Η πολιτική ιδιοφυΐα του Μακρόν πηγάζει πάντα από την αναλυτική προσέγγισή του στα μεγάλα προβλήματα, που είναι οξυδερκής. Αλλά υποφέρει από μια αντίστροφη κατάρα του Μίδα: οι πολιτικές γίνονται πιο αμφιλεγόμενες επειδή τις υιοθετεί εκείνος. Ενώ η ομάδα του προέδρου επισημαίνει με περηφάνια ότι αρκετές από τις ιδέες που αναφέρθηκαν στην ομιλία του στη Σορβόννη το 2017 έχουν εφαρμοστεί έκτοτε, ο ίδιος ο Μακρόν παραδέχεται ότι η Ευρώπη θα μπορούσε – και θα έπρεπε – να έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο. Στην πραγματικότητα, ο Μακρόν πρέπει να αρχίσει να κάνει και όχι απλώς να λέει. Αν και η γλώσσα του για τον πόλεμο της Ουκρανίας ήταν εντυπωσιακή, η γαλλική στρατιωτική βοήθεια υστερεί πολύ σε σχέση με τη Γερμανία. Αν ήθελε πραγματικά να επιδείξει στρατηγική αποφασιστικότητα έναντι της Ρωσίας, θα είχε ήδη στείλει γαλλικό στρατιωτικό προσωπικό για να βοηθήσει την Ουκρανία σε μη μαχητική ιδιότητα – όπως έκαναν οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο...

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 02/05/24

ΤΟΥ Leonard Mark*

Οι μέρες που η Ευρώπη αγόραζε την ενέργειά της από τη Ρωσία, έκανε outsourcing των επιχειρήσεών της στην Κίνα και βασιζόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες για την ασφάλειά της έχουν τελειώσει. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι θνητή και θα μπορούσε κάλλιστα να νικηθεί από τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον Σι Τζινπίνγκ, τον Ντόναλντ Τραμπ ή τα δικά της λαϊκιστικά κόμματα. Αυτή ήταν η προειδοποίηση του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στη Σορβόννη στις 25 Απριλίου. Με έντονο ύφος και επιμονή απηύθυνε κάλεσμα αφύπνισης στους γάλλους πολίτες, αλλά και όλους τους Ευρωπαίους. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η ασφάλεια, η ευημερία και ο πολιτισμός της Ευρώπης απειλούνται.

Με ζήλο ο Μακρόν υποστηρίζει ότι το διακύβευμα στην Ουκρανία περιλαμβάνει όχι μόνο το μέλλον των Ουκρανών αλλά και της Ευρώπης: «Η προϋπόθεση sine qua non για την ασφάλειά μας είναι η Ρωσία να μην κερδίσει τον επιθετικό πόλεμο που διεξάγει ενάντια στην Ουκρανία. Αυτό είναι επιβεβλημένο», τόνισε. Παρ’ όλο που το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε τελικά ένα συμπληρωματικό νομοσχέδιο βοήθειας για την Ουκρανία (καθώς και για το Ισραήλ και την Ταϊβάν), οι Ευρωπαίοι πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι ΗΠΑ έχουν μόνο δύο προτεραιότητες: «Πρώτα η Αμερική και μετά η Κίνα».

Ο Μακρόν προειδοποιεί ότι οι Ευρωπαίοι έχουν εισέλθει σε έναν νέο κόσμο όπου οι πρώτες ύλες αντιμετωπίζουν σκληρότερους περιορισμούς προσφοράς, τα κρίσιμα ορυκτά διέπονται από τη γεωπολιτική, η πράσινη μετάβαση γίνεται πιο επείγουσα και ούτε η Κίνα ούτε η Αμερική σέβονται τους κανόνες του ελεύθερου εμπορίου. Στο πολιτικό μέτωπο, εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι υποκύπτουν όλο και περισσότερο σε εισαγόμενους πολιτισμικούς πολέμους.

Ο γάλλος πρόεδρος δεν παρέλειψε να προτείνει και λύσεις. Οι κίνδυνοι για την ασφάλεια της Ευρώπης μπορούν να μετριαστούν μέσω μιας πρωτοβουλίας πυραυλικής άμυνας, όπλων μεγάλης εμβέλειας και βελτιωμένων δυνατοτήτων στον κυβερνοχώρο, όλα υποστηριζόμενα από μια «οικονομία πολέμου» που λειτουργεί με υψηλότερη στρατιωτική παραγωγή και παραγωγή υψηλής τεχνολογίας, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και αμοιβαία ομόλογα χρέους της ΕΕ. Ομοίως, τα οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης απαιτούν μια νέα βιομηχανική πολιτική, με στόχους παραγωγής και προτιμήσεις «αγοράς ευρωπαϊκών προϊόντων» σε στρατηγικούς τομείς όπως η άμυνα, η πράσινη τεχνολογία, οι πρώτες ύλες, οι ημιαγωγοί, η ψηφιακή τεχνολογία και η υγειονομική περίθαλψη.

Η πολιτική ιδιοφυΐα του Μακρόν πηγάζει πάντα από την αναλυτική προσέγγισή του στα μεγάλα προβλήματα, που είναι οξυδερκής. Αλλά υποφέρει από μια αντίστροφη κατάρα του Μίδα: οι πολιτικές γίνονται πιο αμφιλεγόμενες επειδή τις υιοθετεί εκείνος. Ενώ η ομάδα του προέδρου επισημαίνει με περηφάνια ότι αρκετές από τις ιδέες που αναφέρθηκαν στην ομιλία του στη Σορβόννη το 2017 έχουν εφαρμοστεί έκτοτε, ο ίδιος ο Μακρόν παραδέχεται ότι η Ευρώπη θα μπορούσε – και θα έπρεπε – να έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο.

Στην πραγματικότητα, ο Μακρόν πρέπει να αρχίσει να κάνει και όχι απλώς να λέει. Αν και η γλώσσα του για τον πόλεμο της Ουκρανίας ήταν εντυπωσιακή, η γαλλική στρατιωτική βοήθεια υστερεί πολύ σε σχέση με τη Γερμανία. Αν ήθελε πραγματικά να επιδείξει στρατηγική αποφασιστικότητα έναντι της Ρωσίας, θα είχε ήδη στείλει γαλλικό στρατιωτικό προσωπικό για να βοηθήσει την Ουκρανία σε μη μαχητική ιδιότητα – όπως έκαναν οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Μακρόν πρέπει να ξεπεράσει και την τάση του να βλέπει τον εαυτό του ως τον κύριο πρωταγωνιστή στο δράμα της Ευρώπης. Ελλείψει μιας εποικοδομητικής διμερούς σχέσης με τη Γερμανία, θα πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για την οικοδόμηση συνασπισμών με άλλους ηγέτες, όπως ο πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας, ο ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ή η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι. Τούτου λεχθέντος, ο χρόνος για μια «στιγμή Μακρόν» δεν ήταν ποτέ καλύτερος. Οχι πολύ καιρό πριν, η ΕΕ ήταν βασικά διχασμένη μεταξύ των ανατολικών κρατών-μελών που ανησυχούσαν για τη Ρωσία και προσέτρεχαν στις ΗΠΑ για προστασία, και των δυτικών που δεν ήταν. Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα Ανατολής – Δύσης της ΕΕ, είναι αυτός.

*Γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων