Από την "ΕΣΤΙΑ"
ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Γ. ΣΚΙΑΔΑ
ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ καί οί δοκιμασίες πού ύφίσταντο οί Ελληνες Ιερείς διαχρονικώς από τούς Τούρκους, ιδιαιτέρως δέ σέ περίοδους εντάσεων, έχουν απασχολήσει τους ερευνητές, ειδικούς καί μή. Σέ διάσπαρτα δημοσιεύματα, μονογραφίες, επιστημονικές ανακοινώσεις καί αυτόνομες εκδόσεις αναφέρονται κολλά περιστατικά. Τά περισσότερα είναι τεκμηριωμένα καί οφείλονται σέ αφηγήσεις αυτοπτών μαρτύρων ή ακόμη και θυμάτων, δηλαδή Ιερέων πού υπέστησαν τά πάνδεινα. Συχνά δέ αναφέρεται μία μαρτυρία πού συνεκλόνισε τόν απανταχού Ελληνισμό όταν έδημοσιοποιήθη.Ήταν του Ιερέως Γεωργίου Ίατρίδη, εφημερίου του Μερσινλή ή Μυρσινέα Σμύρνης, μίας εκ ιών δέκα εξι ενοριών της, ή οποία εύρίσκετο στό βόρειο μέρος της πόλεως.
Η περίπτωσις
Ο έν λόγω Ιερεύς, ό οποίος έφερε καί τό αξίωμα του Οικονόμου, δηλαδή ήταν καί ο υπεύθυνος γιά τήν οικονομική διαχείριση τής ενορίας, κατώρθωσε νά διασωθεί καί νά αφηγηθεί τήν πραγματικότητα στην 'Επιτροπή Τουρκικών ωμοτήτων. Μέσω τής τελευταίας διεσώθη ή κατάθεσίς του πού αποτελεί εθνικό τεκμήριο και ώς τέτοιο πρέπει νά τήν διαχειρισθούμε, έάν πράγματι επιθυμούμε νά γνωρίζουμε καί τά δεινοπαθήματα τοϋ κατωτέρου κλήρου. Σημειωτέον ότι ούτε τό ενα τρίτο των κληρικών της περιφερείας Σμύρνης διεσώθη από τήν καταστροφή. Τό γεγονός αυτό καθιστά ακόμη πιό πολύτιμη τήν μαρτυρία τοϋ πατρός Γεωργίου Ίατρίδου, ό όποίος έφθασε στην Σμύρνη λίγες στιγμές πρίν φθάσουν οι Τούρκοι.
Τήν περίπτωσή του, ακροθιγώς, μνημόνευσε στην εργασία του «Οί κατά της 'Εκκλησίας καί τής 'Εκπαιδεύσεως τής Μικρός Ασίας τελευταϊοι διωγμοί τών Τούρκων» καί ό μακαριστός
Μητροπολίτης Εφέσου Χρυσόστομος Χατζησταύρου. Λεν είναι άλλος άπό τόνΆρχιεπίσκοπο Αθηνών καί πόσης'Ελλάδος Χρυσόστομο Β ό όποίος τήν περίοδο 1909-1922 είχε διατελέσει 'Επίσκοπος Τραλλέων, Φιλαδέλφειας καί Εφέσου. Διεσώθη και απέφυγε τήν τύχη τού Σμύρνης Χρυσοστόμου μέ τήν μεσολάβηση τοϋ Άγγλου ναυάρχου. Οπότε ήσθάνετο καθήκον του νά παραδώσει τις μαρτυρίες του στις νεώτερες γενιές. 'Εξ άλλου,όταν ήλθε ώς πρόσφυγας στην 'Αθήνα, τό 1922, διορίσθη Άποκρισάριος ιου Οικουμενικού Πατριαρχείου άναλαμβάνων τήν περίθαλψη τών προσφύγων της Μικράς Ασίας.
Ή λεηλασία
'Επανερχόμενοι στον πατέρα ΓεώργιοΊατρίδη, ούτος ήναγκάσθη νά διαφύγει από τους Τούρκους πού τους κυνηγούσαν καί τους πυροβολούσαν εγκαταλείπων καθ' όδόν τά άγια σκεύη πού είχε μαζί του. Οταν μετεδόθη ή πυρκαϊά σέ όλη τήν Σμύρνη, οι Ελληνες είχαν συγκεντρωθεί σιήν προκυμαία. 'Εκεϊ Τούρκοι αξιωματικοί τους κατένειμαν σέ διάφορα μέρη. Περίπου 20.000 άνδρες, γυναίκες καί παιδιά ευρέθησαν στό Νεκροταφείο τής Σμύρνης. 'Εκεί ενεφανίσθη ό Μουχτάρης Σαλήχ, από ιό χωριό Χηδήρ Βειλή τοϋ Δεϊρμεντζίκ (Αϊδινίου), έχοντας μαζί του καί δύο λογχοφόρους στρατιώτες. Αυτοί ήρχισαν νά κτυπούν καί νά απειλούν τόν κόσμο, δεικνύοντες ότι άναζητούσαν συγκεκριμένα πρόσωπα. Όταν είδαν τόν παπα-Γιώργη τόν συνέλαβαν. Ό Μουχτάρης τόν γνώριζε άπό τήν εποχή πού ήταν εφημέριος το Δεΐρμεντζίκ. Τόν οδήγησαν ώς τήν πόρτα καί τόν παρέδωσαν σε άλλους στρατιώτες γιά νά επιστρέψουν καί πάλι μέσα στό νεκροταφείο.
Ό ιερεύς επωφελήθηκε από μία σύγχυση πού επεκράτησε διότι έφθασαν αυτοκίνητα μέ γαλέττες και απέσπασαν τήν προσοχή τών στρατιωτών. 'Επέστρεψε καί πάλι στον χώρο τού νεκροταφείου καί κρύφθηκε στό υπόγειο ενός πλουσίου τάφου. Αλλά τόν αντελήφθησαν και τόν συνέλαβαν έκ νέου. Αφού τόν κακοποίησαν, ένετόπισαν καί τήν οικογένεια του. Τους
ξεγύμνωσαν δλους καί άφήρεσαν από τόν ιερέα 984 τουρκικές λίρες πού είχε ραμμένες στό μέσα μέρος τών ενδυμάτων του. Από τά παιδιά του πήραν τά κοσμήματα τους. Τήν επομένη τό πρωί ό Ιερεύς μετεφέρθη στό Στρατηγείο. Οπου σέ μιά αυλή υπήρχαν τρεϊς-τέσσερεις χιλιάδες χριστιανοί, όλοι γυμνοί, μωλωπι-σμένοι καί πεινασμένοι. Τό μεγάλο μαρτύριο μόλις άρχιζε γιά τόν"Ελληνα κληρικό.
Ανήλεης ξυλοδαρμός
Ό Ιερεύς Γεώργιος Ίατρίδης, ό εφημέριος τοϋ Μερσινλή ή Μυρσινέα Σμύρνης, επέζησε λοιπόν της καταστροφής καί τών διωγμών και αφηγήθηκε μέ λεπτομέρειες τις διώξεις και τά βασανιστήρια πού υπέστη ό ίδιος καί γενικώτερα ό κλήρος τό 1922. Τόν έκλεισαν σέ ίνα δωμάτιο. Οπου τόν έδειραν ανηλεώς καί μέχρι λιποθυμίας χρησιμοποιούντες ενα χονδρό ξύλο.Έμεινε έκεϊ τρία μερόνυχτα χωρίς ψωμί καί νερό. Τότε χρησιμοποίησε ένα τέχνασμα γιά νά βρεθεί κοντά στούς κρατούμενους Έλληνες Αξιωματικκούς. Ισχυρίσθηκε ότι ήταν ιερεύς τού 18ου Συντάγματος, όποτε τόν μετεκίνησαν έκεϊ πού ήταν οί αξιωματικοί του.
'Εκεί όμως τόν περίμενε μία έκπληξις. Γονατιστός απηύθυνε έκκληση στον επικεφαλής φυλακισμένο συνταγματάρχη νά βεβαιώσει τους Τούρκους ότι τόν γνωρίζει ώστε νά γλυτώσει. 'Εξ άλλου, πράγματι τόν γνώριζε αφού τόν είχε φιλοξενήσει καί στό σπίτι του. Αλλά ό συνταγματάρχης, όταν ήρωτήθη άπό τούς Τούρκους. προσποιήθηκε δτι δέν γνώριζε τόν Ιερέα. Τότε άρχισαν τά χειρότερα βάσανά του. θυμωμένοι oι Τούρκοι διότι δήθεν τους εϊχε εξαπατήσει τόν οδήγησαν πρώτα στό Μερσινλή πιστεύοντες ότι εϊχε κρυμμένους θησαυρούς στην εκκλησία
Τό πετάλωμα
'Εκεϊ είδε μιά νέα γυναίκα, τήν Εύλαμπία, δολοφονημένη καί βιασμένη μπροστά άπό τό προσκυνητάρι. Καί ενα δεκαπεντάχρονο κορίτσι είχε τήν ίδια τύχη, καί τό πτώμα της ήταν μπροστά στήν'Ωραία Πύλη. Αφού ξυλοκόπησαν τόν Ιερέα, όταν διεπίστωσαν ότι ούτε θησαυροί ούτε χρήματα υπήρχαν στην εκκλησία, τόν οδήγησαν πίσω καί τόν κατέβασαν στό υπόγειο. 'Εν συνεχεία κάρφωσαν στά πόδια του πέταλα. Τόν πετάλωσαν όπως πετάλωναν τά άλογα. Οί λεπτομέρειες πού εκλήθη νά καταθέσει ό ιερεύς στην'Επιτροπή πού είχε συσταθεί γιά νά εξετάσει τις τουρκικές ωμότητες είναι συγκλονιστικές.
Οί Τούρκοι χρησιμοποιούσαν παλαιά πέταλα. Έβαζαν ένα πέταλο από επάνω καί ένα άπό κάτω καί τά έσφιγγαν μεταξύ τους μέ τά καρφιά, ώστε ήταν αδύνατον νά τά βγάλει. Οί πόνοι ήταν αφόρητοι. Στην κατάσταση αύτη έμεινε ήμιθανής τέσσερεις ήμερες. Τότε τού έβγαλαν τά πέταλα γιά να ακολουθήσουν άλλα βασανιστήρια. Τραβούσαν καί ξερρίζωναν τά γένια του καί κτυπούσαν τά πόδια του μέ ρόπαλα. "Υστερα τόν μετέφεραν σέ άλλο δωμάτιο όπου εΰρίσκοντο 26 ακόμη κρατούμενοι καί τού έδωσαν λίγο ψωμί. Έν τώ μεταξύ δέν μπορούσε νά περπατήσει. Ελάχιστα πατούσε στις φτέρνες ενώ οί πληγές δέν έκλειναν.Όλους μαζί τους μετακίνησαν στην αυλή τού Κισλα (Στρατώνος) προς τήν θάλασσα.
Ή κατάθεσις
Εκεί τόν λυπήθηκε κάποιος συμπατριώτης του καί τού υπέδειξε τρόπο νά δραπετεύσει. Τού έκοψε τά γένια καί τά μαλλιά μέ μιά παλαιά κουρευτική μηχανή. Εβγαλε τά ενδύματα του καί έμεινε μέ τά εσώρουχα καί τό πουκάμισο καί τυλίχθηκε μέ ένα τσουβάλι. Σηκώθηκε άπό τήν θέση του καί προχώρησε προς τόν σκοπό ζητώντας τήν άδεια νά βγει γιά φυσική του ανάγκη. Πλησίασε προς τήν παραλία καί έμεινε έκεϊ περίπου μία ωρα. Όταν γύρισε στην θέση του είχε ήδη ξημερώσει. Ετσι όπως ήταν ντυμένος μέ τά κουρέλια καί αγνώριστος, ακόμη καί οι Ελληνες δέν τόν ανεγνώριζαν και τού φώναζαν νά φύγει άπό έκεϊ. Ήκολούθησε ό σκοπός πού προθυμοποιήθηκε νά τόν διώξει.
Βγήκε άπό εκείνη τήν αυλή καί μπήκε σέ άλλη πού έγίνετο ή διαλογή τών νέων καί τών γερόντων. Μέ τους τελευταίους, πού ήταν περίπου 250, έσώθη καί εκείνος. Έπεβιβάσθη στό Ατμόπλοιο «Φιλαδέλφεια» καί άπεβιβάσθη στό Ναύπλιο. Ο Μητροπολίτης κάλεσε ιατρό πού φρόντισε τά πόδια του, τά όποια όμως παρέμειναν πρησμένα στην υπόλοιπη ζωή του. Ό πατήρ Γεώργιος Ίατρίδης κατέθεσε πλήθος στοιχείων αποκαλύπτων τι συνέβη εκείνες τις ήμερες στην πλατεία Διοικητηρίου τής Σμύρνης. Τόν τρόπο πού εξόντωσαν οι Τούρκοι τους πάσης φύσεως αξιωματούχους καί προύχοντες αλλά καί τους άνδρες πού συνέλαβαν γιά νά τους οδηγήσουν προς έξόντωσιν στά βάθη τής Ανατολής.
 |
| "ΕΣΤΙΑ", 20/02/20 |
ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Γ. ΣΚΙΑΔΑ
ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ καί οί δοκιμασίες πού ύφίσταντο οί Ελληνες Ιερείς διαχρονικώς από τούς Τούρκους, ιδιαιτέρως δέ σέ περίοδους εντάσεων, έχουν απασχολήσει τους ερευνητές, ειδικούς καί μή. Σέ διάσπαρτα δημοσιεύματα, μονογραφίες, επιστημονικές ανακοινώσεις καί αυτόνομες εκδόσεις αναφέρονται κολλά περιστατικά. Τά περισσότερα είναι τεκμηριωμένα καί οφείλονται σέ αφηγήσεις αυτοπτών μαρτύρων ή ακόμη και θυμάτων, δηλαδή Ιερέων πού υπέστησαν τά πάνδεινα. Συχνά δέ αναφέρεται μία μαρτυρία πού συνεκλόνισε τόν απανταχού Ελληνισμό όταν έδημοσιοποιήθη.Ήταν του Ιερέως Γεωργίου Ίατρίδη, εφημερίου του Μερσινλή ή Μυρσινέα Σμύρνης, μίας εκ ιών δέκα εξι ενοριών της, ή οποία εύρίσκετο στό βόρειο μέρος της πόλεως.
Η περίπτωσις
Ο έν λόγω Ιερεύς, ό οποίος έφερε καί τό αξίωμα του Οικονόμου, δηλαδή ήταν καί ο υπεύθυνος γιά τήν οικονομική διαχείριση τής ενορίας, κατώρθωσε νά διασωθεί καί νά αφηγηθεί τήν πραγματικότητα στην 'Επιτροπή Τουρκικών ωμοτήτων. Μέσω τής τελευταίας διεσώθη ή κατάθεσίς του πού αποτελεί εθνικό τεκμήριο και ώς τέτοιο πρέπει νά τήν διαχειρισθούμε, έάν πράγματι επιθυμούμε νά γνωρίζουμε καί τά δεινοπαθήματα τοϋ κατωτέρου κλήρου. Σημειωτέον ότι ούτε τό ενα τρίτο των κληρικών της περιφερείας Σμύρνης διεσώθη από τήν καταστροφή. Τό γεγονός αυτό καθιστά ακόμη πιό πολύτιμη τήν μαρτυρία τοϋ πατρός Γεωργίου Ίατρίδου, ό όποίος έφθασε στην Σμύρνη λίγες στιγμές πρίν φθάσουν οι Τούρκοι.
Τήν περίπτωσή του, ακροθιγώς, μνημόνευσε στην εργασία του «Οί κατά της 'Εκκλησίας καί τής 'Εκπαιδεύσεως τής Μικρός Ασίας τελευταϊοι διωγμοί τών Τούρκων» καί ό μακαριστός
Μητροπολίτης Εφέσου Χρυσόστομος Χατζησταύρου. Λεν είναι άλλος άπό τόνΆρχιεπίσκοπο Αθηνών καί πόσης'Ελλάδος Χρυσόστομο Β ό όποίος τήν περίοδο 1909-1922 είχε διατελέσει 'Επίσκοπος Τραλλέων, Φιλαδέλφειας καί Εφέσου. Διεσώθη και απέφυγε τήν τύχη τού Σμύρνης Χρυσοστόμου μέ τήν μεσολάβηση τοϋ Άγγλου ναυάρχου. Οπότε ήσθάνετο καθήκον του νά παραδώσει τις μαρτυρίες του στις νεώτερες γενιές. 'Εξ άλλου,όταν ήλθε ώς πρόσφυγας στην 'Αθήνα, τό 1922, διορίσθη Άποκρισάριος ιου Οικουμενικού Πατριαρχείου άναλαμβάνων τήν περίθαλψη τών προσφύγων της Μικράς Ασίας.
Ή λεηλασία
'Επανερχόμενοι στον πατέρα ΓεώργιοΊατρίδη, ούτος ήναγκάσθη νά διαφύγει από τους Τούρκους πού τους κυνηγούσαν καί τους πυροβολούσαν εγκαταλείπων καθ' όδόν τά άγια σκεύη πού είχε μαζί του. Οταν μετεδόθη ή πυρκαϊά σέ όλη τήν Σμύρνη, οι Ελληνες είχαν συγκεντρωθεί σιήν προκυμαία. 'Εκεϊ Τούρκοι αξιωματικοί τους κατένειμαν σέ διάφορα μέρη. Περίπου 20.000 άνδρες, γυναίκες καί παιδιά ευρέθησαν στό Νεκροταφείο τής Σμύρνης. 'Εκεί ενεφανίσθη ό Μουχτάρης Σαλήχ, από ιό χωριό Χηδήρ Βειλή τοϋ Δεϊρμεντζίκ (Αϊδινίου), έχοντας μαζί του καί δύο λογχοφόρους στρατιώτες. Αυτοί ήρχισαν νά κτυπούν καί νά απειλούν τόν κόσμο, δεικνύοντες ότι άναζητούσαν συγκεκριμένα πρόσωπα. Όταν είδαν τόν παπα-Γιώργη τόν συνέλαβαν. Ό Μουχτάρης τόν γνώριζε άπό τήν εποχή πού ήταν εφημέριος το Δεΐρμεντζίκ. Τόν οδήγησαν ώς τήν πόρτα καί τόν παρέδωσαν σε άλλους στρατιώτες γιά νά επιστρέψουν καί πάλι μέσα στό νεκροταφείο.
Ό ιερεύς επωφελήθηκε από μία σύγχυση πού επεκράτησε διότι έφθασαν αυτοκίνητα μέ γαλέττες και απέσπασαν τήν προσοχή τών στρατιωτών. 'Επέστρεψε καί πάλι στον χώρο τού νεκροταφείου καί κρύφθηκε στό υπόγειο ενός πλουσίου τάφου. Αλλά τόν αντελήφθησαν και τόν συνέλαβαν έκ νέου. Αφού τόν κακοποίησαν, ένετόπισαν καί τήν οικογένεια του. Τους
ξεγύμνωσαν δλους καί άφήρεσαν από τόν ιερέα 984 τουρκικές λίρες πού είχε ραμμένες στό μέσα μέρος τών ενδυμάτων του. Από τά παιδιά του πήραν τά κοσμήματα τους. Τήν επομένη τό πρωί ό Ιερεύς μετεφέρθη στό Στρατηγείο. Οπου σέ μιά αυλή υπήρχαν τρεϊς-τέσσερεις χιλιάδες χριστιανοί, όλοι γυμνοί, μωλωπι-σμένοι καί πεινασμένοι. Τό μεγάλο μαρτύριο μόλις άρχιζε γιά τόν"Ελληνα κληρικό.
Ανήλεης ξυλοδαρμός
Ό Ιερεύς Γεώργιος Ίατρίδης, ό εφημέριος τοϋ Μερσινλή ή Μυρσινέα Σμύρνης, επέζησε λοιπόν της καταστροφής καί τών διωγμών και αφηγήθηκε μέ λεπτομέρειες τις διώξεις και τά βασανιστήρια πού υπέστη ό ίδιος καί γενικώτερα ό κλήρος τό 1922. Τόν έκλεισαν σέ ίνα δωμάτιο. Οπου τόν έδειραν ανηλεώς καί μέχρι λιποθυμίας χρησιμοποιούντες ενα χονδρό ξύλο.Έμεινε έκεϊ τρία μερόνυχτα χωρίς ψωμί καί νερό. Τότε χρησιμοποίησε ένα τέχνασμα γιά νά βρεθεί κοντά στούς κρατούμενους Έλληνες Αξιωματικκούς. Ισχυρίσθηκε ότι ήταν ιερεύς τού 18ου Συντάγματος, όποτε τόν μετεκίνησαν έκεϊ πού ήταν οί αξιωματικοί του.
'Εκεί όμως τόν περίμενε μία έκπληξις. Γονατιστός απηύθυνε έκκληση στον επικεφαλής φυλακισμένο συνταγματάρχη νά βεβαιώσει τους Τούρκους ότι τόν γνωρίζει ώστε νά γλυτώσει. 'Εξ άλλου, πράγματι τόν γνώριζε αφού τόν είχε φιλοξενήσει καί στό σπίτι του. Αλλά ό συνταγματάρχης, όταν ήρωτήθη άπό τούς Τούρκους. προσποιήθηκε δτι δέν γνώριζε τόν Ιερέα. Τότε άρχισαν τά χειρότερα βάσανά του. θυμωμένοι oι Τούρκοι διότι δήθεν τους εϊχε εξαπατήσει τόν οδήγησαν πρώτα στό Μερσινλή πιστεύοντες ότι εϊχε κρυμμένους θησαυρούς στην εκκλησία
Τό πετάλωμα
'Εκεϊ είδε μιά νέα γυναίκα, τήν Εύλαμπία, δολοφονημένη καί βιασμένη μπροστά άπό τό προσκυνητάρι. Καί ενα δεκαπεντάχρονο κορίτσι είχε τήν ίδια τύχη, καί τό πτώμα της ήταν μπροστά στήν'Ωραία Πύλη. Αφού ξυλοκόπησαν τόν Ιερέα, όταν διεπίστωσαν ότι ούτε θησαυροί ούτε χρήματα υπήρχαν στην εκκλησία, τόν οδήγησαν πίσω καί τόν κατέβασαν στό υπόγειο. 'Εν συνεχεία κάρφωσαν στά πόδια του πέταλα. Τόν πετάλωσαν όπως πετάλωναν τά άλογα. Οί λεπτομέρειες πού εκλήθη νά καταθέσει ό ιερεύς στην'Επιτροπή πού είχε συσταθεί γιά νά εξετάσει τις τουρκικές ωμότητες είναι συγκλονιστικές.
Οί Τούρκοι χρησιμοποιούσαν παλαιά πέταλα. Έβαζαν ένα πέταλο από επάνω καί ένα άπό κάτω καί τά έσφιγγαν μεταξύ τους μέ τά καρφιά, ώστε ήταν αδύνατον νά τά βγάλει. Οί πόνοι ήταν αφόρητοι. Στην κατάσταση αύτη έμεινε ήμιθανής τέσσερεις ήμερες. Τότε τού έβγαλαν τά πέταλα γιά να ακολουθήσουν άλλα βασανιστήρια. Τραβούσαν καί ξερρίζωναν τά γένια του καί κτυπούσαν τά πόδια του μέ ρόπαλα. "Υστερα τόν μετέφεραν σέ άλλο δωμάτιο όπου εΰρίσκοντο 26 ακόμη κρατούμενοι καί τού έδωσαν λίγο ψωμί. Έν τώ μεταξύ δέν μπορούσε νά περπατήσει. Ελάχιστα πατούσε στις φτέρνες ενώ οί πληγές δέν έκλειναν.Όλους μαζί τους μετακίνησαν στην αυλή τού Κισλα (Στρατώνος) προς τήν θάλασσα.
Ή κατάθεσις
Εκεί τόν λυπήθηκε κάποιος συμπατριώτης του καί τού υπέδειξε τρόπο νά δραπετεύσει. Τού έκοψε τά γένια καί τά μαλλιά μέ μιά παλαιά κουρευτική μηχανή. Εβγαλε τά ενδύματα του καί έμεινε μέ τά εσώρουχα καί τό πουκάμισο καί τυλίχθηκε μέ ένα τσουβάλι. Σηκώθηκε άπό τήν θέση του καί προχώρησε προς τόν σκοπό ζητώντας τήν άδεια νά βγει γιά φυσική του ανάγκη. Πλησίασε προς τήν παραλία καί έμεινε έκεϊ περίπου μία ωρα. Όταν γύρισε στην θέση του είχε ήδη ξημερώσει. Ετσι όπως ήταν ντυμένος μέ τά κουρέλια καί αγνώριστος, ακόμη καί οι Ελληνες δέν τόν ανεγνώριζαν και τού φώναζαν νά φύγει άπό έκεϊ. Ήκολούθησε ό σκοπός πού προθυμοποιήθηκε νά τόν διώξει.
Βγήκε άπό εκείνη τήν αυλή καί μπήκε σέ άλλη πού έγίνετο ή διαλογή τών νέων καί τών γερόντων. Μέ τους τελευταίους, πού ήταν περίπου 250, έσώθη καί εκείνος. Έπεβιβάσθη στό Ατμόπλοιο «Φιλαδέλφεια» καί άπεβιβάσθη στό Ναύπλιο. Ο Μητροπολίτης κάλεσε ιατρό πού φρόντισε τά πόδια του, τά όποια όμως παρέμειναν πρησμένα στην υπόλοιπη ζωή του. Ό πατήρ Γεώργιος Ίατρίδης κατέθεσε πλήθος στοιχείων αποκαλύπτων τι συνέβη εκείνες τις ήμερες στην πλατεία Διοικητηρίου τής Σμύρνης. Τόν τρόπο πού εξόντωσαν οι Τούρκοι τους πάσης φύσεως αξιωματούχους καί προύχοντες αλλά καί τους άνδρες πού συνέλαβαν γιά νά τους οδηγήσουν προς έξόντωσιν στά βάθη τής Ανατολής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου