει και επιβάλλει....

Σεραφείμ Χ. Μηχιώτης

Ενιωσα το χέρι μου που ακουμπούσε να γλιστρά λίγο. Κοίταξα και είδα ότι ακουμπούσα σε μια κόλλα από την ανάποδη. Τη γύρισα κι άρχισα να τη διαβάζω κατά τη συνήθεια που είχα από μικρός να διαβάζω όποιο τυπωμένο χαρτί έπεφτε στα χέρια μου. Στην αρχή διάβαζα μηχανικά, αλλά στην τρίτη σειρά ανακάλυψα ότι ήταν μια ανακοίνωση του υπουργού Προεδρίας Απόστολου Λάζαρη που κατήγγελλε ονομαστικά τους υπουργούς του ότι ύστερα από οχλήσεις μηνών δεν του έστελναν τα νέα οργανογράμματα των υπουργείων για να καταρτίσει το νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση της Διοίκησης. Επρόκειτο για πολύ μεγάλο θέμα. Εσπευσα να ενημερώσω τον Γιάνναρο και του έδειξα το χαρτί. Μόλις το διάβασε είπε:

- Ωραία, γράψ' το…

Στρώθηκα σ' ένα γραφείο κι έγραψα έναν μικρό πρόλογο για να βγει ο τίτλος και μετά άνοιξα εισαγωγικά κι έβαλα όλη την ανακοίνωση κατά λέξη. Την επομένη βγήκε η «Αυγή» με τεράστιο πρώτο θέμα. Οι άλλες εφημερίδες δεν είχαν τίποτα στην πρώτη σελίδα, ακόμη και οι αντιπολιτευόμενες που έπρεπε να το κάνουν σημαία. Μια - δυο απογευματινές το είχαν χώσει στις μέσα σελίδες τους, αλλά περιορισμένο. Τι είχε συμβεί; Η ανακοίνωση είχε βγει αργά από τον Λάζαρη (σκόπιμα ή όχι, δεν ξέρω) και είχε τοποθετηθεί στα ραφάκια των εφημερίδων που υπήρχαν στη Γενική Γραμματεία Τύπου. Από κει τη μάζεψαν οι κλητήρες των εφημερίδων και την άφησαν στα γραφεία των συντακτών που όμως είχαν φύγει όλοι εκείνη την ώρα. Ετσι η ανακοίνωση έμεινε στα αζήτητα. Σκέφτηκαν ότι αυτό το κενό μπορεί να είχε ξανασυμβεί στο παρελθόν και σίγουρα θα συνέβαινε πάλι στο μέλλον. Ετσι έδωσα εντολή στους κλητήρες που έφερναν ανακοινώσεις το βράδυ από τη Γενική Γραμματεία Τύπου να μην τις αφήνουν στα άδεια γραφεία των συντακτών, αλλά να τις δίνουν τα χέρια μου ή στον Γιάνναρο ή στους πολιτικούς συντάκτες που έμεναν αργά.

Εκείνη την περίοδο η «Αυγή» πάλι δεν είχε χρήματα να πληρώσει για την έκδοσή της και τους εργάτες του τυπογραφείου. Ενα βράδυ μάλιστα που πήγα στο τυπογραφείο να εποπτεύσω την έκδοση, κάνα δυο τυπογράφοι μού ρίχτηκαν επειδή δεν είχαν πληρωθεί. Τότε μερικά στελέχη της εφημερίδας υπογράψαμε συναλλαγματικές των 10.000 δραχμών τις οποίες προεξόφλησε το τμήμα οικονομικών και με τα χρήματα που πήρε συνέχισε την έκδοση. Ευτυχώς τις συναλλαγματικές στη λήξη τους τις πλήρωσε η εφημερίδα και δεν χρειάστηκε να τις πληρώσουμε εμείς. Η έκδοση της «Αυγής» από την αρχή ήταν ένας άθλος. Οφειλόταν κυρίως στην ακούραστη δουλειά του Βαρδή Βαρδινογιάννη (παλιότερα είχε δραπετεύσει από τις φυλακές Βούρλων), του Λευτέρη Βουτσά, του Σέργιου (ξέχασα το επίθετο), φίλων του κόμματος και της εφημερίδας, εκατοντάδων μελών και στελεχών που την πουλούσαμε τις Κυριακές πόρτα - πόρτα, των συντακτών και του προσωπικού που δούλευαν είτε είχε δεκαπενθήμερο είτε όχι…

Μια μέρα με τον Γιώργο Μπράμο κάναμε έναν υπολογισμό για τα χρόνια που δουλέψαμε στην «Αυγή» και τις αμοιβές μας. Στα 15 χρόνια που ήμουν συντάκτης και αρχισυντάκτης της «Αυγής» είχα πάρει κατά μέσο όρο μόνο 10 μισθούς τον χρόνο, αντί 14, κι αυτούς χωρίς επιδόματα θέσης ή οικογενειακά επιδόματα. Δηλαδή συνολικά είχα πάρει στα 15 χρόνια 150 μισθούς, αντί 210 με επιδόματα. Ο Μπράμος είχε χάσει ακόμη περισσότερα γιατί είχε δουλέψει κάνα δυο χρόνια παραπάνω.

Το 1989 όταν έφυγα από την «Αυγή» να πάω στα «ΝΕΑ» με κάλεσαν στο λογιστήριο και μου είπαν ότι μου χρωστούσαν από μισθούς 876.000 δραχμές. Αυτά τα χρήματα μπορούσαν να μου τα πληρώσουν μόνο με δόσεις. Ζήτησα να μου δώσουν το μπλοκ των αποδείξεων κι έγραψα μια απόδειξη ότι έλαβα 876.000 δραχμές. Η Λένα η λογίστρια ταράχτηκε:

- Μα δεν έχουμε να σου δώσουμε τόσα χρήματα.

- Δεν τα ζήτησα, απάντησα.

Πήρα μετά το μπλοκ των εισπράξεων της «Αυγής» κι έγραψα μια απόδειξη είσπραξης από μένα, ως προσφορά, ύψους 876.000 δραχμών. Ημουν, μάλιστα, τόσο αδιάφορος με τα λεφτά που δεν έγραψα την προσφορά ούτε στη φορολογική μου δήλωση, για να γλιτώσω τον φόρο.

Ετσι κυκλοφορούσε στον καιρό μου η «Αυγή». Οταν το ΚΚΕ Εσωτερικού είχε από 0 ως 2 βουλευτές. Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει 85 βουλευτές. Ας κάνουν ό,τι μπορούν για να κυκλοφορεί και ανανεωμένη…

Υστερόγραφο

Η σχέση μου με την «Αυγή» δεν τέλειωσε όταν πήγα στα «ΝΕΑ». Επειδή όταν πήρα τη σύνταξή μου συνέχισα να αρθρογραφώ σε δύο - τρεις εφημερίδες. Η μία ήταν η «Αυγή» όπου διευθυντής μετά τον Ν. Φίλη είχε αναλάβει ο Κωστής Νικολακάκος, παλιός συνεργάτης μου. Εγραψα λοιπόν μερικά άρθρα στην «Αυγή» όπου μια μέρα μου είπε ότι καθαιρέθηκε από διευθυντής. Εχω τη βάσιμη υποψία ότι αιτία ήταν τα άρθρα μου, όχι τόσο αυτά που δημοσίευσα στην «Αυγή», αλλά αυτά που δημοσίευσα στις άλλες (ηλεκτρονικές) εφημερίδες.