«Ο καλός δάσκαλος είναι αυτός που είναι τέλεια καταρτισμένος στο αντικείμενο που διδάσκει, καθιστά ευχάριστη και συναρπαστική τη διδασκαλία, φροντίζοντας να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών. Επιμελείται με ιδιαίτερη φροντίδα τους αδύναμους μαθητές, τους οποίους ενθαρρύνει να βελτιωθούν. Δεν μένει μόνο στη μετάδοση ξερών γνώσεων, αλλά παρέχει εφόδια και αξίες στους μαθητές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ζωής. Εχει ο ίδιος ήθος, αξιοπρέπεια, σωφροσύνη και ανιδιοτελή αγάπη προς όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές. Είναι ανεκτικός και συγκρατημένος έναντι των μαθητών, τους οποίους πρέπει να ακούει με προσοχή, χωρίς να τους ειρωνεύεται και τους προσβάλλει. Τέλος, έχει ολοκληρωμένη προσωπικότητα και εμπνέει με το παράδειγμά του σεβασμό και αποδοχή από τους μαθητές».

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 26/09/17

1. Ο ελληνισμός του Καΐρου

Κύριε διευθυντά,

Με συγκίνηση πρωί πρωί είδα στην «Καθημερινή» (12/9/ 2017) σε προβεβλημένη θέση τη φωτογραφία που εικόνιζε, αλληλένδετο με μνήμες, το γεραρό Σπετσεροπούλειο στην Ηλιούπολη του Καΐρου, στο οποίο από καιρό λειτουργούν η Αχιλλοπούλειος και η Αμπέτειος σχολή, αλλοτινοί πνευματικοί φάροι του αιγυπτιακού ελληνισμού. Οι Αιγυπτιώτες από μια ετερογένεια συνθηκών είδαν τις τάξεις τους να αραιώνουν· υπέστησαν μεγάλη πληθυσμιακή συρρίκνωση.

Εμνήσθην ημερών αρχαίων· νέος φιλόλογος βρέθηκα κι εγώ να υπηρετώ εκεί. Καθώς αντίκρισα τα παιδιά παρατεταγμένα με τους δασκάλους τους και την εκκλησία παρούσα, εγκαρδιώθηκα και είπα μέσα μου ότι η κι εδώ Ρωμανία παρά το φυλλορρόημά της δεν μπορεί παρά να ανθήσει «και να φέρει κι άλλο», όπως λέει και το παλιό ποντιακό τραγούδι.

Θεόδωρος Σ. Κατσουλάκος, δ.Φ.

2. Με την εμπειρία 45 χρόνων διδασκαλίας

Κύριε διευθυντά,

Με αφορμή πρόσφατα άρθρα και επιστολές αναγνωστών στην εφημερίδα σας σχετικά με την αριστεία στα σχολεία και όχι μόνο, θα ήθελα να προσθέσω και τη δική μου σχετική άποψη. Εχοντας διδάξει 45 χρόνια σε σχολές όλων των βαθμίδων, από τη Σιβιτανίδειο, το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, τη ΣΕΛΕΤΕ, το ΤΕΙ Αθηνών, το Deree, σας διαβεβαιώνω ότι στους χιλιάδες φοιτητές που γνώρισα, συνάντησα αρκετούς αδιάφορους, αλλά ούτε ένα βλάκα. Αντιθέτως, βλάκα είχα για μερικά χρόνια συνάδελφο μαθηματικό, που έλυνε την εξίσωση προτού καλά καλά τελειώσει την εκφώνηση. Το παραπάνω σχόλιο το αναφέρω, γιατί σε μια χώρα με δημογραφικό πρόβλημα μεγάλο («σε ποιο ξενοδοχείο μένετε», ρώτησε τις προάλλες ο Κινέζος επισκέπτης που άκουσε για τον πληθυσμό των Ελλήνων) η γραμμή πλεύσης θα έπρεπε να είναι συμμετοχή και κατανομή ευθύνης όλων και όχι η επιλογή των αρίστων. Η επιλογή των αρίστων τόσα χρόνια δεν έκανε την αναμενόμενη υπέρβαση, αντιθέτως αλλοίωσε, διαίρεσε, αποδυνάμωσε και υποβάθμισε την ολιγομελή κοινωνία μας. 

Την παραπάνω επιστολή την αφιερώνω στον παλιό μου μαθητή Δημήτρη, που βοηθούσε αφιλοκερδώς για πολλά χρόνια στη σχολή, στις ημερίδες και στα ευρωπαϊκά συνέδρια που διοργάνωνε η τοπική Ευρωπαϊκή Ενωση Εκπαιδευτικών και σήμερα, μετά μερικά χρόνια ανεργίας, είναι ένας από τους αναρχικούς των Εξαρχείων που καταστρέφουν προσόψεις κτιρίων και καταστημάτων και αναστατώνουν το κέντρο της πόλης κάθε βράδυ, μια και στα Εξάρχεια βρήκε τη συμμετοχή, αυτό που του αρνήθηκε το επίσημο κράτος. 

Ελπίζοντας στην επανένταξή του τελικά στην κοινωνία των πολιτών, σας χαιρετώ.

Διαγόρας Σωτηρίου, Συντ. Δημοσίου

3. Η πρώην ΕΣΣΔ και τα περί αριστείας
Κύριε διευθυντά,

Ο γνωστός Αγγλος συγγραφέας και δημοσιογράφος Αρθουρ Κέσλερ (γενν. 1905), ιδεολόγος μαρξιστής - σοσιαλιστής, έζησε, στη δεκαετία του 1930, αρκετά χρόνια στη Σοβιετική Ενωση. Καρπός της προσωπικής εμπειρίας και μελέτης εγγράφων, νόμων, εφημερίδων και άλλων εντύπων ήταν το βιβλίο του «Ο κομισάριος και ο γιόγκι» που έχει γνωρίσει παγκόσμια επιτυχία. Το βιβλίο είναι μια λεπτομερής επισκόπηση του σοβιετικού πειράματος, για τις επιπτώσεις του στην κοινωνία και τις τροποποιήσεις που αποφάσισε το Κομ. Κόμμα στην πορεία. Στο κεφάλαιο VI «Ανισότης της εκπαιδεύσεως», ο Α.Κ. γράφει: «Στην πρώτη επαναστατική περίοδο η ισοπεδωτική θεωρία (όλοι ίσοι) είχε εφαρμοσθεί κατά γράμμα. Καταργήθηκε η άμιλλα μεταξύ μαθητών και δασκάλων. Αυτή η ισοπέδωση είχε δυσμενείς επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της διοικήσεως, της παραγωγής και της εκπαιδεύσεως. Ο ίδιος ο Λένιν (ρεαλιστής ηγέτης) το αντελήφθη έγκαιρα και σταμάτησε την ισοπέδωση. Οι έχοντες θέσεις ευθύνης απέκτησαν προνόμια και αυξημένους μισθούς.

Η ισοπέδωση θεωρήθηκε “μικροαστική παρέκκλιση” επιζήμια στη “σοσιαλιστική παραγωγή”». Την καθιέρωση της αριστείας ακολούθησε η περίπτωση Σταχάνοφ, που κατέληξε στο παράσημο του ήρωος της σοσιαλιστικής εργασίας διά τους διακεκριμένους εργάτες. Στην παιδεία καθιερώθη η διακήρυξη αρχών όπως: «Ο γυμνασιάρχης είναι ο μόνος άρχων του σχολείου... ο δάσκαλος μπορεί να τιμωρεί τους μαθητάς αν χρειάζεται... Η λογική αυστηρότης είναι αποτελεσματικότερη από την πειθώ... κ.λπ.».

Για να πάρουν υποτροφίες οι πτωχοί μαθητές, έπρεπε τα δύο τρίτα των βαθμών να είναι «άριστα», οι δε υπόλοιποι «λίαν καλώς».

Οι δύο υπουργοί - καθηγητές της κυβέρνησης, που εξέφρασαν την άποψη ότι η «αριστεία είναι ρετσινιά» και «καλλιέργεια του εγωισμού», εάν έλαβαν αυτή τη θέση λόγω ιδεολογικής τοποθέτησης, είναι εκτός μαρξιστικής - λενινιστικής γραμμής και πρέπει να τροποποιήσουν τις απόψεις τους για να μην αποκτήσουν τη «ρετσινιά του μικροαστού». Οι κ. καθηγητές ας μην ξεχνούν ότι χάρις στην αριστεία που απέκτησαν, με ατομική προσπάθεια και δαπάνη, επέτυχαν να αποκτήσουν ακαδημαϊκούς τίτλους και υπουργικές θέσεις. 

Γιατί το αρνούνται σε άλλους;

Γεώργιος Αραμπατζής, Ιατρός 

Χολαργός

4. Δάσκαλε, έτσι σε θέλουμε

Κύριε διευθυντά,

Οι μεγαλύτεροι στην ηλικία φέρνουν συχνά στη μνήμη τούς δασκάλους εκείνους που, με τις γνώσεις, το κύρος, το ήθος τους, σημάδευσαν τη μαθησιακή ζωή τους και τους μετάγγισαν με την όλη βιοτή τους, πέραν των χρηστικών γνώσεων, γνήσια υποδείγματα ανιδιοτελούς αγάπης, αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς και πρότυπα πνευματικών και ηθικών αξιών που έμειναν βαθιά χαραγμένα στη συνείδησή τους. Τέτοιοι δάσκαλοι, που δυστυχώς σπανίζουν σήμερα, αποτελούσαν αντικείμενο θαυμασμού και μίμησης από μαθητές και φοιτητές, καθώς τους εξόπλιζαν με τα απαραίτητα εφόδια για την επιτυχία τους στη ζωή.

Στις μέρες μας, που τα πάντα αμφισβητούνται και υποβαθμίζονται, έχει εκπέσει το κύρος των εκπαιδευτικών, αφού η αξιολόγηση και η αξιοκρατία έχουν εκλείψει από το εκπαιδευτικό μας σύστημα με τις παρεμβάσεις και «μεταρρυθμίσεις» των εκάστοτε υπουργών Παιδείας, με τάση ισοπέδωσης των πάντων προς τα κάτω. Εχουμε φθάσει στο επαίσχυντο σημείο κάποιοι δάσκαλοι και μάλιστα πανεπιστημιακοί να γίνονται αντικείμενο επιθέσεων, εμπαιγμού και γελοιοποίησης από τους υποτιθεμένους αυριανούς επιστήμονες. Οπωσδήποτε, έως ένα βαθμό, ευθύνονται για την κατάσταση αυτή εκείνοι οι «δημοκρατικοί» εκπαιδευτικοί που παραχώρησαν πολλές ελευθερίες και δικαιώματα στους μαθητές, χωρίς να απαιτούν αντίστοιχες υποχρεώσεις. Παρήγορο πάντως είναι το γεγονός ότι η πλειονότητα των εκπαιδευομένων εξακολουθεί να επιθυμεί να έχει δασκάλους αξιόλογους, εξοπλισμένους με παραδοσιακές αρχές και αξίες. 

Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από πρόσφατη διεθνή έρευνα που έγινε μεταξύ μαθητών 50 κρατών, στους οποίους τέθηκε το ερώτημα «ποιον θεωρούν καλό δάσκαλο». Κατά συντριπτική πλειονότητα, οι μαθητές έδωσαν ως χαρακτηριστικά του ιδεώδους εκπαιδευτικού συνοπτικά τα εξής: «Ο καλός δάσκαλος είναι αυτός που είναι τέλεια καταρτισμένος στο αντικείμενο που διδάσκει, καθιστά ευχάριστη και συναρπαστική τη διδασκαλία, φροντίζοντας να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών. Επιμελείται με ιδιαίτερη φροντίδα τους αδύναμους μαθητές, τους οποίους ενθαρρύνει να βελτιωθούν. Δεν μένει μόνο στη μετάδοση ξερών γνώσεων, αλλά παρέχει εφόδια και αξίες στους μαθητές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ζωής. Εχει ο ίδιος ήθος, αξιοπρέπεια, σωφροσύνη και ανιδιοτελή αγάπη προς όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές. Είναι ανεκτικός και συγκρατημένος έναντι των μαθητών, τους οποίους πρέπει να ακούει με προσοχή, χωρίς να τους ειρωνεύεται και τους προσβάλλει. Τέλος, έχει ολοκληρωμένη προσωπικότητα και εμπνέει με το παράδειγμά του σεβασμό και αποδοχή από τους μαθητές». 

Ευτυχώς που στη χώρα μας δεν εξέλιπαν οι άξιοι εκείνοι εκπαιδευτικοί, που στέκουν σαν φάροι φωτεινοί, αγωνιζόμενοι νυχθημερόν να μεταδώσουν σωστές γνώσεις και να θέσουν στόχους και κλίμακες αξιών στους εκπαιδευομένους, προς ορθή ποδηγέτησή τους και ανάδειξή τους σε άξιους και δημιουργικούς πολίτες.

Δημήτριος Δημηνάς, Δικηγόρος 

Κατερίνη