Κύριε Πρόεδρε, κυρία Υπουργέ, κύριε Δήμαρχε, αγαπητή κυρία Ηλιοπούλου,
Ο Οδυσσέας Ελύτης έγραψε κάποτε για «τον κόσμο τον μικρό, τον μέγα». Και σήμερα, μια μέρα πριν κλείσουν 113 χρόνια από τη γέννησή του, δίνουμε μια νέα πνοή στον κόσμο αυτόν. Όπως είπε και η κα Υπουργός, εγκαινιάζουμε το μουσείο με το όνομά του, το «Σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη», δημιουργώντας ουσιαστικά μια κιβωτό του έργου του και μαζί μια ζωντανή κοιτίδα της νεοελληνικής ποίησης και σκέψης.
Έτσι, αυτό το υποδειγματικά ανακαινισμένο κτήριο στην καρδιά της Αθήνας, όπου η ελληνικότητα συναντά τη νεωτερικότητα, γίνεται ένα ακόμα σημαντικό ορόσημο στη μακραίωνη πολιτιστική διαδρομή της χώρας. Ένα κτίσμα αντάξιο της αποστολής του και συμβατό με την αισθητική της. Το μαρτυρούν η λιτότητα και το άπλετο φως που το περιβάλλει.
Στις αίθουσες του μουσείου οι επισκέπτες θα μπορούν στο εξής να εξερευνούν την εργογραφία του ποιητή, με τις αρχικές εκδόσεις και των 52 βιβλίων του, που εκτίθενται μαζί για πρώτη φορά. Εδώ επίσης φιλοξενούνται σπάνια οπτικά και ηχητικά τεκμήρια της ζωής του, όπως και το βασικό αρχείο του, ανοικτό πια στον θαυμασμό όλων μας.
Στον ίδιο χώρο, όμως, όπως ειπώθηκε και πριν -και ανυπομονώ να τον δω-, ξαναζεί και το περιβάλλον της δημιουργικής, αλλά και εξαιρετικά απλής καθημερινότητας του Ελύτη: το γραφείο του, που τον συντρόφευε στο σπίτι της οδού Σκουφά, το ίδιο και τα τόσο σημαντικά γι’ αυτόν προσωπικά του αντικείμενα. Με το κάθε ένα από αυτά να αφηγείται τη δική του ιστορία για τον ποιητή, που έζησε με εγκράτεια αλλά έγραψε με πάθος.
Ο ίδιος, βεβαίως, πίστευε ότι «δεν αρκεί να έχεις τσιμέντο και σίδερο για να μας πεις πως έχεις και σπίτι».
Το σημερινό γεγονός, ωστόσο, ήταν ένα ιστορικό χρέος της πολιτείας, πολύ περισσότερο καθώς αυτό το νεοκλασικό δηλώνει -και θα δηλώνει πολύ περισσότερα- από ένα απλό κτίσμα. Αποτελεί, ωστόσο, και μία τρανή απόδειξη ότι προτεραιότητά μας είναι η επένδυση στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, εντάσσοντας, μεταξύ άλλων, εμβληματικά κτήρια της πρωτεύουσας στην καθημερινή ζωή των Αθηναίων. Κτήρια τα οποία αποκτούν έναν καινούργιο ρόλο, μια καινούργια ζωή.
Άλλωστε, την ίδια κατεύθυνση υπηρετεί και η αποκατάσταση της οικείας Παλαμά, η οποία και αυτή προχωρεί με γρήγορους ρυθμούς.
Κυρίες και κύριοι, παραλαμβάνοντας το Νόμπελ Λογοτεχνίας ο Ελύτης περιέγραφε την Ελλάδα ως «μία χώρα μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου». Αυτή την αντίληψη πιστεύω ότι ενσαρκώνει και ο χώρος στον οποίο σήμερα βρισκόμαστε, ακτινοβολώντας πλέον το περιεχόμενό του πολύ πέραν του περιορισμένου «εδώ» και του εφήμερου «τώρα».
Αξίζουν, συνεπώς, συγχαρητήρια στο Υπουργείο Πολιτισμού και σε όσους εργάστηκαν για να γίνει πράξη αυτό το όραμα, και βέβαια στους πολλούς δωρητές οι οποίοι υποστήριξαν αυτό το εγχείρημα.
Όμως, ευγνωμοσύνη πρωτίστως οφείλουμε στην Ιουλίτα Ηλιοπούλου και στην «ΑΕΡΤΟΝ», για την ευλαβική τους αφοσίωση στη διατήρηση, αλλά και αξιοποίηση αυτού του ανεκτίμητου αρχείου του ποιητή μας.
Και είμαι πολύ βέβαιος ότι αυτό το νέο μουσείο γρήγορα θα καθιερωθεί όχι μόνο ως ένα κέντρο μνήμης και οφειλόμενης τιμής προς τον Ελύτη, αλλά και ως ένα δυναμικό, «ανοιχτό» ίδρυμα, το οποίο ειδικά οι νέοι θα ανιχνεύουν στο έργο του, κάτι που και εκείνος επιθυμούσε, πώς να γίνονται, δηλαδή, οι ίδιοι «αρχιτέκτονες του κόσμου», όπως είχε πει.
Στις μέρες μας, μάλιστα, τα λόγια του αποκτούν και μία νέα διάσταση, αρκεί να θυμηθούμε το κάλεσμά του στους δημιουργούς «να οδηγούν την τεχνική τελειότητα στη φυσική της κατάσταση» ή την άποψη που μοιραζόταν με τους γύρω του πως «είναι ό,τι πιο δύσκολο και ό,τι πιο “ελληνικό” να αξιοποιείς το ελάχιστο για να αποσπάς τα μέγιστα».
Καλή αρχή, λοιπόν, στον νέο αυτόν πνευματικό «πνεύμονα» της πρωτεύουσας, εδώ που η ποίηση και ο πολιτισμός μας και θα αναπνέουν αλλά και θα εμπνέουν. Έναν τόπο συνάντησης μελετητών αλλά και όσων ακόμα εξακολουθούν να γοητεύονται από την τέχνη του λόγου. Μια γέφυρα ανάμεσα στο σήμερα και στο χθες, όπου ουσιαστικά θα ιχνογραφείται το αύριο.
Σας ευχαριστώ και καλό ξεκίνημα στο νέο μουσείο «Οδυσσέα Ελύτη».
Από "ΤΑ ΝΕΑ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ", 31/10/24 |
Ένας Τσίπρας με γραβάτα
Μπορεί ο Τσίπρας να επιστρέψει; Παίζει όντως κάτι με τον αρχιερέα του λαϊκισμού, τον πολιτικό που υποκίνησε και επωφελήθηκε από τον οιονεί εμφύλιο «μνημόνιο-αντιμνημόνιο», τον άνθρωπο που διακήρυξε «ή εμείς ή αυτοί»; Και το κυριότερο: έχει ο Τσίπρας βάλει μυαλό, έχει μάθει από τα λάθη του, έχει αλλάξει και μπορεί σήμερα, και στο μέλλον, να επιστρέψει ως μια λογική φωνή που, με σύνεση και μετριοπάθεια, θα μπορέσει να χτίσει μια αριστερή πρόταση για τη χώρα;
Οι ερωτήσεις αυτές δεν τίθενται απ’ όλους. Κάποιοι προεξοφλούν ότι ένας άλλος Τσίπρας είναι εφικτός – ένας Τσίπρας μεταμορφωμένος, ένας Τσίπρας με γραβάτα. Πώς θα μπορούσε να πιστοποιηθεί η αλλαγή αυτή; Αναφέρεται στα σοβαρά ότι ήδη δείχνει δείγματα γραφής με τις εκδηλώσεις που διοργανώνει το Ίδρυμά του ή με εκείνες στις οποίες συμμετέχει.
Κάτι που εμφανώς δεν ισχύει. Στην πρόσφατη εκδήλωση για την ακρίβεια, π.χ., εκτός από την παρουσία της παρέας που είχε βυθίσει τη χώρα στην ύφεση τα χρόνια των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ο ίδιος ο Τσίπρας μίλησε μεταφυσικά, σαν παλιό ΠΑΣΟΚ: αφού διαπίστωσε ότι «διολισθαίνουμε στο περιθώριο της Ευρώπης» (ο Τσίπρας, που έκανε δημοψήφισμα με το οποίο θα φεύγαμε όχι από την Ευρώπη αλλά από τον πλανήτη!) επικαλείται την ανάγκη ενός «στρατηγικού, αναπτυξιακού κράτους», ενώ ταυτόχρονα είναι υπέρ της «κοινωνίας που έδωσε και δίνει μάχες στους δρόμους», δηλαδή αντιστρατεύεται κάθε λογική επεξεργασία ενός στρατηγικού, αναπτυξιακού κράτους. Δεν γίνονται όλα, φίλε. Πολιτική δεν είναι να μιλάς για σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα, από το κότερα που κάποια από τα συμφέροντα αυτά σε πάνε κρουαζιέρα.
Κατανοώ ότι ο Τσίπρας είναι πολύ νέος κι ότι το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ, που θα μπορούσε να του εξασφαλίσει ζωή και ελευθερία (δηλαδή την καλή αμοιβή ενός αριστίνδην βουλευτή του και δημόσια εμβέλεια) τελειώνει, οπότε πρέπει να νοιαστεί και για τα γκρίζα χρόνια που έρχονται. Πιθανόν γι’ αυτό, όπως ακούω, να έχει κάποιους υποστηρικτές, πιθανόν δηλαδή κάποιοι να έχουν συμφέρον να κυβερνά ένας άνθρωπος που μπορούν να τον φιλοξενήσουν στο κότερό τους. Δεν φτάνει. Επειδή ο Τσίπρας είναι ένα αξέχαστο πρόσωπο, ένας πολιτικός συνυφασμένος με τις μαύρες μέρες της περασμένης δεκαετίας, με έναν εφιάλτη διαρκείας που ζήσαμε στο πετσί μας. Και η παρουσία του τον θυμίζει, επειδή τον έχουμε ζήσει – κι αυτόν και το έργο του.
Ηταν ο πολιτικός ο οποίος έκλεινε το μάτι στους ταραξίες που διέλυσαν την Αθήνα, μετά το φόνο του Γρηγορόπουλου. Ήταν ο άνθρωπος που από την κάτω πλατεία της εποχής των Αγανακτισμένων φλέρταρε με την άνω πλατεία. Ο άνθρωπος που νομιμοποίησε τη βία που δικαιολογείται ανάλογα με την πλευρά των μολότοφ όπου βρίσκεσαι. Ο πατέρας των σαρδάμ, όχι λόγω δυσλεξίας, αλλά λόγω άγνοιας (ακόμα γελάω όταν θυμάμαι ότι θα καταργούσε τον νεοποτισμό). Ο εμπνευστής της κολεγιάς με τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ο άνθρωπος πίσω από τον Βαρουφάκη, τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, τo δημοψήφισμα, τα capital control… O άνθρωπος που ψήφισε το Τρίτο Μνημόνιο.
Μπορεί αυτός οι άνθρωπος, σήμερα και στο μέλλον, έστω συμβολικά, να πολιτευθεί με γραβάτα; Πρόλαβε να γελοιοποιήσει και αυτή την εκδοχή σε εκείνη την τελετή που, πλάι στον Καμμένο, φόρεσε γραβάτα προκειμένου να μιλήσει δήθεν για το τέλος της αυξημένης εποπτείας από τους εταίρους και της σκληρής λιτότητας. Για να εξαπατήσει ακόμα μια φορά. Δεν ξεχνώ.
Πώς εμπνέεται ένας ζωγράφος
Πριν από λίγο καιρό, ο ζωγράφος Μιχάλης Μαδένης καταδικάστηκε πρωτοδίκως για λογοκλοπή. Το δικαστήριο πείστηκε ότι αντέγραψε φωτογραφίες ψυχικά ασθενών του Γιώργου Κατσάγγελου. Έκλεψε όμως, όντως, ο ζωγράφος τον φωτογράφο;
Ο ζωγράφος δεν έκρυψε, βέβαια, ότι εμπνεύστηκε από βιβλίο με φωτογραφίες. Το αναφέρει ρητά και ο επιμελητής της έκθεσης, Νίκος Παΐσιος, στον κατάλογο αλλά και στον εκθεσιακό χώρο, όπου σημειώνει ότι το βιβλίο το χάρισε στον Μαδένη ο δάσκαλός του Παναγιώτης Τέτσης, που τον παρότρυνε να ασχοληθεί με αυτό.
Μπορεί ένας ζωγράφος να εμπνευστεί από ένα έργο τέχνης, να παραγάγει τα δικά του έργα, με τη δική του τεχνοτροπία; Ο Παΐσιος λέει ναι και επιχειρηματοογεί σχετικά. Ο Θεόφιλος, που τον τιμούμε, τον μελετούμε και τον αναφέρουμε συνεχώς, χρησιμοποιούσε κατά σύστημα εικόνες ως πηγή έμπνευσης – μια άλλη εποχή, που οι αναπαραστάσεις δεν ήταν εύκολα προσιτές, αλλά αυτό δεν αναιρεί την πραγματικότητα. Η ζωγραφική έχει άλλα μέσα, άλλα υλικά, άλλους τρόπους. Τις αλληλεπιδράσεις δεν υπάρχει κανόνας που να τις απαγορεύει.
Τότε, γιατί η δικαστική περιπέτεια του ζωγράφου; Πιθανόν επειδή η έκθεσή του φιλοξενήθηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη – κι είναι γνωστή η δουλειά του προέδρου της, Σταύρου Ζουμπουλάκη, για τη λειτουργία της ως κυψέλη πνευματικότητας. Όσοι απορούν, ας ψάξουν στις αντιζηλίες και στην ιστορία κάποιων εμπλεκομένων – και ας έχουν εμπιστοσύνη στην ελληνική δικαιοσύνη και στην τελεσίδικη απόφασή της.
Από "ΤΟ ΒΗΜΑ" (ηλεκτρονική έκδοση)
ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙΚΟ ΙΕΡΑΤΕΙΟ ΤΗΣ ΚΟΥΜΟΥΜΔΟΥΡΟΥΖΗΤΕΙ ΚΑΙ ΡΕΣΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΟΥ Α.Π.
Η ανακοίνωση της Κουμουνδούρου για τη στάση της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου ενόσω μιλούσε στη Βουλή ο Αλέξης Τσίπρας - Τι είχε ειπωθεί από τον πρώην πρωθυπουργό που πείραξε την κα Αδειλίνη.
Πυρά στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ειρήνη Αδειλίνη, εξαπέλυσε ο ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή το γεγονός πως έφυγε από την αίθουσα της Γερουσίας στη Βουλή ενόσω ο Αλέξης Τσίπρας ασκούσε κριτική για το Κράτος Δικαίου.
«Η αποχώρηση της κας Αδειλίνη από την εκδήλωση του Συμβουλίου της Ευρώπης, τη στιγμή που ο πρώην Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας βρίσκονταν στο βήμα και ασκούσε κριτική για τη διαχείριση και τους χειρισμούς που οδηγούν σε συγκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών, θα πρέπει να εκληφθεί όχι απλά σαν στιγμή αμηχανίας αλλά και ως θεσμική απρέπεια, ένδειξη αλαζονείας και δημοκρατικού ελλείμματος. Ιδιαίτερα όταν η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου παρίστατο σε μια εκδήλωση για τη δημοκρατία, βασικό συστατικό της οποίας είναι η κριτική στην εκάστοτε εξουσία» σχολίασε συνολικά η Κουμουνδούρου.
Τσίπρας: «Αδιανόητες προσπάθειες παρακώλυσης ερευνών»
Επιστρέφοντας στη Βουλή και μιλώντας στο συνέδριο «Ενδυναμώνοντας τη Δημοκρατία», ο πρώην πρωθυπουργός είχε προκαλέσει «τσουνάμι» αντιδράσεων με τις αναφορές του στη στάση που τηρεί η ελληνική δικαιοσύνη σε φλέγοντα ζητήματα, κυρίως δε αυτό των υποκλοπών.
Ο κ. Τσίπρας υποστήριξε χαρακτηριστικά πως «μπορούμε ευλόγως να ελπίζουμε πως οι θεσμοί του Συμβουλίου της Ευρώπης θα συμβάλλουν και στην αποκατάσταση υποθέσεων που αποτελούν τις μεγαλύτερες μαύρες κηλίδες, τις ανοιχτές πληγές του κράτους Δικαίου στη πατρίδα μας και που άνοιξαν, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια».
Εξήγησε δε πως «αναφέρομαι στο μεγάλο σκάνδαλο των μαζικών παράνομων τηλεφωνικών παρακολουθήσεων. Κυρίως όμως αναφέρομαι στις αδιανόητες για μια ευρωπαϊκή χώρα, προσπάθειες παρακώλυσης των ερευνών της αρμόδιας ανεξάρτητης αρχής. Και στην αδυναμία των δικαστικών αρχών να εντοπίσουν τους υπευθύνους και να αποδώσουν δικαιοσύνη».
Συμπλήρωσε ακόμη πως «αντίστοιχη ολιγωρία των αρχών, εντοπίζεται τόσο στο δραματικό ναυάγιο της Πύλου με τον πνιγμό εκατοντάδων προσφύγων και μεταναστών, ενώ βρίσκονταν επί 16 ώρες στην περιοχή έρευνας και διάσωσης της Ελλάδας. Αλλά και στο σιδηροδρομικό έγκλημα των Τεμπών, με τον άδικο χαμό 57 συνανθρώπων μας».«Εκδίδει πορίσματα ως αυτόκλητος δικαστής»
Την υπεράσπιση της κυβέρνησης ανέλαβε εκ των υστέρων ο Παύλος Μαρινάκης. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, επισημάνθηκε ότι «δίπλα στη λέξη «θράσος» στο λεξικό θα έπρεπε να μπει η φωτογραφία του κ. Τσίπρα».
Όπως τόνισε ο κ. Μαρινάκης «λίγες μόλις μέρες μετά την απόφαση – σταθμό της Ανεξάρτητης Ελληνικής Δικαιοσύνης να βγάλει τις «κουκούλες» από τους ψευδομάρτυρες της σκευωρίας της Novartis, ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, αντί να απολογηθεί για τη συντεταγμένη εκστρατεία κηλίδωσης των πολιτικών του αντιπάλων, στη σημερινή του ομιλία σε ημερίδα στην Βουλή κάνει έμμεσες υποδείξεις στην Δικαιοσύνη για εν εξελίξει, υπό διερεύνηση υποθέσεις».
Υπογράμμισε επίσης πως «ο πρώην Πρωθυπουργός, που είχε δύο Υπουργούς οι οποίοι εκ των υστέρων καταδικάστηκαν αμετάκλητα από τη Δικαιοσύνη, εργαλειοποιώντας με ανεπίτρεπτο τρόπο το δραματικό ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, συκοφαντεί τη χώρα του και ‘εκδίδει πορίσματα’ ως αυτόκλητος ‘δικαστής’ κάνοντας λόγο για ‘ολιγωρία των αρχών’».
«Κύριε Τσίπρα, νυν και πρώην σύντροφοί του, κανείς δεν μπορεί να υπαγορεύσει στη Δικαιοσύνη τον τρόπο με τον οποίο θα επιτελεί τα καθήκοντά της και αυτό γιατί πλέον στην Ελλάδα δεν λειτουργούν παρα-υπουργεία Δικαιοσύνης, όπως κυνικά είχε παραδεχτεί ότι συνέβαινε επί των ημερών σας ο πρώην Υπουργός της Κυβέρνησής σας κ. Κοντονής» κατέληξε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό στην παρέμβασή του.
